fe ftudiofiffimum oftenderet.Cui cùm venatio cognata effet, fæpenumero calores,pluuias,fudorem,frigora,niues,& id genus alia complufcula, quæ venatoriæ voluptates continent, perpeffus, ad venabula fedens, fpumantes, & à canibus in furorem conuerfos apros propria manu confodit. Ad adminiftrandaremp. aptiffimus iudicatus, celeriter ad fummos honores, ampliffimáfque in vrbe dignitates,euectus eft.Æmylię nanque viæ, quæ ab Amylio Scauro poft Ligures bello fubactos, à Placentia Ariminium vfque ftructa & ftrata erat, curam adminiftrauit.Quæftură cum Caleftrio Tirone, cum quo ftipendia antè fecerat, & Præturam cum eodem confecutus eft. Cornutum Tertullum, præfectus ærarij falutatus, collegam habuit. In Pontum & Bithyniam miffus proconful, non minorem prudentiæ, quàm moderationis & diligentia gloriam retulit. Confulatum fummâ famâ, paríque integritate cum Tertullo, amicitiarum familiaritate femper coniunctiffimo,geffit. In auguratu facerdotio prifco,quod viuenti nunquam adimebatur, Iulio Frontino viro principi fucceffit, qui-+bus,aliifque multis dignitatibus, cùm fua induftria Romanorum Rempublicam mirum in modum auxiffet, in tantam apud bonos & claros viros exiftimationem venit, vt iuueni ex clariffimis familiis in vrbe vxores offerrent. Habuit autem duas, ex quibus pofterior erat Calphurnia, Pompeix clariffimæ fœminæ filia: cum qua multos annos honeftiffimè, fine prole tamen, vixit. Vitæ fuæ innocentia, & omni fcientiarum. eruditione principum multorum animos fibi conciliauit: in› primis tamen Traiani,inui&tiffimi imperatoris,à quo non tantùm fibi ipfi, fed amicis quoque multa impetrare potuit.. Voconio quippe Romano, condifcipulo & contubernali fuo, multas dignitates: Accio Suræ præturam: Harpocrati latralipa peregrine conditionis homini, Chryfippo Mithridatis, Stratonica Epigoni, & vxori Chryfippi, Pofthumij demum Marini propinquis aditum in vrbem impetrauit: libertis Antonix Maximillæ ornatiffimæ matronæ,præterea Hedia, Antoniæ, Harmeridique citra omnem difficultatem ius Quiritum obtinuit. Tanta fuit opulentia, vt ducenta millia num-mûm pro acceffione precij agrorum contempferit, emperice. Cornelia hoc petente.eas tamen facultates quas partim herc

ditario iure à parentibus & auunculo partim Traiani mecœnatis fui munificentia habuit, ab omni alienus auaritia, bene meritis, & quouis præmio dignis, fumma liberalitate diftribuit, & erogauit. His Caninium Ruffum municipem fuum, ftudiis iam valedicentem,ad artes, humanioráque ftudia reuocauit. Valerium Martialem poetam fecedentem ab vrbe, honeftiffimo viatico iuuit. Romano condifcipulo tria millia nummûm ad equitis facultates implendas obtulit, & dedit. Fabium Quintilianum primæ pueritiæ præceptorem, fenem iam, & pecunia carentem, dote, & omni impenfa maritanda filiæ neceffaria ornauit, & quinquaginta millia nummûm, vt fecundum mariti conditiones veftitu fimul ac comitatu inftrueretur, quafi parens alter contulit. Patriæ fuæ annua feftertia tricena, quæ à nobis 750 aureis æftimantur, donauit. Vt ad bonarum artium ftudia iuuentutem incitaret,in municipio fuo bibliothecam optimis libris refertam, ad communem ftudioforum vfum dedicauit: annuos fumptus in alimenta ingenuorum erogauit, ampliffimáque præceptoribus conftituit ftipendia. Gentilis licèt fuerit, Chriftianorum tamé in maxima perfecutione acerrimus propugnator extitit. Cú enim variis tormentis eos qui in Chriftú crederet, cruciari videret, vt à fide defcifcerent, mifericordia & interéptorú multitudine motus,cos apud Traianú defendit, dú fcribit,nihil'omnino fceleris in his deprehendi, aut quippiam comitti quod Romanis legibus contrarium effet: quandoquidem adulteria, & cætera eius notæ crimina illicita arcerent, & tantum antelucanos hymnos Chrifto cuidam Deo canerent. Ob morum ftudiorúmque fimilitudinem præcipuè viros do&rina excellentiffimos fibi amicitiarum focietate deuinxit. ex poetis quidem Virginium Romanum, hominem (vt ipfe appellat)probitate morum,ingenij elegantia,operúmque varietate monftrabilem: Valerium Martialem, Epicuri fectatorem, & Silium Italicum, in carmine heroico poft Vergilium facilè principem. Ex hiftoricis verò, Suetonium Tranquillum,& Cornelium Tacitum:Iurifperitis autem, Pomponium Saturninum caufidicum, Arrianum, Titum Ariftonem, & Cornelium Minutianum, rectiffimos iudices, & fortiffimos aduocatos: quos fæpe cum Frontino, fi quando de rebus ar

