eene bevolking van 24,000 inw., die meest in den landbouw hun bestaan vinden en ook eenige fabrijken hebben.

* DELFT, gem., heeft 509 bund. 28 v. r. 44 v ell belastbaren grond. Bl. 232. De eerste, die de predikdienst in de Remonstrantsche gem. te DELFT waarnam, is geweest JOANNES SPEENHOVIUS, † in 1621. Sedert het jaar 1805, heeft deze gemeente echter geen eigen Leeraar, maar wordt de dienst aldaar, om de 14 dagen, door den Predikant van 's Gravenhage verrigt. Bl. 234. Behalve de in het Wbk. opgegevene liefdadige gestichten bestaat te DELFT nog het St. Joris-Gast- en Krankzinnigenhuis, ook is er eene Stads Bank van leening onder beheer der Regering. Bl. 236. Onder de wetenschappelijke inrigtingen te Delft verdient vooral eene eerste plaats de in 1843 geopende Koninklijke Akademie voor burgerlijke Ingenieurs en den handel, gevestigd in het gebouw, vroeger van de Fundatie van de Vrouw van Renswoude, later van de Artillerie-en-Genieschool, op het Oude-Dolft, met een aantal Hoogleeraren en 150 studenten, onder welke aan de hoogescholen gepromoveerden, die als Ambtenaren der eerste klasse naar Indië wenschen te gaan. Bl. 237. Onder de beroemde inboorlingen van DELFT verdienen nog melding: de Godgeleerden: DIRE CORNELIS VAN VOORST, geb. 15 December 1752, +6 September 1853, als Predikant te Amsterdam, en ABRAHAN VAN BEMMELEN, geb. 27 Mei 1779, † voor eenige jaren als Predikant te Oosterhout; de Latijnsche Taalgeleerde JOHAN GODSCHALK ISERMAN of IJSERMAN, die in het jaar 1540 leefde; de Schilders: HUBERTUS JACOBSZ, meer bekend onder den naam van HUBERTUS GRimani, † in 1620 of 1629; PIETER CORNELISSEN VAN RIJK, † in 1628; HENDRIK VAN VLIET, JAN GEORG VAN VLIET, die tevens een bekwaam etser was, geb. omstreeks 1610; JAKOB WILLEMSZEN DELFT, geb. in 1619, † in 1661; WILLEM VAN AELST, geb. in 1620, † in 1679; NICOLAAS VERKOLJE, geb. in 1673, † in 1746; de Plaatsnijder JAN MICUIELSEN VAN MIERENVELT geb. in 1528, † in 1592, en de Watergeus ADRIAAN MICHIELSZ MENNINCK. Bl. 239. CHRISTIAAN VAN BIESELINGE JANSZOON, was geb. in 1558, † in 1600. Reg. 13 en 14, staat: MICHIEL VAN MIEREVELT, lees: MICHIEL JANSZEN VAN MIEREVELT, Willem van Vliet, was geb. in 1581, † in 1642, Reg. 24, staat: KORNELIS ADRIAAN LINSCHOTEN, lees: KORNELIS ADRIAAN VAN LINSCHOTEN,

DELFT, fort in Oost-Indië, op het eil. Honimoa, te Haria, aan de Zuidwestkust, digt bij Porto. Het is in 1655 aangelegd.

r.

* DELFZIJL, gem., beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 4366 bund. 10 v. r. 5 v. ell., waaronder 4458 bund. 16 v. 61 v. ell. belastbaar land. Er is in 1824 eene Synagoge gebouwd, zijnde een klein, doch net gebouw, waarin de dienst door eenen Voorlezer wordt waargenomen. Ook is er een Zeemans-collegie: uit liefde opgerigt den 6 Januarij 1831, tellende 93 effective en 31 honnoraire leden. De vlag is blaauw met een Hollandsch hoekje, waaronder

D met het nommer.

DELI, POELOE-DELI, eil. in Oost-Indië, in de Indische-zee, aan de Zuidkust van het eil. Java, resid. Bantam. Het is woest en onbewoond en bevat niets dan kokosnoten en wilde boomvruchten.

arr.

