Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

Arinam præclarum. Quibus laudibus)Dú to viro. Viderer) Crederer. Laudandu) me laudat:nam magnum laudari à lauda- Laude dign'.Nepotes)Filios filiæ. Deceat) Decens fit & decorum.

Municius A.) Hunc Cor.

te, feu moribus, natum

Bober) Maurico & Arule

Munitium Acilianum ap Sufcipi poffit, quàm vt eligam iuuenem ex quo pellatum, & ornamentum nafci nepotes Aruleno Ruftico deceat:qui quiregionis fuæ, feu dignita- dem diu quærendus fuiffet,nifi paratus & quafplendidè, & facultatibus fi prouifus effet Minucius Acilianus, qui me,vt abundantem libro fepti iuuenis iuuenem (eft enim minor pauculis anmo fcripfit Secundus. Anis)familiariffime diligit, reueretur vt fenem. no. Brixia) Ciuitas in a- nam ita à me formari & inftitui cupit, vt ego gro Cenomanorum fita,vt à vobis folebam. Patria eft ei Brixia, ex illa Plinius & Ptolemæus fcri- noftra Italia, qua que multum adhuc verecundia, thore, condita,quam gen frugalitatis, atque etiam rufticitatis antiqua tis Cenomanorum caput retinet ac feruat. Pater Minucius Macrinus, Ara) Tranfpadana. ficut equeftris ordinis princeps, quia nihil altius Veronenfes alibi fuos ap voluit,allectus à Diuo Vefpafiano interpretopellat. Verecundia) Con- rios, honeftam quietem huic noftra ambitioni Satis) Abftinentiæ à cibis dicam an dignitati, conftantißimè prætulit. fuperfluis: nam hi remo Habet auiam maternam Serranam Proculam tis ab vrbe municipiis fe è municipio Patauio.nofti loci mores. Serrana

bunt, à Gallis Iuftino au

fuiffe Liuius afferit. No

tinentiæ à vitiis. Frugali

ueram adhuc atque anti-
qui moris,fecundum Ta-
citum, retinebant Italiam. fuerunt enim
(vt omittam Latinos) authore Athenæo,
frugales Romani, & in omnibus optimi,
quibus tolerantia & tenuis victus patrius
erat & indigena,quod luue. fatyra quar-
tadecima pluribus laudat. Rufticitatis)
Simpliciratis, iuftitiæ. [Virum bonum
cùm laudabant antiqui, ita laudabant,
bonum agricolam bonémque colonum.
Ampliffimè laudari exiftimabant,auctore
Catone qui ita laudabantur. Quare
pro Rofcio Amerino inquit Cic. Vi-
ta hæc ruftica quam tu agreftem no-
minas,parcimoniæ, diligentiæ, iuftitiæ,
magiftra eft.] Munitius Macri) Fuit is ad
quem Perfius fcripfit. Macrinum virum
prætoriú refert Plin.li.xi. cap. de fangui
ne, ftatuto tépore paffum fanguinis pro
fluuium per os. [M Nonii Macrini fæpe
fit mentio in memoriis Brixianorum &
Mogútiacorum & Mediolanenfiú.] Prin-
ceps.) Authoritate,fcientia,diuitiis:non fo
lú qui rerú dominus eft, princeps appel-
latur:fed qui in ciuitate præftat authorita
te, prudétia,[fcientia,] dignitate, opibus.

alibi enim dixit, acuet principes viros ad liberos fufcipiendos & de Quadratilla loquens, fouebat effufius quàm principi fœminæ conueniebat. Silium præterea inter principes ciuitatis, fine potentia, fine inuidia fuiffe teftatur [M. Tullius vltima Philippica, Vtinam illi principes viuerent, qui me poft meum confulatum cùm ipfis cederem, principem non inuiti videbant. &, Princeps prælium inibat dixit.Item de Diui. Et princeps illi Diodorus Philo Antiochus. Et de finibus, Vtæqualium principes fint.] Liuius item,prodita multitudine à principibus. & Frontinus,aquarum præfe&turam per principes viros folitam miniftrari fcripfit. & Tran quillus. Principes ciuitatis viginti fibi delegit Tiberius. & pro primo fæpe vfurpatur. Plinius fenior:princeps claffe depugnauit Minos. Macrobius, Qui gradus princeps habebatur. & Virgilius, Cum princeps medióque Gyas in gurgite vitor. nam princeps, fecundum Pompeiu, eft qui primum cepit, & primo loco eft, vt principes in acie.Equeftris ordinis) Que

dignitas

[ocr errors]

