audituri conueniút, frequenter vfurpatur. Fila caufa) vbi declamationes & ficæ controuerfia tractantur. Inermis) fyncera, innoxia]. Falix) recipiens fœlicitatem & profperum fucceffum. Dulcißimum). f. declamare eft, iucundiffimú iuuenibus & præfertim ducere claffem. Saxem ferreúfque) durus, inexorabilis,rufticus,qui negligas tanti viri cognitionem [M. Tullius ad Quintum fratrem dixit, Ferú ferreumque, & ad Treboniú. Ferreus inquit effem fi te non amarem. Proinde quare. Si non) vis in vrbem venire. Ob alia) aliis caufis inftantibus. Nofque ipfos)refpe&u noftro. Hunc) Ifçú. Gaditanum)Bæticum virum:Gades enim in Bætica. Hoc latius tractat Diuus HieTanti) vt venias. Cogns licem vitam duceret ? re Ve Gulgo dicitur vt iam in ronymus in præfatione Bibliorum. Legi mus, inquit, in veterum hiftoriis quofda luftraffe prouincias, nouos adiiffe populos,maria tranfiffe:vt quos ex libris nouerant, coram quoque viderent. ad Titum Liuium lacteo eloquentiæ fonte manan tem de vltimis Hifpaniæ Galliarúmque finibus quofdam venifle nobiles inuenimus, & quos ad contemplationem fui Roma non traxerat, vnius hominis fama perduxit. habuit illa ætas inauditum omnibus feculis celebrádúmque miraculum, vt vrbem tantam ingreffi aliud extra vrbé quærerent. Ab Glimo terrarum orbe)àGa— dibus vltra quas eft mare Oceanum. Aqıinelegans,rude. Illiteratum)vi-. ri idiotæ eft & rudis. Turpe) indecorum. tionem cruditioné. Nulla are tanti cognitionem, qua nulla eft iucuneft iucundior) cùm cæteræ dior,nulla pulchrior,nulla denique humanior. voluptates fint momentanez, hæc pene diuina. Dices, Habeo hic quos legam, non minus divnde interrogatus Zeno fertos. Etia:fed legendi femper occafio eft,auCiticus quomodo quis foe diendi non femper. Multo magis, vt vulgò difpondit, fi cum mortuis citur,vina vox afficit. Nam licèt acriora fint, immoraretur: apertè fi qua legas, altius tamen in animo fedent, qua gnificans Glibris & eruditions ftuduiffet. His) pronunciatio,vultus, habitus, geftus etiam diruri. Quos autores. Non centis adfigit. Nifi verò falfum putamus illud min defertos ita eloquen- AEfchinis,qui cum legiffet Rhodijs orationem tes qualis eft ifri fermo. Demofthenis, admirantibus cunctis, adieciffe prouerbiu receptú eft. Mul fertur,n'de ei airs to Inciou ánnnóen. & erat to magis vina vox afficit) magis mouemur leguntur videri folent. pronunciatio à voaudiendo,quàm legendo quod celebratú ce nomen accepit, cui in toto genere dià Seneca Fabius his verbis retulit.licèt fa- cendi Demofthenes palmam dedit,eidem tis exéplorú ad imitandú ex lectione fup- fecundum ac tertium locum, donec ab eo peditet, tamen viua (vt dicitur) vox alit quæri defineret, vt eam videri poffet non plenius, præcipueque præceptoris. [ Si- præcipuam, fed folam iudicaffe.Vir.) qui gnanter addidit præceptoris. nam Cic.ad maximè dominatur in actione, hoc fupAtticum vbi inquit fe à Curione audiuif- plices, hoc minaçes, hoc blandi,hoc trife Clodium factum Tribunum,idque me- ftes,hoc hilares, hoc ere&ti, hoc fubmiffi lius fe cognouiffe ex litteris Attici, addi- fumus:hoc pendent homines, hoc intuendit,vbi funt qui aiunt viua voce.] Acrsova) tur, hoc fpe&tant etiam antequam dicaabfolutiora,vehementiora. Altus fedent) mus,hoc quofdam amamus,hoc odimus, memorię diutius mandatur. Pronutsatso.) hoc