weg gebaand heeft tot eene verbeterde Psalmberijming, † 12 Januarij 1768. Bl. 397. reg. 13, staat: regterzijde lees: linkerzijde reg. 15, staat: linkerzijde lees: regterzijde.

AXELSCHE-GAT (HET), water in Staats-Vlaanderen. Zie BRAAKMAN. W. AXWIJK is eene b., geen d. Er bestaat aldaar geen kerk, zoo min van de Herv. als van de Doopsgez., beide staan te Middelie. AYLVA STATE, voorm. state, prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Baarderadeel, arr. en 1 u. Z. W. van Leeuwarden, kant. en 2u. N. N. W. van Rauwerd, onder Hylaard. Deze state, welke bij menschen geheugen geen bewoner gehad had, is in het jaar 1724 op de poort na afgebroken.

AYSMA, voorm. state, prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Dantumadeel, arr. en 4 u. N. O. van Leeuwarden, kant. en 1 u. Z. ten O. van Dockum, onder Driezum.

AZENRAY, gem., prov. Limburg. Zie ASENRAY.

W.

AZEWIJNER-BRUG, brug, prov. Gelderland, in de gem. Vurenen-Dalem, over de Herwijnensche-wetering, u. N. O. van Vuren.

B.

BAAKMARKT, geh. in het graafs. Zutphen. Zie BAKERMARKT. BAALDERBEEK of BALERBEEK, riviertje in Overijssel. Het ontstaat in het graafs. Benthem, in den omtrek van Wilsum, uit twee hoofdtakken, die Hopsenbach en die Schappengräfte; loopt bij Tackman, onder den naam van WILSUMMERBEEK, op het gebied van AmbtHardenberg en neemt in het geh. Radewijk de naam van RADEWIJKERBEEK aan; maakt vervolgens de grensscheiding tegen Gramsbergen uit; verlaat die weder, en haren loop onder eerst genoemde gem. vervolgende, vloeit zij, onder den naam van BAALDERBEEK, naar het geb. Baalder, en valt omtrent uur boven stad Hardenbergh in de Vecht.

* BAAMBRUGGE, heeft eene brug over den Kromme-Angstel. In 1844 is aldaar eene nieuwe Herv. kerk gebouwd, welke den 20 October van dat jaar is ingewijd. Dit d. heeft, met Abcoude, een Departement der Maatschappij: Tot Nut van 't Algemeen, dat den 20 October 1824 is opgerigt en 20 Leden telt, Het is de geboorteplaats van den geschiedkundige JOHAN HUGO VAN BOLBUIS, geb. 20 December 1805, † 4 Februarij 1844. Aan het tolhek aldaar is in 1849 een distributiekantoor der brievenposterij gevestigd, zoo voor de gem. Abcoude-Baambrugge, als voor Loenersloot.

BAAMBRUGSCHE-ZOWE, naam, welken men in de wandeling geeft aan de VINKEVEENSCHE-ZUWE, prov. Utrecht. Zie ZuwE (DE). W. BAANEHEID, geh., prov. Limburg. Zie BONNEREID. W.

BAANST-POLDER ligt niet gem. Groede, maar gem. Nieuwvliet. BAANSUM, geh. prov. Groningen. Zie BAAMSUM.

W.

BAAR, voorm. riv. in Zuid-Holland. Zie BEER. W.

BAARD, kad. gem. prov. Friesland, griet. Baurderadeel, bestaande uit de dorpen, Baard, Winsum, Oosterlittens, Brits werd, Wieuwerd en Bozum, en, volgens het kadaster, eene oppervlakte beslaande van 3581 bund. 20 v. r. 78 v. ell., waaronder 3348 bund. 22 v. r. 80 v. ell. belastbaar land.

* BAARD, d., telt met de b. Geleburen en Faldens, 46 b. en 280 inw. De eerste, die in de Doopsgez. gem. aldaar het Leeraarambt alleen en bezoldigd heeft waargenomen, is geweest, Y. Y. BEEN, die in het jaar 4825 derwaarts kwam en in het jaar 1839 naar Akkrum met der woon vertrok. BAARD heeft met de omliggende dorpen een Departement der Maatschappij: Tot Nut van 't Algemeen, dat in het jaar 1847 opgerigt is en 35 Leden telt.

