Echteler. Buurschap op de grenzen van Overijssel en Duitschland; vroeger met Laarwolde één marke.

A° 1457 Achteler (Ov. arch. IV, 36).

Eerde. Buurschap en havezate onder Ommen.

Blijkens Tijdr. Reg. op 't Prov. arch. v. Ov. IV, 29 en een artikel van Pastoor J. Hogeman in de Versl. en Mededeel. der Vereen. tot beoef. v. Ov. Regt en Gesch. hebben al de vroeger door mij aangehaalde plaatsen betrekking op de erven Groot en Klein Ierthe onder Lenthe en niet op Eerde.

Egede. Buurschap en havezate onder Hellendoorn.

Omstr. 1390 Egene (Ov. Alm. 1850, bl. 180) en a° 1471 en 1532 Eghene (Ov. arch. V, 36 en Leenreg.) Deze schrijfwijze, soms ook Egen (ao 1470 Ov. arch. IV, 231) vindt men ook in den geslachtsnaam b. v. ao 1334 van Eghene (Ald. I, 50); ao 1406 v. Eghen (ald. II, 135) en v. Egen (ald. 143).

De plaatsnaam Egod, door van der Aa genoemd, kwam mij niet voor.

Eikelhof (De). Buitenplaats onder Olst.

A° 1743 De Eykenhof (Kaart v. Ten Have en de Lat.)

Elen en Rhaan. Buurschap onder Hellendoorn.

A° 1531 Elen en Raden (Leenreg.)

Elfter heurne (De). Gedeelte der marke de Lutte bij Oldenzaal. In plaats van dezen in 1619 voorkomenden naam, bezigde men in de 15e eeuw Elfter Lescap. (Zie Markeregt van de Lutte bl. 5, 68). Hoorne, hoerne, hornic of heurne beteekent hoek; de beteekenis van "lescap" is laagte. In de Lutte werd het gebezigd in tegenstelling van hascap" (hoogte). Slechts in een enkele andere marke van Overijssel trof ik lescap" aan. (Ik meen in die van Rijssen. Zie ook von Maurer, Gesch. der Frohnhofe).

"Elfter" komt van den hof Elvetre; omstr. 900 Eluiteri (Molhuijsen bl. 98); 11e eeuw Eluetre (ald. bl. 102).

Naast den naam van Hof Elvetre ontstond al vroeg die van Munkenhof à 1255, Monckinchof ao 1338, Monkenhoff ao 1409, Munkenhof ao 1487, Munikhoff ao 1508 of Munkinchof a° 1541. (Molh. bl. 104-108).

Volgens Kindlinger bevat het privilegieboek der Abdij van Werden: litterae... de advocatia Moninchof in Eythera" (in Twenthia) ao 1338. Over die villa Eitera bevat Sloet Oorkb. n° 241 een charter van 1122.

Elzen. Buurschap en havezate onder Rijssen.

A° 1252 Elsne (Overijs. arch. I, 12)

1297 Elsnen (Overijs. Bijdr. VI, 124).

1323 Elsnem (Jung, no LXI).

1417 Elsen (Ov. arch. II, 237).

1525 Elsene (Ov. arch. V, 514).

De havezate Elsen of Elst heette vroeger Effinck.

Emmeloord. Buurt van Schokland.

Pastoor Hogeman meent Emelferde te moeten lezen in het charter van 1118, in het stadregt van Staveren, bij Schwartzenberg uitgegeven. (Zie Versl. en Mededeel. der Ver. tot beoef. v. Ov. Regt en Gesch. XII, 4).

A° 1132 Emelwerd (Matthaeus Anal. VI. 74—81).

1381 Emelswalde (Schwartzenberg p. 243).

Emelwairde anders genaamd Emeloort komt ao 1478 voor (Ov. arch. Aanh. bl. 406).

Emmen. Buurschap onder Dalfsen.

De oorspronkelijke vorm is Eme. Deze komt het eerst voor in den geslachtsnaam van Eme ao 1230 (Ov. Bijdr. I, 31). De buurschap Eme komt ao 1301 voor (Archief v. Zutphen no. 1511) en blijft tot in de 16e eeuw dien naam dragen. (Zie o. a. Markeregt van Emmen ao 1470, 1545; Quohier bl. 55 ao 1583).

