unde fequitur quod circa finem utriufque cochleæ, proprium auditus fenforium collocari debeat; ibi namque fenfio eft, ubi nervus fenfionis Ideam excipiens implantatur, attamen cum & duplex fit cochlea, ac nervi auditorii pariter bifidi duplex fit infertio, fequetur, quod etiam in utraque aure duplex fit auditus organum: quem vero ob ufum hoc ita fiat, non ita plane conftat.

ita fit.

Super his ut conjectare liceat, forfan opus erat fpeciem In quos ufus audibilem duplici via verfus fenforium commune deferri, ut commeatus ejus certior fiat, & rei fenfatæ perceptio extra dubium habeatur, at vero potius hoc fenforium ideo duplicatum conftitui cenfemus, ut fæpe cum plurium fonorum Ideæ fimul audiri, & percipi debeant, quædã hac via, aliæq; ifthac,fine confufione pertranfeant. Enimvero obfervare eft, quod auditus non tantum uci reliqui fenfus, plura objecta fimul excipit, eaque mox unita, five confufa, eodem fenfionis actu comprehendit,fed infuper ifta facultas res fæpe diverfas unà auribus admiffas inter audiendum ita diftinguit, ut una poft aliam exaudiri videatur: paffim accidit & in confufa vocum & fonoru multitudine, me peculiaria cujufdam hominis verba audiendo advertere, dein paulo poftea innotefcat, me alia quædam alterius hominis verba eodem tempore audiviffe, quod tamen non antea percipiebam, cujus ratio eft, quod hic fonus unà cum ifto acceptus, non eodem inftanti ad commune. fenforium pertingebat: quare opinari fas fit, quod prioris foni fpecies fenfibilis, una tantum cochlea fuperata, mox à primo nervi auditorii ramo ad commune fenforium citius convehitur, alterius verò fpecies fenfibilis, quia in eodem nervo unà deferri nequiit, ideo gyratione alia per fecundam cochleam facta, demum à 20 nervi auditorii ramo auferatur, adeoque were ainmei ferò adveniens, pofterius percipiatur.

Hæc de Auditus inftrumento, ejufque partibus, tum
A a

præ

viunt recenfio.

Partium quæ præparatoriis, tum præcipue organicis ; prioris generis, auditui infer- funt auricula, antrum exterius, tympanum, ejufque appendix conftrictoria, antrum interius, ejus bina oftia, fcilicet unum à palato per valvulam intus admittens, alterum per foramen ovale emittens: pofterioris generis funt duplex cochlea, cum duobus nervi auditorii ramis. Utræque partes quoad pleraque, in cunctis animalibus fimilis funt conformationis, maxima difcriminis ratio eft quoad auriculas, quæ partim ornatus, partim ufus diverfimodi gratia, varie configurantur; & quoad antrum interius, quod pone tympanum confiftit: namque hoc in vitulo, ove, & forfan quibufdam aliis animalibus, ex offibus fpongiofis & longas cavernas, receffufque in fe habentibus, fabricatur; in homine unà & canibus, forfan & multis aliis, quæ auditu acutiori pollent, hæc cavitas offe rotundo Quomodo in bomine & & planam intus fuperficiem habente concluditur, unde quadrupedi- fonus fortiùs reflectitur in cochleam; at vero in vitulo, bus quibufdam & ove, fonus multò refringi, & debilitari videtur in iftis differunt. cavernofis offibus; quare ifthæc animalia pigras aures habere dicantur, talibus enim ad pafcendum, & pinguefcendum destinatis, non expedit acutè audire, ut ad quemvis ftrepitum excitentur, aut terreantur.

САР.

S

CAP. XV.

De Vifu.

inter fenfus pro dignitate certamen effet, fere om- vifus est sennium confenfu vifioni, uti potentiæ nobiliffimæ, hæc Jus nobili palma deferetur, eo nimirum quod facultas hæc res lon- mus. ge diftantes, fub fpecie fubtiliffima, perceptione celerrima, cumque maxima delectatione apprehendit; adeo hic fenfus quod animæ immateriali, ac æternæ, virtute proximum eft, agit: nempe coelum, & terras in puncto temporis perluftrat, ac metitur, quæque in utrifque corpora longe diffita, & à contactu noftro valde remota exiftunt, in amplexus fuos deducit.

Vt vifio ita ad diftans peragatur, neceffe eft, ut vifibi- Ad difens lia fefe per fpecies fuas longe, lateque diffundant, ac peragitur proubivis propagent; adeo ut ubicunque fiftatur oculus, ibi pter vifibilium Species longe corporum quorumvis objectorum fimulachra occurrant. diffufas. Quo tamen ritu hoc fiat, qualique modo fpecies fenfibilis ab organo excipitur, paulo altius inquirere oportebit.

