De Duyvel en de zielen der verftorve Menschen Geesten zynde, en daarom onftoffelyk beftaande, konnen dierhalven nooit zonder een lighaam zig aan ons vertoonen; want het gezicht is niets anders, als dat de lichtftraal onze oog zenuwen treft, aldus de beelteniffe der voorwerpen daar indrukkende waar van de licht-ftraal afftuit; nu kan de lichtftraal nergens op afftuiten, of het voorwerp moet lighaamelyk zyn, en dierhalven kan zig niets aan ons gezicht vertoonen, of het moet ftoffelyk beftaan. Nu moeten wy tot de Natuur der lighaamen overgaan, dat wy in 't vervolg doen zullen, Dit zal vervolgt worden. TWEEDE VERTOO G. De Waereld ontmaskert. Zynde een vervolg van pag. 77• 10 ZA MENSPRAAK. Crito In de Stad. rito tegens Eraftus. Gy zyt nog een Man van uw woord. tegens Philo. Had Eraftus wraak over ons wille neemen, zo zou hỳ ons van dag tot dag hebben laaten wagten, gelyk wy hem gedaan hebben. Eras Eraftus. Daar zou ik zelfs het meefte by geleeden hebben Crito; want hoe veel behaa gen ik ook in het land-leeven heb, zo vond ik geen vermaak om de overige dagen, die ik nog blyven zal, zonder myne Vrienden door te brengen. Crito. Zoude die dagen, om hunnent wil niet wat verlengt worden. Eraftus. Het zal myn fchuld niet zyn Crite, zo het niet gefchied: Dog laat onsdaar niet meer van fpreeken; want ik ben niets minder als een Stoicyn; en beken dat de gedagten alleen om u te moeten verlaaten, my al het vermaak van onze wandeling benee men. Philo. Om dit te beletten, zo moet ik u vraagen, wat gy met onze food, of liever met beide de Jooden gedaan hebt, die gy op het Toneel had gebragt. Eraftus. Wy zullen die al wandelende zo het u behaagd weeder vinden. Ik zal hen uit myn zak haalen. Eraftus haalt een papier uit zyn zak, dat hy Crito. Hoe onbarmhertig handelt gy met die arme Jooden Eraftus, dat gy hen, in zulk een naauwe gevankenis fluit. Eraftus. Na dat ik u verlaaten had, vond ik dat zy my over al volgden; ja, zy belette my zo, dat ik dit middel moeft gebruiken, om daar van ontslagen te worden. Crito. Het was te wenfchen, dat men zo t gemakkelyk van alle laftige Menschen, ontilagen kon worden. Philo. Gy valt my altoos laftig genoeg Crito, want ik kan geen woord verstaan, wat ik lees. Crito. Dat gefchied om dat gy niet over hard leeft, dan zou niemand u geftoort hebben. Philo. Ik kan niet over hard leezen als ik wandel; kom laat ons neederzitten, dan zal ik beginne Om gemakkelyker te ontdekken, hoe de ,, opregtheid van de wil; en de gehoorzaamheid aan de Confcientie, ons meer of min tot een klaare kennis van zeekere waarheeden 〃 , "" kan opleiden zo onderstelden wy twee ,, Jooden, in plaats van een, die beide dezel» ve trap van oprechtheid aangaande de wil, ,, en getrouwheid in 't gehoorzamen van hun » geweeten bezaten. Hier ziet gy hen nu, zo verre de wil aangaat in opzigte van de waarheid, in een volkome gelykheid. By aldien 'er nu nog eenige beletzelen overblyven, Zo heeft er de wil geen deel aan, maar deeze beletzelen komen van een andere " "" kant, gelyk wy reets aangemerkt hebben; want die waren reets in hem, eer het in zy ne macht was om daar " de te weezen. tegens op zyn hoe Laat ons nu zien, hoe dat onderscheide ,, omftandigheden, bekwaam zyn, om deeze "" twee perzoonen, die zo volkome in hun ,, toeftand, overeenstemmen, het zelve ge voelen in een verfcheide licht te doen befchouwen. Eerst zullen wy deeze twee Jooden, in onderfcheide Landen doen woonen hoe. wel zodanig, dat zy Christenen kennen, en hen van de Godsdienft konnen hooren fpreeken. Om hen nog beeter te onderfcheiden zo zal ik den eene Joseph, en ,, den andere Benjamin noemen, beide twyffelende of zy de waarheid bezitten;daarom zyn ,, zybegeerig om Chriftenen te zoeken, die be,, quaam zyn om hen onderrechting te geeven. "Jofeph, woond in Holland, en hy vind ,, dat de Chriftenen aldaar in veele gezindheedens verdeeld zyn. De Hoofd-godsdienft is die der Gereformeerde; dan vind hy Lutheranen, Mennoniten, Rooms-Catholyken en zelfs Grieken: En hier heeft hy , gelegendheid, om het gevoelen van yder in 't byzonder te hooren, om dan te be,,fluyten, by wie de waarheid is. " " Benjamin heeft dezelve gelegentheid niet,' om daar na onderzoek te doen; want hy is te Avignon, daar niet anders als de Roomfche Godsdienft toegelaaten word. Aldus fchynt ,, zyne toeftand lang zo voordeelig niet te zyn, als die van Jofeph is. Zo dra hy het gedrag en de Leer van de Chriftenen aldaar on. derzogt heeft, zo heeft hy grooter afkeer van het Christendom als ooit te voore; befluitende, indien de andere Chriftenen die hem nog onbekent zyn, niet beeter beftaan, dat zy dan de waarheid niet bezit,, ten; Nogtans fchort hy zyn oordeel op, K 2 , voorneemende om te gaan reizen, met een oogwit om zig van alles te onderrechten. ,, Laat ons nu eerft te rug na Joseph gaan.Zonder zyn woonplaats te verlaaten, zo befchouwt hy alle gezindheeden, die onder de Christenen bekent zyn, en vervoegt zig by de voornaamfte Leeraaren daar van, om van hen den ,, een naar dena ndereonderrechting te bekomen. Eerst bevind hy, dat yder in 't byzonder meer zyn werk maakt, om de uitmun99 tendheid van het gevoele van zyn kerk boven "" dat van anderete verheffen, als om de uitmun,,tendheid van de Christelyke Leerin 't gemeen ,, aantetoonen. Dog het geenhem meest in verlegentheid brengt is, dat ieder voorgeeft, dat de waarheid alleen by zyn Kerk gevonden word, ,, By yder van die Geleerden, vind hy een zeekere geeft van partyfchap, die hem met een zeekere drift, alle de andere doct ,, verachten. Zy, die de onfeilbaarheid dry,, ven, ik meen de Roomfche in 't byzonder, winnen niets anders by de moeyte die zy doen om hem te winnen, als dat hy hoe langer hoe meer, van hen begint te walgen. Aldus niet te recht konnende komen, zo ,, vervoegt hy zig by de leeken wiens gemoed hy met vooroordeelen vervult vind; onder andere ontmoet hy daar een zoort van volk, wiens Godsdienft alleen in het geheu » gen, en een uitwendige vertooning be ftaat, die zy de naam van Godsvrucht geeven Deeze Menschen, kennen de Confcientie alleen by de naam en hoe zy met het geweeten van een ander voordeel kon,,nen doen; in een woord, een volk, dat zig כי י " " " " པ |