SCHAREN, SCHARN of SCHAERRO, geh., prov. Limburg, gem. en 10 min. van Heer, met 31 h. en 240 inw.

*SCHARLO, geh., prov. Noord-Braband, telt 18 h. en 103 inw. *SCHARMER, d. in Fivelgo, komt in de kronijk van Emo en MENCO reeds in het jaar 1231 voor.

SCHARN, geh., prov. Limburg. Zie SCHAREN.

* SCHARNEBUREN of SCHENNEBUREN, OOK OPHEERDERBUREN en OLFENDERBUREN genoemd, ligt W. van Sneek, en u. Z. van Ferwoude, en telt 7 h. en ongeveer 50 inw.

SCHARNEGOUTUM, kadast. gem., prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Wymbritseradeel, arr. en kant. Sneek, bestaande uit het d. Scharnegoutum, met zijn behoor, en volgens het kadaster eene oppervlakte beslaande van 2421 bund. 80 v. r. 41 v. ell., waaronder 2279 bund. belastbaar land.

*SCHARNEGOUTUM, d., ligt u. N. van Sneek; telt in de kom van het d. 148 h., en 320 inw. en, met de b. Nijeklooster, 51 h. en 350 inw. De kerk der Christelijk Afgescheidenen, ten W. van het d., is een nieuw gebouw, zonder toren of orgel. De R. K. parochiëren te Roodhuis.

* SCHARNEHUIZUM, lees: SCHARNEHUIZEN

*SCHARREN (DE), geh., prov. Friesland, telt 21 h. en 120 inw. *SCHARTERBRUG, lees: SCHARSTERBRUG.

SCHARWEYDE, buit., prov. Utrecht, gem. en 15 min. N. van Zeyst, aan den straatweg. Dit buit. is groot 6 bund. 93 v. r. SCHARWOUDE. De inw. vinden niet hun bestaan in den landbouw, maar in het kaasmaken.

SCHATSENBURG, lees: SCHATZENBURG, ligt Z. 0. van Berlikum. Reg. 5, staat: QUESTIUS. lees: QUAESTIUS.

§ SCHATSENBURG, voorm. buit., prov. Friesland, griet. Barradeel. Zie HOTTINGA. W.

SCHECK, alleenst. huis, grooth. Luxemburg, gem. Ettelbruck. SCHEELESTRAAT (DE), bij het kadaster DE SCHELLESTRAAT, weg, prov. Noord-Braband, gem. den Dungen; van de Aa naar de ZuidWillemsvaart loopende.

* SCHEEMDA (DE), gem., bevat, behalve de in het Wbk. vermelde, ook nog het geh. Napels.

*SCHEENE (DE), lees: SCHEEN (DE).

. u. Z.

ten

*SCHEERE (DE), ligt u. N. O. van Gramsbergen, van Koevorden. In de jaren 1815 en 1814 diende DE SCHEERE voor eene bezetting van den landstorm, en van de Kozakken, einde van daar zooveel mogelijk de uitvallen der Fransche bezetting van Koevorden, aan die zijde, te keer te gaan, zijnde dit gebouw gespaard gebleven, terwijl andere in den omtrek door de Franschen zijn verbrand geworden.

· SCHEIDINGSDIJK (DE). Staat: Zie KLANDIJK. lees: Zie KLANDIJK

(NOORDER-).

*

u. O. N. O. van HeerMen telt er 104 h. en

SCHEIDT is een d., 5 u. van Maastricht, len, 20 min. 0. van het kasteel Schaesberg. 710 inw. De kerk, welke tot de par. van Schaesberg behoort en aan de H. H. PETRUS en PAULUS toegewijd is, is een steenen gebouw, met eenen spitsen toren en van een orgel voorzien. De dorpschool wordt gemiddeld door 80 leerlingen bezocht. De kermis valt in in de maanden Junij en December.

* SCHEI-ZWEN (DE). Reg. 2 en 3, staat: in het dijkskanaal ontlastte, lees oostwaarts ontlastte,

* SCHELD-WATER (HET). Staat: Zie SCHELD-MEER. SCHILD-MEER,

lees: Zie

SCHELLERWAARD, uiterwaard, prov. Overijssel, arr. en kant. Zwolle, gem. Zwollerkerspel; uitwaterende op den IJssel door eenen steenen duiker.