DELLE (DE), landg. op de Over-Veluwe, prov. Gelderland, en 9 u. N. van Arnhem, kant. en 2 u. O. Z. O. van Elburg, gem. en 1 u. W. van Heerde. Dit landg., hetwelk aan de landontginning door den Generaal HERMAN WILLEM DAENDELS, zijn bestaan danken heeft, is, volgens het kadaster, groot 404 bund. 61 v. r.

te

49 v. ell., en wordt in eigendom bezeten door de Erfgenamen van den Heer F. J. ENGELENBURG, onlangs te Oldenbroek overleden. 'DELLEN, is een d. (geen geh.). Men heeft er eene kapel, de dienst gedaan wordt door den Pastoor van Grosbous.

*

waarin

DELLEŇ (DE), geh., prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Kollumerland-en-Nieuw-Kruisland, arr. en 64 u. O. N. O. van Leeuwarden, kant. en 2 u. Z. O. van Dockum, ₫ u. N. N. O. van Oudwoude, waartoe het behoort, op den regteroever van het Dockumerdiep.

DELLEN (DE), wei- of hooilanden in de Langestraat, prov. NoordBraband, arr. 's Hertogenbosch, kant. Waalwijk, gedeeltelijk gem. Capelle, gedeeltelijk gem. Waspik, langs de noordzijde van den Zeeof Buitendijk, zich tusschen de Oude-straat en den dijk uitstrekkende.

DELOK (DE), riv. in Oost-Indië, in het eil. Java, resid. Djapara, welke uit een meer, bezuiden Patti en Koedoes, ontspringt, en zich in de Zee-van-Java ontlast. Zij kan alleen kleine vaartuigen dragen.

DELST, geh. in de Meijerij van 's Hertogenbosch, kw. Maasland, arr. en 4 u. O. van 's Hertogenbosch, kant. en 14 u. Z. Z. O. van Oss, gem. en 5 min. Z. van Nistelrode; met 25 h. en 130 inw.

DEMENSCHE UITERDIJK, pold. in het Land van Ravestein, prov, Noord-Braband, arr. 's Hertogenbosch, kant. 's Grave, gem. DiedenDemen-en-Langel; palende N. O. en W. aan de Maas, Z. aan den Maasdijk. Deze pold., beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 66 bund. 44 v. r. 70 v. eli., en watert uit door eene doorgraving in de kade op de Maas. Het land ligt omtrent 6.50 ell. boven A. P. Het polderbestuur bestaat uit de Eigen-Geërfden. Aan dezen waard is gelegen het pontveer van Demen op Batenburg, toebehoorende aan den Graaf VAN STEINFURT, als Heer van Batenburg. De bekading boven het veer bestaat eigenlijk in den hoogen oever doch daar beneden is, uit hoofde van den lager gelegen oever, eene kade opgeworpen. Aan het boveneinde van dezen waard heeft men eene stroomleidende krib, lang ongeveer 60 ell.; vervolgens meer benedenwaarts nog vier rijzen bollen, lang ongeveer 15 à 20 ell., uit den bovenoever gemeten, mitsgaders een vervallen bolletje, en voorts nog op het benedendeel van dezen waard eene dwarskrib, lang ongeveer 40 ell.

DEMMERIKER-ZUWE (DE), weg, prov. Utrecht. Zie ZuWE (DE). W. * DEMPTER is een naam, welken de gemeene man in Overijssel aan de stad DEVENTER geeft.

DENAMBA, distr., in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. Krawang. Het is zeer vruchtbaar en heeft een gezond luchtgestel

*DENEKAMP, gem., heeft 8818 bund. 44 v. r. 61 v. ell. belastbaar land. Men heeft er 2 papiermolens en eene sierlijke, net onderhoudene R. K. kerk. De Herv. kerk is in het jaar 1810 in een eenvoudigen en netten staat gebragt.

DENEMARKEN (GROOT-EN-KLEIN-), twee voorm. adell. h. te Utrecht, aan de zuidzijde van de Oude-gracht.

DENKING (DE), riv. in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. Soerakarta, welke in de Bengalan uitloopt.

