* STEENBERGEN-EN-KRUISLAND. De R. K. maken de drie par. van Steenbergen, Kruisland en de Heen uit.

SSTEENEGRACHT, vaart, prov. Overijssel. Zie Stijnengracht: W. STEENENDAM, lees: STEENDAMME. Het is geen geh. maar een zeedijkpunt, 5 min. Z. van Coudorpe.

STEENENDIJKSCHE-POLDER (DE) beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 58 bund. 57 v. r. 48 v. ell., alles schotbaar land, telt 2 boerderijen en wordt door 2 sluizen, op de Maas, van het overtollige water ontlast. Het polderbestuur bestaat uit de eigenaren.

* STEENENHOEK (KANAAL-VAN-) loopt door cene schutsluis in Ide Merwede uit. Deze sluis heeft buiten een paar eb- en een paar vloeddeuren en binnen een paar waaijerdeuren; de schutkolk is lang 25 ell., de doorvaartwijdte 10 ell., de slagbalk ligt 2,87 ell. onder A. P. Over deze sluis ligt eene dubbele draaibrug. Het kanaal is lang 9500 ell., breed in den bodem 54 en op den waterspiegel 65 ell. Bij eene hoogte van 2,14 ell. aan het peil te Gorinchem mag het niet meer werken.

STEENENKAMER (DE), gem. Meerdervoort. Aldaar is een haventje gevormd door twee steenen hoofdjes en een voetveer op de Steenplaats ten Westen van Dordrecht.

STEENEN-MAN (DE), gedenkzuil, prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Barradeel. Zie HARLINGEN Ŵ. bl. 176-178.

STEENOVEN, geh., prov. Noord-Braband, telt 10 h. en 70 inw. STEENPAD, weg, prov. Noord-Braband, gem. Raamsdonk. * STEENSTRAAT, prov. Utrecht. Dit art. valt weg. STEENSTRAAT (OP DE), geh., prov. Limburg, gem. en 1 u. Z. W. van Meerssen, aan den grooten weg.

STEENWAARD (DE), tegenover Culenborg, beeft geene sluis, maar eene steenen duiker met valschut wijd 0,71 ell.

STEENWEG, b., prov. Noord-Braband, gem. en ten W. van en grenzende aan de st. Helmond met 61 h. en 330 inw.

* STEEN WIJKERWOLDE. Bl. 719, reg. 6 en 7, staat: Willemsoord en een klein gedeelte der Vrije-kolonie, lees: de vrije kolonie Willemsoord. Er zijn 1200 Herv. Tot de Herv. gem. behoort niet het geh. Muggebeet, maar het geh. Eeze. De dorpschool wordt gemiddeld door 200 leerlingen bezocht.

*

-

STEINSEL, gem., grooth. Luxemburg. In 1236 droeg Graaf HENDRIK II van Luxemburg het patronaat over de kerk te STEINSEL aan de abdij Marienthal op.

STELLE-POLDER beslaat, volgens het kadaster, cene oppervlakte van 76 bund. 42 v. r. 55 v. ell., waaronder 76 bund. 2 v. r. 55 v. ell. schotbaar land; telt 4 h., waaronder 3 boerderijen, en wordt door de sluis van 's Heer-Arendskerke, op de Schenge, van het overtollige water ontlast. Het polderbestuur bestaat uit de Directie van de wateringe Heinkenszand.

:

STELLINGWERF-OOSTEINDE heeft slechts 7 Herv. kerken, als te Oldeberkoop, te Makkinga, te Elsloo, te Oosterwolde, te Appelscha, te Donkerbroek en te Haule en eene bijkerk te Haulerwijk.

* STELLINGWERF-WESTEIN DE heeft slechts 14 Herv. kerken, als: te Wolvega, te Oudelamer, te Oudetrijne, te Scherpenzeel, te Munnekeburen, te Oudeholtpade, te TerIdsert, te Noordwolde, te Beuil, te Steggerda, te Finkega, te Peperga en te Blesdijke.

