Agathocles, Koning van Sicilien, klaagden, dat hy hun Vaderland beroofde, en het Vee wegdreef, geandwoord wierden, dat zulks alleen uit wraak gefchieden, om dat Ulyffes eertyds de Schaapen der Sicilianen gerooft en de Schaap herders, het gezigt benomen had. Wanneer de Inwoonders van Corcyra, hun beklag by dien zelven Vorft deeden, over de invallen zyner onderdaanen, in hun Land, zo wierd hen geandwoord, dat zulks gefschiede om dat zy hun Voorvader Ulyffes in hun Eiland ontfangen hadden. Dog het belagchelykste van alle hier omtrend, was de boodschap die Mabomet de grooten, aan Paus Pius de tweede zond, die de Grieken byftand verleende, teegens de Turken; wanneer hy den Paus liet zeggen, dat het hem zeer verwonderde, dat de Romeinen hem beoorloogde, dewyl zy beide eenen oorfpronk hadden, en verplicht waren om de dood van Hector, op hunne gemeene Vyanden, de Grieken, te wreeken. Deeze vercierde Valfcheeden, zegt den geleerden Baylen door de Poeëten uitgevonden, zyn zomtyds als weezendlyke zaaken verdedigt. Dog om tot de plaats van Homerus weder te keeren. De dubbelzinnigheid van dit woord, is zo ver 'er van daan, om deeze overleve ring te doen verwerpen, dat het eerder een bewys daar voor fchynt te zyn; zynde het, gelyk ik te vooren zeide de gewoonte of natuur der Heidenfche Voorzeggingen, dat dezelve op een duiftere en twyffelachtige wy ze wierden voorgeftelt; zo dat ik niet kan besluiten, dat een dubbelzinnige uitdrukking, en en het enkeld getuigenis] van Strabo, in ftaat is, om de getuigeniffe van zo veele oude Schryveren om ver te ftooten. Dog eens onderfteld zynde, dat de teegenwerping van Bochartus wel gegrond was; en dat men toeftaat, dat Eneas nooit in Italien geland is, maar in Afia verblyvende, over de Trojaanen aldaar geheerft heeft, dat ik vind, ook het gevoelen van Den Heer Pope te zyn, zo kan ik nog niet zien, waarom dit Virgilius zoude benadeelen; of de grondflag van zyn uitmuntend werk om ver konnen ftooten; want toegestaan zynde, dat 'er zodanig een overleevering by de Romeynen was, zo had hy grond genoeg om daar op te bouwen, al was er geen woord waarheid in het ganfche Verhaal. Dat 'er nu zodanig een overleevering was, blykt uit het getuigenis van Livius, Dio nyfius Halicarnaffus en andere Hiftorie Schry vers, derhalven heeft Virgilius, daar met recht gebruik van gemaakt. Dit zelve meen ik, dat gezegt kan worden van die groote befchuldiging, die eenige oor deelkundigen, tot laften van Virgilius maaken, ten opzichte van de Episode van Dido, die hy in zyn gedicht gevoegt heeft; waaromtrent zy hem van aanmerkelyke misflagen beschuldi gen. I. Dat hy twee Perzoonen te gelyk op het Toneel voert, wiens leeftyd wel 400 Jaaren verschilt. 2. Dat hy de eer en achting van een deugdzaame Princes beklad heeft, dewelke een voorbeeld van Kuifcheid en Zeedigheid voor haar gant gantsche Sexe was; en die (indien wy het ge tuigeniffe van Tertullianus mogen aannee men,) zig liever wilde verbranden als voor de tweedemaal te trouwen, en met den Koning van Mauritania, in Huuwelyk te treeden. De Vrienden en begunstigers van Virgilius, hebben veele moeite genomen, om hem van die twee befchuldigingen te doen vryspreeken; dog ik kan niet denken, dat het alleen de Poe et zyn uitvinding was; maar ik geloof dat 'er zodanig een overlevering by de Romeinen gevonden wierd; die als zeer jaloers van de macht en grootheid