DENNEKAMP, bosch in Westerwolde, prov. Groningen, gem. en 4 u. Z. van Vlagtwedde, 30 min. ten Z. O. van Ter-Apel. Het beslaat eene oppervlakte van 3 bund. 60 v. r. en is meest begroeid met dennenhout.

DENNENBOOMSBEEK of DENNENBOOMSLEE, riv., prov. Overijssel. Zie ASELERBEEK.

DENNENBROEK, landg. op de Neder-Veluwe, prov. Gelderland, distr. Veluwe, arr. en 6 u. N. W. van Arnhem, kant. en 24 u. Z. ten O. van Nijkerk, gem. en u. O. van Barneveld. Dit landg. beslaat, met de daartoe behoorende gronden, eene oppervlakte van 100 bund., en wordt in eigendom bezeten en bewoond door den Heer SPENGER. DENNENWERTH, vermeld in 1227, en DENN WERTH voorkomende in 1278, zijn waarschijnlijk dezelfde plaats.

DEPTFORDKLIP, klip in Oost-Indië, in de Straat Bali. Het is eene steile punt, waarop 2 vademen water staat.

*DEREN en DERKILO, twee bronnen in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. Soerakarta.

DERMA-RADJA, distr. in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. Preanger-Regentschappen, reg. Soemedang.

DERMA-TJIAWI, land. in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. en distr. Buitenzorg.

DERSHOUT, naam, onder welken het geh. DORS OUT, prov. NoordBraband, wel eens voorkomt. Zie DORSHOUT.

DERTIEN (NUMERO-), geh., prov. Groningen. Zie NUMERO-DERTIER. *DESIMA wordt op eene lengte van 190 ell. en eene breedte van 75 ell. gerekend. Men telt er ongeveer 60 h. en heeft er 4 wachthuizen. Alle straten en toegangen worden tegen den avond gesloten, door deuren, barrières, sluitboomen, hekken, enz., en daarna is het niet meer geoorloofd om op straat te komen.

* DEURINGEN of DOIRNINGEN (Diet DOISNINGEN) is een d. (geen buurs.) van welke de marke in 1842 verdeeld is. Het telt 131 h. en 720 inw. DEURINGEN (NOORD-) is een buurs. (geen d.) welke 138 h. en 720 inw. telt, De marke is in 1842 verdeeld.

DEURLO, ook wel DE RASSEN genaamd, loopt tusschen de Rassen de Raan en Elleboogplaten door en heeft eene diepte van 60150 palm.

DEURLOO POLDER, van ouds ook BAARLOO genaamd, is een calamiteuse pold., welke, volgens het kadaster, eene oppervlakte beslaat van 66 bund. 7 v. r. 50 v. ell., waaronder 57 bund. 69 v. r. 40 v. ell. schotbaar land, en wordt door ééne sluis op de Eendragt van het overtollige water ontlast. Het polderbestuur bestaat uit eenen Dijkgraaf, twee Gezworens en cenen Penningmeester.

*

DEURNE, d., beeft 1 branderij, 3 bierbrouwerijen, 2 pot- en steenbakkerijen, 2 graanmolens, 1 damast- en pellenfabrijk, 1 wasbleekerij en 2 leerlooijerijen.

* DEURSEN, d., heeft een klooster van Augustinessen, bewoond door 28 Nonnen, welken onder eenen Proost en Rector staan,

DEURSERDIEP, water, prov. Drenthe. Zie Doorserdiep. W, DEUR-TOE (HET HUIS-DE-), b. in den Crimpenrewaard, prov. Zuid-Holland, arr. en 3 u. O. van Rotterdam, kant. en 5 u. W. van Schoonhoven, gem. Streefkerk.

* DEUTEKOMSHOEK, ligt 0° 45 min. Z. B. 155" 46 min. O. L. *DEUTEREN ligt 20 min. W. van 's Hertogenbosch en telt 15 h. en 70 inw. Er is eene school.

