DE NATUURKUNDE UIT ONDERVINDINGEN OPGEMAAKT DOOR JOANN. THEOPH. DESAGULIERS, DOCTOR IN DE BEIDE REGTEN, LID VAN DE KONINKLIJKE SOCIETEIT VAN Londen, Uit het Engels vertaald DOOR EEN LIEFHEBBER DER NATUURKUNDE. TWEEDE DEEL. Met zeer veele Platen opgehelderd. By TE AMSTERDAM MDCCLI. VAN DEN SCHRIJ V E R. it tweede Deel heeft om verfcheiden redenen meer een Verantwoording, dan een Voorreden vannooden, vooreerst omdat het zeer lang agtergebleven is, daar het aanftonds op het eerfte gevolgd moeft wezen. Dit agterblijven is veroorzaakt door de beloften, die ik in 't eerste Deel gedaan had, om het geschil te befliffen over de Kragt van bewogen lighamen, die nu ontrent 59 jaren een onderwerp van redentwisten geweeft is; ftellende de Hoogduitfe, Italiaanfe en Hollandse Filofofen de maat van die Kragt te zijn de Uitkomst [Product] van de Massa, vermeenigvuldigd door 't Vierkant van de Snelheid van het ligbaam, terwijl de Franfe en Engelse Filofofen die Kragt afmeten door de Uitkomst van de Maffa, vermeenigvuldigd door de enkele Snelheid. Ik kon mijne overtuiging ten voordeele van het oude gevoelen niet laten varen, omdat het door Betoging ondersteund was; en evenwel kon ik geen gebrek van naaukeurigheid ontdekken in verscheiden van de Proeven, die tot bevestiging van het niewe gevoelen genomen waren; ook kon ik geen bedrog ontdekken in de redenkavelingen, uit die Proeven afgeleid, schoon ik dagt, dat het mij aan doordringendheid van oordeel haperde, dat ik het niet ontdekken kon, omdat ik onderstelde, dat beide de gevoelens niet waar konden zijn. Eindelijk dikwijls berifpt wordende over het niet uitgeven van mijn tweede Deel, nam ik een besluit, om mijne Inteekenaren te voldoen, en de voornaamfte Bewijzen en Proeven te melden, die voor beide de gevoelens bijgebragt waren; maar mijn Vriend, de Heer Profeffor P. v. Musschenbroek, mij latende weten, dat hij wel wenste, dat ik de Uitgaaf van mijn tweede Deel uitstelde, totdat ik den laatsten Druk van de Natuurkunde van den Heer Profeffor 's Gravefande gelezen |