der Carthagenienfers, zynde, zeer gereet waren, om alles wat maar tot blaam van dien Staat ftrekten te omhelzen. In dit geval gaat het, gelyk u bekend is Myr Heer; Qua volumus facile credimus. Daarom was Socrates gewoon te zeggen, dat 'er niets gemakkelyker viel, als de Grieken te pryzen, en de Perfianen te verachten: Dog dit zyn alleen myne gedachten, die ik aan het oordeel van geleerde Mannen overgeef. Maar onderfteld zynde, dat het alleen een uitvin ding van den Poeët' is, en dat de befchuldigingen dus waar zyn, zo moet ik zeggen, Sinan erraffet fecerat ille minuś. : En dit ftuk van Dido, is zo vol fchoonheeden en bevalligheeden; en vertoond zodanige leevendige verbeelding der Menschelyke Dido maluit ini quam nubere. Tertullian. paf Paffien, dat het te beklagen zoude zyn, indien de Poeët zyn verbeelding niet gevolgt had, al was 'er geen waarheid in. Eer ik van Virgilius affcheide, zo neemt het my niet quaalyk dat ik u een andere spraak Zifting over dien beroemden Schryver meede deel, die onlangs in een gezelfchap daar ik my bevond gemaakt wierd. Een zeeker Heer, trok het boek uit zyn zak, beginnende die gepaffioneerde aanfpraak die Dido aan Eneas deedt, wanneer hy gereed ftond om haar te verlaaten te leezen, zo kipten hy 'er deeze twee vaerzen uit. Quinetiam hyberno Moliris videre Claffem, Zeggende, zeer verwondert te zyn, dat zodanig een oordeelkuudig Schryver, zo veel onweetendheid, in de Geographie toonde, met Eneas van Africa naar Italien, met een noorde wind te doen zeilen, die hem vlak teegen was. Et mediis properas Aquilonibus, &c.: Ik andwoorde, dat men zeer behoedzaam moet te werk gaan, om zodanige reflectien op de oude Schryveren, en voornaamentlyk op zodanig een, als Virgilius is, te maaken, Ik zoude voortgegaan hebben, indien een an der Heer van het gezelfchap'er niet bygevoegt had, dat de teegenwerping naar zyn gedagten gemakkelyk konde beandwoord worden, de wyl wyl het maar een Figuur van de Rhetorica was, zo dat Aquilonibus, niets anders wilde te kennen geeven, als ftormachtig weeder, en een fterk en onstuimige wind, uit wat hoek die ook waaide. My kwam te binnen; dat dit de oploffing was, die Bayle hier van geeft: Dog dewyl de woorden Hyberno fidere indit vaers even voorgaan, dat het zelve beteekend, zo zoude dit na een Tautologia gelyken, en een nodeloos herhaal zyn, zynde het niet waarschynelyk, dat dien grooten Schryver daar fchuldig aan zoude zyn. Een ander Heer geliefde te zeggen, dat Dido door de drift vervoerd niet wift wat zy zeide; en dat Virgilius het zo verhaald had, om de grootheid van haar paffie uittedrukken. Een derde gong nog korter te werk, zeggende, dat de Poeët het woord Aquilonibus tot gemak had gebruikt, om dat hy geen naam van eenig ander wind konde vinden, die zo wel met de maat van het vaers over eenftemde. Dit is, gelyk gy ziet Myn Heer, nodum fecare non folvere, en verdient dierhalve geen andwoord. Dog alle deeze uitvluchten zyn niet nodig, om de achting van den Dichter op te houden; want laat ons de tegenwerping in zyn volle kracht opneemen; toeftaande dat de geftrektheid van Africa en Italien, doen was als nu; ja, laat ons Aquilonibus in de bepaaldste zin of beteekenis neemen, die het draagen kan, zo zal het eerder een fchoonheid als een blaam blyken te zyn, waar door de woorden van Dide meerder nadruk heb. ben. De beteekenis zal dan zyn. Wreed Menfch, |