Eem komt voor ao 1457 (Ov. arch. IV, 49), ao 1532 (Leenreg.) en in den geslachtsnaam v. Eem a 1380 (Ov. arch. Aanh. bl. 10). Eeme ao 1583 (Quohier bl. 8, 33, 96). Emme a° 1547, 1556 (Marker. v. E.) en 1583 (Quohier p. 153). Van Emmen in Drenthe is de oude vorm Empne.

Ens. Deel van het eiland Schokland.

Vroegere vorm Ents, naar Gerrit Entszoon, burger van Enkhuizen, in 1470 eigenaar der heerlijkheid (Teg. Staat v. Overijssel, IV, 184).

Enschede.

Volgens Menso Alting II, 51 is de oude naam Anze of Enze. De oudste schrijfwijze, welke ik aantrof, is: A° 1118 Aneschedhe (Lindeborn p. 195).

A' 1280 Enscede (Wilmans, Westf. Urkb. no 1118).

1325

1646, 1655 en

(Racer I, 112).

1748 Endscheide (Ald. 68, 56, 83).

Het geslacht van Enschede komt reeds a° 1382 voor (Ov. arch. Aanh. bl. 73).

Enter. Buurschap onder Rijssen.

Vroeger steeds Entheren genoemd; a° 1188 (Racer VII, 65); a° 1385 (Ov. arch. Aanh. bl. 121; a 1531 (Leenreg.) Een enkele maal Enthere ao 1349 (Arch. v. het Klooster te Almelo); a° 1387 Enteren en Enther (Ov. arch. Aanh. bl. 155, 157). Geslacht de Enthere a° 1323 (Jung, no LXI).

Eppenzolder. Buurschap onder Haaksbergen.

Ao 1316 Eppensolen (Overijss. Bijdr. VI, 131.)

1450 Eppensolde (Versl. en Med. v. O. R. en G. IX, 12.)
1534 Eppensolder (Leenreg.)

Espelo. Buurschap onder Holten.

Komt reeds ao 1188 (Racer VII, 64) in den tegenwoordigen vorm voor, die zich echter in 1455 wijzigt en Espenlo wordt. (Ov. arch. Aanh. bl. 335). Ook als geslachtsnaam komt van Espenloe voor (ald.); elders toe Espeloe ao 1463 (Arch. Gr. gasth. n°. 563).

Volgens v. d. Aa komt ook Espalen voor.

Essen. Buurschap onder Bathmen.

Komt steeds onder dezen vorm voor. Zoo ook de geslachtsnaam van Essen. Maar de Abdis van de Wereldlijke kerk van Essen in het sticht van Keulen, de leenvrouw der Essensche leenen in Overijssel, heet somtijds Abdis... van Essende (ao 1387 Ov. arch. I, 101) of Esende (ao 1551 Arch. v. Sipculo) en als geslachtsnaam treft men van Esinde aan ao 1265 (Ov. arch. I, 20.)

De buurschappen Essen en Ortele onder Bathmen en Colmschate worden soms zamen genoemd Essenortele of Essenvrtelen (ao 1853 Quohier bl. 45, 80.)

Everdinklo. Erve onder Wijhe.

Ao 1310 Everingloe (Judic. v. Bisschop Guido.) 1583 Everdinckloe (Quohier bl. 24.)

Fleringen. Buurschap onder Ootmarsum.

Als geslachtsnaam treft men reeds omstr. 1310 aan van Ulederinghen (Judic. v. Bisschop Guido); ao 1333 van Vlederinghe (Ov. arch. Aanh. bl. 6) ao 1401 v. Vlederdingen en v. Vlederingen.

Ao 1406 (Ov. arch. II, 94, 135); a° 1457 v. Vleringen (Ald. IV, 58). Als plaatsnaam: Vlederingen ao 1430 (Ov. arch. III, 16); ao 1640 Vlederinghe (Ald. IV, 111); ao 1476 Vleringen (Ald. bl. 278) ; ao. 1540 Fleringhe (Ov. Bijdr. III, 77).

Fortmond. Buurschap onder Olst.

