dat guedt Espit 1) ao 1534 (H., G. Oudbh. 376). Gesl.: de Enspit a° 1326 (H., Arnh. Oudhh. II 86). v. der Espiec (in columpna Ede) a 1339 (H., Burg v. Nijmegen 18).

Dit goed ziet men in 1473 opgeteld onder verscheidene plaatsen tusschen Scherpenzeel en Oldebroek, wier bewoners te Arnhem, denklijk aan de stadsbolwerken, moesten komen graven. Als Mr. C. A. Nairac (vgl. Alg. Regr. Nav. dl. XXI–XXX, op den naam) in zijn » Nog een oud hoekje der Veluwe” bl. 21 zegt, dat dit goed 't zelfde is als de bavezate Espeet, waaraan 't adellijk geslacht v. Espete zijn naam ontleent; dan ziet bij voorbij, dat voor Schrassert's de Espete ao 1227 (zie Bo. 362b, noot ee) bij Bo 362a gelezen wordt v. Elspete; eene lezing, die ook door Sl. bl. 507 is gevolgd.

Elst, OB. Volg. Slicht. Tooneel 33a de begraafplaats van St. Willebrord (+ 739), den stichter zijner kerk, en van St. Werenfried. De major domus Karel Martel gaf in 725 (Sp. III 377, 8) of 9 Juli 725/6 (Nav. XXXIII, 205), ten behoeve van Utrecht's bisschop Willebrord, aan de kerk te Marithaime, in de gouw Betuwe, gebouwd ter plaatse waar het slot gestaan had, de villa Eliste, die de eerst aan den Frankischen koning verbonden, daarna tot de ongeloovigen afgeweken graaf Everard weleer bezat. Diens goederen toch, verbeurdverklaard, door koning Childebert III ao 695/711 aan zijn groothofmeester Pepijn van Herstal geschonken, behoorden tot de erfenis van diens zoon Karel Martel. Alzoo:

villa Eliste of Marithaime ao 725 (BM 196); Sp. III, 362, die ibid.

bl. 79 van Marithaine gewaagt). (villa) Eliste in loco Marithaime, Marithaim(e), Eliste alio nomine

ao 726 (Sl. 9).
ecclia in) Elste ao 896 (ib. 68) ao 1419 (H., G. Maandw. I, 193, 5;

Maalt. 163, 4).
Eleste ao 1028, 50 (HZ I, 50, 2; Si. 154) ao 1105 (HZ I 61).
Elst ao 1088, 1178, 1276/81, 1303, 31 (Sl. 193; Bo 230b; Sl. 341, 6,

942; N. I, 104, 267) ao 1409, 90, 1549, 67, 9, 82 (N. III, 293;
GV 1882 bl. 17; HB 1883 bl. 242; Tijnsbk bij Si. in N Bijdr. I;

H., G. Maandw. II, 121; MS. -Acta Geld. Syn. 6-8 Juni). Eylst a° 1356 (N. II, 88). Adject.: Elstensis ao 1178 (Bo 231b; Sl. 346), Elstedensis ao 1312 (N. I, 128, 9), Elsterbroeck a° 1442 (GV 1882 bl. 11), -bosch ao 1843 (Aa).

Te Mastenbroek ligt een goed den Elst ao 1389 (Charter Kamper Weesh. no 1.

1) Vgl. Esperlecq ao 1597 (H., Stukken I 128), in dat jaar ook als Elsperlecq. voorkomend (ib. 161).

Emmer, bp o Steenderen (HB 1882 bl. 5):

(in) Eimi? ao 1200 (Sl. 397, 1132).
den Emer ao 1358 (GV 1882 bl. 165).

den Emmer a° 1385 (GV 1886 bl. 11). Sl. 1133a gewaagt van De Emmer. Een gesl. v. Emmeren a° 1366, 1482, zie Cam. III 637, Cat. n° 680a.

Empe, bp 0. Brummen, in Noord- en Zuid-Empe onderscheiden,

Suthempe ao 1047 (Bo 119; Si. 160; BM 183, of Emperbrugge (Aa). Vgl. Nom. Geogr. Neerl. I, 141. Nordempe ao 1285 (Sl. 1051), Noertempe ao 1405/17 (VA 250, 6),

Noert-, Nortt Empe ao 1451, 9, 62 (Cat. n° 476, VA 294; Cat. no 1890), Noord-Emp ao 1601 (Markeboek v. Voorst in N Bijdr. I,

211), Noort-Empe ao 1623 (Cai. n° 1446), Noord-E. ao 1677 (VA 51). Empe ao 1329, 1448, 1518, 36 (N Bijdr. I, 219; Tijnsboek v. Voorst;

H, G. Oudhb. 152; N. VI, 3 bl. 1102).
Empte ao 1414 (N Bijdr. I. 220).
Empomstr. 1444 (v. Riemsdijk, Engelanderholt, Bijlage U, bl. 24)

ao 1518 H., G. Oudbh. 152). Het huis Eempt a° 1741 (TS 512). Adject. : Noert Emperbroic ao 1405/17 (VA 250, 61), Empermark ao 1448 (Tijnsbk v. Voorst), Emperbeek, Empterbrug (Aa).

