BEDAFSCHE HEIDE, heideveld in de bar. van Breda, prov. NoordBraband, gem. en 1 u. O. van Baarle Nassau. Op deze heide, welke eene oppervlakte beslaat van 120 bund. 74 v. r. 30 v. ell., vindt men eene menigte heidensche grafheuvelen.

BEDDEWAARDE (KLEIN-), pold., prov. Zeeland. Zie SASPOLDER W. BEDJAJO, d. in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. Baglen, aan de Lerang.

BEDOK, riv. in Oost-Indië, op het eil. Jara, resid. Djocjokarta,

lands. Mataram.

* BEDUM, gem., beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 3056 bund. 53 v. r. 27 v. ell., waaronder 4963 bund. 37 v. r. 42 v. ell. belastbaar land. Men heeft in het dorp BEDU een Departement der Maatschappij: Tot Nut van 't Algemeen, hetwelk den 16 April 1843 opgerigt is, 19 leden telt, en twee herhalingscholen, ééne te Bedum en ééne te Zuidwolde, alsmede eene zangschool te Bedum heeft. Bl. 203, reg. 10 en 11 van onderen staat: Onder haar behoorden, lees: Onder het voorwerk, te dezer plaatse welk mede de school was gesticht, behoorden enz.

van

* BEEGDEN beslaat, eene oppervlakte, volgens het kadaster, 922 bund. 25 v. r. 35 v. ell., waaronder 877 bund. 14 v. r. 85 v. ell. belastbaar land; telt 123 h., bewoond door 132 huisgez., uitmakende eene bevolking van 650 inw.

* BEEK, gem., beslaat eene oppervlakte van 1872 bund. 18 v. r. 70 v. ell., waaronder 1825 bund, 22 v. r. 20 v. ell. belastbaar land. Het d. BEER ligt 2 u. N. O. van Maastricht. De Herv. kerk aldaar is in 1845 van een orgel voorzien.

* BEEK, d. in de bar. van Breda, in de wandeling meestal DE BEEK genoemd, ligt 1 a. W. N. W. van Breda, u. N. ten W. van 's Prinserhage; telt in de kom 80 h., ter wederzijde van den weg tusschen 's Prinsenhage en de Moerdijk gebouwd, en bewoond door 550 zielen. De kerk, aan O. L. Vrouwe Hemelvaart toegewijd, is een zeer eenvoudig gebouw, welks klein vierkant torentje van een spitsje en uurwerk voorzien is.

BEEK (DE), riviertje in Twenthe, prov. Overijssel, ontstaat in de Vasser-weilanden, onder Tubbergen, voert bij dit dorp den naam van BRAAKMANSBEEK OF MARKGRAVEN, draagt onder Albergen den naam van HEINEMANSBEEK en ontlast zich even boven Almelo in de Loolee, op enkele kaarten wordt dit riviertje ook wel de AA genoemd.

* BEEKBERGEN telt onder de 1700 Herv., die er wonen, 500 Ledematen. De eerste, die in deze gem., in vereeniging met Loenen, het leeraaranıbt heeft waargenomen, is geweest HENRICUS ESSENIUS, die in het jaar 1598 herwaarts kwam en in het jaar 1605 door JOHANNES DRIBLANUS werd opgevolgd. Loenen is hiermede vereenigd geweest tot in 1625, in welk jaar het van BEEKBERGEN afgenomen werd en gevoegd bij Hal.

* BEEK-EN-DONK heeft eene bierbrouwerij en eenen korenmolen. * BEEK-EN-GEUL, kerk. gem., behoort thans tot den ring van Maastricht. De eerste, die in deze gem. het leeraarambt heeft waargenomen, is geweest THEOPHILUS BRELIUS, die in het jaar 1654 herwaarts kwam en in het jaar 1665 naar Oost-Indië vertrok.

BEEK-EN UBBERGEN telt 180 zielen, onder welke ongeveer 100 Ledematen. Beek is tot 1666 vereenigd geweest met Groesbeek, Heumen en Malden, werd in 1666 van Heumem en Malden

XIII. DEEL.

39

gescheiden, in 1706 van Groesbeek en beriep toen tot afzonderlijken Leeraar GERLACUS RIBBIUS, na zijn vertrek, in 1718, werd Ubbergen met Beek vereenigd en de eerste, die in deze combinatie bet leeraarambt heeft waargenomen, is geweest ANTHONIUS TARÉÉ, die in het jaar 1719 herwaarts kwam en in het jaar 1721 naar Heemstede vertrok.