De oudste vorm is Vortmen ao 1237 (Overijss. Bijdr. VI, 113) en ao 1385 (Ov. arch. Aanh. bl. 132). Ook Vortman ao 1511 (Ald. V, 263). Uitspraak Fortum. Denkelijk is hiervan af te leiden de geslachtsnaam Vortman of Voirtman ao 1465, 1477 (Ald. IV, 178, 312) thans Voortman.

Frieswijk. Buurschap en buitenverblijf onder Diepenveen.

A 1457 Vriezewijk (Ov. arch. IV, 84); ao 1485 Vresenewijck en 1497 Vresenwijck (Ald. IV, 429, V, 66) en ao 1517 Vresenwijk (Ald. V, 326). Uitspraak: Friezewiek. Het geslacht Vrieswijk komt reeds in 1479 voor en schrijft zich ook wel Vriesenwijck en Vrisewick (Arch. Gr. gasth. n°. 662, 831, 1011).

Gammelke. Buurschap onder Oldenzaal.

Ao 1323 Garemirelo (Jung, no. LXI) is natuurlijk een foutieve lezing. 1333 Gamminclo (Ov. arch. Aanh. bl. 6.)

Geesteren. Buurschap onder Ootmarsum.

A° 1188 Ghesterne (Racer VII, 66) en ao 1268 Geijstere of Gheijsteren (Ald. II, 275); ao 1323 Gesterne (Jung, no. LXI); ao 1357 Ghesteren

(Arch. v. Ootm. n°. 8); ao 1365 Gheesteren (Ov. arch. Aanh. bl. 8); 14e eeuw Ghisteren. (Niesert V, 407); a° 1481 Giesteren (Marker. v. d. Lutte, bl. 42).

Een ander Geesteren ligt onder Borculo. Er bestaat ook een geslacht van Geesteren, ao 1382 v. Geijsteren (Ov. arch. I, 95) of v. Ghesteren (Ald. V, 493.)

Gelder (De). Havezate onder Wijhe.

Heet op de kaart van Bachiene a° 1771 't Gelder; op die van ten Have en de Lat ao 1743 Opgelder. Er bestaat een geslacht van dezen laatsten naam.

Genemuiden. Men heeft nu eens de haven van Manarmanis, dan weder Navalia van Ptolemaeus voor Genemuiden aangezien. (Tegenw. Staat IV, 144). In 1275 komt Genemuden (Racer II, 54) en a° 1332 in het Judicaalregister reeds Ghenemuden voor; een latere schrijfwijze is a° 1474 Gelemuiden (Ov. alm. 1850, bl. 174) of a° 1534 Gelmuijden of Geelmuyen, zooals o. a. op de kaart van Jac. van Deventer (omstr. 1550) gelezen wordt. De beteekenis van het woord is: mond van de Genne of Gannite

Genne. Buurschap in Zwollerkerspel.
A° 1531 Ghinne (Leenreg.)

Gerner. Buurschap onder Dalfsen.

Reeds in 1241 wordt het geslacht v. Gerner genoemd (Ov. arch. I, 10.) Ghernere en Garner ao 1583 (Quohier bl. 20, 55) zijn de eenige varianten van den plaatsnaam.

Giethoorn. Als oudste vorm komt bij Menso Alting Gethorne voor. A° 1225 Geishorne (Sloet, Oorkb. n°. 480) zal wel Geithorne moeten zijn. Ao 1385 Gheethoerne (Ov. arch. Aanh. bl. 136); ao 1453 Gijthoern (Ov. arch. Aanh. bl. 331). Soms vindt men Gieteren. A° 1706 verschenen gedrukte Reglementen van 't Carspel Geythoren. Uitspraak Gieteren.

Volgens zeker oud verhaal (zegt Racer IV, 472) zou de naam afgeleid moeten worden van wilde geiten.

Gietmen. Buurschap onder Ommen. A° 1456 Ghietman (Ov. arch. IV, 4); 1457 Giethmen en Gheetmen (ald. 27, 39); ao 1493 Gietman (als bov.); ao 1617 Geetman (Marker. v. Dalmsholte, bl. 20). Uitspraak Gietum.

Goijer-marke bij Deventer.

A° 1457 Ghoijener-marke (Ov. arch. IV, 64). Soms treft men in jonger oorkonden Goijenremarke (Markeb. v. G.) en Goeijer-marke aan.