Ark, gehucht o. Nijkerk: Archi ao 855 (Bo. 32a; Sp. IV 134; HZ I 14; Sl. 46). Arck a° 1434 (N. IV 116). Gesl.: v. Erke a° 1368 (Sp. IV Cod. Dipl. p. 65), v. Erck ao 1476, 8 (F 393, 400), ab Arck a° 1485, 1628, 40 (D 436; GV 1875 bl. 114; klok-opschrift in Nav. XXV, 492). Arkemeën (De), groote weidestreek o. Nijkerk: Ercmeden ao 1355 (N. II, 77). Erckemede ao 1356 (ib. bl. 85). Arkemede ao 1400 (T. v. E. 161) ao 1482 (Hard. I, 165). (op) den meden omstr. 1400 (T. v. E. 138) 1). Arcmede a 1561 (H., Kron. v. Arnh. 148). Erkemeede ofte Arker-meente, de Arkergemeynte a° 1654 (Slicht., G. Gesch. 1406; Tooneel 108a). Arcke-Mehen a° 1732 (Hard. I, 164). d'Arkemheen a° 1792 (H., Stukken I, 296) ao 1881 (Haarl. Ct 16 Sept.). de Arckemede a° 1800 (Sp. IV, 285). Arkenheemsche polder a° 1839 (Aa). Bij Slicht. (Bladw. achter de G. Geschied.) a° 1654 ziet men „De Arkermeensse dijk" vermeld. Gesl.: v. den Meden a° 1437 (te Nijkerk; H., G. Mk I 289), v. Arkemaygen, -maijgen ao 1454 (Bijdr. V 272; C 106). v. Mehen (indertijd te Voorst en te Harderwijk): v. Meehen ao 1577 (Cat. n° 1169), v. Mehn ao 1585 (ib. n° 1221). Dit laatste in den bekenden Dr. Ellardus niet alleen in Mehenius, maar zelfs in Mamus (Nav. XXIX, 116) verlatijnscht. Arlerhof, goed te Heerde, a 1534 Arlerhave (H., G. Oudhh. 396) Arnhem, hoofdplaats van Gelderland. Volg. Alting (Not. Germ. Inf., P. I, p. 9) reeds in de 8ste eeuw bekend als destijds behoorend aan de abdij Prüm (in 't Luxemburgsche, Ardennerwoud). ecclia in Arneheym, Arneym ao 893 (Sl. 65; VA 247). 0 Arnhem a 996, 1059 (HZ I, 43; Sl. 115; Bo. 134a) ao 1196, 1220, 3, 32, 3, 55, 81 (Zegels), 1337, 1431 (Zegels), 1506, 40 1) In de nabijheid destijds betenemer oude meden" (ib. 144). Uithuizermeeden (Gron.) a° 1682 Uithuistermeeden, luidde in 1695 ook kortaf (op) de Meeden (Transportbrieven in Nav. XXXIII, 137, 8). (Sl. 385, 413, 65, 74, 561, 71 enz.; H. Hertogrijk 34; N. I, 358; VI, 1 bl. 378; H., Heidenen 34). Arnen ao 1059 (Sl. 172). Arnle a 1129 (ib. 248)? Arhem a 1200 (ib. 399). Harnehem ao 1222 (ib. 470). Arnheim, heym a° 1222, 4, 6 (ib. 390, 469, 78, 502) ao 1246, 49, 51, 82, 90, 1325, 1456, 96, 1721 (Sl. 673 enz.; N. I, 33, 201; N Bijdr. IX, 191; H., Arnh. Oudhh., II, 81; G.M. II, 456, 7). locus Arnehem, -heim a° 1226 (Sl. 492). Arnem a 1231, 40, 51, 4, 7, 8, 74, 6, 81, (Zegel) 7, (Zegel) 68 (N. VI, 1 bl. 452; 204; G. Mk II, 389). 73, 5 (N. II, 32, 92; Airnhem a 1481 (N. V, 153) ao 1547, 57, 68 (H., Arnh. O. airnem a 1508 (H., Oorspr. Hof v. Geld. bl. 136). Aernam a 1537 (N. VI, 3, bl. 1139). Arem a 1572 (Nav. XXIV, 240, noot). Aerhem a 1572 (H., G. Mk II, 390). Arnhum a 1616 (Leenboek van Spaans weerd). Arnenn a 1646 (H., G. Mk I, 82). Aerenheym a° 1654 (Slicht., Tooneel bl. 95a). Opmerkelijk zijn nog Arnehen a° 1534 (N. VI, 3 bl. 1068) en Arnthen a 1537 (N. VI, 3 bl. 1131) in Fransche charters. Volksuitspr.: Arem, Arum; onder de beschaafden: Aarnem, Aernem, in den jongsten tijd meer Arnhem. Adject.: Arnensis a° 1281 (Sl. 999), Arnemmensis a° 1287 (ib. 1102), Arnehemen (sis? sia?) 1295, Arnemensis a° 1324 (N. I, 199), Arnhemensis 1) Te A. luidde a° 1440, 63 t' Aernem (H., G. Maalt. 