BAARDBUREN, b., prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Leeuwarderadeel, arr., kant. en 1 u. Z. van Leeuwarden, žu. Z. W. van Wirdum, waartoe het behoort, aan den grooten weg op Leeuwarden ; met 2 h. en 12 inw.

-

-

BAARDERADEEL is verdeeld in drie kadastrale gem: Jorwerd, Oosterwierum en Baard. (bl. 5) beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte. van 7277 bund. 79 v. r. 64 v. ell., waaronder 7194 bund. 99 v. r. 17 v. ell. belastbaar land; telt 715 h., bewoond door 943 huisgez., uitmakende eene bevolking van 4500 inw. - Het wapen van BAARDERADEEL bestaat uit een gedeeld schild van goud en het eerste met eenen halven dubbelen arend van sabel, uit de linkerzijde voortkomende; het tweede met twee zespuntige sterren van keel. Het schild is gedekt met eene gouden kroon. BAARDONK, adell. h., prov. Noord-Braband.

azuur r;

Zie BARENDONK. W.

*BAARDWIJK, gem., beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 900 bund. 51 v. r. 11 v. ell., alles belastbaar land; telt 153 h., bewoond door 251 huisgez., uitmakende eene bevolking van 1280 inw. Reg. 19, staat: DE HOCHSTADT, lees: DE HONPESCH, Reg. 20 en 21, staat: WISBERG, lees: WISBECQ. ligt 1 u. Z. W. van Heusden. Het wapen van BAARDWIJK is een schild van goud, met een wagenrad van sabel.

Het d. BAARDWIJK

BAARDWIJKSCHE-OVERLAAT (bl. 12, reg. 6 van onderen). Het natuurlijk terrein, waarop het rijzen stortbed gelegd is, is 3,25 tot 5,75 ell. boven A. P. of 36 tot 86 duim. (bl. 14) Sedert 1816 tot en met 1843 werkte de overlaat jaarlijks, uitgezonderd alleen in het jaar 1826. Zij werkte in 1788, 1790, 1822, 1825, 1829, 1835, 1842 en 1843, 19 reizen, te zamen gedurende 125 etmalen, zonder dat toen de Beersche-Maas overgeloopen heeft. Bl. 15, reg. 3, staat: 1390 lees: 1398. Bl. 37-39, moeten de woorden: Vóór 18181ell. geheel wegvallen.

BAARHUIZEN, voorm. stins, prov. Friesland. Zie BARRAHUIS. W. *BAARLAND. Bl. 16, reg. 1 staat: 1595, lees: 1595, reg. 5, staat: Dodyn lees: Doedyn Bl. 18. Het wapen van deze heerl. is van zilver, met twee fascen van keel.

*BAARLAND (HOF-TE-) is in het jaar 1840 voor afbraak verkocht. BAARLAND-BAKENDORP-OUDELANDE-EN-STUIVEZAND,

op het eil. Zuid-Beveland. Zie BAARLand.

*

beerl.

BAARLAND-EN-BAKENDORP, gem., telt 109 h., bewoond door 128 buisgez., uitmakende eene bevolking van ruim 600 inw.

BAARLAND-POLDER (NIEUWE-), póld. in het eil. Zuid-Beveland, prov. Zeeland, arr. Goes, kant. Heinkenszand, gem. Baarland-enBakendorp; palende N. aan den Hugo-, Ida-, Vierloos-, Caneel- en Oud-Vierlandsche-polder, O. aan den Siguit-polder, W. aan den Stelle-polder.

BAARLAND-STELLE-POLDER, pold., prov. Zeeland. Zie STELLEPOLDER (DE BAARLAND-).

W.

