Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

[f. 235a]

occidere debeant et quali morte mater mea et sorores meae mori debeant. Arbor grece dixit: Si dixero tibi, quis te occidere debebit, tu occides illum, et iam mutatur, quod de te ipsa fata ordinaverunt, et irascentur mihi tres sorores, id est, Clotho, Lachesis, Atropos., eo quod 5 impedimentum fecerim in eo, quod illi statuerunt. Igitur ad unum annum et octo menses Babilone morieris, non per ferrum sicut speras, sed per venenum. Mater tua turpissima morte morietur, et non sepelietur, sed aves, id est aucelli, et ferae comedent illam; sorores tuae bene esse1) habebunt; tu autem in parvo tempore eris dominus terrarum. Nunc 10 vero noli amplius interrogare nos, sed exi de isto loco nostro et revertere in Fasiacen ad Porum. Sed et sacerdos monuit, ut abiremus, dicens, quia de planctu et ululatu nostro irasceretur. Tunc ego locutus sum ad universos milites et dixi, ut ad Porum in Fasiacen reverteremur; de interrogatione autem vitae meae dixi militibus meis, qui 15 mecum fuerant, ut nulli dicerent, quod audierant, sed per meum consilium in sua fide secretum tenerent, quod audierant.

Pervenimus deinde in vallem Jordaneam, ubi erant serpentes, habentes in collo lapides, qui smaragdi appellantur. Praedicti serpentes non dimittunt, ut aliquis ipsam vallem apprehendat; vivunt de lasere 20 et pipere albo et singulis annis pugnant inter se et multi inde moriuntur; inde tulimus nos paucos smaragdos, qui magnam formam habebant. Per magna deinde pericula venimus in loca, quae erant fortissima, in qua erant bestiae, quae habebant caput sicut porcus, caudam sicut leo, ungulas duas latas pedibus sex, cum quibus feriebant milites nostros. 25 Mixti erant inter eos grifes, qui habebant pizzos sicut aquila; qui cum magna velocitate feriebant in facies nostras. Nos vero cum sagittis et contis defendebamus nos ab eis. Perdidi in eo certamine ducentos octo milites. Inde pervenimus ad flumen, qui currebat in Oceanum; erat latus miliaria duo et medium; erant in ripa ipsius fluminis cannae, tan30 tum altae et grossae, de quibus vix possent triginta milites unam portare. Habitabant in eodem loco multi elefanti, qui, nescio quare factum fuisset, nullum malum nobis fecerunt. Fecimus naves de ipsis cannis et varicavimus illa parte ipsum flumen. Invenimus ibi homines, qui habebant vestitas pelles de ballenis; dederunt nobis spongias albas et 35 purpureas et concas marinas, quae capiebat2) duos et tres congios. Dederunt et tunicas de vitulis, factas de vitulis marinis, et cocleas, quae capiebant sextarium. Item posuerunt ante nos vermes, quos de ipso flumine traxerunt; erant grossiores sicut coxa hominis; melior erat sapor illorum de omni pisce. Dederunt et fungos rubicundos. Posuerunt

1) sese? 2) capiebant?

[ocr errors]

nobis et murenas pensantes ducentas quinquaginta libras et dicebant, quia
plus fortiores de illis essent in ipso oceano, qui erat illis vicinus ad viginti
tria miliaria. Pisces, qui nominantur sacri, posuerunt ante nos pensantes
libras centum quinquaginta. Erant in eodem flumine feminae capillatae;
istae quando videbant extraneos homines natare in ipso flumine, apprehen- 5
dentes illos aut suffocabant in ipso flumine aut trahebant eos inter
ipsas cannas, et quia erant nimium formosae aut per nimiam iram oc-
cidebant illos, aut tantum faciebant illos secum concumbere, quousque
sine anima remanerent. Nos vero apprehendimus ex eis duas; erant
albae sicut nix et habebant capillos longos sparsos per dorsa. Vidi- 10
mus in Gangen flumine, quae si dicere voluissemus, miranda fuissent.
Sed ne dicatur, quia causa fabulosa sit, proptera nolui vobis inde ali-
quid scribere 1).