STENVERT, hofstede, prov. Gelderland, gem. en u. 2. 0. van Gorssel, u. N. van Almen, in de buurs. Harfsen, in de onmiddellijke nabijheid van den geprojecteerden kunstweg van Deventer naar Lochem en Borculo. Deze hofst. beslaat eene oppervlakte van ruim 38 bund. STEVENSHOFJES-POLDER telt onder Wassenaar-en-Zuidwijk 3 b., waaronder 2 boerderijen. Hij wordt door eenen watermolen, op de Veenwatering, van het overtollige water ontlast. Het polderbestuur bestaat uit den Burgemeester en twee Poldermeesters.

* STICHTRUST, vroeger eene groote buit., gem. en § u. Z. Z. W. van Loenen, bij de Nieuwersluis, is thans geheel vervallen en daarop staan slechts eenige daggelderswoningen.

STIENZENHOEK, geh., prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Leeuwarderadeel, ‡ u. N. W. van Stiens; met 8 h. en ruim 50 inw. * STIEROP telt 5 h. en 30 inw.

STIKVALLEI (DE), dal in Oost-Indië. Zie PERKARANDAN. W.

§ STINKWEG (DE), lees: STINKVAART (DE), vaart, prov. Groningen, gem. Delfzijl, van Farnsum, in eene zuidelijke strekking langs de Schaapbulten naar Wagenborgen loopende.

STIPHOUT bevat ook nog de geh. Kruisschot en Croy, benevens de b. Spaget.

STOEKROE. Staat: Zie ANNA'SRUST-EN-HAAST-U-LANGZAAH. lees : Zie ANNA'SRUST, en HAAST-U-LANGZAAM.

STOFMOLEN (DE), geb., prov. Noord-Holland. Zie MOLENBUURT. STOKHOEK, geh., prov. Noord-Braband, telt 46 h. en 250 inw. STOKT, b., prov. Limburg, gem. en 10 min. Z. W. van Broekhuysen; met 17 b. en 90 inw.

STOLTERIJ, geh. in Fivelgo, moet wegvallen.

* STOLWIJK telt 234 h., bewoond door 291 huisgez., uitmakende eene bevolking van 1570 inw., onder welke 1540 Herv. en ruim 50 R. K. Men heeft er ook eene grutterij en eene wolkammerij. — De in 1846 herbouwde school wordt gemiddeld door 160 leerlingen bezocht. Reg. 13-10 van onderen, moeten wegvallen. Men telt er in de kom van het d. 83 h. en 520 inw. Het koor is thans van de kerk gescheiden door eenen muur.

eene

* STOLWIJK (KLEIN-), lees: STOLWIJK (POLDER-VAN-). Hij paalt N. W. aan den Bilwijksche-polder, O. aan de Vlist c. a., Z. aan Bergambacht. Deze pold., beslaat, volgens het kadaster, oppervlakte van 1940 bund., waaronder 1778 bund. 52 v. r. 27 v. ell., schotbaar land; telt 169 h., waaronder 77 boerderijen en wordt door 4 molens en 2 sluizen op den IJssel van het overtollige water ontlast. Het polderbestuur bestaat uit eenen Schout, zeven Poldermeesters en eenen Secretaris-Gaardermeester.

*

STOMPE-TOREN (DE). Staat: Zie SCHERRER (BEDIJKTE-) lees: Zie SCHERMEER (Bedijkte-).

STOMPWIJK is nog eene heerl., welke bevat de geb.: Stompwijk, Wilsveen en het oostelijke gedeelte van den Ley dschendam-Zuidzijde; beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 1600 bund. bouw-, wei- en teelland; telt 265 h., bewoond door 291 huisgez., uitmakende eene bevolking van 1290 inw., onder welke 260 Herv. en 1030 R. K. De twee scholen zijn te Stompwijk en te Wilsveen. Het hert in het wapen staat nabij de stronk van eenen boom.

STOMPWIJK - WILSVEEN - LEYDSCHENDAM - ZUIDZIJDE-ENTEDINGERBROEK, gem., thans alleen STOMPWIJK geheeten, ligt gedeeltelijk in Rijnland, gedeeltelijk in Delfland, en bestaat uit de heerl.