BEEKHORST, oud adell. h. in Eemland. Zie LAMBALGEN. W. BEEKHUIZEN, op de Veluwe, is, met het dennenbosch, groot

136 bund.

BEEKLOOP (DE), water in de Meijerij van 's Hertogenbosch, kw. Kempenland, welke uit twee adertjes voortkomt, waarvan het eene zijnen oorsprong heeft in het ven de Weyer, gem. Heeze, en het andere in het Rielven, onder Riel, gem. Zesgehuchten, en voorts noordwaarts aanloopende, zich tusschen het geb. Hulst en het d. Geldrop, in den Dommel ontlast.

BEEKMANSBOSCH, bosch in het balj. van Blois, prov. NoordHolland, gem. en u. W. van Velsen. Het beslaat eene oppervlakte van 7 bund. 99 v. r. 81 v. ell.; is meest beplant met elzen en esschen hakhout, en behoort in eigendom aan Jonkheer LUCAS BOREEL, woonachtig te Wijk-aan-Duin.

* BEEKSTAART ligt 8 min. O. van Nunen en is eigenlijk eene verlenging van de kom van dat dorp. Men telt er ruim 160 inw.

* BEEKVLIET, in het balj. van Brederode, is thans eene boerderij, die den zelfden naam draagt en, met de daartoe behoorende gronden, eene oppervlakte beslaande van 2 bund. 74. v. r. 80 v. ell., in eigendom bezeten wordt door Jonkheer LUCAS BOREEL, woonachtig te Wijkaan-Duin.

BEEKVLIET, boerderij in het balj. van Blois, prov. Noord-Holland, arr. en 1 u. N. van Haarlem, kant, en u. Z. van Beverwijk, gem. en u. 2. van Velsen. Deze boerderij beslaat eene oppervlakte van 2 bund 97 v. r. 70 v. ell., en wordt in eigendom bezeten en bewoond door ANDRIES NIEUWPOORT.

BEEKVLIET, landg. in de Meijerij van 's Hertogenbosch, kw. Oisterwijk, , prov. Noord-Braband, arr. en 11⁄2 u. Z. Z. O. van 's Hertogenbosch, kant. en 1 u. Z. Z. O. van Boxtel, gem. en u. van St. Michielsgestel. Dit landg. beslaat, met de daartoe behoorende gronden, eene oppervlakte van 4 bund. 57 v. r. 60 v. ell. — In het daartoe behoorende gebouw werd, den 14 November 1817, het kleine seminarie voor het bisdom van. s Hertogenbosch, overgeplaatst van het landg. Veebeek, gem. Berlikum-en-Middelrode, waar het den 15 April 1815 was opgerigt. In 1816 had men aan het gebouw op BEEKVLIET een vleugel bijgebouwd, en in 1821 en 1825 werd de vleugel verlengd en nog een tweede vleugel er bijgevoegd, terwijl de speelplaats met verschillende uitspanningsoefeningen werd verruimd. In 1825 werd het seminarie gesloten, doch in 1829 weder geopend. In dit gesticht worden de jongelingen onderwezen in alles wat men als voorbereiding beschouwt voor de theologische studien in het R. K. seminarie te Haaren, waarvan het de eerste afdeeling is Meestal worden er 150 leerlingen in aangetroffen. Vóór het invoeren van het staatsexamen vertoefden er vele jongelingen, die zich voor de akademische studiën voorbereidden, doch het getal van deze is van lieverlede verminderd.

BEELAARDS-POLDER, pold., prov. Noord-Braband. Zie HoorSLOBBEN (DE). W.

* BEEMD, reg. 7, staat: Bazeldonk lees: Bazeldijk BEEMD (DEN), boschje in de Meijerij van 's Hertogenbosch, kw. Oisterwijk, prov. Noord-Braband, gem. Udenhout, groot 2 bund. 18 v. r. 70 v. ell.