47, 9). a 1338, 95 (N. I, 372; H., G. Mk I, 379); Arnemsch a 1429, 51 (N. IV, 67; H., Heidenen bl. 25); (idt) Aremssch [e Wapen: de arnen a® 1450 (H., Arnh. Oudhh. II, 58) = de arenden] a° 1586 (ib. IV, 83). Gesl.: de of v. Arnhem ao 1177 (Sl. 339) ao 1191, 6, 1203, 6, 66, 1311 (Sl. 377, 549 enz.; Bijdr. I, 298, enz. enz.), de Arnem ao 1190, | 1270 (Sl.; Bijdr. I, 295), de arnaem a 1297 (Bijdr. I, 297), v. Aernhem a° 1409, 57, 70, (Cat. n° 167, 520; H., Oorspr. Hof v. Geld. 23, 4), v. Aernem ao 1468, 1680 (Bijdr. IV, 199; V, 263), v. Aarnhem a° 1668 (ib. I, 137). Arnhemer-bosch (Het): Arnhemmerbosch ao 1420 't Arnhemer holt, ao 1430 Aernemmer holt na 1458 Arnhemschen boissch ao 1521 Lijst v. Inkomsten op Veluwe der abdij van Prüm. Bestond nog in 1548 (H., Arnh. Oudhh. I, 88-90, 2), en was tegen den Mussenberg aan gelegen, van Klarenbeek tot aan de Loopbergen zich uitstrekkend. Zie beneden, bij Voorst. Arnhemer-broek (Het): Arnhemerbroec a° 1364 (N. II, 191). Arnhem(m)er broick, a° 1478, 1519, 66 (H., Roozendaal bl. 383; Arnh. Oudhh. III, 182, 3, 9). Het Arnemer Broeck a° 1632 (H., A. O. III, 197). Een oord achter de Parkstraat bij Arnhem is nog als Het Broek bekend. Arnhemsche-Veld (Het): Arnhemsche velt, die Aernhemsche velden ao 1566 (H., Roozendaal bl. 449). Gesl.: Aerninc a° 1443/4 (C 57), Arnijnc a° 1482 (F 413), Arnijnck a° 1494 (D 613), Aernijnck a° 1525 (E 528), -in Overijsel. Arnschen Enk (Den), te Wilp, ao 1492 den Arnschen eijnck (Cat. n°. 749). Asch, in 't (voorm.) grp Buren: Asvele? ao 1138 (Dr. Wap, Gesch. Land van Cuyk 1858, bl. 26, 249) 1). Aske) a° 1288 (N. I 15). Ast a 1645, 54 (Slicht., Toonecl 51a). Asch of Ast ao 1741 (TS bl. 341; GV 1871 bl. 59) 3). Gen. plur. gentil.: Ascherwert a° 1278 (Sl. 964). Gesl. v. Asca ao 1196 (Sl. 385). Te Gendringen ligt een tiendblok De Asbroek (a 1721, 3; Regrs 267, 70), te Lienden is een oud perceel Het Assegat, te Ommeren en te Enspijk een Aschheuvel. Asdonk heet eene hoeve te Aarle. Asperen. Behalve twee Z.-Holl. plaatsen van dezen naam, gewagen de woordenboeken ook van een gehucht bij of o. Herwijnen, in Tielerwaard. Wij durven niets onderscheiden, maar geven eenvoudig op wat wij vonden: Asperen ao 893 (Sl. 66) ao 1316, 1414, 1517 (N. I, 166; Cat. no 190; N. VI, 2 bl. 570). Asporon a 983 (HZ I 38; BM 203). Asperon ao 983 (Sl. 105). (ab) Aspere Superius a° 1253 (ib. 741). Adject. Het Aspersche veld, polder o. Herwijnen. Zie ook beneden, bij Gesperden. Gesl. v. Aspera a 1076/99 (Sl. 183). Een blok landerijen in de gem. Horsen heet Het Asperd, te Bergharen een dito Den