SCHELLESTRAAT (DE), weg, prov. Noord-Braband. Zie ScHEELESTRAAT (DE).

* SCHELLING (TER-) behoort tot het 14 m. k. De haven is ingesloten tusschen twee dammen van rijs en steen op 50 ell. van elkander, de westelijke is lang 450 ell. en is door een steenen dam tegen de duinen aangesloten; de oostelijke is lang 725 ell en daartegen sluit aan cenen zoogenaamden verlengden dam, lang 975 ell. De spuikom wordt gevormd door het Sas, hetwelk eene oppervlakte heeft van 103 bund. en ligt 1,10 ell. onder hoog water; de vloed dringt door het Sas en vindt geenen anderen uitweg dan door de haven. Het verschil tusschen eb en vloed bedraagt aldaar 1,60 ell. In 1848 werd deze haven bezocht door 397 vaartuigen, zonder de te huis behoorende. In 1850 door 156 schepen.

*SCHELLING (WESTER), d. De R. K., die er 8 in getal zijn, parochiëren op Ameland.

* SCHELLINKHOUT. Reg. 3, staat: Blokker lees: Wester-Blokker *SCHELLUINEN paalt Z. aan den Banne van Gorinchem en komt van ouds ook als eene heerl. voor. -Reg. 7 staat: Kwakernaatschepolder, lees: Kwakernaaksche-polder, Bl. 141. De pastorij was van ouds een burg en doet zich nog voor als een oud heerenhuis. De kerk trekt nog, van de Duitsche orde eene jaarlijksche uitkeering voor onderhoud, alsmede voor wijn en brood van het H. Avondmaal. Reg. 41, staat: VINKENSTEIN lees: FINKENSTEIN * SCHELTEMA, griet. Ferwerderadeel, ligt W. (niet O.) van Blija. SCHELTINGA, voorm. state, griet. Kollumerland-en-Nieuw-Kruisland, lag N. O. van Leeuwarden, Z. O. van Dockum.

* SCHELTINGE, voorm. burg, prov. Groningen, gem. Noorddijk, van welke men de plaats, waar zij gestaan heeft, niet meer weet aan te wijzen.

SCHENGEN, grooth. Luxemburg. De kerk is aan den H. Verlosser toegewijd.

*SCHENKEL-BINNENDIJK, ook NIEUW-ALTENASCHE-ZEEDIJK genaamd, loopt van den Nieuwendijk naar den Werkensche-dijk. Men is bezig aldaar een dijkpost met verdedigbaar wachthuis aan te leggen.

* SCHENKELDIJK. Staat: Zie SCHENKELDIJK. lees: Zie SCHINKELDIJK. SCHENKELDIJK (DE ZUID-), dijk, prov. Noord-Braband, gem. Emmikhoven-en-Waardhuizen, in eene oost-zuidoostelijke rigting loopende van den Nieuwendijk (grooten weg der eerste klasse no. 3) naar de Kornsche-sluis in den Dussensche-dijk. In dezen dijk is, volgens het reglement voor de hulpgaten, in geval van inundatie in 1798 vastgesteld, het hulpgat no. 7 gelegen, hetwelk de lengte heeft van 75,50 ell., en de kruin der kade daarin, breed 3,50 ell., ligt 1,18 ell. boven A. P. Het is bestemd, om het inundatiewater van Oud-Altena, hetwelk door het hulpgat no. 5 in den Oud-Altenasche-Zeedijk, bij den zoogenaamden Perenboom, in den Emmikhovensche-polder gevoerd wordt, in den Dussensche- of Zuid-Hollandsche-polder over te storten.

*SCHENKENSCHANS, voorm. stat. Reg. 5 staat: Mej. lees: Mevr. * SCHENKENSCHANS, b., ligt aan de Harlinger- en Sneeker-trekvaarten, bestaat uit 7 h. en twee houtzaagmolens, met 55 inw.

SCHENKWATERING (DE), op sommige plaatsen SCHEYNG-WATERING gespeld, water, prov. Zuid-Holland, dat bij de landscheiding tusschen Rijnland en Delfland ontstaat en in eene Zuidwestelijke rigting, door de gem. Wassenaar-en-Zuidwijk, naar 's Gravenhage loopt, terwijl het

zich ten W van die stad in de vaart ontlast.

