Zie ook het uitvoerig artikel hierover van wijlen Dr. J. H. E. van der Zand op bl. 93 e. v. van het 5e dl. der Versl. en Meded. van de Vereen. tot beoef. v. Ov. Regt en Gesch., waar ook eene verklaring van den uitgang muiden voorkomt.

Op de kaart van N. ten Have (ao 1743) komt de schrijfwijze Selmuiden voor.

Daarle. Buurschap onder Hellendoorn. Omstr. 900: Darloe en Dalren (Molhuijsen 11. bl. 100.)

Dalfsen. Dorp bij Zwolle. De geslachtsnaam wordt vroeger aangetroffen dan de plaatsnaam, hetgeen echter wel niet uitsluiten zal, dat gene aan dezen ontleend is. In 1227 vindt men Bernt van Dalfsen en Seino van Dalfzem (Matthaeus Anal. V. 338). Dezelfden heeten elders (Dumbar Anal. II. 228, 229) Bern. à Dalfsen et Juan. de Dalfshem.

Onder den Zwolschen stadbrief van ao 1230 (niet 1233) komt Godescalcus de Daluessen voor (Overijs. Bijdr. I, 29). Ao 1241 wordt gesproken van het kerspel van Dalfese (Archief v. Groningen, I, p. 4.)

A° 1318 Dalvesem (Racer VI, 291.)

1320 Dalvsen (Dumbar K. en W. Dev. I, 359.)

1338 Filius Godescalci de Dalvveshem (Heda p. 241) en in dezelfde

acte als plaatsnaam Dalvveshem.

1343 Dalvessem (De Geer, de Dom te Utrecht, p. 95 en 60).

1348 Daluesen (Camer. Rek. v. Deventer II, 46.)

1357 Daluessem (Arch. v. Rechteren.)

1368 Daluessen en Daluessem (Ald.)

Omstr. 1390 Dalfsem en Dalfsen (Ov. Alm. 1850, bl. 178, 185.)

Ao 1440 Dalfnisser kerspel (Charter in 't Dev. Arch.)

1602 Dafser marke houd ik voor een schrijffout (Marker. v. Luttenberg).

1617 Dalffsum en Dalffsen (Markeregt v. Dalmsholte, bl. 18.)

Dalmsholte. Enkele malen treft men kleine verschillen in de spelling aan, zooals in het Markeregt van Damsholte: ao 1427 Dalmesholte en a° 1471 Dalmeshout.

Delden. Stadje in Twente.

Ao

997 Thelden (Sloet Oorkb. n°. 110). Ook op de kaart bij Menso Alting komt deze spelling voor.

1118 Dhelden (Lindeborn, p. 195.)

1134 Telden (Bondam, p. 182.)

1294 Delden (Ov. Bijdr. VI, 122.)

1443 Deelden (Arch. v. h. Klooster te Almelo.)

De twee laatstgenoemde schrijfwijzen strooken meer met de Twentsche slepende uitspraak van het woord.

Denekamp. Dorp bij Ootmarsum. Omstreek 900 Daginghem en in de 11e eeuw Danighem en Danigheim (Molhuijsen 11. bl. 101, 102.)

Ao 1385 Degheninchem (Ov. arch. Aanh. bl. 136.)

1542 Dedinghem (Leenreg).

"1 1544 Denijnckhem (Old. arch. no 45).

1546 Dechnykem en Degenniken (Ootm. arch. 165, 166).

De uitspraak is volgens Overijss. Alm. 1839, bl 270: Dennenkamp.

Deuringen. Buurschap onder Denekamp.

Ao 1323 Dorninge (Jung, Hist. Com. Benth. no IXI).

A° 1450 Doerninghe (Versl. en Meded. van O. R. en G. XI, 3).

1743 Doerningen (Kaart van Ten Have en de Lat).

Vgl. ook Noorddeuringen.

Deventer.

Ao 755-772 Daventre (Pertz, Monum. II, 403).

806 in Daventre portu (Versl. en Meded. v. Overijss. Regt, V, 39). 882 Taventeri (Pertz, Mon. II, 397).

De vorm Daventre vindt men ook omstr. 926 (Sloet Oorkb. 1, no 77). In 954 Davindre (Sloet n° 94); eveneens omstreeks 1060 (Ald. no 167). Ao 959 Daventri (Sloet n° 95 bis). In de 11e eeuw ook Daventere (Chroniek v. Tietmar, Bisschop v. Merseburg). In 1104 vindt men de vormen Tanentria en Davandria (Bondam II, 13 a en b), die denkelijk beide foutief zijn. Sloet n° 205 heeft dan ook Taventria.

