Heteren a 1561, 73, 1613 (H., Kron. v. Arnh. 145; Stukken II
245; Archief v. Ravenswaai in HB 1880 bl. 298) a° 1755 (HB 1880
bl. 331).

Hetteren a° 1616, 45 (MS. v. Drakenborch in Nav. XXXV, 264; Slicht.
Tooneel 33a, 112b).

Adject.: de Heterweert a° 1493 (H., Stukken III, 132), Het Hetersche veld a 1844 (Aa).

Gesl.: de Hetere a° 1232 (Sl. 561); v. Heteren a° 1348, 68, 77, 1418 (F 8; N. II, 233; III, 28; H., G. Maandw. II, 190, 1) a° 1584 (H., G. Mk I, 230, 41); v. Hetteren a° 1568 (H, Stukken I, 218).

Anal.: De Hetter (tusschen Emmerik en Rees): Haettra a° 837 (Nithard bij Sl. 35); pagus Hettera a 1071/5 (Sp. I 152); villa Ettere, Ettera a° 1122 (ib. II Cod. Dipl. p. 40); villa Eitera a° 1122 (Sl. 235); in der Hetter a 1233 (Bo 393b), die H. a° 1501, 31 (N. VI, 1 bl. 268; VI, 3 bl. 989).

Heumen, in Nijmegen:

(parochia) Hoemen a° 1188 (Sp. IV, 51; BN; Sl. bl. 370) a° 1354, 90, 1418, 70, 81, 1638, 1804 (N. II, 69; III, 167, 350; H., G. Maandw. I, 98; N. V, 137; J. ab Utr. Dresselhuis, Zeeuwsche Volksalm. 1841 bl. 67, 8; Te Water, Verbond d. Edelen, II, 466). (capella) Homen a° 1260, 1436 (Sl. 721; N. IV, 131).

Hummen a° 1622 (H., G. Maandw. I, 557).

Heumen, Huem a° 1741, 94 (TS.; GB 349).

Vgl. Nom. Geogr. II, Neerl. 127.

Gesl.: de Homen a° 1188 (Sl. 371) a° 1269 (ib. 888), -mene a 1247, 60 (Sl. 679, 816); de Humene a° 1242 (Sp. IV Cod. Dipl. p. 18; Sl. 636); de Hůmene a° 1250 (Sl. 714); de Hummen a° 1377 (N. III, 56); v. Huemen a° 1379 (N. III, 73) a° 1419, 1567 (T. v. E. 176; H., Stukken II, 94); v. Hoemen a° 1379, 83, enz. (N. III, 71, 111; N. in Nav. XXV, 534-8). Te Water, t. a. pl. noemt nog v. Hoemmen.

Heurne, zie Hoorn (Hoerne).

Heusden (Op-), NB:

Hustin in pago Bathua a° 1053/71 (BM 198 1).

1) Uittreksel uit de Traditiones Corbeïenses of het Corveische Regr. Mr. L. Ph. C. v. den Bergh gist dat mogelijk een inwoner van Op-Heusden, monnik te Corvey geworden,

Husstin in pago Bathua a° 1053/71 (Sl. 165).

Husuduna villa in pago Bata ao 1088/1101, 50 (Bo 154a); BM 197; BN 1).
Husden a° 1314 (H., Roozendaal 6).

Heusden a° 1394 (B 7) a° 1404/5, 92, 5, 1784 (B 126; F 458; H.,

Kron. v. Arnh. 65; Trouwbk van "Ek).

Hoesden a° 1398, 1449, 53 (B 63; N Bijdr. NR. I, 20; Nav. XXVII,

517) a° 1520 (N. VI, 2 bl. 658).

Huesden a° 1509, 76 (H., G. Oudhh. 471; H., G. Maandw. II, 399).
Husde a 1637 (Grafzerk in de kerk ter plaatse).

regio Hevsdae a° 1639 (item).

Volksuitspraak: Heusden of Heuzen; nooit Op-H.

Gesl. v. Husde a 1637 (Grafzerk ter pl).

Anal.: Heusden (N.-Br.), uit tegenstelling met welken stadsnaam, als lager gelegen, het Neder-Betuwsche Op-H. sproot. Vergelijk Nom. Geogr. Neerl. II, 127, 8; welk artikel met het volgende kan worden aangevuld: (domus de) Huesden a° 1260, 1337, 70, 1538 (Sl. 818; N. I, 362; II, 255; H., G. Maandw. II, 485).

Huesdenne a° 1261 (Sl. 829).

Heusdene a 1274 (Sp. III, 202).

Hoesdinne a 1288 (Jan v. Heelu, slag v. Woeringen).

die port van Huesdene a° 1290 (HZ II, 311).

die heer van Hoesden a° 1290 (ib.) a° 1369, 98 (N. II, 251; B 67). civitas de Hosedenne, Hesedenne a° 1296 (HZ. II, 425). .

Huesden a 1386 (N. III, 129).

marctoll tot Huessden a° 1414 (Nav. XXVIII, 229).

Huesen a 1507 (H., G. Mk II 483)?