Aspert. Aspermont, naam eener huizing te Lienden, aan den Marschdijk, ter herinnering aan het oudste kasteel, den toren van Aspermont", gesticht in 1106 door Arnold v. Aspermont, den stamvader der v. Lynden's, die (volg. Mr. F. G. baron v. Lynden v. Hemmen, Twee Brieven over St. Jacobs broederschap" 1827, bl. 90) zijn bakermat en naam ontleende aan Sprimont in de prov. Luik. Dit Sprimont luidde: Sprimunt a 1258 (Sl. 793). Spremont a 1288 (ib. 110 8, 9). 1) Sp. IV Cod. Dipl. p. 10, no. 6, heeft in het gelijkl. charter, dat hij op 1139 plaatst, Soule. De lezing in het door Dr. Wap geraadpleegde charter is meer dan waarschijnlijk bedorven. Vgl. hier nog HB. 1880 bl. 287, en noot 3. 2) Reeds in 889 wordt een Aske vermeld (HZ I 17), door Sl. 63, 1121 op dit ons Graafschapsche Asch toegepast. Dat daar echter van eene N.-Holl plaats sprake moet zijn, leert Sl. zelf bl. 64, aanteek. Vgl. ook Nav. XXXV, 523. *) Assen (Drente) in 1053/71 Ascnum, Astnum, (BM 173). Asselt, in MW, onderscheiden in Over- en Neder-A. of Op- en (villicus de) Assele a° 1247 (Sp. IV Cod. Dipl. p. 22; Sl. 679). Superior, Inferior Assel a 1250 (Sl. 721). plebanus ecclesie de Assele Superioris a° 1258 (ib. 786). Assule, Assele(n) superius et inferius a° 1322 (Sp. IV Cod. Dipl. p. 46). Ouerassel, Nederassel a° 1497 (H., G. Mk I 457). Nederhasselt ao 1561 (H., Kron. v. Arnh. 119). le villaige de Ouerasselt a° 1568 (H., Stukken I 215). Gesl. v. Assele ao 1247, 86, 1322 (Sl. 679, 1077; Sp. IV Cod. Dipl. p. 46), v. Asselen ao. 1322 (Sp. t. a. pl.), v. Assel ao 1326, 93 (GV 1885 bl. 4), v. Asselt a° 1438, 1531 (ib.; H., G. Mk II 64). De varianten van het Limburgsche Asselt (bij Zwalmen) zijn: Hasselleth a 1143 (Sl. 274) '). Hassela a 1167/74 (Sp. II Cod. Dipl. p. 55; Sl. 318) 1). Communitas de Assel a° 1275 (Sl. 934-7) ao 1533 (N. VI, 3 bl. 1039). Assele a 1286 (Sl. 1069). Assell a° 1531, 5 (N. VI, 3 bl. 991, 1039). Asselt a 1535 (ib. bl. 1090). Asselt of 't Astelt, bp 0. en bez. Hoog-Soeren, vroeger bosch, nu heideveld, - : uyt den bosch t Astelt a 1506 (Buurboek v. Asselt, in N Bijdr. 2de R. 189, 91. in 't ampt v. Apeldoren erve Asselt ao 1534 (H., G. Oudhh. bl. 398). Gen. plur. gentil.: Astelrebosch (-busch), -hege, marck a° 1506 (N.Bijdr. I, 189, 91, 2). Gesl. v. Assel ao 1392, 5 (H., Roozendaal 5; Heidenen 6), v. Asselt a 1468 (H., G. Oudhh. 418) a° 1510, 34 (H., G. Bijzond. 53; G. Oudhh. 398), v. Astelt a° 1506 (N Bijdr. I 190). Nóg v. Asselt (te Oldebroek). Assendorp, buurt o. Heerde: (Sl. 165)? 2) (in) Aschendorpe inp. Isloi. a 1053/71. Assendorp a 1534 (H., G. Oudhh. 390). Gesl. v. Esche(n) dorpe a° 1281 (Sl. 998). Assendorp te Raalte (Nom. Geogr. I. bl. 78) luidde a° 1457 (lutteke) Esschendorpe (D 20), ao 1512 Asseldorp (E 268). 1) Sl. past dit toe op Hasselt, Kr. Kleef, Rgbz. Dusseldorf. 2) Kan ook de Zwolsche bp wezen; zie Nom. Geogr. I. 78. |