plurima intelligimus:hic eft fæpe pro Val. Max. Eloquétiç ornaméta in pronú omnibus verbis. [M.Tull.de legibus lib. ciatione apta & conuenienti motu corpo 1. Is qui appellatur vultus, qui in nullo aris confiftunt, & reliqua. In qué fenfum nimante eft præterquáin homine poteft M. Tullius de Perfecto Oratore, Carent, iudicare mores: cuius vim Græci norút, inquit,libri fpiritu illo propter quem ma- nomen omnino no habét.] Habitus) coriora eadem ille cùm aguntur, quàm cùm poris qualitas à M. Tullio ita defcribitur, Corporis habitus eft commoditas aliqua non natura data fed ftudio & induftria parata. Et Fabius li. xi. Pleraque multa de eo differit. Geftus) motus corporis,qui debet effe magis ad fenfus quàm ad verba accommodatus. nam flexus ille & (vt fic dixerim) motus dat actum quendam ad id quod factú eft. Affigit) imprimit] Illud Efchines) dictú, cuius Fab. & Pli. fenior meminere. Æfchines Athenienfis orator cú accufatione qua fuerat vfus Rhodi,legiffet,legit & defefioné Demofth. ob quá in illud depuls' fuerat exiliú:mirátibúfq; Rhodiis,tú magis miraturos fuiffe dixit,fi ipsú orante audiuiffent,in calamitate teftis ingens factus inimici.Hanc ré M. Tul.lib. iij.de Oratore clarius eft executus, Mihi melius etiam ab Aefch. illud dictum videri folet, qui cum per ignominiam iudicij ceffiffet Athenis, & le Rhodum cótuliffet, rogatus à Rhodiis legifle fertur oratione illam egregiam quam in Ctefi phontem contra Demofthenem dixerat: Idem Aefchines in Ctefiphontem appellat Demo facere. Λαμπροφανότατος) qua perlecta, petitum eft ab eo poftridie vt legeret illam etiam quæ erat contra à Demofthene pro Ctefiphonte edita: quá cum fuauiffima & maxima voce legiffet, admirantibus omnibus, quanto, inquit, magis admiraremini fi ipfum audiuiffetis. Valerius Maximus cum eadem de Aefchine narraffet cap. de pronunciatione, Tantus ait orator, & modo tam infeftus aduerfarius, fic inimici vim ardorémque fufpexit, vt fe fcriptorum eius parum idoneum lectorem effe prædicaret:expertus acerrimum vigorem oculorum, terribile vultus pondus, accommodatum fingulis verbis fonum vocis, efficaciffimos corporis motus. ergo & fi operi illius nihil adiici poteft, tamen in Demofthene magna pars Demofthenis abeft. quæ intelligitur potiufquam auditur. Hæc omnia breuius videtur Cæcilius expreffiffe. ei a mix années). quid autem fi ipfam belluam audiuiffetis, fcilicet quid dixifletis. Athenem belluam, Opera AEfchines, fi Demoftheni credimus, uega 20- vós ideft minimæ vocis. nã præ ter quod prædi&tis & fequentibus no conueniat, Æfchines in eadem oratione teftatur folitum Demofthenem comparare vocis fuæ fuauitatem firenum cantilenæ. Et Demofthenes in oratione pro Coro na, fcribit Aefchine fuiffe fplendidiffimè vocalem, etiam dum puer in facris caneret: qui poftquam in virum euafit,fplendore vocis tragœdus factus, multas tragoedias recitauit. Etibidé λαμπροφωνότατον appellat, ficut alibi &avo & μegañógævov: pefertim de tráfgreffa legatione magnitu dinem vocis eius pluribus commemoras. Ipfum qui pepererat Demofthenem autore. Velideo tantum &r audieris) iccirco hæc fcripfi, & omnia in illo expreffi, ve per ea cognofcas Ifæi ingenium & eloquentiam tanquam fi cum audiuiffes [hic fenfus magis placet quàm vel dumtaxat audias vt poffis gloriari te audiuiffe illú.