dignitas inter patres & plebem fuit. Seuerus imperator cófueuit equeftrem ordinem appellare fenatorum feminarium. iudicandi ius aliquando habuit: vnde equites iudices appellati: deinde authoritas nominis vario feditionum euétu fubftitit circa publicanos lege Rofcia ius fedendi in quartodecimo gradu theatri habebant. & quia gerendorum annulorum authoritatem tenuerunt, illuftres ab hi. ftoricis appellati: ohm fexcenti numero fuere. Nihil altin.)Nullam maiorem dignitatem. Allectus à dino Vefpafiano) Qui ampliffimos ordines cæde varia exhauAtos, & veteri negligentia contaminatos, repurgauit, fuppleuitque recenfito fena tu,fummotis indigniffimis, & honeftiffi mo quoque Italicorum ac prouincialiú alledo. Allectus.) [ele&us,annumeratus, adfcitus. In locum indignioris electus. Pretorios) Qui ius geftandi prætoria ornamenta habent, prætorius etiam dicebatur qui præturam gefferat, ficut quæ

citus. Seueritatis exemplum) Sanctiffima, quam

thor.fed de hoc alibi com

[ocr errors]

ftorius qui quæfturam. [quare poffemus interpretari,inter prætores, Allecti enim, Fefto referente, propriè dicebantur, qui propter inopiam ex equeftri ordine in fenatorum numero affumpti erant.] Quietem) Vacationem à rebus publicis. Noftra ambitions) Dignitatibus, quas nos ambire folemus. Pretulit) Elegit. amplexus eft. E municipis Patauio) Nata Pataui:quod olim inter eius regionis vrbes excellebat. nam in eo céfiti funt quingenti equeftris ordinis viri. antiquis annis centum & viginti militum millia emififfe conftat.quàm verò ciuitas ipfa,& virorum probitate, & artium bonitate floruerit, magnitudo cùm aliarum rerum quæ in vrbe mittebaniur, tum verò pannorum & veftimétorum omnifaria mercatura declarat. Mores) Seueros: cuius pudicitiam per tranfitum Martialis commendat co verficulo, Sis Patauina licet. & Petum Thrafeam Patauii genitum, virú & feuerum & grauem fuiffe fcripfit Ta

aliæ fequantur in feueri- tamen Patauinis quoque feueritatis exemtate. exemplum eft quod plum eft. Contigit & auunculus ei P. Acilius, fequamur,aut viremus.eft enim ipfa res quam imita- grauitate, prudentia, fide propè fingulari. In mur, aut fi fors ita tulerit, fumma, nihil erit in domo tota quod non tibi euitamus. Pompeius au tanquam in tua placeat. Aciliano verò ipfi plumodius. P. desli) Ambi rimum vigoris,& induftria:quanquam in ma guum an pater Acilii Gla- xima verecundia quafturam, Tribunatum, Brionis,quem collegam in præturam honeftiffimè percurrit, ac iampro tianus interfecit, authore Se tibi neceffitatem ambiendi remifit. Eftilli Dione, quòd cum feris facies liberalis, multo fanguine, multo rubore pugnaret, re vera propter fuffufa.Eft ingenua totius corporis pulchritudo, Albano leonem confecit. & quidam Senatorius decor: que ego nequaanipfe Acilius Glabrio: v quam arbitror negligeda.debet enim hoc caftifatyra quarta. Proximus tati puellarum quafi premium dari.Nefcio an eiufdem properabat Aci- adiiciam effe patrieius amplas facultates.nam lius aui, Cum iuuene in

confulatu Traiano Domi

inuifum robur: nam in

trunq; notauit Iuuenalis

digno quem mors tam fæua maneret, Et domini gladiis iam feftinata. quanquam interpretes aliter fentiant. Tifdem etiam temporibus Acilium Ru fum confulem defignatum Secundus recitat, & Acilii Glabrionis fub Antonino & Seuero imperatoribus meminit Vl

pianus. Singuları) Cui fimilis non reperiatur. Demo) Cognatione Aciliani. In tua) [in qua omnia tibi placent. Acilia70) Commendat à bonis animi, corporis, & fortuna Acilianum. Vigoris) Robufti fpiritus. Curtius libro nono: Vigor quoque, qui conftat ex fpiritu, non deftitue