Quoad prius quandoquidem lux, colores, & imagines Lux, colores, de loco in locum moveri, & fpeculorum ope, huc illuc imagines, funt eadem transferri folent, ac ejufmodi ipforum motu oculum re- fubftantia. vera afficiunt, manifeftum eft eadem non meras qualitates, fed corpora quædam effe, five corpufculis tenuiffimis conftare. Hæc tria inter fe multum affinia, parum, aut nihil quoad effentiam ab invicem differunt, enimvero eadem effluvia, five corpufcula, quatenus è corpore lucido proveniunt, dicuntur lux, quatenus è corpore opaco fub certa હૈ pofitura, & coitione reflectuntur, objecti fimulachrum efficiunt, in quantum vero eofdem lucis radios inter reAecendum, à corpore opaco hoc, aut illo modo, refringi A a 2

aut

cies vifibiles

aut intorqueri contingit, hujus, aut illius coloris apparentiam repræfentari faciunt.

Radii,qui fpe- Quoad ipfos vero radios, five corpufculorum trajectioefficiunt, quid nes, quorum axvoboλía lucis, aut coloris, aut fimulafint. chrorum repræfentationes exhibet, multum ambigitur utrum ifti funt tantum efluvia, è corpore lucido jaculata, atque inter emanandum repercuffa, atque huc illuc varie reflexa, prout à Gassendo, & quibufdam aliis afferitur; particule à vel an non particulæ à corpore lucido emiffæ movent alias corpore lucido fymbolas particulas aeri infitas, eafque velut accendendo luminofas reddunt, atque ifta demum alias, adeoque lucis, aut imaginum quaquaverfus diffufio, velut undulatione quadam propagatur.

Vtrum fint

emanantes.

aeris nitro

julphuree

accenfe

Contra priorem opinionem objicitur, impoffibile vide ri, quod flamma, five ignis effluvia adeo citiffime explicari, ac in immenfum dilatari queant: cum enim à lampade accenfa è-veftigio camera per totum illuminatur, vix concipi poteft, quod ignea iftius flammæ corpuscula, a= deo confertim ac denfo agmine erumpant, ut tam ingens Vel annon po fpatium ictu oculi citius impleant. Enimvero flammæ retius particule cens accenfæ motus, & incrementa, tardiora, ipfoque vifu perceptibilia exiftunt, quomodo igitur luci, fiquidem hæc tantum flamma tenuior eft, motum, five dilatatione adeo incredibiliter pernicem affingamus? Præterea cum eodem inftanti, quo lumen in loco eminenti collocatum accenditur, illud ad plurium milliarium diftantiam confpicitur, vix putet quifpiam particulas ab eo emiffas, tam longo fpatio, faltem non ita brevi tempore deferri poffe; at vero qui fupponendum erit, quod effluvia ifta ab exiguo lumine emanantia, illico totum hemifphærium occupaverint? Quippe in tota circumcirca regione lux accenfa oculo ubivis pofito occurrit. Præterea cum à cicendela quædam lucis, aut ignis fpecies in tenebris micat, ac ad distans percipitur, fi propter ignea corpufcula

ab

ab eo animalculo emanantia, apparitio ifthæc fieret, unde precor tantæ appoías fomes fuppeditatur? Propter has, & alias quafdam rationes opinari ducimur, quod cum medium adeo citiffime illuminatur, præter effluvia è corpore lucido jaculata,etiam alia aeri intertexta, & infita, ab iis effluviis commota, & velut accenfa illuminationi contribuant,

appre

verifimilior

Pro hujus explicatione huc referri debent, quæ alibi Que opinio de natura ignis,& flamma dicta funt; nempe oftendimus videtur. particulis fulphureis è corpore inflammabili erumpentibus alias ab aere nitrofas accedere, cumque ipfis accendi; adeoque non nifi ambas conjun&tim accenfas ignem, auc Aammam conftituere. Par omnino ratio reddi debet de luce, & confequentèr de fimulachris, & coloribus à flamma, aut lumine citiffime productis: fcilicet particula Flamme, & quædam fulphureæ ultra flammæ ambitum provectæ, a- lucis differen lias nitrofas confcifcunt, ac levius accendunt, proindeque tie. flammam tenuiffimam, fcilicet lucem, producunt. Enimvero ab igne accenfo particulæ fulphureæ denfiffime emanantes illico plures, aut faltem pares pares nitrofas hendunt, adeoque flammam craffiorem, & fere opacam conftituunt; hæc utpote pinguis & fpiffa, vitri poros. haud tranfit, & quamvis ex fua natura lineis rectis effer. ri apta fit, tamen venti flatibus huc, illuc deflecti, & incurvari, quinimo intra tubos valde tortuofos traduci folet. Attamen lux particulis fulphureis paucioribus, & fubtilioribus conftat, quæ fcilicet primum incendium prætergreffa, longe, lateque quaquaverfus, avolant, adeoque nitrofis ubique plurimis occurrentes, flammam tenuiffimam albicantem, & fine calore conftituunt; hæc vi& corpora quæque diaphana facillime pertranfit: radii ejus, fiquidem magis è corpufculis nitrofis, quam fulphureisconftant, lineis tantum rectis feruntur, adeo ut cum paffim reflecti, aut refringi foleant, haud tamen incurvari poffint.

trum

Subject a