In een aanhangfel leert de Hr. DALBY, dat Pag. 4T HIPPOCRATES nergens melding van eene watervrees gemaakt, en door Bpaxonóra zulke zieken verftaan hebbe, welke in eene phrenitis door eene foort van ylhoofdigheid aangedaan worden, waar in fy zelden, en niet dan na verfcheide tuffchenpoozen drinken. Hy is mede van gedagten, dat eene waare watervrees zich niet als een toeval by andere ziekten openbaare, maar alleen aan de honds-dolheid eigen zy; want, fchoon eenige zieken den drank fomtyds geheel en al wygeren, zoo is dit toeval egter alleen maar aantemerken ♦ als eene foort van ylhoofdigheid, of kan van andere oorzaaken afhangen, gelyk de Schryver door het geval van eene vrouw, met opftygingen geplaagd, bewyst.

Pag. 1.

Pag. 4.

III.

Neue verfuche in Curirung der Zabri Schmerzen vermittelft eines magnetischen stahls von JOHANN GOTTFRIED TESKE, Königl. Preuff. Confiftorial Rath und Prof. Phyf. Ordin. Köningsberg, bey fel. f. H. Hartungs Erben und J. D. Zeife. 1765. 8. 21 bo1765.8.2

ྃ་,༩

Nieuwe proeven, om den tand-pyn door middel van den zeilfteen te genee. zen; door J. G. TESKE.

W

anneer deeze genees- wyze 't eerst bekend gemaakt wierd, kwam dezelve aan den Heere TESKE zeer belagchelyk voor, dan, de Hr. KLÄRICH in Göttingen, aan wien dezelve even onwaarfchynelyk was voorgekomen, in het 25. St. des Hannöverifchen Magazins van den 29. Maart 1765. bekend gemaakt hebbende, dat hy, de proef neemende, zeer gelukkig geflaagt was; en de omstandigheden welke moeften worden in acht genomen, opgegeeven hebbende, zoo zogt de Schryver gelegenheid, insgelyks deezen proef te neemen, en hy was zoo gelukkig, van den tand-pyn, binnen den tyd van vier minuuten te geneezen, zoo dat dezelve ook geheel wech bleef. De lyders bemerkten in den beginne eene koude, en, deeze korten tyd geduurt hebben

de,

de, eene klopping, in den pynlyken tand, en Pag. 5 fommigen eenen zwaaren ftoot tegen den zeilfteen, waar op, kort daar na, de pyn wech was. TESKE heeft het voorfchrift van KLXRICH nauwkeurig gevolgd, en vervolgens onder zogt, of men zich daar na in alle gelegenheden te gedraagen hebbe.

Met dit oogmerk liet hy den lyder het aangezicht niet naar het Noorden, maar naar het Zuiden houden, en, inplaatfe van den Noord-pool van den zeilfteen, den Zuid-poof tegen den tand houden. De pyn verdween ook op deeze manier, binnen vier minuuten;" fchoon de lyder eene geheele crey met flegte' tanden had, en dus de zeilfteen tegen den eerften geplaatft wierd; alleenlyk had hy ook ee nen hollen tand, waar in de pyn, zoo als voorheen, bleef, hy liet hem daarom het gezicht wederom naar het Zuiden keeren, en den Zuid. pool van den zeilfteen tegen den tand houden, waar door de pyn insgelyks in vier minuuten verdween.

Pag, 6.

Dus bevonden hebbende, dat het niet noo- Pag. 7. dig is, het aangezicht naar het Noorden te keeren, en den Noord-pool tegen den tand te houden, wilde hy ook beproeven, in hoe verre het noodig is, dat de lyder zelve den zeilfteen houde. Hy bragt dan zelve den Zuid-pool van den zeilfteen aan den tand van den lyder, en vatte teffens, met de andere hand, de hand van den lyder, waar door een foortgelyke cirkel wierd gemaakt, als in de Electriciteit volgens den proef van MUSSCHENBROEK. Eene andere lydereffe keerde zich met het gezicht naar Pag. 11. het Noorden, en hield den Zuid-pool aan den waar van fy hetzelfde gevolg had D 3

tand,

ge.

gelyk een ander perfoon ook de pyn kwyt raakte, fchoon hy de proef omkeerde, fyn aangezicht naar het Zuiden keerde, en den NoordPag. 14. pool by den tand bragt. Anderen heeft hy het aangezicht dan naar het Ooften, dan naar Pag. 18. het Westen doen houden, en by elke plaatfing beide poolen van den zeilfteen beproefd, en altyd hetzelfde gevolg gehad. Eindelyk wierd nog vereischt, te onderzoeken, of het wel Pag. 24. noodig ware, dat de lyder zelve den zeilsteen aan den tand bragt, en dat een ander, die den zeilfteen in de hand hield, met de andere hand de eene van den lyder aanraakte; dit beproefde de Hr. TESKE, en vondt, dat de geneezing even gelukkig was, fchoon hy zelve den zeil fteen tegen den tand bragt, zonder de hand van den lyder met de fyne te vatten.

De gevolgen, welke de Hr. TEŞKE van fyne proeven in vier- en vyftig lyders heeft gehad, en welker pynen door verfchillende oorzaaken Pag. 29. ontstaan waren, befchryft hy zeer omftandig, en befluit daar uit, dat deeze genees-wyze in veele gevallen gelukkig is, doch dat dezelve egPag. 31. ter niet altyd aan het oogmerk beantwoord, vooral, wanneer de tanden hol zyn, en de pyn veroorzaakt word daar door dat de zenuw bloot ligt, en door koude of warmte aanftonds aangedaan word,

Pag. 38.

Eindelyk befluit de Schryver dit werkje met het berigt uit Engeland, van eene verlamming door den blixem geneezen, welk geval aan de Koninglyke Societeit te Göttingen is gezonden door den Heere WILKINSON; en door ons reeds is opgegeeven). onhosil Moraby!

A

t

(*) Zie deeze Bibliotheek III D. 4. St. pag. 848.

De, door konft gemaakte, zeilfteen, welken de Schryver heeft gebruikt, was uit Engeland ge.. komen, drie en een' halven Engelschen duim lang, anderhalve linie breed, en even hoog, weegende 237 greinen, en opligtende een yzer, welke meêr dan elf maalen zwaarer was, dan hy zelve, fchoon hy reeds agt jaaren oud, en nooit versterkt was,

IV.

CAROLI FRIDERICI KALTSCHMIED. · P. P. O. Programma de quibusdam momentis in fractura patellæ obfervandis. fena ex Officina Marggrafiana Vidue 1764. plag. 1.

Voorberigt van C. F. KALTSCHMIED, aangaande eenige zaaken, welke by een breuk van den kniefchyf moeten in acht genomen worden.

3

anneer de kniefchyf gebrooken is, voor- Pag. 3. namentlyk overdwarfch, en aan verv scheide stukken, maaken de Heelmeesters door o gaans eene droevige voorzegging; vooreerst voorspellen fy, dat dezelve moeyelyk op de behoorlyke plaats kan gebragt en gehouden wor den van wegens de fpieren, welke het bovenfte ftuk, of deeze ftukken haar booven trekken, Pag. 4.