Gesl.: v. Empe ao 1266, 1337, 40 (A, 21, 55; Cam. I 82).

In Arnsberg stroomt eene rivier Empe of Empede, waarlangs het gehucht Die Emper- of Enneperstrasse ligt.

Ligt bij 's Hertogenbosch een dorp Empel (zie Nom. Geogr. II 24): in T. v. E. leest men: »Inden j. o. H. Mcccco en drie is ghec. her luze van den Empel en versochte sijn leen liggende to neder Elten en is geh. dat g. to Empel” enz. In 1422 heet hot dat empelsche gued (ib. 171), in 1442 dat erve geh. Empellguet (ib. 173). Emst, bp o. Epe:

(die pape van) Emze ao 1255/6 (B. 513b).
die buerscap van Enpse ao 1410 (H., G. Mk I 171).
Empse ao 1448 (Tijosbk v. Epe, N Bijdr. NR. I 29).
Emse ao 1575, 1603 (Regrs 12, 24).

Eems ao 1637 (ib. 86).
Adject.: Empser enge, marck ao 1418 (Tijnsbk v. Epe).

Emster marke ao 1637 (Regrs 86).
Empster encktiend ao 1731 (ib. 284).

Gesl.: v. Emse ao 1243, 85 (A 19; Sl. 644, 1051), v. Eimse, ao 1307 (v. Riemsdijk, Engelanderhout bl. 46), v. Emsze a° 1329 (ibid.), v. (der) Emese ao 1357, 9, 60 (Cam. II 477, 659, 754), v. der Emeze ao 1364 (ib. III 368), v. Emss, Empst ao 1534 (H., G. Oudhh. 392, 6). Ook benoorden Dulmen (Munsterland) ligt een dorp Empse.

Engeland, bp o. Beekbergen, op Midden-Veluwe:

villa quę dicitur Englandi in pago Felum ao 801 ') (Bo 11; BN; SI. 24)
Engelant a° 1227 (Bo 362; Sl. 507) 2).
Englant a° 1352 (N. II, 55). Ook Sl. 1133 noemt de plaats England.

Ilierbij:
Engelanderholt.

Engelaute ao 1227 (Sp. IV, 236).
Ingelhaute ao 1227 H., Arnb. Oudhh. II 59).
Englander holt a° 1314, 20 (Sp. IV Cod. Dipl. p. 43) ao 1405

(holte) H., Roozendaal 94, 5), ao 1449 (holt) H., Stukken III 27).
Hengellerholte ao 1339 (Cam. I 65).
Enghelerholte ao 1344 (ib. bl. 126).
Engellanderhollt a° 1357, 94, 1563 (v. Riemsdijk, Engel. Bijl. A bl. 3,

B bl. 4, G. bl. 47), -holdt ao 1620 (ib. bl. 394).
(tot) Engelerholte ao 1362 (Cam. III 129).
Enghelander-hout ao 1392 (H. Arnh. Oudhh. II 59).
Engelanderholt ao 1405 (H., Roozendaal 103).
Thynglerholt ao 1426 (ib. 188).
ten Holte omstr. 1426 (v. Riemsdijk bl. 38, noot).
Engeler Holt ao 1438 (Hard. II 33).
Engelreholt a° 1448, 9 (H., Arnb. 0. II 64, 57).

Engeller holt ao 1565 (H., Stukken III, 11). In 1611 is sprake van Brucheler ofte Engelanders boltmarck (v. Riemsdijk 193) = Engelander merckt (Regrs 57; v. Riemsdijk 192).

De tegenwoordige naam van het bosch is Bruggelen ao 801 silva quę dicitur Braclog (Sl. 24) ).

1) Nog vier gehuchten Engeland worden in Nederland aangetroffen. A° 301 op de kaart van het Frankisch tijdvak in BM le druk, is in den len druk niet in 801 verbeterd. Dit oord kan onmooglijk vernoemd zijn naar Alianora van Engeland, gemalin van hertog Reinald II van Gelre (+ 1343), wat bijv. Slicht., Geld. Gesch. bl. 58 stelt.

2) Zal vermoedlijk Engelaut moeten luiden, omdat Sp. gelijktijdig Engelaute heeft. En behoort dan tot Engelanderholt.

m

Enspijk, o. Deil, Tielerwaard: over de Linge,

(pastura) Inspihe (genit.) ao 1129 (Sl. 244).
Inspic ao 1148 (ib. 284, 5) ao 1210 (ib. 433).
Inspyc ao 1166 (ib. 313), -spijc ao 1231 (ib. 542).
Einspich ao 1224 (ib. 481).
villa Enspic a° 1261 (ib. 831), -spick a° 1553, 81 HB 1882 bl.

140; H, Stukken IV 337), -spyck ao 1568, 1800 (H., Stukken I,

323; Sp.).
Enspieck ao 1486, 95 (HB 1883 bl. 247).
Ensbeck a° 1539 (H., G. Oudhh. 234).
Heynspieck ao 1582 (H., Stukken IV, 331).