Stompwijk en Tedingerbroek, waarin de geh. Stomp wij k, Wilsveen, Tedingerbroek, en Zuidzijde van den Leydschendam. De Herv. maken gedeeltelijk de gem. van Leydschendam-en-Wilsveen uit, en behooren gedeeltelijk tot de gem. Voorburg. De R. K. maken gedeeltelijk de stat. van Stompwij k uit, doch behooren, voor zooveel den Leydschendam aangaat, onder Veur; die te Wilsveen en den Veenweg onder Nootdorp, en die onder Tedingerbroek, langs de Westvliet, onder Voorburg.De drie scholen worden gemiddeld door 400 leerlingen bezocht. *STOOFPOLDER, staat: voorm. eil. lees: eil.

* STORM-POLDER, prov. Zuid-Holland, werd oudtijds ook KRALINGEN genaamd, en watert uit op de Sliksloot, door eene steenen sluis met drijfdeur, wijd 1,05 ell.

:

* STORTEMELK. In het jaar 1814 zijn in dit zeegat vier zeetonnen gelegd, als voor de buitenton, een wit en rood geschakeerde zeeton, op de merken: de Molen op de Oostpunt van den duin aan de grootte strandkaap op de diepte van 108 palm; een witte ton op de merken de kleine kaap en vuurtoren overeen op Vlieland op 63 palm diepte; een zwarte ton op de merken: de duinkaap aan den voet van den vuurtorenduin op Vlieland, op de diepte van 54 palm; een zwarte ton, op de merken de molen vrij aan den haardkant van de witte duin op Vlieland en de toren van Midsland, een windboomslengte bezuiden den hoek van Terschelling, op de diepte van 57 palm en is de koers van de buitenton tot de ton No. 4 0.2.0. en van daar naar de reede Zuiden. Aangezien in dit zeegat op het droogste met laag water, gewoon getij, niet minder dan 75 palm diepte gevonden wordt, is dit het beste zeegat tusschen Vlieland en Terschelling, vooral met Zuidelijken wind uitgaande, of Noordwesten wind binnenkomende; en kan men op 65 palm, langs het strand van Vlieland heenloopende, de buitenton in het gezigt bekomen, mits men het voornoemde eil. O. ten Z. van zich, af hebbe. De diepten zijn met laag water gewoon getij en de koers bij miswijzend kompas genomen.

STOUPICH, alleenst. huis, grooth. Luxemburg, gem. Fischbach. *STOUTENBURG, gem. in Eemland. De R. K. kerk, aan den H. JOSEPH toegewijd, is een steenen gebouw, met eenen toren, en van een orgel voorzien.

* STOUTENBURG, voorm. state, prov. Friesland. De juiste plaats, waar deze state gestaan heeft, is thans niet meer bekend.

STOUTENBURG, ook STALLENBERG genoemd, boerenerf, prov. Overijssel, gem. en u. N. W. van Olst, in Welsum; eene oppervlakte beslaande van 5 bund. 50 v. r. 65 v. ell. Vroeger schijnt aldaar een heerenhuis te hebben gestaan.

STRAAT, geh., prov. Noord-Braband. Zie VOLKEL. W.

STRAAT, b., prov. Noord-Braband. Zie PorscaE-STRAAT. W. STRAAT, geh., prov. Limburg, gem. en u. O. van Maasniel; met 7 h. en ongeveer 30 inw.

STRAAT, b., prov. Limburg, gem. en u. van Klimmen; met 7 h. en 40 inw.

STRAAT (DE), geh., prov. Groningen, gem. en 40 min. Z. van Bellingewolde; met 15 h. en 90 inw.

STRAATBEEK, geb., prov. Limburg. Zie STRABEEK. W.

*

STRAATWEG (DE), geh., prov. Zuid-Holland. Zie OOSTHOEK. 1 STRASSEN, d. in het grooth. Luxemburg, is met zijnen ban in 1849 eene eigene burgerlijke gemeente geworden.