40

rat vultum. Induftria.) Diligentis curæ. Verecundia) Modeftia [ cùm fi voluiffet ambire plures & maiores dignitates geffiffet.] Honeftißime p] Cum fummo honore peregit. Percucurrit) Ante ætatem adminiftrauit: Remifit n.4.) Abfoluit te à cura ambiendi tribus, & amicos pro fe, cum multis honoribus functus fit. Libe mus Plinii fcripta, longè

miftoclis confilium fe

ral) Libero homine digna, qualis decer ingenuum. Senatorius d.) Afpectus venuftus,qualis conuenit fenatori. Que)Bona corporis. Hoc)Pulchritudo. Nefcio)Dubitat an laudet Acilianum à copia rerum. Amplas facultates) Satis conftat habuiffe faltem quadringenta fextertia, quoniam erat eques, fed fi diligentius confidera

plura dicemus Macrinum cùm imaginor vos quibus quærimus generum, poffediffe. Vos) Qui non cenfum in marito, fed filendum de facultatibus puto, quum publicos virtutes refpicitis. [The mores,atque etiam leges ciuitatis intueor,qua quentes qui vnicæ filiæ vel in primis cenfus hominum fpectandos arpatri, fe confulenti, vtrum bitrantur,ne id quidem prætereundum videcam pauperi, fed ornato, tur. & fanè de pofteris,& his pluribus, cogian locupleti, fed parum tanti, hic quoque in conditionibus deligendis dit, malo virum pecunia ponendus eft calculus.Tu fortaffe me putes inquàm pecuniam viro in- dulfiffe amori meo fupráque ifta quam respadigere.] Generum) Impropriè dixit: non enim titur fustuliffe: at ego fide mea fpondeo futuMaurico, fed Aruleno ge- rum vt omnia longè ampliora quàm à me praner futurus erat Acilianus: dicantur, inuenias. Diligo quidem adolefcen

probato collocaret: refpó

verùm quia Mauricus

natam fratris,loco filiæ ha tem ardentiffimè,ficut meretur. Sed hoc ipfum buit, ideò cum Aruleno amantis eft,non onerare eu laudibus. Vale.

focerum Mauricum appellat. Publicos mores)

Confueuiffe omnes in genero quære re amplas facultates. quod fic indignatur Iuuenalis. Quis gener hic placuit cenfu minor:atque puellæ Sarcinulis impar? quis pauper fcribitur hæres? Quando in confilio eft ædilibus. Vnde Ouidius primo Faftorum, In precio precium núc eft, dat cenfus honores, Cenfus amicitias: pauper vbique iacet.[& Plautinum illud, Nullum vitium vitio vortitur dum dos fit comes.] Leges ciuitatis)Quæ vetabant quemquam federe in quartodecimo gradu, nifi habuiffet cenfum quadringentorum milkum:neque iudices effe, nifi eadé fumma cenferentur: vel faltem ex conftitutione diui Augufti, ducenta feftertia poffiderent, qui ducenarii iudices vocabantur,quòd ducentum millium cenfum haberent, vnde hi de leuioribus fummis judicabant. fenatorum verò cenfus erat octingentorum, dimidio plus quàm equitum. quare legimus apud Tacitum, multos ob anguftias familiares ordine

fenatorio fponte ceffiffe: & motos, qui remanendo impudentiam paupertati adiicerent. in quas leges Plinius fenior fic inue&us, Poftquam fenator cenfu legi cœptus, iudex fieri cenfu, magiftratum, ducémque nihil magis exornire quàm cenfus, omnéfque à maximo bono liberales dicte artes in contrarium cecidere. Cenfus) Opes, quæ omni quoque luftro à cenforibus recenfebantur & examinabátur. Hic calculus deligends) Illa ratio & fuffragatio plurimum poteft in electione: vel legatur, in deligendis conditionibus. De posteris) Nepotibus. Et his pluribus) Et abnepotibus ac pronepotibus, id eft,refpectu defcendentium. vnde præcipit Vlpianus, maximè neceffarium effe dotatas fœminas ad fobolem procreandam,replendamque liberis ciuitatem./xdulfiffe

amors meo) Scripfiffe de iuuene quem amo, plura quàm effent. Supra extuliffe) Auxifle per amplificationem. Išta) Bona. Res) Veritas epiftolæ, quæ nudas

res

es tantùm narrare confueuit. Fide mea) tus eft) Officium amici eft, amicum me Integra & incorrupta, vt confueui.Ama- diocriter commendare.