*BAARLE, d., bl. 20, reg. 6, staat: 1689 lees: 1839

BAARLEBRUG, geh. in de bar., van Breda, prov. Noord-Braband, arr. en 5 u. Z. O. van Breda, kant. en 4 u. Z. O. van Ginneken, gem. en 1 u. Z. W. van Baarle-Nassau; met 3 h. en ruim 20 inw. BAARLE-NASSAU, gem., paalt N. alleen aan de gem. Chaam. en Alphen-en-Riel; bevat, behalve het d. Baarle-Nassau, de geh. Baarle brug, Casterle, Groot-Bedaf, Klein-Bedaf, Boschhoven, Eikelenbosch, Gorpeind, Heesboom, Heikant, Heimolen, Heyning, Hoogeind, Hoogbraak, Keyzershoek, Liefkenshoek, Loveren, Nijhoven, Oordel, Reth, Reuth, Schallainen, Oude-Strumpt, NieuweStrumpt, Ulicoten en Veldbraak; beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 7378 bund. 54 v. r. 92 v. ell. belastbaar land; telt 315 h., bewoond door 348 huisgez., uitmakende eene bevolking van 2000 inw. De dienst in de Herv. kerk, welke sedert het uitbarsten van den Belgischen opstand gestaakt was, is, in het jaar 1838, weder opgevat door den destijds als Hulpprediker aldaar dienstdoende Proponent C. RIBBIUS, zooals die dan ook thans nog eens in de maand door den Predikant van Chaam wordt waargenomen. Het d. BAARLE-NASSAU ligt Z. O. van Breda, 3 u. Z. O. van Ginneken.

S BAARLOO, d. in het Land-van-Kessel. Zie BAERLO. A.

*

BAARN, gem., beslaat eene oppervlakte van 2441 bund. 56 v. r. 58 v. ell., waaronder 2431 bund. 19 v. r. 28 v. ell. belastbaar land; telt 282 h., bewoond door 380 huisgez., uitmakende eene bevolking van 1900 inw. Bl. 22. Er bestaat te BAARN een Instituut voor Jonge Heeren, dat gunstig bekend staat.

BAARNE, voorm, riv. in Zuid-Holland. Zie BEER. W.`

* BAARN-EN-EEMBRUGGE telt 680 zielen en ruim 300 Ledematen. De eerste, die in deze gem. het leeraarambt heeft waargenomen, is geweest CORNELIS EGBERTS, die in het jaar 1593 herwaarts kwam en in het jaar 1612 door eenen anderen vervangen was. BAARNETRECHT, onde naam van BARENDRECHT, prov. Zuid-Holland. Zie BARENDRECHT.

BAARNSCHE-BOSCH, bosch in Eemland, prov. Utrecht,

u.

W:

van Baarn, met veel schoon en statig geboomte, alsmede twee fraaije vijvers en de paviljoenen Peking en Canton. Het beslaat eene oppervlakte van 684 bund. 54 v. r. 8 v. ell.; er groeit daarin meest sparren-, eiken en beukenhout.

BAARS of BAEKS, geh. in Vollenhove, prov. Overijssel, arr. en 62 u. N. ten O. van Zwolle, kant. en u. N. van Steenwijk, gem. en 40 min. N. O. van Steenwijkerwolde.

* BAARSCHOT, b. onder Vlierden, ligt N. N. O. van Asten. Men telt er 7 h. en ruim 50 inw.

* BAARSCHOT, kast. of liever buit., ligt 1 u. N. N.W. van Boxtel, 7 min. N. O. van Esch, in het geh. Kraaijenbroek, aan de Lei of Esschestroom. Het was eertijds een jagtverblijf der Heeren van het kast. van Haaren. Later is het in handen der Heeren Graven ScnAMBERLIE EN VAN STYRUM gekomen, die het tot een buitenverblijf hadden ingerigt, hetwelk in het jaar 1795 door zekeren VAN EINDHOVEN is gekocht, die het nagenoeg geheel gesloopt heeft en het in 1825 verkocht aan Mr. J. SASSEN, Advocaat te 's Hertogenbosch, door wien het destijds weder tot een klein buitenverblijf is ingerigt.