Enspyk of Elspyk a° 1741, 94 (TS, GB) ao 1843 (Aa).
Gesl.: v. Inspihe ao 1129 (Si. 243), v. Heinspio ao. 1244 (ib. 648).

Epe, Over-Veluwe: ecclesia Eep ao 1176 (Sl. 333) ao 1521, 37, 69, 89, 1654 (H., G.

Mk II 527; N. VI, 3 bl. 1127; H., Stukken I 334;

Slicht. Tooneel 1106).
D in Epe ao 1176 (Bо 224; Sl. 333) ao 1276/81, 1339, 44,

59, 60, 1418, 60, 3, 1527, 32 (Sl. 943; Nom. Geogr. II
154; Cam. I 127; II 639 enz.; Tijnsbk v. Epe; H., G. Mk

II 71, 354; D 162; Hard. II 68).
» de Eepe ao 1176 (Sl. 333), ao 1473, 1576, 1615 (H., Kron.

V. Arnb. 49, 263; Stukken III 88).
Eppe einde 13de eeuw (Nom. Geogr. Neerl. II 151).

Eeep (sic) ao 1561 (H., Kr. v. A. 125).
Gesl.: v. Epe ao 1546 (H., Arnh. Oudhh. II 219), v. Eep ao 1546 (H.,
Oorspr. Hof v. Geld. 1793 bl. 35).

TR. heeft ao 1496 een gesl. Epe zonder voorzetsel (D 640). Te Haarlem ontmoet men v. Epen. In M. v. E. 87 is omstr. 1450 sprake van bona dicta apo sita propo dottinchem.

Epse, bp o. Gorsel, in Bijdr. IV 75 nog ao 1773 omschreven als eene Geldersch-burgerlijke, Overijselsch-kerklijke (tot Deventer behoorende) gemeente.

Epse ao 1240, 66 (bp, villa), 75, 87, 1348, 61 (A, 9, 21; Sl. 623,

870, 940, 1095; Cam. II 34; III 58, 60) ao 1424, 1617 (Bijdr. II

81; VA 268).
Epze ao 1340 (Cam. I 91).

Eppe in par. Daventriensi ao 1405 (VA 254).
Eps in den kerspell van Dev. ao 1465 (ib. 283).

boerschap van IJpseren ao 1502 (E 171). Adject.: Epsermarke ao 1434 (C 25); den IJpserenweert ao 1502 (E, 171); IJpserbruyck (= broek), -werdt æ° 1504 (E 202, 3), Ipser of Epserweerd a° 1750 (Regrs 303).

Gesl.: v. Epse ao 1287 (A 30).

Erentel (Groot-), landgoed o. en bez. Nijkerk.

(to) arentol, Aerentel omstr. 1400 (T. v. E. 136, 60, 1).
dat guet to Erentel omstr. 1400, 34 (ib. 137; N. IV 116).
bp Erentall ao 1534 (H., G. Oudhh. 380).

(Groot) Erentael ao 1621 (Regrs 61). Gesl.: v. Oerentel omstr. 1400 (T. v. E. 136); v. Erentel it. (ib. bl. 140).

Erichem, bij Buren:

Ermkina ao 850 (Bo. 27; Sp. III 124 "); BM. 202; BN).
Ermenkina ao 850 (Sl. 42).
Erchem 2) ao 1046 (Bo. 124; Sl. 162), ao 1532 (perkam. aktebrief

des Kommandeurs v. St. Jan te Buren, in Nav. XXV, 523).
Erkum 14de eeuw (Marcellini Vita S. Suidberti, bij BM 199 noot 3)

ao 1773 (Trouwbk. v. Ek). Arichum ao 1654 (Slicht. Tooneel 95a). Alting (Germ. Inf. P. II p. 13) vindt hier Arnle uit een giftbrief ao 11.34 (zie Bo 183; Sl. 248) terug; en hierop doelt denklijk v. W., als hij (Wrdbk) verklaart dat Erichem juist in 1134 reeds bekend was 3).

Volksuitspraak: Erkum of Erkem. Vgl. Adrichem, bij verkorting ook Arkum (Aa). In de Grp Z. (bij Doesburg) lag in 1559/79, 85, 9 Aerchem (Kalender of Memorieboek van Doesburg).

Gesl.: v. Erkom (te Tricht). Ook denklijk v. Arkum ao 1442 (H., Roozendaal 308); v. Arcum ao 1449 (F 311).

1) „Niet Adelricheim" (ao 800), zegt Sp. III 362; -want zóóver ging de Betuwe niet”. Zie bij Erlekom. Als verschillende lezingen van Ermkina geeft Bo 27, n. f. Ermenkana (Joh. a Leidis, Heda), Ermikina (Scriverius), Ermelina (MS. Zul.).

2) BN wil dit Erchem nevens Archeim der Laureshamsche tijnslijst, in Salland gezocht hebben. Vgl. echter Sl. (bl. 1120), die Archeim, in onderscheiding van Erchem, in de Betuwe plaatst.

3) Met dit Arnle weet Sl. geen weg, bl. 1120 vragend of het in de Betuwe, dan wel 0. Arnhem te zoeken zij.