BEEMSTER heeft eene Spaarbank en een Departement der Maatschappij: Tot Nut van 't Algemeen, dat den 16 Januarij 1841 opgerigt is en 50 Leden telt. Ook is er in 1824 een Armenhuis voor Hervormden gesticht, waarin 5 mannen en 9 vrouwen zijn opgenomen. In 1847 heeft de R. K. gemeente, bij haar kerkgebouw, een eigene begraafplaats gekregen, die den 6 Mei van dat jaar is ingewijd. Het R. K. kerkgebouw, vroeger zonder toren is in 1847 en 1848 van eenen steenen toren met houten spits en eene luiklok voorzien. In 1850 is van Purmerende door de Middel-Beemster tot Avenhorn, met eenen zijtak naar de Rijp, een straatweg gelegd; waardoor dus gedeelten van de Purmerender-, Volger-, Middel- en Rijperwegen bestraat zijn.

BEEMSTER (MIDDEL-), een der vijf deelen waarin de Beemster, prov. Noord-Holland verdeeld is. Zie MIDDEN-BEEMSTER.

BEEMT, geb. in Noord-Braband en pold. in Zuid-Holland. Zie BEEMD. W. en A.

BEERENBURG, voorm. adell. slot in Delfland, prov. Zuid-Holland, arr., kant., gem. en 10 min. N. van 's Gravenhage, aan den Scheveningsche weg. Het was gebouwd door de Heeren VAN BEERENSTEIN, die het lang bezeten hebben. Ter plaatse, waar het gestaan heeft, ziet men thans eene fraaije bouwmanswoning.

* BEERENDRECHT. Het wapen van dit geslacht is van zilver met drie meerlen van keel.

BEERNINKSBEEK (DE), riviertje in Twenthe, prov. Overijssel, dat in de Pruissische prov. Rijnland ontstaat en, onder Losser, in de Dinkel valt.

*BEERS, gem., beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 1121 bund. 51 v. r. 3 v. ell., waaronder 1120 bund. 43 v. r. 47 v. ell. belastbaar land; telt 114 h., bewoond door 140 huisgez., uitmakende eene bevolking van 730 inw.

BEERS (KASTEEL-TE-), kast. in het Nederambt-van-het-Land-vanCuyk, prov. Noord-Braband, arr. en 8 u. O. van 's Hertogenbosch, kant. en 1 u. O. Z. O. van Grave, gem. Beers. Dit kast., betwelk met grachten omgeven was, is in 1849 ten eenemale gesloopt en de grachten gedempt.

*BEERS (MIDDEL-) is de geboorteplaats van den Jezuit WILLIBHORDUS VAN DER HEYDEN, die een verhaal van de verrigting der Jezuiten in Friesland geschreven heeft. Hij was in 1595 geb. en † in December 1638.

* BEERS (OOSTEL-WESTEL-EN-MIDDEL-) beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 4167 bund. 82 v. r. 31 v. ell., waaronder 4035 bund. 13 v. r. 27 v. ell. belastbaar land; telt 187 h., bewoond door 204 huisgez., uitmakende eene bevolking van 1020 inw. Men heeft in deze gem. 1 bierbrouwerij, 1 leerlooijerij, 1 ros-olie-, 1 graan-wind- en 1 graan-watermolen.

BEERSCHE-MAAS (DE). Het onbedijkt gebleven vak tusschen Cuyk en Katwijk, heeft eene lengte van ongeveer 800; dat tusschen GrootLinden en Gassel is lang omtrent 2500 ell. De bedijking tusschen die beide overlaten is nagenoeg 4700 ell. lang. De BEERSCHE MAAS werkte boven het peil van 5,35 ell., voor zoo ver bekend is, als volgt:

Bl. 229. Ook in 1842 heeft de BEERSCHE OVERLAAT mede niet gewerkt; doch de Baardwijksche overlaat is in de jaren dat de BEERSCHE MAAS niet werkte, in 19 reizen, te zamen 132 etmalen overgeloopen; doch daarentegen werkte de BEERSCAE OVERLAAT in 1785, 1801 en 1802 5 reizen, te zamen gedurende 34 etmalen. Het water van deze overlaat loosde vroeger door de vier sluizen van Empel, Meerwijk en van der Eigen, te zamen wijd 12,77 ell., in de Dieze, zijnde de Meerwijksche sluis, wijd 3,44 ell., in 1856 weggestroomd Het

water ontlast zich in het Bergscheveld, zoodra het boven het nulpunt of inundatiepeil (d. i. 4,119 ell. boven A. P.) geklommen is.