(ecclesia de) Hosden a° 1568 (H., G. Mk II, 138).

Een burgernaam Hoesden treft men a° 1492 aan (D 542, F 458).

Eene bp te Ginneken (N.-Br.) luidt Heusden- of Heussenhout, en Heusdene was in 1500 eene heerl. in O.-Vlaanderen. Vgl. nog Nom. Geogr. N. II, 138, 9 (Oudheusden).

zijne goederen destijds aan dat klooster geschonken had. Van hier dan dat Op-H. in die Traditiones voorkomt. Huizinge in Huisingo luidde 8ste eeuw Hustinga, 10de eeuw Husdingum (BM 128, 9).

1) Eer Heusden (lees Op-H.) dan Huissen", oordeelt Mr. L. Ph. C. v. d. Bergh. „Huisduinen (N.-Holl.), omstr. 1190 als Oud(e)dorp bekend, kwam later ook onder den naam van Husiduna, Husdunia voor" (Aa). BM 145 daarentegen, stelt Husidina (sic) a° 960 rechtstr. = Huisduinen. Maar de Kaart des lands tijdens bisschop Adelbold († 1027) achter de Geer heeft Husiduna (sic) ter plaatse waar thans Op-Heusden ligt.

Hien, bij Dodewaard, NB.:

(in) Hauinum Havinum a° 814/5 (Bo 14a; Sl. 30).

villa Hehun1) a° 997 (BM 97; BN)?

Hia 11de eeuw (ib.; Sl. 124: »apud Hiam”) 2).

Hin a 1134 (Sl. 261).

Hijen a 1402, 1520 (GL afd. NB art. Dodewaard; N. VI, 2 bl. 658).

Hyen a 1593, 1718 (Acta d. Geld. Synode 25-29 Sept. art. 13; GL). Adject. Hienderoort a° 1677, 92, 1754 vermeld. Te Maasniel ligt de bp Broekhin.

Gesl. v. Hienen (Wijk-bij-Duurstede).

Hierden, ben. Harderwijk:

Hire a 1225 (Sl. 486)?

Hyrde a 1331 (Hard, I, 13).

Hyerde a° 1339 (Bo 510a), vgl. Nom. Geogr. II 154.

Hierden a 1732 (Hard. I 171).

Adject. Hierderbeek a° 1637 (Hard.); de Hyrder-beek a° 1645, 54 (Slicht. Tooneel 361a); Hierdensche beek a° 1844 (Aa); Hierderbroech a 1339 (Bo 512b).

Gesl. v. Hierde a° 1339 (Bo 511b) a° 1374, 1471 (Hard. II 22; Kamper Arch., Regrs en Besch. V. 172); v. Hyerde a° 1339 (Bo 511b); v. Hyerd a 1469 (Kamp. Arch. ib. 169); v. Hyrdt a° 1486 (d'Ablaing v. G., Rp v. Veluwe, 9).

Hiern, bp o. Waardenburg, in Tielerwaard:

curtis in Here a° 996, 7 (Sl. 112; Bo 81a) 3)?

» Hero a° 997 (Bo 81a; Sp. III, 177, 8)?

Hire a 1225 (Sp. III, 288; Sl. 486)? a° 1316 (Sp. IV Cod. Dipl. p. 36). mons de Hyere, Heyrn, Hiern

opten berch tot Heer dat nu (1265)

Weerdenbergh heit; Hier

}

a 1265 (Regr A of Oudste Regr, Arnh. Arch.; vgl. Bo 574, 5, 6; Sl. 860, 1, 2).

Hyre a 1280, 7 (Bo 638; Sl. 987, 8, 1085).

Hier a° 1407 (GL in GV 1874 bl. 8).

1) Vgl. noot 2) vorige bladz.

2) BM 278 (Bladw.) vermeldt Hehun, Hiam. Dit laatste ook bl. 198. Volg. Bo 1546 ook a 1088/1101 Hehun.

3) Bo past het echter niet op deze plaats toe, maar geeft de keus tusschen Herwen of Hurwenen, Herwaarden of Herwijnen. Ook BM 203 noemt Hero of Here a° 997 (infra comitatum Teisterbantiae) onzeker. Zie Nav. XXXIX, 185.

Hyer a 1481 (Sp. IV Cod. Dipl. p. 89) a° 1532 (N. VI, 3 bl. 1019).
Hijer a 1504 (Sp. IV Cod. Dipl. p. 91).

In GB. 114 wordt Hiern met het Bommelerwaardsche Hurwenen verward. Vgl. ook ibid. bl. 289: »Hiern of Hurwenen in Tielerwaard". Doch dit is eene onmooglijke vereenzelviging van twee in verschillende Waarden gelegen plaatsen.

Hoekelom, huis o. Bennekom. Heeft ook »des Jegers guet" geheeten, omdat, minstens van 't begin der 15de eeuw af, aan de beleening er mede de bediening van het ambt van Jagermeester van Veluwe kleefde. Van 1600 tot 1635 in 't bezit van Assuerus en Reiner de Jeger; zie GV 1882 bl. 66, 7. Men vindt:

Hukilheim a° 814/5 (Bo 14a; BM 206; Sl. 30).