*DEUTEREN (GROOT) ligt 20 min. W. van 's Hertogenbosch, en telt 14 h. waaronder 12 boerderijen en 70 inw,

*DEUTEREN (KLEIN) ligt n. van 's Hertogenbosch, 5 min. 0. van Groot-Deuteren en is eene druk bezochte herberg en boerderij. DEUZERDONK, bij het kadaster DpIZELDONE, geb. in de Heijerij van 's Hertogenbosch, kw. Peelland, prov. Noord-Braband, arr. en

3 u. O. ten N. van Eindhoven, kant., gem. epu. Z. van Hehnond; met 13 h. en 80 inw

* DEVENTER, arr., beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 127,926 bund.; telt 9712 h., bewoond door 11,107 buisgez., uitmakende eene bevolking van 61,000 inw.

*

* DEVENTER, kant., paalt W. grootendeels aan den IJssel, doch voor een klein gedeelte ook onmiddellijk aan het Geldersche kant. Apeldoorn, is groot, volgens het kadaster, cene van 25,974 bund.; telt 4214 h., bewoond door 4789 huisgez., uitmakende eene bevolking van 25,000 inw., die meest hun bestaan vinden in handel en fabrijken. DEVENTER, gem,, beslaat volgens het kadaster, eene oppervlakte van 1548 bund. De schipbrug bestaat: 1 uit eene vaste jukbrug, met enkele ophaalbrug, aan de stadszijde, lang 20.40 ell.; 2o uit eene schipbrug, rustende op negen vaartuigen, met een doorlaat, lang 68, breed 5.80 ell., en 3e uit eene vaste jukbrug aan de overzijde, lang 48 ell. De totale lengte is 156.40 ell. Bl. 271. In 954 en 956 komt deze stad voor als eene urbs of stad van bet graafs. Amelande. Bl. 274. De haven is aan de daarover liggende ophaalbrug, wijd 15 el., diep 2.63 ell. Behalve de in het Wbk. opgegevene fabrijken, beeft men te DEVENTER nog 1 kunstazijnfabrijk, 1 stoomverwerij en 1 cementmakerij. DEVENTER beeft ook nog de volgende vermaarde mannen voortgebragt: de Wiskundige JACOB FLORIJN, geb. 5 Maart 1751', † 12 Februarij 1812; de Oostersche Taalgeleerde WILHELMUS KOOLHAAS, geb. 11 November 1709, +30 Mei 1773, als Hoogleeraar in de Oostersche talen aan het Atheneum te Amsterdam; de Schilders: JAN PALTE, geb. in 1719, † in 1769 en diens broeder ANTHONIE PALTE, en LEONARD TIERY, die mede een bekwaam Graveur was; de Staatsman Mr. ADAM FRANS JULES ARMAND, Graaf VAN DER DUYN VAN MAASDAM, een der hoofdbewerkers van de omwenteling van 1813, geb. 11 April 1774, † 19 December 1849.

DE WITTSGAT (JAN), voorm. vaarwater ten N. van de Zuiderzee. Zie SPANJAARSGAT (HET OUDE-). W.

DEYFFEL, onbehuisde pold. in het Land-van-Putten, prov. ZuidHolland, arr. Dordrecht, kant. Ridderkerk, gem. Pernis-en-'s GravenAmbacht; palende N. aan Deyffelsbroek, O, aan Boudewijos-Harsland, Z. aan het Gemeeneland van Poortugaal, W. aan het dorp Pernis, Deze pold. beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 82 bund. 90 v. r. 18 v. ell., schotbaar land, en wordt door eenen molen en ééne sluis op Deyffelsbroek van het overtollige water ontlast, Het polderbestuur bestaat, te zamen met dat van Pernis, uit eenen Poldermeester, vier Heemraden, een Secretaris en Waardmeester of Pennigmeester.

* DEYFFELSBROEK, paalt N. aan de Maas, O. aan den pold, de Kiesheid, Z. aan den pold, Deyffel, W. aan het dorp Pernis, en beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van 123 bund. 56 v. r. 51 v. ell., Het polderbestuur bestaat uit eenen Dijkgraaf, twee Heemraden en eenen Secretaris of Penningmeester.