Dumbar K. en W. Dev. bl. 7 noemt nog: omstr. 1000 Dabentria, later Danontria, Davantre, Dauontur, Davemetria, Davontur, Dauontria, (1368, 1375), Dauantria, Deventeri, Dewenter, Daventer (1449) enz.

De geslachtsnaam van Deventer komt reeds vroeg voor, o. a. ao. 1326. (Ov. arch. I, 44).

(Wilmans, Urkb. n°. 1158).

1316 Dypenem (Overijss. Bijdr. VI, 131).

1332 Dijepenem (Judiciaal v. Bp. Joh. v. Diest).

1355 Dijepenhem (Racer V, 285).

1501 Diepenum (Ov. arch. V, 150).

1519 Depenhem (Ootm. arch. no. 137).

Een foutieve lezing is ao 1538: Diephenen (Overijss. archief).

Als geslachtsnaam komt, behalve de genoemde vormen, ao 1134 nog Voor à Deipenheim (Niesert, Münst. Beitr. V, 10). Bondam p. 160 heeft ao 1105 de Diepenham.

In de uitspraak wordt de plaatsnaam verkort tot Diepenum of Diepen.

Diepenveen. Gedeelte van het Schoutambt Colmschate. Eerst in de 18e eeuw dus genoemd naar het Jufferklooster Diepenveen, in oude stukken soms Depenvene geheeten.

Dieze. Buurschap in Zwollerkerspel.

Ao 1347 Dese (Overijss. Bijdr. VI, 148). Zoo ook ao 1394 (Ov. arch. II, 15) en nog in 1533 (Leenreg.) De meer gewone vorm is echter Diese (Ov. arch. II, ao 1397).

De geslachtsnaam van D. komt evenzeer in beide genoemde vormen voor. (Camer. reken. v. Deventer 1355).

Diffele. Buurschap onder Hardenberg. Omstreeks 1390 Diffle (Ov. Alm. 1850 bl. 180).

A° 1555 Dijffelen (Arch. v. Sipculo).

Dorth. Buurschap onder Bathmen. De oudste vermelding, welke ik aantrof, is de geslachtsnaam van Dorrete ao 1346 (Racer III, 319), die ook geschreven wordt:

A° 1366 van Dorret (Ov. arch. I, 75).

De plaatsnaam zal dezelfde wijzigingen ondergaan hebben. Ik vond A° 1456 Dorrete (Ov. arch. IV, 42).

Douvelderdijk. Onder Colmschate.

A° 1357 Dovelderdije (Dumbar Dev. I, 520).

1557 Doevelderdijk (Arch. Gr. gasth. n°. 1155).

Komt reeds 1358 als Douvelderdijk voor (Ov. Bijdr. II, 69) en deze spelling is ook de goede, want dit schijnt de juiste spelling te zijn van den Colmschater Meijer, die er zijn naam aan gaf. Men treft voor den geslachtsnaam de volgende spellingen aan :

Ao 1284 vvn Dovelt (Ov. arch. I, 30).

1299 Doijuelde ( "

" 34).

1361 Douvelt (Arch. Gr. Gasth. n°. 35).

1380 Douveelt (Ald. no 62).

1384 Dowuelde (Ald. no 72).

1414 Douuels (Ald. no 175).

Daarentegen wordt het goed genoemd het goed:

Ao 1420 Dovelde (Ov. Arch. II, 249).

1507 het Groote Douelde (Archief Gr. Gasth. no 808).
1606 het Groote Douvelt (Ald. no 1339).

Mogelijk moet deze plaats in Westphalen gezocht worden; doch het is

Een plaats van gelijken naam (Groot- en Klein- of Lutteke Drijne) ligt onder Weerselo. Verwarring tusschen die beide is zeer mogelijk.

De geslachtsnaam van Drijne of van Drijnen komt reeds 1290 en 1320 voor (Racer VII, 80; Ov. arch. I, 39).

Dulder. Buurschap onder Oldenzaal.

Omstr. 900 Thuleri (Molhuysen ll. bl. 101).

11e eeuw Thulre (Ald. bl. 102).

Ao 1059 Tholre (Sloet Oorkb. n° 173).

1216 Dholre (Oorkb. van Holl. I, 251).

1249 Dolre (Sloet n° 709).

1297 Dulre (Overijss. Bijdr. VI, 124).

1531 Doelre (Leenreg.)

De geslachtsnaam Dolre en van Dolre komt ao 1227 en 1274 voor (Matthaei Anal. V, 338; Ov. arch. I, 24). Ao 1445 ook van Dulre (Ald. III, 67). Van Dolder is een thans nog bestaande geslachtsnaam.

Op de kaart van ten Have en de Lat (1743) is de spelling Duir.

De geslachtsnaam, die later van Duren gespeld wordt, was 1332 van Dure (Ov. arch. I, 49) en 1397 v. Duyre (Ald. bl. 91).