*

BAARSCHOT, b., ligt 24 u. van Oirschot, Z. Z. O. van Diessen. Men telt er 39 h. en ongeveer 250 inw.

BAARSDORP, in het eil. Zuid-Beveland, is geen geh. maar een dorpje. De vervaller kerk is sedert eenigen tijd weder hersteld, heeft eenen vierkanten toren, met korte spits, doch geen orgel en is met hoog geboomte omgeven. Er wordt eenmaal in het jaar gepredikt door den Predikant van 's Heeren-Arends-kerke, die daarvoor eene toelage geniet. Dit voorregt is ook wel eens aan den Predikant van 's Heeren-Abts-en-Simoutskerke verleend geweest. BAARSDORP is de geboorteplaats van CORNELIS VAN BAERSDORP, Lijfarts van Keizer KAREL V, in 1565.

BAARSDORPER-MEER (HET) beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 209 bund., en wordt door eenen molen van het overtollige water ontlast.

BAARSEN WAARD (DE), waard in het graafs. Culenborg, prov. Gelderland, arr. Tiel, kant. en gem. Culenborg, uitwaterende op de Lek, door een sluisje, wijd 0,90 ell., en welks vloer 0,90 ell. beneden middelbare rivierstand ligt.

arr.

BAARSJES, geh. in Kennemerland, prov. Noord-Holland, kant. en u. W. van Amsterdam, gem. Sloten-Sloterdijk-Osdorp-ende-Vrije-Geer, 1 u. N. O. van Sloten, 20 min. van Sloterdijk; met 54 h. en ruim 300 inw.

BAARSJES-POLDER, polderland in Kennemerland, prov. NoordHolland, arr. en kant. Amsterdam, gem. Sloten-Sloterdijk-Osdorpen-de-Vrije-Geer, in den Sloter-Binnenpolder.

BAARWERTH, oude naam van het d. BAARDWIJK, prov. NoordBraband. Zie BAARDWIJK. W. en A.

BAAY ligt 20 min. N. O. van Etten, 10 min. Z. W. van Leur. Men telt er 7 h. en ruim 60 inw.

BAASDAMSBEEK, beck in Twenthe, prov. Overijssel, onder Tubbergen; het ontstaat omtrent 1 u. O. van het d. Haarle, loopt door het geh. Fleringen en vervolgens, onder den naam van Molenbeek, door een gedeelte van Weerseloo in de Loo-Lee.

en

BAASTERHOEVEN ligt W. N. W. van Eindhoven, 1 u. W. Z. W. van Oirschot,u. N. W. van Oostelbeers, in een houtrijk oord bevat 6 h., waaronder het Huis-te-Baast, Beukehoef, Lindehoef, Eikehoef en Masthoef en telt ruim 40 inw.

BABAI, eil. in Oost-Indië, in den Doeson, eene der rivieren van het eil. Borneo.

BABAKAN, oud d. in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. Krawang, distr. Tjiassem, 1 mijl Z. van Korong, op den westelijken oever der Tjiassem

BABALANG of MOERA-BEKASSIE, land in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. Batavia, in de Bataviasche-Ommelanden, ia bet Oosterkwartier. Het is een eigendom van Chinezen.

BABAT, plaats in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. Rembang. BABAO (HOEK-VAN-), kaap in Oost-Indië, in de Zee-van-Floris, aan de noordkust van het eil. Timor.

*

BABAUW, baai en d. in Oost-Indië. Zie 'BABAO. W.

BABI, reg. 6 staat: 245°, lees: 145o.

BABI of POELOE-BABI, d. i. VARKENSEILAND, eil. in Oost-Indië, in den Moluksche-Archipel, tot de Aroe-eilanden behoorende.

BABI-BESAAR,, eil. in Oost-Indië, in de Indische-Zee, aan de westkust van het eil. Sumatra, tot de Babi-eilandeu behoorende, waarvan het het grootste is. Men herkent het, reeds op eenen afstand, aan het Suikerbrood, zijnde een vrij hooge kegelberg.