Venimus inde ad castellum, quod Indi colunt, ubi accepimus optima
monita a senibus illis, qui nos revocabant et ducebant per Caspias por- 15
tas in Fasiacen ad Porum regem; non voluimus ascultare 2) monita de [f. 2356]
ipsis senibus, quia speravimus, ut per fraudem darent nobis consilium;
secuti sumus flatus euri venti, et inde venimus in loca, ubi erant ferae,
de quarum capitibus exiebant ossa serrata, sicut gladius acutus, et cum
ipsis feriebant super milites nostros et multos illorum clipeos trans- 20
foraverunt; occiderunt ex eis usque ad octo milia quadringentos 3) quin-
quaginta. Sic deinde cum multo labore et magno periculo pervenimus
ad Porum regem. Ibi namque praecepi militi meo, nomine Alcone,
quem in Perside proposueram, ut in Babiloniam et Persidem poneret
meas statuas duas de auro fusiles, altas pedes viginti quinque, et in 25
ipsis scriberet omnia facta mea, et in ultima India illa parte, ubi erant
centum statuae positae in honore Liberis et Herculi, poneret idem Al-
con statuas aureas quinque, decem pedibus altas, in honore meo. Nunc
autem, karissime praeceptor, propter miracula, quae futura sunt in
posteris saeculis, magnam ammirationem monstravimus, et novum atque 30
perpetuum exemplum in virtutibus nostris, ut in venientibus magna esset
fama de nobis et tu, magister, cognosceres sollicitudinem et ingenium
atque studium animi mei *).

scribere, am Rande nachgetragen.

1) Vidimus
3) Cod.: quadringente.

ad magis. suū aristotelē, (rot).

2) Cod.: asculta.

4) Explicit epla alexandri regis magni macedon.

Alboraz- Campendor.

Dozy Recherches II3 63 gründet seine von mir schon anderweit bestrittene Erklärung des dem Cid beigelegten Ehrennahmens als Einzelkämpfer u. a. auf eine Stelle des Briefes Berengars in den Gesta Roderici S. XXXVII: Tandem vero faciemus de te alboroz illud idem quod scripsisti fecisti tu ipse de nobis. Alborozo Tumult, Lärmen giebt keinen Sinn, die Form welche die Crónica general (fol. 322) in ihrer Wiedergabe des Schreibens bietet ist wahrscheinlich die bessere: e faremos de ti alboras lo que feziste de nos. Dozy corrigirt daraufhin albaraz; es ist nicht nötig dabei eine Corruptel anzunehmen, da die Beeinflussung von unbet. a durch die Labiale castilisch zwar selten aber immerhin vorkommt: vulgärarabisch kann ich sie nicht constatiren, auch nicht aus den von Dozy bei almoradux gegebenen Formen. Er übersetzt: „finalment nous ferons de toi, albarrâz! cela même que, comme tu écris, tu as fait avec nous." Arab. barrâz sei der welcher gewohnheitsmäs zu Einzelkämpfen herausfordere; der Graf von Barcelona übersetze höhnend den Titel seines Gegners weil er diesen mehr für einen arabischen als christlichen Ritter ansehe. Dass das Wort nicht zu belegen, sondern aus baraza und mobâriz gewonnen ist erhellt vollständig aus Dozy, Suppl. I, 70; im Spanischen würde es sich nur an der einzigen Stelle finden. Ich glaube ferner kaum, dass der Graf, der nicht viel weniger Freibeuter und schwerlich civilisirter war als sein Gegner, auf einen derartigen Einfall gekommen wäre. Nach der Construction und im Geist der Zeit liegt es viel näher in alboroz das Object und die einfache Rückgabe einer der Beleidigungen zu suchen mit welchen, nach seiner eigenen Antwort, der Cid Berengar in einem vorausgehenden Schreiben bedacht hatte. Das später sehr häufige albarraz f. abarraz, habarraz Flohkraut ist zu jung um in Frage zu kommen. Es bietet sich ausserdem albarazo, albarraz Cal. y Dymna, Art Aussatz, von albaraş und ein weiteres arabisches Wort, baraz, excrementum das in valencian. albará „del faldó de la camisa" erhalten ist. Das gröbste ist hier das beste. Ueberdies erklärt gerade die beschränkte Verbreitung des Worts seine Verunstaltung in den Gesta und vielleicht auch der Crónica. Doppelsinn scheint mir ausgeschlossen; solch sylbenstechenden Witz gab es damals nicht.

G. Baist.

Mittheilungen aus mittellateinischen Handschriften der

Hofbibliothek zu Darmstadt.