C. PLINIVS SEPTITIO CLARO SVOo S.

Eus tu) Se-
ptitius Cla-
rus promife-

rat fe ventu

rum ad cœnam, fidémque fefellerat:

Secundus itaque enume- la,cochlea rat paratos cibos,cúmque

Eus tu, promittis ad cœnam,nec venis. Dicitur ius, ad affem impendium reddes, nec id modicum. paratæ erant lactuce finguterna,oua bina,alica cum mulfo &

in ius damni dati vocat. Hems) Signifi-
cationem habet ad intentionem confi-
derationémque reuocantis. [ Vel, Reus
tu fcilicet es impendii fa&i. & accufaris
à me quòd pasta fregifti vi.] Dicitur ius)
Vel fubtra&tum eft,fi,more fuo:vel inter-
rogatiuè pronunciandum. fenfus eft,fi ius
redditur damni dati: cautum enim lege,
vt damni dati fit actio. Ad affem impendi
reddes) In folidum reftitues impéfam cœ-
næ. affem enim pro vniuerfa hæreditatis
fumma vfurpant Iurifconfulti: ficut hic
protota conuiuii expenfa. vel ad affem,
minimam quamque particulam. nam af-
fem pro minimo precio poni auctor eft
Catullus, fcribens, Rumorefque fenum
feueriorum Omnes vnius æftimemus af-
fis.& Virgilius in Priapeis, Non affis fa-
ciunt. [Non placet quòd cum fuperiori-
bus coniungitur, fic,dicitur ius ad affem:
vt fit fenfus,accufo te quòd inutiliter affis
fit impenfus à me in paranda cœna quam
contempferis.] Impendium, fecundum
Varronem, fignificat pecuniam quæ in
fœnore forti accedit; hoc eft vfuram i-
plam, quòd inter fe iungat vtrunque,
fiatque quafi compendium: dicitur non
minus Latine impenfum, à pendendo. A-
puleius,impendio,pro enixè vfus eft. L4.
Auca fingula) Vnicuique conuiuæ vna fuit
lactuca appofita, quæ principio cibi pa-

ratur, non tantum ex confuetudine no-
ftra,fed teftimonio Martialis,ad excitan-
dum ftomachum:ficut apud antiquos,eo-
dem referente, in fine cœnæ ad fedandam
ebrietatem: eft enim frigida. quod etiam
Athenæus teftatur afferens la&tucam in
principio cœnæ nequaquam apponi fo-
litam. quam à lacte dictam nemo ambi-

git. Cochlea) Hæc tanquam vilia fpreuit
Martialis hoc difticho, Dum pinguis mi-
hiturtur erit,lactuca valebit, Et cochleas
tibi habe,perdere nolo famem. ab Hefio-
do piegxes dicitur, quòd fecum domum
portet. Hammonius pox, ideft,
circundo, vel à conuertendo, cochleam
dictam deducit. eft autem id animalis,
quod vulgo limacha appellatur. quòd fi
quis mihi parum fidei adhibet, legat Pli-
nium hæc fcribentem.cochleæ, inquit,a-
quatiles & terreftres fe domiciliis exerút,
binaque ceu cornua protendentes, cótra-
hentefque, oculis carent, ideoque corni-
culis prætentant iter. eas faginari docet
Cato,& eum fecutus Plinius: generaque
multa vterque recenfet. Ona bina) Sorbi-
lia:hæc dabantur in cœnæ proœmio, Ho-
ratio in Sermonibus dicente, fi collibuif-
fet ab ouo Vfque ad mala citaret. fimili-
ter oua Iuuenalis Perfico pollicetur.Nau-
cratitas fcribit Atheneus in conuiuiis ap-
ponere folitos bina oua: quæ in fecunda
menfa dari: ficut leporem & turdum,
cum mellitis, apud eundem legimus.
Alica cum mulo) Præftantiffima fiebat a-
lica in Italia
lica in Italia, præcipuè in parte Cam-
paniæ, fi Theophrafto credimus, ex
quodam genere ordei fylueftris: ficut
ex eodem panis optimus fit. vnde qui-
dam apud Homeru ide interpretatur
zeam, ex qua alica conficiebatur, feren-
tem.tundebatur, autore Plinio, granum
eius in pila lignea, & excuffis inde tuni-
cis, iifdem armamentis nudata medulla
concidebatur. tria alica genera numerat,
minimum,fecundarium, grandiffimum,
quod apherema appellant. dicta alica ab
alendo, vt Pompeius refert. mulfo vino

f. j.