SCHENNEBUREN, b., prov. Friesland. Zie SCHARNEBUREN. W. en A. * SCHERMEER (BEDIJKTE). Het zomerpeil is 0,58 ell. onder A. P. *SCHERMER (GROOT-). Reg. 1 staat: het d. SCHERMER, lees: het voorm. d. Schermer,

SCHERMEER (NOORD-), d., prov. Noord-Holland. Zie SCHERMEER (BEDIJKTE-). W. en A.

* SCHERMEER (ZUID-), telt 84 h. en 470 inw., als: 41 h. en 200 inw. onder Akersloot, 12 h. en 60 inw. onder Graft, 31 h. en 210 inw. onder Zuid-en-Noord-Schermeer. Onder de inw. zijn 340 Herv. en 130 R. K., welke laatste te Akersloot en te Alkmaar parochiëren.

* SCHERMERHORN telt 470 Herv. en 230 R. K. De Herv. gem. telt 600 zielen. - Bl. 150. De kerk is nog gedeeltelijk met geschilderde glazen voorzien. Het wapen van SCHERMERHORN is eene mol. *SCHERMERHORN-EN-WEST-MYZEN, lees: SCHERMERHORNEN-WEST-MIJZEN. Zij bevat het d. Schermerhorn, benevens gedeelten van West-Mijzen en van de Schermeer. De ingezete nen vinden voornamelijk hun bestaan in den kleinhandel, het kaasmaken en het vetweiden en de behoeftige klasse in het hennep spinnen voor de rolrederijen.

*SCHERPENISSE. Tot deze gem, behoort mede de b. Gorishock. * SCHERPENISSE (POLDER VAN) is calamiteus.

* SCHERPENZEEL, d., prov. Friesland. Reg. 9 staat: Scheene lees: Scheen

* SCHERPENZEEL-SPANGA-MUNNEKEBUREN-EN-NIJETRYNE, Reg. 9 staat: Uck heb geleef en leve nogh. lees: Ich heb geleeft en leve nogh.

SCHERPENZEELSHANK (DE), water, prov. Overrijssel, dat zich op den IJssel ontlast, door eene steenen sluis, wijd 0,70 ell.

SCHETECOVEN, geh., prov. Limburg. Zie SCHIETEKOVEN. W. *SCHEVENINGEN. Bl. 163, reg. 9 van onderen, staat: marmeren beelden lees: beelden Bl. 164. De kustlantaarn op de duinen is in 1851 vervangen, door een stilstaand licht, zijnde een catadioptriek lichttoestel der derde grootte, ruim 29 ell. boven gewoon volzee verheven, staande op 52° 6′ 16′′ N. B. en 21° 57′ 20′′ O. L. en zigtbaar op 4 Duitsche zeemijlen. Hierdoor is het licht op den toren van Brielle vervallen.

S SCHEYNG-WATERING (DE), water, prov. Zuid-Holland. Zie SCHENKWATERING (de).

SCHIE (DE DELFTSHAVENSCHE-) lees: SCHIE (DE DELFSHAVENSCHE.) De ijzeren spoorweg gaat over dit water door eene ijzeren kraanbrug, gelegd in het jaar 1846, hebbende een dubbel spoor en 3 openingen, de middelste wijd 8, en de beide anderen 6 el in den dag.

* SCHIE (DE ROTTERDAMSCHE) loopt te Rotterdam in de NieuweMaas uit, door eene overwelfde schutsluis, met een paar vloed- en een paar ebdeuren, wijd 4,80 ell.

*SCHIE (DE SCHIEDAMSCHE). De ijzeren spoorweg gaat over dit water door eene ijzeren kraanbrug, wijd 8 el in den dag.

SCHIEBROEK. Reg. 6 moeten de woorden en is gelegen wegvailen. De buurt Aan den kleiweg ligt N. W. van Rotterdam Z. W. van Hillegersberg.

