neceffaria. 211. Oculorum numerus, fitus, & partes exteriores & interiores. 212. Palpebrarum defcriptio & ufus. ibid. Quibus nervis & musculis inftruuntur. 213. Cilia ac fupercilia defcribuntur. ibid. Glandularum defcriptio & ufus, ibid. Cum ductibus excretoriis & lachrymalibus. 214. Glandularum vafa. 215. Lachrymarum. materia, caufa, ac modi defcribuntur. 216. Cur ploratus lachrymationi fæpè adjungitur. 217. Hæc gaudio repentino quare fupervenit. 218. Cur homines foli aut potiffimum lachrymantur. ibid. Oculorum mufculi, fc. quatuor recti & duo obliqui defcribuntur. 219. Inter omnes confenfus & σúμweis. 220. Unde ftrabismus. ibid. Bruta quædam duos alios mufculos habent. 221. Oculi globus cum nervo optico in quibufdam figura rotunda eft, in aliis depreffa. ibid. Nervi optici infertio in quibufdam circa oculi Polum, in aliis ad latus habetur. 222. Diverfa conformationis ratio inquiritur. ibid. Oculi pupilla in aliis rotunda, in aliis oblonga, in quibufdam nigra, in aliis cafia, glauca, aut aliter colorata. 233. Hujus ratio innuitur. ibid. Oculi partes Tunica ac humores funt. 224. Ille majores, ac minores. ibid. Tunica fclerotica, cui albuginea adnafcitur. 225. In aliis rotunda, in aliis depreffa. ibid. Vafa ejus. 226. Tunica caracoeides in plerifque nigricat, fed non omnibus. ibid. Portio ejus cur in Brutis variegata eft, fecus ac in homine. ibid. Oculi iris defcribitur, ejufque ufus innuitur. 227. Tunica retina defcriptio & ufus. 228. Oculi humores tres. ibid. Humores chryftallinus, aqueus, & vitreus defcribuntur, eorumque ufus oftenduntur. 229.230.

CAP.

CAP. XVI. De Somno & Vigilia.

Somnus cunēt is animalibus neceffarius, & mortis image plus nefcitur, quam mors ipfa. P. 231. Schneiderus ftatuit fomnum, effe facultatem anime innatam, inorganicam, fed minus recte. 232. Ejus fubjectum inquiritur, quod nec eft tota Anima, nec totum corpus, fed fpiritus animales, etfi non omnes. 233. Spiritus omnes quiete, fed tantùm à cerebro oriundi, potiuntur fomno. ibid. Cerebelli hofpites fæpè vacant, fed minimè dormiunt. 234. Somni fubjectum immediatum eft Anima fenfitiva pars cognofcens, mediatum corpora funt eam continentia. 235. Somni ratio formalis. ibid. Initium ejus in cerebri parte corticali, quæ & memoria fedes. ibid. Somni caufa finalis, fpirituum refeEtio, & fedatio. 236. Caufa formalis confiftit in fpirituum quiete, & partium continentium irrigatione. 237. Caufa evidentes. ibid. Somnus vel naturalis, vel non naturalis, vel præternaturalis. ibid. Somnus non naturalis modo incipit à fpiritibus fubductis, modo à cerebri cortice nimis irrigato, 238. Quas ob caufas fpiritus propria fponte fuccumbunt,fc. 1° merâ confuetudine, cujus vis exemplo notabili declaratur. 239. 2o Spiritus defatigati fponte fuccumbunt, ibid. 3° fenfuum & phantafia mulcimine, & 4°. à narcoticis. 240. 5to fpirituum penuria & languor (omnum invitant. 241, Quibus & quot modis fomnus à cerebro prius affecto incipit, fc. cum ambitus ejus à fero inundatur, cui accedit cerebri imbecillitas, & pororum laxitas. ibid Somnus non à fumis, five vaporibus; materies ejus ferè tantum per arterias convehitur. 242. Quomodo cibi dyspepti, aut opiata, dum in ftomacho morantur, fomnum accerfunt