eluebatur: quod Martialis tetigit,dicens, Nos alicam, mulfum poterit tibi mittere diues: Si tibi noluerit mittere diues,eme. illud addam, genus placentæ ex melle, olco & alica confici, fubitallum nomine. autores funt Feftus & Athenæus. [ Mul. a) quo vfos antiquos teftatur Plinius libro feptimo, vbi refert Vallam interiille dum mulfi potionem hauriret: & Saufeium è balneo reuerfum dum mulfum bibiffet, ouúmque forberet. Seuerus imperator, auctore Lampridio, lacte, pane, ouis, mulfo reficiebatur. conficiebatur autem ex vino & melle fecundum Caium de acquirendo rerum dominio. Mel verò recentiffimum & Hymettium, vinum vetuftiffimú,fi Macrobio credimus, effe detet.] Et niue) Qua in po

nim Roma officinæ niuis

bebat: cuius rei cauffam idem refert libro feptimo Saturnalium, & in hoc diftabat à melite, auctore Plinio, quòd fiebat illud è vino veteri, hoc è mufto. Reuocat mulfum auiditatem cibi, aluum mollit frigido potu, calido fiftit, corpus auget. vnde Pollio Romulus interrogatus à Di& corporis conferuaffet fupra centefi. uo Augufto qua ratione vigorem animi mum annum,refpondit, intus mulfo, foris oleo. Martialis de mulfo, Attica nectareum turbatis mella falernum Mifceri decet hoc à Ganymede merum. Paulus Agineta,mulfum hoc modo præparatur, octoplum aquæ melli adiicitur, ac donec fpumare defierit,coquitur.Spumam verò fimulatque orta eft,iugiter auferre opor

tu & ferculis refrigerandis niue. Nam hanc quoque computabis, immòeft vfa antiquitas erant e hanc in primis que perit in ferculo oliux Batireponendæ,cuius faporem ca,cucurbita, bulbi,alia mille nõ minus lauta.. paleis,quibus cuftodieba Audiffes comedi,vel lectore vel lyriften, vel, tur,inquinabant. in quam luxuria difti- quod eft olus fatis opulum. cho Martialis inuchitur, Nó potare niue, Sunt & hæ non minus gratæ, & falubres Cucurbite) fed aquam potare rigétem De niue commenta eft ingeniofa gula.fed pluribus Se longiores tenuioréfque, cò gratiores, & in cibo, præcipuè primus caulis: & quò neca libro quarto Naturalium quæftio- ob id falubriores, referente Plinio, que num: & Plinius fenior libro decimono no. cam Macrobius ex autoritate Ari pendendo creuere. Bulb) Eorum radix ftotelis fcribit effe corporibus noxiam. optimi etiam cruda efui, tria bulborum non omittam, Athenæum tradere, vinum genera quidam faciunt, Plinius verò pluex niuc reddi frigidiffimum, & antiquam confirmandis & declaradis nepotis fcrira: libenter enim vror eius teftimonio in Græciam eam bibiffe: atque magno æftu ab Alexandro feruatam. Computab) tiale. Alia) Fercula. Mille) Innumera. ptis.incitat multum Venerem, tefte MarNumerabis inter impenfam cænæ. Perit) Liquefcit, refoluitur in aquam pofita in Non minus) Quàm priora. Comadum) cibis. Olue) Que inchoant & claudunt tor eft operis:fic octauo ad Fufcum: poft Comadiæ a&torem: nam comicus aucœnam, autor Martialis. Bethice) Hi- cœnam,inquit, comedus, aut lyriftes: & fpanx,à flumine Bethi Hifpaniæ.pars Be- ad Genitorem, Cùm lector, aut lyriftes, thica maria profpicit, ad occidentem A- aut comœdus indu&tus eft: nam folebant tlanticum, ad meridiem noftrum. Com- in conuiuio Romani audire poemata: mendatas fuiffe olim Bethicas oliuas, quod Perfius notabiliter taxat, ne tam præter Plinii teftimonium, Martialis li- fepe Martialis noftram paginam impleat. bro duodecimo tradit, amatum fcilicet Lyriftes ] Eft qui lyram fcit: inftrumenBethin à Pallade vltimo epigrammate: tum ab antiquis receptum, ficut tibiæ recui initium, Bethis oliuifera crinem redimite corona. hodie etiam maiores ab bat ex teftimonio Nicoftrati:& multis oiectum. quod etiam Athenæus comproHifpania mittuntur oliuæ, aptiores efui, ftendit Gellius libro decimoo&auo, vbi fed oleo, fecundum Columellam, inuti explicat poft edulia & pocula adolefcenliores.quare non admitto legentes oliue, tes voce canentes, & pfallentes: qui poftbetacei, vt duo ciborum genera intelli- quam introducti funt, Anacreontis vergantur.legimus etiam beta loco bethicæ, fus, & fapphica, & elegos, & amatoria

« VorigeDoorgaan »