BABI-EILANDEN, groep eil. in Oost-Indië, in de Indische-Zee, van Sumatra. Men heeft er kokosnoten, klapperolie, varkens, buffels, water en brandhout.

W.

BABOENTRI, naam, welken de Negers geven aan de suikerplant. Kortenduur, kol. Suriname. Zie KORTENDUUR. W.

BABYLONIENBROEKSCHEN HOEK, pold. in het Land-van-Heusden. Zie BROEKSCHENHOEK.

W.

BABYLONIEN BROEKSCHE POLDER. Zie voorts Nieuwland (Het) W. en OUDLAND (HET). W.

BACCHEM, onde naam van het geh. BAKKUM, in Kennemerland. Zie BAKKUM.

W.

S BACHEVORTH, oude naam eener plaats, welke men vermoedelijk zoeken moet in het geh. BAVOORT, niet ver van Amersfoort. Zie BAVOORT.

S BACKENHAGEN, verbasterde naam van de havezathe BAKENHAGEN, in Twenthe, prov. Overijssel. Zie BAKENHAGEN,

W.

BACKESMUHLE. alleenstaande molen, grooth. Luxemburg, gem. Erensdorf; met 6 bewoners.

*BADALA ligt in de resid. en reg. Cheribon.

BADE-KEMBANG, d. in Oost-Indië, op het Sundasche eil. Java, resid. Baglen. Hier werden de muitelingen, die 2500 man sterk waren, den 8 Februarij 1820 door den Majoor MICHIELS aangetast. Bij dit gevecht, dat van 's morgens 7 tot 's namiddags 3 ure geduurd heeft, hebben de muitelingen negen hunner Boofden verloren, terwijl zij zich genoodzaakt zagen tot bewesten Kaliwien terug te trekken. BADI, d. in Oost-Indië, op het eil. Catsjeli.

S BADJOA, st. in Oost-Indië, op het eil. Celebes, rijk Boni.
BADONG, rijk in Oost-Indië. Zie BALI-BADONG. W.

BAERLO of BAARLO, d. in Opper-Gelder, prov. Limburg, arr. en 3 u. N. ten W. van Roermond, kant. en 1 u Z. Z. W. van Venlo, gem. en 1 u. 2. O. van Maasbree, u. van de Maas, aan den grooten weg van Maastricht over Venlo naar Weesel, langs den linker Maasoever, in boomrijke omstreken, tusschen bouwland gelegen. Men telt er 217 h. en 1150 inw., die meest in den landbouw hun bestaan vinden. Ook heeft men er eenen windgraan- en oliemolen en een pontveer tegenover Steil, onder Teegelen. De inw., die er allen R. K, zijn, onder welke 850 Communikanten, maken eene par. uit, welke tot het apost. vic. van Limburg, dek. van Venlo, behoort, en door eenen Pastoor en eenen Kapellaan bediend wordt. De kerk, die aan den H. PETRUS is toegewijd, ligt op eene hoogte, heeft eenen spitsen toren, en is van een orgel voorzien. Even buiten het d. ligt het Kasteel-vanBaerlo (zie het volgende art.) en ruim u. meer noordelijk het kast. de Berckt. Zie dat woord.

-

BAERLO (HET KASTEEL-VAN-), kast. in Opper-Gelder, prov. Limburg, arr. en 3 u. N. ten W. van Roermond, kant. en 14 u. Z. Z. W. van Venlo, gem. en 1 u. Z. O. van Maasbree, even buiten het d. Baerlo. Dit hecht vierkant gebouw, met breede gracht omgeven, beslaat, met de daartoe behoorende gronden, cene oppervlakte van ongeveer 170 bund., en wordt in eigendom bezeten en bewoond door den Heer Baron VAN ERP VAN 'T HOLT.

*BAEXEM, gem., beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 904 bund. 21 v. r. 10 v. ell., waaronder 871 bund. 62 v. r. 30 v. ell. belastbaar land; telt 91 h., bewoond door 98 huisgez., uitmakende eene bevolking van 540 zielen. XIII. DE EL.

38