Von

F. W. E. Roth.

Die nachstehenden Beschreibungen einer grösseren Anzahl mittellateinischer Codices zu Darmstadt bilden gleichsam Fortsetzung und Abschluss meiner ähnlichen Arbeit in dieser Zeitschrift 1888 17 f. Wie dort habe ich auch hier eine sorgfältige Auswahl von literarisch, sprachlich und historisch Wertvollem gemacht, meine Angaben aber auch auf Codices des XIV. und XV. Jahrhunderts ausgedehnt. Auch hier wird der Fachgelehrte eine Menge wertvollen Materials verzeichnet finden, da über diese Codices nichts bekannt und kein gedruckter Catalog in nächster Zeit über die Darmstädter Handschriften zu erwarten ist.

Nr. 3. Quarto, Papier, saec. XV (Hüpsch). Deckblätter Donat oder Grammatik saec. XIV Perg. Inhalt eine Bibel in Versen zum Schulgebrauche. Sicut et iniuncto suscepi, ut ita singula biblie capittula tam veteris quam novi testamenti memorie commendarem, quatenus nusquam quota remota ab oculis etc. In der Vorrede Huguicion und Catholicon angeführt als Quellen. Am Ende Nachricht des Verfassers

und Abschreibers an den Leser in Versen (ohne Namen).

Nr. 28. Quarto, Papier, saec. XV. Aus Wimpfen. 1) Gewohnheiten des Dominicanerordens in Leben und Gottesdienst. Ea que subscripta sunt' etc. - 2) Liber officiorum ordinis fratrum Predicatorum. Religiones approbate sicut' etc. Verfasser ist Humbert. 3) Verzeichnis der Ordensprovinzen mit ihren Conventen, theilweise mit Jahrzahlen der Gründung. (Ob Arbeit des Bernardus Guido?). 4) De inicio ordinis fratrum Predicatorum. Sanctus Dominicus' etc. Chronik der Meister des Dominicanerordens bis an den 26. Meister 1424, der 27. bis 29. Meister von andrer Hand, der 31. Meister von dritter beigefügt. 1474.5) (Nider) tractatus de abstinentia a carnibus.,Bonum est' ete.

--

Geschrieben per me F. Fridericum Swert anno domini M° cccco 37. 6) Stelle aus einer Schrift des Abts Ysaac de Syria ad servos dei solitarios pro corporum domatione. — 7) epistola fratris Humberti quinti magistri ordinis Predicatorum - de tribus substantialibus religionis et de quibusdam virtutibus etc. Druck: Hagenau 1508, folio. - 8) Stellen aus Humberts liber officiorum und Petrus Damiani de perversitate religiosorum. 9) Tractatus de castro humani corporis. 10) Hystoria beate Helene.

N. 76. Klein Octav, Perg., saec. XIV. (Hüpsch 65, 455):

1) Abhandlung über Zeitrechnung, mit prosaischer Einleitung. Licet modo in fine temporum etc. Ganz in Versen: Que prius explano dehinc explanata legantur etc.

2) Sequitur de nominibus XII mensium et quid agatur in eis ut sic possimus scire, in quo tempore anni sint.

Bissenos menses tenet annus, nomina quorum etc.

3) Sequitur, quot dies quilibet mensis habeat.

Junius, Aprilis, September necne November

Terdenos retinent continuantque dies etc.

So geht es fort über Zeitrechnung und Jahreseintheilung auf 8 Seiten, Schluss fehlt. Blatt 9-11 eine ähnliche Arbeit, am Ende Verse: Post festum terne regum lege finit in Abdon etc. Explicit compotus manualis per manus Alberti. —

Blatt 19 Verse:

Unam semper amo, cuius non solvar ab hamo, Dicitur arbor acer, vir fortis et inprobus acer etc. Blatt 23 Rückseite heisst es:

Blatt 35:

Serlo docetur uti: non doctus amoribus uti.

Grecorum studia nimium quod diu quod sequtus etc. Am Ende heisst es:

Geta quidem non sum, Getaque dicar ego etc.

Nr. 78. 12o, Perg., saec. XIV. 1) Exempla fratris Jacobi de Vitriaco. Navis per se descendit' etc. 2) Predigten durchs Kirchenjahr. 3) Erzählungen wunderbaren Inhalts. (Bonaventura) de sex alis. ,Prima ala est' etc.

Nr. 79. 8vo, Papier, saec. XV. Sammelband, darunter: 1) (Ohne Ueberschrift). De modo interdictionis, verfasst von Jo(hann) An(dreae) decretorum doctorem. 8 Blatt. 2) Desgleichen, de simonia, ge

[ocr errors]

schrieben 1481,Gratis accepistis' etc.

3) Henricus de Hassia, spe

« VorigeDoorgaan »