من

cerfunt. 243. Quare fomnus ab oculis incipere videtur. ibid. De fomni effect is, erga anima partem vitalem. 244. In fomno fanguis plus accenditur & efflagrat, proinde ut dormientes exterius ad frigefcendum apti fint. ibid. Somnus fanguinis inordinationes fedat. 245. Sive illa à corporibus continentibus, five à propria effervefcentia oriuntur. 246. Sanguis munia quæque fua melius in fomno peragit. ibid. Somnus nonftatim à paftu concedi debet. 247. Inde noxa & pulmonibus, & cerebro affigitur. ibid. Quid fomnus anima parti lucide, fpiritibus nempe animalibus conferat. 248. Nempe fpiritus, tum cerebri, tum cerebelli incolas inftaurat, ac recreat. ibid. Infomnia quid fint.249. A fpiritibus modo cerebri, modo aliarum partium incolis excitantur. 250. Infomnia motus locales fape producunt. 251. De fomnambulis. 252. De Affectionis iftius caufis 253. De vigilia, cujus duplex confideratio. 254. Vigilia effentia five ratio formalis. 255 ·

PARS

PARS II.

PATHOLOGICA

CA

CAPUT I.

De Cephalalgia.

NAFIT IS dolor communiffimus affectus, caufas multiAplices & diverfimodas habet ; proinde ut curationem methodicam haud facilè admittat. ibid. Morbi fubjectum, & ratio formalis. P. 260. Differentia & fpecies ejus quadam notantur. 261. Morbus vel accidentalis eft, vel habitualis. 262. Prior à caufâ procatarcticâ semper dependet. ibid. Procatarxis cephalalgica confiftit in partis affect a mala conftitutione, & in materia morbifica ad eam affluxu & agge ftione. ibid. Prior vel mala conformatio, vel debilitas eft. 292. Ifta vel innata eft, vel acquifita propter varias occafiones. 263. Debilitas ab erratis in victu & accidentibus externis plerunque excitatur. 264. Humor ad loca doloribus obnoxia affluens, aut eft fanguis, aut ferum ejus, aut fuccus nutritius, vel liquor nervofus. ibid. Et modo unicus quidam, modo plures fimul congreffi paroxy(mum cient.265. Quomodo fanguis cephalalgiam infert, & quomodo ferum ejus. ibid. Quomodo fuccus nutritius, & quo ritu liquor nervofus id agunt. 266. Quomodo plures humores fimul congreffi dolores inferunt. 267. Cephalalgia frequens, & habitualis, potiffimum ab humoris nervofi culpa dependet. ibid. Cujus

e

Cujus culpa aut univerfalis, aut particularis eft. 268. Cephalalgia caufa evidentes triplicis generis. 269.Sanguis effervefcens capiti materiem noxiam tum è proprio finu, tum è vifceribus furreptam affigit. 270. Serum quibus de caufis fluore oborto capitis mening as invadit. ibid. Aliarum partium recrementa cum fero ad caput rapta cephalalgiam augent. 271. Quibus de caufis fuccus nutritius hujus morbi infultus producit. 272. Cephalalgia caufa evidens interdum funt fpafmi alibi incepti, & nervorum ductu ad caput continuati. ibid. Spafmi in remotis partibus cephalalgia quandoque figna, quandoque caufa funt. 273. Interim hic morbus ita concitus, perperam vaporibus afcribitur. 274. Cephalalgia hujufmodi fympathica (qua item ob mali fermenti è partibus remotis ad caput metaftafin contingit) interdum à ventriculo excitatur. ibid. Cujus ratio oftenditur. 275. Quandoque à liene. ibid. Quinetiam ab utero, hepate, mefenterio, &c. 276. Cephalalgia habitualis fpecies notantur. Ibid. Continua, vel intermittens eft. 277 Intermittentis paroxyfmi aut periodici, aut vagi. ibid. 278.

CAP. II. Cephalalgie prognofis, &

curatio.

Cephalalgia prognofis. P.279. Methodus Therapeutica va ria & multiplex. 280. Cephalalgia accidentalis facile curatur, habitualis difficulter. ibid. Curationis due præcipua intentiones, 1° morbi fomitem pracidere, 2° caufam ejus conjunctam eradicare. 281. Morbi fomes multiplex, fanguis, ferum, liquor nutritius, & nervofus,& recrementa per fanguinem allata. ibid· Sanguinis inordinationes ut

tollan