Hokelem omstr. 1300 (Nom. Geogr. II, 151) a° 1399 (H., Roozendaal 75).

Hoeklem a° 1331 (N. I, 267).

Hoeclum a 1388 (H., G. Maandw. II, 41) a° 1481 (GL in GV 1882 bl. 66).

dat alde goet tot Hoeckulem a° 1402 (GL).

hockelem a 1408 (T. v. E. 168).

Huekelem a 1409 (N. III, 297) a° 1470 (H., G. Maandw I, 99). dat goet to Hoeclem a° 1424 (GL).

Heuckelom a° 1425 (Sp. IV Cod. Dipl. p. 80).

Hoklem a 1436 (N. IV, 130).

dat goet tot Hoeckelem a° 1478 (GL).

Hoeklum a° 1496 (N. VI, 1 bl. 139).

Hoicklom a 1497 (ib. 170).

Hoecklom a 1519 (N. VI, 2 bl. 646).

Hoekellum a° 1520 (ib. 669).

Hoeckelom a° 1532 (N. VI, 3 bl. 1018).

Hoekelum a° 1732 (Hard.).

Gesl.: de Huclem a° 1227 (Bo 362; GV 1882 bl. 68); de Hukelem a° 1234 (Sl. 576); de Hokelen a° 1240 (ib. 622), -em a° 1357, 9, 62 (Cam. II 448, 9, 610; III 145); de Huecklem a° 1260 (GV t. a. pl.), Hueclem a° 1263 (ib.); v. Hoeclem a° 1331, 2 (N. I, 258; H, G. Oudhh. 523), -lum a 1568, 97, 1651 (Hard. II, 111; I, 16, 14); v. Hoclem a° 1333, 76 (N. I, 304; III, 26); v. Hokelom a° 1395 (H., Heidenen 20) a° 1442 (T. v. E. 174), -lum a° 1453 (H., Roozendaal 331); v. Hoeckulem a° 1402 (GV 1882 bl. 66); v. hockelem a° 1421 (T. v. E. 168); v. Ho

kelem a° 1432 (ib. 173), v. Hoekelom a° 1436 (N. IV, 137), -lem a° 1445 (N. IV, 208), -lum a° 1481, 90 (GV 1882 bl. 66, 17); v. Hokelom a 1442 (T. v. E. 174); Hoeckell a° 1454 (H., Arnh. Oudhh. IV, 10); v. Hokellom ao 1457 (H., Roozendaal 337); v. Heucklum, v. Hueckellum, huekelum a° 1553 (eigenh. testament van Goessen v. H., in 't Archief te Elburg, lade 17 n°. 6 A.); v. Heeckelom 1) a° 1579 (H., Stukken IV, 83); v. Hoickelom a° 1563 (v. Rk, Engeland, Bijl. Ee, bl. 43); v. Houckelom a 1633 (eigenh. onderteekening van 't huwlijkscontract van Jurriaen v. Ingen te Kampen i. d. 24 Juni).

Anal. Heukelum, stadje bij Leerdam, a° 1269 Hokelhem (B M 241); a° 1355 Hokelem (Cam. II 346); a° 1430, 4, 1645, 54 Heuklom (Slicht. Tooneel 80a). Ook eene bp te Vuren heet (Geldersch-) Heukelum, -om. Vgl. ook Nav. XXXIX, 185.

Hoenza-Driel, bp o. Driel, Bommelerwaard:

Hunseth, Hunsate a° 709 (Sp. III 124, 6).

villa Hunsetti in pago T(r)estrebenti a° 772 (Bo 5; HZ I, 4; Sl. 11, 2). > Hunsete, Hunsate super Mosa, a° 814/5 (Bo 14b; B M 202; Sl. 30, 1).

De vergelijking dezer varianten met die van Heusden leeren, dat hier noch van het Neder-Betuwsche noch van het N.-Brabantsche Heusden (Sl. 11, 1139a) sprake kan zijn. In Nom. Geogr. Neerl. II 127 en B M 202 staat dezelfde vergissing.

Adject. De Hoenzaadsche weiden, blok landerijen ter plaatse.

:

Zie een gesl. ter Hunze a° 1460 v. der en ter Hunset a° 1486 (D 112, 448) te Geesteren (Over.).

Hoenschoten of Hondschoten, te Twello:

twee goederen te Hoenscoten a° 1387 (F 154).

het goed (te) Hoenscaten a° 1457 (D 77), -schaten a° 1462, 5, 81, 97 (ib. 150, 77, 359; E 26).

de twee Hoenschoten a° 1457 (D 83), de twee g. te H. a° 1474 (ib. 264), twee g. geheeten tot H. a° 1521 (E 476).

Één met »De Groote Hondschaten", erf te Twello.

Hoevelaken, oude heerlijkheid, op de Geld. grens, beo. Amersfoort, -:

1) Over v. Hekele a° 1258, door Bo 531a als v. Huekelum geduid, zie Nav. XXXV, 281, 2, 4, met vergelijking van Sl. 789, 11856.