DEYL (DEN), geh. prov. Zuid-Holland. Zie DEIL (DEN).

* DHELLY, DRELLI of DBILIL, staat: zie DILL, lees: zie DELLI. DJALOE, berg in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. Bantam. DIAMANTBERGEN (DE), landstr. in Oost-Indie, op het eil. Borneo. Zie KABANG-INTANG. W.

DJAMBANG, d. in Oost-Indië, op het eil. Sumatra, aan de zee gelegen, in de Menangkabauwsche Bovenlanden.

DJAMBEJAN, distr. in Oost-Indie, op Java, resid, en reg. Kediri.

DJAMBI (BOGT VAN), baai in Oost-Indië, aan de oostkust van het eil. Sumatra.

DJAMBI-AJER, berg in Oost-Indië, op het eil. Sumatra, rijk Atsjin. DJAMBOEKOELON, d. in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. en reg. Samarang, distr. Ambarawa.

DJAMBOES-GEBERGTE, gebergte in Oost-Indië, resid. Samarang, reg Kendal, distr. Limbangan. Het is een gedeelte van die lange reeks bergen, welke allen tot den Oenarang behooren en bijna zoovele benamingen dragen, als er dessa's op of in de nabijheid gelegen zijn.

DJAMBOEWAN, d. in O.Indië, op het eil. Java, resid. Djokjokarta. DJAMOET, d. in Oost-Indië, op het eil. Borneo, resid. Bandjarmasing, in het binnenland.

DJAMPANG-ILIR, landg. in Oost-Indië. Zie Jampang-Ilier. W. (1). DJAMPANG KOELEN, kaap in O. Indië, aan de zuidkust van het eil. Java, resid. Bantam, zijnde de westelijke uitboek van de Wijnkoopsbaai.

DJAMPONG-OOST-en-DJAMPONG-WEST, twee distr. in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. Preanger Regentschappen, reg. Tjandjor. DJANDI-SIWOE (DUIZEND TEMPELS), bouwvallen in Oost-Indië, op eil. Java, resid. Djocjokarta.

DJANENG, berg in Oost-Indië. Zie YANEN W.

DJANGGALAGA, distr. en d. liggen in het reg. Soemedang.
DJANGGAN-KATA, fort in Oost-Indië. Zie KIKNIET.

W.

het

DJANGGOLO, voorm. rijk in Oost-Indië, in het oostelijk gedeelte van het eil. Java, niet ver van Soerabaja, waar men thans nog een d. van dien naam vindt.

DJANKELLOK, riv. in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. Tagal. DJANTANG, berg in Oost-Indië, op het eil. Borneo, resid. Bandjarmasing.

DJAPARA, resid., paalt Z. aan Djipang, W. aan Samarang. In deze resid. was in het jaar 1856, door het leggen van gemetselde en andere dammen in de voornaamste rivieren, het opwerpen van dijken, en het graven van daarmede in verband staande waterleidingen, reeds 13.000 bouw rijstland aangewonnen.

DJATI, d. in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. en reg. Samarang, distr. Salatiga.

1

DJATI, riv. in Oost-Indië, in het eil. Java, van het Tengergebergte, resid. Pasoeroewan, noordwaarts stroomende, 12 palen ver. DJATI, land in Oost-Indië, zie JATTIE. W.

DJATI, bosch in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. Tagal. DJATI, GOENONG DJATI, berg in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. Cheribon.

DJATI-BARANG, d. in Oost-Indië, op het eil Java, resid. Tagal. Er is aldaar eene suikerfabrijk gevestigd.

DJATI-PANGER, d. in Oost-Indië, op het eil. Java, resid. Preanger-Regentschappen. Er bestaat aldaar een etablissement voor

de bereiding van thee.

DJATIS of DJETIS, riv. in Oost-Indië, in het eil. Java, zij stroomt zuid-zuidoostwaarts uit de heuvelen bezuiden Banjoemaas ; loopt 12 palen ver en valt aan de westzijde van het voorgebergte Karang-Bollong in zee.

(1) Alle overige met DJ. gespelde Oost-Indische namen, welke hier niet gevonden worden, zoeke men op J.