* STRATUM bevat mede de geh. Poeijers, Heihoeven en de b. Roosten.

STREEK (DE), buurs., prov. Groningen, telt 13 h. en 150 inw. STREPEN, geh., prov. Noord-Braband, gem. Uden, een gedeelte van de wijk Volkel uitmakende.

STREUKEL, buurs., prov. Overijssel, bestaat uit 25 h.

STRIJBEEK. De kapel, een klein oud gebouw, met een rond torentje met hooge spits, is buiten gebruik.

STRIJBOSSCHE-HOEVEN, b., prov. Noord-Braband, gen. Gemert, een gedeelte van het geh. Strijbosch uitmakende.

* STRIJENSCHE-SAS of STRIJEN-SAS telt 48 h., bewoond door 61 huisgez., uitmakende eene bevolking van ruim 300 inw., die meest in landbouw, aardappelen- en vlasteelt hun bestaan vinden.

*STRIJP, in de wandeling ook wel het MOLKWERUM DER MEIJERIJ gebeeten, bevat, behalve de in het Wbk. opgegevene b., ook

vierstraat.

*STRIJPHEULE is geen geh., maar eene heul of brug van Haamstede.

nog Cla

u. Z. O.

*STROE, b., prov. Gelderland, heeft eene school, welke gemiddeld door 60 leerlingen bezocht wordt.

STROMBROEK, goed, prov. Gelderland, gem. Bergh, 15 a. N. van 's Heerenberg, in de buurs. Wijnbergen, bestaande in bouw- en weilanden, akkermaalsbosschen en elzenpassen, waarop twee arbeiderswoningen, van welke cene voorzien van eenen koepel of kamer, in het geheel groot 34 bund. 53 v. r. 60 v. ell.

STROO, naam, onder welken het geh. ZEVENHUISSEN, prov. NoordBraband, meestal bekend is. Zie ZEVENHUISSEN. W.

*STROOBOS in het Oldambt, is geen geh., maar een h.

* STROODORP (HET), geh., prov. Noord-Braband, staat: Zie ZeVENHUISEN. lees: Zie ZEVENHUISSEN.

STOOIJEDORP (HET), staat: b. in de heerl. lees: geh. in het balj. STROOPPOT (DE), vaarwater, prov. Zuid-Holland, in de Noord, en wel het westelijkste en geringste der beide vaarwaters, waarin het vaarwater de Rietbaan door de Galgeplaat verdeeld is. Het loopt alzoo langs den Zwijndrechtsche-wal, en heeft 1,10 à 2 ell. diepte. STROPSTEEG, b., prov. Overijssel, gem. en u. N. van Zwolle, in de buurs. Dieze; met 73 h. en 540 inw.

*STRUCHT, gem., bevat mede het geh. Gerendal.

STRUKBERGEN (DE). Staat: Zie STRUCKBERGEN (DE). lees: Zie STRUIKBERGEN (DE).

*STUIVEZAND, geb., gem. Oosterhout, telt 20 h. en 160 inw. STUKJE (KLEIN-), pold. in den Biesbosch. Zie DONDERZAND (KLEIN-). W. 'SUCOHT. Staat: Zie CONSTANCE-EN-] -Hasard (Nieow-). lees: Zie CoxSTANCE (LA) en HAZARD (NIEUW-).

SUESSERENGHE, oude naam van Zwezer-Eng, prov. Utrecht. Zie ZWEZER-ENG. W.

*SUETA. Staat: Zie ZWIETEN. lees: Zie ZWIETEN (HET HUIS-TE-). *SUEVENKAMP of HEIDENSCHE-KAMP. Er zijn op de Veluwe vier dergelijke plaatsen, welke bijna in eene regte lijn, in de rigting van het Z. naar het N. of van Wageningen op Hierden liggen; als eene in Mocoroth, de Heilige berg, te Roekel; eene op den Drieberg te Lunteren; eene aan de grenzen van Leuvenum en de Putterdellen, en eene W. van Beekhuizen, bij Hierden, onder Harderwijk, op he Molenveld.