} PLINIVS CALVIN AE S.. 1 pluribus) Perfoluto ære alieno quo premebatur Caluinæ pa Ipluribus pater tuus, velvnicuilibet alij quàm mihi, debuiffet, fuiffet fortaffe dubitandum,an adires hareditatem etiam vire er,co mortuo Cæcilius fuiffe lego, Iuniam Calui gimus, quæ maritum ha fufcepit M. Antoninum hortatur filiam vt adeat hærem: cum verò ego ductus adfinitatis of reditatem, quam propter ficio, dimiffis omnibus qui, non dico mogrande debitum recipere leftiores, fed diligentiores erant, creditor timebat. Caluinas tres folus extiterim: cúmque viuente eo nubenti nim originem ab Augu- tibi in dotem centum millia contulerim, praflo trahentem,que Verpa ter eam fummam, quam pater tuus, quali de fiano fuperuixit:aliam me retricem: tertiam Caluini meo dixit ( erat enim foluenda de meo) maad quem fcribit luuenalis, gnum habes facilitatis mea pignus,cuius fiduparenté:quanquam & Cal- cia debes famă defuncti pudorémg, fufcipere, ulla epiftolam miffam le- ad quod te ne verbis magis quàm rebus horbuit Annium. Verum Prę ter,quicquid mihi pater tuus debuit,acceptum tura functum, ex quo filiú tibi ferri iubeo. Nec eft, quod verearis, ne fit nomine, virum in omni mihi ista onerofa donatio. Sunt quidem omnivita philofophantem, qui no nobis modica facultates dignitas fumptuofa, redditus propter conditionem agellorum, pes fuperauit. Si pluribus) nefcio minor, an incertior, fed quod ceffat ex fenfus eft, fi pater tuus de redditu, frugalitate fuppletur, ex qua velut à fonte liberalitas noftra decurrit. Qua tamen tuiffes fortaffe dubitare ha ita temperanda eft,ne nimia profufione inarereditatem fufcipere, diffi. fcat: fed temperanda in alijs, in te verò facile aris alieni magnitudinem, ratio conftabit, etiamfi modum excefferit.. nedum fœminæ, vttues. Vale. Adares hereditate) neceffariis heredibus permittit Prętor volétibus fe abftinere ab hæreditate,vt potius parétum quam ipforum bona fimiliter à creditoribus poffideantur. Caluina igitur patris neceffaria hæres verebatur hære Imperator creatus vitæ fan&itate omnes princi bitor fuiffet multorum,vel faltem alterius vnius, po cilem aditu viro propter ditatem parentis recipere preffam multo are alieno. Affinitatis officio) videtur innuere C. Caluifium parentem Domitia Caluillæ Cæcilio arcta propinquitate cójun&tum. Affinitatis office) quo tene mur preffos fubleuare magis quàm externos. Dimißis omnibus) perfolutis pecuniis omnibus creditoribus, quibus pater tuus eas debuerat. Moleftiores] credito res in exigenda pecunia.] Creditor folus extiterim fummam totius crediti in me tranftulerim. Eo) patre tuo. Centum millia nummum) id eft centum feftertia. fuit enim munificentiffimus in fuos Cæ cilius. Prater eam fummam) Contuli ti bi centum millia nummum præter eam fummam nummorum quos pater tuus promifit tibi in dotem. Quafide meo] nã omnia illius bona erant mihi obligata, nec quicquam inuito me poterat diftrahere. Demes) de rebus iure mihi fpectatibus Facilitatis liberalitatis. Pignus] ar gumentum,teftimonium. Famam defun debes quam primum adire hæreditatem paternam : hoc pacto tuta beris fama & pudorem patris tui mortui : fin minus declarares omnia fua dilapidaffe, quod fummo dedecore & infamia illum inureret. Verbis inambus & fpeciofis. Acceptum ferri subeo] [volo vt