*SCHIEBROEK (DROOGGEMAAKTE-POLDER-IN-) paalt N. W. aan den Zuidpolder van Berkel, N. O. aan den Boterdorpsche-polder, 0. aan de Honderd-en-tien-morgen, en den Bergpolder en W. aan den

Zestienhovensche-polder.

* SCHIEDAM ligt 5 u. Z. Z. O. van 's Gravenhage, 21 u. Z. Z. O. van Delft en nabij de Maas. Bl. 172. In 1850 zijn te SCHIEDAM uit zee binnen gekomen en aldaar gelost 326 en naar zee gezeild 213 schepen. Sedert den aanvang van 1851 is SCHIEDAM ook eene lading en losplaats van de Nederlandsche Handelmaatschappij. Er is bepaald, dat jaarlijks zes schepen van daar zullen uitgaan en er even zoo veel zullen binnen komen. - Bl. 175. Onder de alhier gestaan hebbende Predikanten verdienen melding THEODORUS ADRIANUS CLARISSE, van 1769 tot 1772, FRANS VAN GOGH, van het jaar 1795 tot 1819 toen hij Emeritus werd; CASPARUS VAN HERWERDEN, van 1805 tot zijn overlijden den 14 April 1822; GERBRAND ELIAS van 1808 tot 1 Augustus 1814 toen hij overleed; JACOB WIJS J. Cz. van 1818-1822, HENRICUS CATS, van 1819-1825, en JACOB DERMOUT van 1850 tot 1836. Bl. 182. De schutsluis in de haven heeft een paar eb- en een paar vloeddeuren en is wijd 6,90 ell.; tot spuijing der haven is mede eene sluis wijd 9,40 ell. Bl. 193. Er is te SCHIEDAM ook eene bank van leening.

* SCHIEDAM. Staat: (POELOE-OEBIE-) of AARDAPPELEN EILAND, lees: door de Javanen POELOE-OBI, (d. i. AARDAPPELEN-EILAND) genoemd,

:

* SCHIELAND, voorm. balj... Bl. 210, reg. 8, staat: 8 stat. lees: 9 stát. Reg. 9, staat: 4 Kapellaans, lees: 11 Kapellaans, SCHIELAND, een der acht dekenaten of landdekenschappen waarin het aartspr. van Holland-en-Zeeland verdeeld is. Dit dek. bevat 25 kerkelijke gemeenten (statiën) en ongeveer 31,000 Communikanten; 25 Pastoors en 25 Kapellanen bedienen die gemeenten, welke 25 kerken en 2 kapellen hebben. 2 kapellen hebben. Die kerken zijn gevestigd te Bergschenhoek, Berkel, Brielle, Delfshaven, Dordrecht, Gouda (de H. Maria en H. Joseph), Hellevoetsluis, Kethel, Kralingen, Middelharnis, Moordrecht, Ooltgensplaat, Oud-Beijerland, Oude-Tonge, OverSchie, Pijnacker, Rhoon, Rotterdam, (de H. Laurentius, H. Dominicus, H. Franciscus en de Jezuitenkerk, die in aanbouw is) Schiedam, Vlaardingen en Waddinxveenaan-de-Goudkade. De twee kapellen behooren onder Rotterdam. * SCHIEMEER is thans weiland, hetwelk, volgens het kadaster, cene oppervlakte beslaat van 12 bund. 90 v. r., en door eenen molen van het overtollige water ontlast wordt.

r.

SCHIERMONNIKOOG, kad. gem., prov. Friesland, arr. Leeuwarden, kant. Dockum, bevattende het geheele eil. Schiermonnikoog en beslaande alzoo, volgens het kadaster, 1087 bund. 98 v. 63 v. ell, waaronder 1079 bund. 54 v. r. 36 v. ell. belastbaar land. * SCHIERMONNIKOOG. — Bl. 218, reg. 24 staat: 270 lees: 500 Reg. 34, staat: sedert eenige jaren lees: sedert 1825. Het aldaar op bl. 219 vermelde Werkhuis heeft het bestuur van het eiland, in het jaar 1842, laten timmeren. Bl. 220. De dijken op dit eil. zijn sedert 1825 niet weder hersteld.

-

* SCHIEVEEN, voorm. heerl., paalt N. aan Ackersdijk, O. aan Rodenrijs en den Tempel, Z. aan Overschie en W. aan Kethel.