SUIK. Staat: Zie ZUIDWIJK. lees: Zie ZUIDWIJK (HET HUIS-TE-). *SUIKERBROODJE. Staat: Zie Tau. lees: Zie TAHU en zoek dat woord hier achter.

SUIKERBRUG of brug no. 20, prov. Gelderland, op de grenzen der gem. Epe en Heerde, 20 min. Z. O. van Epe en 25 min. N. O. van Heerde, over het Apeldoornsche-kanaal. Het is een houten op. haalbrug in den weg van Heerde naar Wapenveld.

SUIKKERRIET (HET), hofst., prov. Zuid-Holland, gem., en in het d. Zevenhoven; beslaande 41 bund. 24 v. r. 86 v. ell.

SULMONDE, plaats vermeld in de negende eeuw, als geschonken door Graaf ROTGARIUS aan de Utrechtsche kerk, thans ZOELMOND. SUMPEL (DE), waterkolk, prov. Overijssel, gem. Ambt-Almelo. SUNDELDORP, d., prov. Noord-Holland. Zie ZUNDERDORP. W. SUOLLA, Latijnsche naam van de st. ZwoLLE, prov. Overijssel. Zie ZWOLLE. W.

SUR-END, geh., prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Wonseradeel, 20 min. Z. van Parrega; met 5 h. en 16 inw.

SURHUIZUM, kadast. gem., prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Achtkarspelen, arr. Leeuwarden, kant. Bergum, bestaande uit de d. Surhuizum en Surhuisterveen, en, volgens het kadaster, eene oppervlakte beslaande van 2943 bund. 66 v. r. 87 v. ell., waaronder 2898 bund. 25 v. r. 56 v. ell. belastbaar land.

*SURINAME. Bl. 829. Het zendelingswerk, dat vóór omtrent 20 jaren tot ééne plantaadje bepaald was en zijnen ondergang scheen te naderen, was in 1848 over 150 plantaadjen uitgebreid. Meer dan 13,000 Negers staan onder het opzigt der Broeders; meer dan 18,000 hooren het woord van God, en het getal dergenen, die het hooren kunnen, bedraagt ongeveer 23,000, hetgeen meer dan de helft der tegenwoordige slavenbevolking is. Ook onder de Boschnegers wordt niet zonder vrucht gearbeid.

* SUSTEREN. Bl. 358. De aldaar vermelde abdij was gesticht op eene landboeve, door Vorst PEPIJN en zijne huisvrouw PLEGTRUDIS gekocht en aan den H. WILLIBRORD vereerd. Deze abdij was later een kollegie van adellijke Kanunnikessen.

-SUTTUM, geb., prov. Groningen, gem. end. Z. Z. W. van Ezinge, aan den Ezinger-Ondedijk; bestaande uit 2 boerderijen en 2 arbeiderswoningen met 20 inw. Nabij dit geh. is een oude kolk, de Poel genaamd, in vroegere eeuwen door dijkbreuk ontstaan, doch nu droog.

* SUYCK. Staat: Zie ZUIDWIJK. lees: Zie ZUIDWIJK (HET HUIS-TE-). SWALGEN, d., prov. Limburg. Zie SWOLGEN. W. en A. *SWANBURGER-POLDER (DE). Staat: Zie Zwanenburger-POLDER (DE). lees: Zwanburger-polder (De).

SWANENDAAL beslaat eene oppervlakte van 5 bund. 86 v. r. 5 v. ell. *SWANVELT. Staat: Zie KARMELIETER-KLOOSTER. lees: KARMELI

TER-KLOOSTER.

* SWEIKHUIZEN. Staat: Zie SWIJCKRUIZEN. lees: Zie SWIJCKHUYSEN. SWESTERHINGE, oude naam van ZWEZER-ENG, prov. Utrecht. Zie ZWEZER-ENG. W.

*SWEYKHUZEN. Staat: Zie SWEYCHRUYSEN. lees: Zie Swyckhuysen. *SWEYLAND (HET). Staat: Zie ZWEELAND. lees: Zie ZWEYLAND (HET).

* SWIJNSMEER (HET) beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 16 bund.