duis agendum effet,confuluit. Inter prædilectos autem libertorum fuorum, præcipuè Zofimum, hominem vt probum & officiofum, ita maximè literatum, habuit. Vt nomen fuum immortalitati confecraret, non tantùm Cornelij Taciti hiftoriis laudari voluit, fed ipfe quoque multa fcripfit, quæ tamen ad pofteros non venerunt:vtpote Tragoediam Græcam, De maris Icarij tempeftatibus elegos,Hendecafyllaborum librum, Demonftratiuas orationes, in quibus Demofthenem fuminum oratorem fecutus eft:De Heluidij vltione libros aliquot, quos Quadratus ftudiofiffimè femper legere folitus eft.& multa quidem alia,quæ temporis iniuria,magno Mufarum mærore ita interierunt, vt ne fragmenta quidem hodie extent. Ex his tamen omnibus fingulari diuininuminis beneficio ad pofteros venerunt, decem epiftolarum libri mira eloquentia fcripti, Libellus de viris in re militari & adminiftranda Republica illuftribus,& Panegyricus Trajani Romanorum inuictissimi imperatoris, qui poft Neruam, iuxta Eufebij fupputationem, vfque ad annum Chrifti faluatoris noftri cXIX. regnauit: quo tempore, vel paulo pòft, Plinium noftrum è viuis exemptum effe, & conii

cere & diuinare

licet.

C.

STRVCT VRA TEMPLI

MAXIM I.

PLINIO L. F. O. V. F. CAECILIO SECVNDO. COS. AVG. CVRAT. TIBER.

MEDIOLANI IN EDE D. AMBROSII in arca lapidea ex tabulis confractis.

C. PLINIVS L. F. O. V. F. CAECILIVS AVGVR LEGAT. PROPR. PROVINCIAE. PON. CONSVLARI POTESTA. IN EAM PROVINCIAM ET IM P. CASAR.NERVA TRAIANO AVG. GERMAN. CVRATOR ALVEI TIBERIS ET RIPARVM ET PRAE F. AER ARISAT VRNI PRAEF. AER A RI. MIL. QVAESTOR IM P. SEVIR EQVITVM TRIB. MILIT. LE G. VI. GALLICE. XVIR. STLITI B. IVDICAND. A D

IECTIS THERM. IN ORNATV M H S. ССС. Е Т HOC AMPLIVS IN TVTELAM H S. CC. T. F. I. ET IN LIBER. TOR. SVORVM NÒMIN. H S. XVIII. LXV I. D. CLVI. REI. INCREMEN. POSTEA AD EPVLVM. PLE B. VRBAN. VOLVIT PERTINERE HOC AMPLIVS DEDIT IN ALIMENTA PVERORVM ET PVELLA RVM. PLEB. VRBAN. HS CCC. IN TVTELAM BIBLIOTHECA. HS. C. IN SEMIDIRVTA EDE D. IVLIANI apud Fegium agri Mediolanenfis.

C. PLINIO. L. F. O. V. F. CAECILIO SECVNDO COS. AVGVR. CVR. ALV. TIBER. ET CLOAC. V RB. PRAEF. AER. SAT. PRAE F. AER. MILI. QV. IMP. SEVIR. EQR. TR. M. LE G. V I. GALL. XVIRO. STLIT. IVD. FL. DIV I. T. A V G. RCELIENS.

VIRO

CLARISSIMO,

IV STOR V BERO,

PAVLVS STEPHAN V S S..

LAR ORVM virorum doctiffimos perire Commentarios, aut, fi omnino non percant, neglectos iacere,dolendum certè est, vir Clariffime : & nefcio quæ mala temporum noftrorum incufanda fors: quòd ea nobis inuidere videtur rariora & præftantiora quæ funt. Quare nos, fi Deus dederit, aliis poft alios in lucem emittendis doctorum virorum Commentariis, malo isti mederi enitimur.Et fanè hæc ipsa temporum conditio in hoc Catanæo noftro dolenda quoque erat.Nam qui húc librum in manus fumet, frequentius eum neque tractari neque legi, miretur neceffe eft: neglectúmque tandiu iacere tanti ingenij,tantæ do&trinæ,támque va