Reg. 7 en 8, staat: Drooggemaakte-Polder-van-Schieland, lees: Drooggemaakte-Polder-van-Schieveen,

* SCHIEVEËN (BOVEN-POLDER-VAN-), ook genaamd de HooGSCHIEVEENSCHE-POLDER, paalt 0. aan den Berkelschen-polder, Z. aan den Drooggemaakte-Polder-van-Schieveen en aan den Zestienhovenschepolder.

* SCHIEVEEN (DROOGGEMAAKTE-POLDER-VAN-), ook genaamd de LAAG-SCHIEVEENSCHE-POLDER, paalt 0. aan den Zuid polder-van-Berkel. SCHIEVEN, buit., prov. Gelderland, beslaat eene oppervlakte van 66 bund.

*

*SCHIEWACHT. Staat: Zie SCHUWACHT. lees: Zie ScпUWAGT. SCHIFFELAAR, buit., prov. Limburg, gem. Heerlen.

* SCHIFFLINGEN. De kerk is aan den H. MARTINUS toegewijd. * SCHIJNDEL. Bl. 225. Bij Koninklijk besluit van 8 Julij 1825, no. 115, is de zuivere opbrengst der Schijndelsche tienden wederom aan hare vroegere bestemming hergeven, op den voet van het Koninklijk besluit van 26 December 1818 (Staatsblad no. 48), zijnde het regt tot vergeving der daarop gevestigde beurzen toegekend aan den Kerkvoogd van het apost. vic. van 's Hertogenbosch.

SCHIJTELBROEKSTOREN, kaap in Oost-Indië, aan de zuidkust van het eil. Ceram.

SCHILBERG, geh., prov. Limburg, gem. en 10 min. van Echt; met 11 h. en 60 inw.

SCHILD (HET NIEUWE-), geh. op het cil. Texel. Zie NIEUWE-SCHILD. W. * SCHILDMANSKINDEREŇ-AMBACHT paalt N. en O. aan HendrikIdo-Ambacht, Z. aan Heer-Oudelands-Ambacht en W. aan SandelingenAmbacht.

* SCHILDPADS-EILANDEN (DE). Reg. 8, staat: Tagia lees: Togia * SCHILDWOLDE. De R. K. behooren tot de statie van Kleine-Meer. * SCHILKAMPEN, b., prov. Friesland, telt 19 h. en 100 inw. *SCHILKERPOLDER (DE) bestaat uit de Korte-Schilk en de Lange-Schilk.

SCHILLERSHEIDE, geh., prov. Limburg, gem. en 10 min. van Ittervoort; met 6 h. en 40 inw.

SCHILT, b., prov. Noord-Braband, gem. en 6 min. 0. van Erp. Het is een gedeelte van het geh. Schill-en-Burg, en telt 11 h. en 70 inw.

SCHILT-EN-BURG, geh., prov. Noord-Braband, gem, en 6 min. 0. van Erp, met 39 h. en 240 inw. Het bestaat uit de buurten Schilt en Burg.

SCHIMMERT, gem., heeft eenen windkorenmolen.

SCHIN (GEBROKEN-), d., prov. Limburg. Zie SCRINNEN. W. en A. SCHINDELECH, naain, onder welken het kast. SCHOENFELTZ, grooth. Luxemburg, vroeger weleens voorkomt. Zie SCHOENFELTZ.

*SCHINKELDIJK, prov. Zuid-Holland, is cen gehucht (geen buurt) en ligt Z. O. van Oud-Beijerland, één uur Z. Z. W. van 's Gravendeel, aan den dijk van dien naam, welke den Trekdamsche-polder van den Noord-Kavelsche-polder scheidt; telt 45 h. en 360 inw. SCHINNEN, dek. Te Sweykhuizen, is cene bijkerk, welke onder de par. van Schinnen behoort, doch door eenen eigen Geestelijke bediend wordt.

*

*SCHINNEN, gem. De drie scholen tellen gezamenlijk gemiddeld 100 leerlingen. Het d. ScHINNEN heette vroeger GEBROKEN-SCHIN. SCHIN-OP-GEUL. Reg. 5 en 6 staat: Waehem, lees: Waelem, XIII. DEEL.

73