procurator meus vel difpenfator eam fummam rationibus ferat,me tibi donaffe fcilicet ] remitto & condono tibi omne debitum quod pater tuus mecum contraxerat [modus dicendi apud antiquos elegans & frequens. Plin. fenior li.viij. Magnitudini fatorum accepta ferri æquius quàm ferarum naturæ arbitror.Et Cæcilius,an potius Domit.in epift.ad Terent. Max. Summam expen 1. iij. fam liberalitati meæ feres. vbi fubticuit acceptam tamen commode intelligi poteft. Onerofa) immenfa,nimia. Modica] mediocres. Dignitas fenatoria. Sumptuofa] quæ magnos fumptus expetat. Conditionem agellorum] fterilium admodum, quales poffedit iuxta Larium: nam in Thufcis foli vbertatem commendat. Incertior] qualitate temporum. Alibi conqueritur Thufcos fuos grádine excuffos, in Tranfpadana regione fummam abundantiam,fed parem vilitatem. Sed quod ceffat) fenfus eft, quando redditus, & annona fuerit minor quàm vt noftra dignitas poftulet, tunc viuemus parcè & temperatè. Ex qua) ex vi&u frugali. Ex fonte) ex perenni copia. Decurrit)diffundi tur in amicos. Inarefcat] extinguatur nimium largiendo, & pauperes fiamus: [cùm fecundum M. Tul. Largitio quæ fit ex re familiari,fontem ipfum benignitatis exhauriat: & ita benignitate benignitas tollatur.Itaq; res familiaris nec ita claudatur, vt eam benignitas aperire non poffit: nec ita referetur, vt pateat omnibus. modus adhibeatur, ifque referatur ad facultates.] Inarefcat]perftat in träflatione, cùm præmififfet fontem. In te liberalitatis meæ effufæ in te. Ratio conftabst) in promptu erit caufa, quòd tibi affinis, quòd famam parentis tui protexerim. Modum excefferst) donauerim plura quàm deberem." C. PLINIVS LVPER Co Svo S. Ctionem) In de dicatione bi bliothecæ in patria fua ora Ctionem & à te frequenter effla gitatam, & à me fæpe promissam exhibui tibi,non tamen totam. tionem habuit de laudibus adhuc enim pars eius perpolitur. fuorum, & foli natalis aInterim que abfolutiora mihi vipud municipes. eius partem corrigendam Luper- debantur, non fuit alienum iudicio tuo tradi. co deftinat: quem rogat His tu rogo, intentionem fcribentis accommovt fuperflua amputet:concedat tamen aliquas di des. nihil enim adhuc inter manus habui, cui greffiones, præfertim in maiorem folicitudinem præftare deberem. defcriptione locorú. Mu. tius Lupercus Legatus le. Nam in cateris actionibus exiftimationi hogionis aduerfus Ciuilem minum diligentia tamen, & fides nostra, in inclytus fama, & potior. hac etiam pietas fubijcietur. Inde & liber cretialis librum fuum fæpe uit, dum ornare patriam & amplificare gauexegiffe:fed difpari euentu demus, paritérque & defenfioni eius deferuià Cæcilio.nam ille femper mus, & gloria. Tu tamen hac ipfa, quantum mittit. Affionem) oratio ratio exegerit, refeca. Quoties enim adfastinem quam egi apud mu dium legentium,deliciafque refpicio, intelligo Lupercum refert Mar negauerat, hic pollicitus nicipes meos. [semper) quoties illam petiuifti. Si legitur fepe, manifeftus eft fenfus.] Perpolitur) climatur, emendatur. Abfolutiora) corre&tiora. Non fuit alienum) [non fuit abfurdum, nec extra pro pofitum] placuit in primis vt tu ca iudicares. Tradi) demandari. Intentionem) mentem, animum, phantasiam. Intentio eft animaduerfio & diligentia qua animus Inter manus) non folùm per hoc fignificatur inuentio, fed