* BEERSÈ, geh., wordt reeds vermeld in 1227 en telt 20 h. *BEERS-EN-JELIUM telt 270 zielen, onder welke 50 Ledematen. De eerste, die in deze gemeente het leeraarambt heeft waargenomen, is geweest HENRICUS BUSCHMAN, die in het jaar 1594 hier reeds was en in het jaar 1616 overleed.

BEERSER-NIEUWLAND, een gedeelte van den polder van Beersen-Jellum, prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Baarderadeel, arr. Leeuwarden, kant. Rauwerd, onder Beers; palende N. aan het Jellumer-Nieuwland, O. aan de Sneeker-trekvaart, Z. aan het Weidumer- -Nieuwland, W. aan den Slagtedijk. Deze pold., welke in het jaar 1835 bedijkt is, beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 254 bund. 47 v. r. 30 v. ell. alles schotbaar land; telt 17 h, waaronder 4 boerderijen en wordt door eenen groote molen, staande aan de Jellumer slotvaart, van het overtollige water ontlast. Het polderbestuur bestaat uit drie Gecommitteerden uit de Ingelanden.

BEERSINGE, naam, onder welken het d. PERSINGEN, prov. Gelderland, weleens voorkomt. Zie PERSINGEN.

-

BEERTA, gem., beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 9820 bund. 96 v. r. 24 v. ell., waaronder 9795 bund. 82 v. r. 4 v. ell. belastbaar land; telt 426 h., bewoond door 681 huisgez. uitmakende eene bevolking van ruim 3550 inw. De 4 scholen worden gezamelijk gemiddeld door 430 leerlingen bezocht. Men heeft er een Departement der Maatschappij: Tot Nut van 't Algemeen dat den 4 October 1844 opgerigt is en 25 Leden telt, alsmede eene afdeeling van het genootschap ter bevordering van Nijverheid, te Onderdendam gevestigd, dat den 18 December 1842 opgerigt is en 46 Leden telt.

BEEST, gem., beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 3223 band. 99 v. r. 63 v. ell., alles belastbaar land; telt 381 h., bewoond door 433 huisgez., uitmakende eene bevolking van 2240 inw. Er zijn in deze gem. 3 Herv, kerken, als ééne te Beest, een te Rhenoy en ééne te Acquoy. De eerste, die in deze gem. het leeraarambt heeft waargenomen, is geweest JOHANNES GROTIUS, die in het jaar 1615 hier was, en in het jaar 1622 emeritus werd: Renoy is met BEEST vereenigd geweest van 1631 tot 1642, gedurende de dienst van PETRUS CEPORINUS, daar beroepen in 1622 en overleden in 1642. De drie scholen te Beest, Acquoy en Renoy worden gezamelijk gemiddeld door een getal van 200 leerlingen bezocht. Er is te BEEST cen pontveer over de Linge, naar Rumpt.

BÉETGUM, kadastr. gem. prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Menaldumadeel. Zij bestaat uit de dorpen: Beetgum en Mcnaldum, en beslaat eene oppervlakte van 2078 bund. 76 v. r. 9 v. ell., waaronder 2044 bund. 21 v. r. 57 v. ell., belastbaar land. * BEETS, gem., prov. Noord-Holland, beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 383 bund. 64 v. r. 15 v. ell., waaronder 379 bund. 25 v. r. 61 v. ell. belastbaar land. Men heeft te BEETS eenen zaagmolen. In 1526 verloor BEETS, nevens elf andere dorpen, een zwaar geding tegen de stad Hoorn, over het maken van de sluis, te Schardam. In 1572 leed het dorp veel last door het volk van den Overste RUICHAVER, dat hier ingelegerd was.

BEETS, d., prov. Friesland, reg. 17, staat: Beetsterzwaag lees: Beetsterzwaag