etiam recognitio, Exiftimations hominum) diligens & fidelis fui clientibus, vt bonam mihi apud homines exiftimationem pararem.] Fides noftra) veritas fubijcitur. Pretas ) amor in patriam & maiores. Subijcietur) pro argumento, & fubiecto crit. Liber) oratio. Sic in prioribus librum dixit orationem Ciceronis pro Cornel. Commendatione) laude. Balbo. Amplificare) vti amplificatione, quæ potiffimum quatuor conftat. incremento,comparatione,ratiocinatione,cogerie. Defenfioni) in quibus criminabatur. & vituperabatur. Gloria) vt à conditoribus ab opportunitate fitus, à rebus geftis. Refeca) amputa,dele fuperflua. Delicias) ignauiam, [faftidium.] Refpicio) confidero. fæpius enim oportet fcribere fecundum lectorum opinionem. nobis commendationem etiam ex ipfa medioPerendam quærendam. Critate libri petendam. Idem tamen, qui à te Aufteritatem feueritatem, hanc aufteritatem exigo, cogor id quo diuerafperitatem. Græcum vo- fum eft poftulare, vt in plerifque frontem reeft fuaue. Diuerfum) non mittas.Sunt enim quadam adolefcentium autam fuauitatem quàm li- ribus danda,præfertim fi materia non refragecentiam hilaritatémque tur.Nam defcriptiones locorum,quæ in hoc litasin lætitiam refoluaris, brofrequentiores erunt, non hiftoricè tamen, rugas diffoluas: nam feue- fed propè poeticè profequi fas eft. Quod tamen &tiore & caperatiore. Hinc fiquis extiterit qui putet nos latius feciffe Martialis in feueros, Tri- quàm orationis feueritas exigat: huius, vt ita Be fupercilium durique dixerim, triftitiam reliqua partes actionis dolefcentium auribus ] 1x- exorare debebunt. Adnifi certè fumus, vt tioribus viris, quales funt quamlibet diuerfa genera lectorum per plures adolefcentes. tenentur e dicendi fpecies teneremus. Ac ficut vere cabulum, cuius contrariú intellige. Fronte remit riores funt fronte contra feuera Catonis Frons. A nim fuauioribus. Rifrage Comenfi ere&torum. tan bulosè, more poetarum. r) repugnet, obftet. De mur, ne quibufdam pars aliqua fecundum fcriptiones locorum) agro fuam cuiufque naturam non probetur: ita vigit chorographiam. His demur posse confidere,vt vniuerfitatem omni. Tice) vere. quod adeo pro- bus varietas ipfa commendet. Nam & in rabat.vt lib vij dicat.Sæpe in tione conuiuiorum, quamuis à plerifque cibis oratione quoque non hiftorica modò, fed propè finguli temperemus, totam tamen cœnam laupoetica defcriptionis ne- dare omnes folemus:nec ea qua ftomachus noceffitas incidit. Poetice)f. - fter recufat, adimunt gratiam illis quibus caProfequi.) tractare. F4. pitur. Atque hac ego fic accipi volo, non tan plaria in quibus feueritas quam affequutum effe me credam, fed taneft: quod fortaffe non in- quam affequi laborauerim, fortaffe non fruconueniens. Latius feciffe) pluribus complexos. [Non difplicet lautius,hoc eft, vberius & copiofius. Verùm fi leges læ tius,id opponetur, triftitiæ accommodatius. Triftiam nimia feueritatem- Rels que partes feueræ & circúfcriptæ. Exoramitigare lectores.]Quelibet diuerfa] cultas norma. Sunt exem legitur etiá qualibet diuerfa, 1. multú diftátia. Lectorum) quorú alij feueri, qui. dam triftes, nonnulli iucundi, interdum acres,aliàs delicati. fenfus cft: cùm variæ fint hominum fpecies, fic & dicendi, ftuduimus afpergere totam orationem dicendi varietate,vt vnufquifque proinge |