A° 1333: fidejussores domini Hesselli de Dietmarghum, canonici Premonstratensis in monasterio Vallis S. Marie.... scil. dominus Zibrandus curatus in Zibrandaburghe, dominus Volpertus rector ecclesie in Hasscherahorna, Everardus rector ecclesie in Illica et Ludolphus dictus Hunup laycus. Rek. Utr. 421. Zie 't Register. A 1377: de poerte van der Yilse [var. Dorylse. A° 1379: universitati oppidi Yleke. Schwartz. I, 158. Schwartz. I, 241. Verwijs, Oorl. Albr. 73. A 1399: die ambocht heerscip ende dagelicsche gerecht vander Hage ende vander Yltze mitten Hummertze. Verwijs, Oorl. Albr. 522. A° 1424: prelaten, personen ende grietmans, eeheren ende haerlingen in Waynbritzeradeel.... gonneth. dat dy eehera inder Yldze.... mey riochta inder Yldze, jefta butha der Yldze bynna hyara fryheydt. Schotanus Beschrijving blz. 272, Schwartz. I, 462. A° 1450: Haringh Epaszen Haringsma Ehere thoe Yldze.... Ydzert Douwa zoen Harinxma in Haghe, greetmans in Wagenbruggeradeele.. om die groetheyt des rechtes ter Ylstze.... die Eheere van der Ylke.... claghet in der Ylstze.... vaste inder Ylste.... in der Yltze. Schotanus, Beschrijving 272/273; Schwartz. I, 538. A° 1456: daer men vaert ter Ylze. A° 1492: Y1st. Stadboek van Sneek, ed. Telting blz. 129. Schwartz. I, 755. Kadaster 1505 telt onder de steden: Ylst. Schwartz. II, 21. In Ylst het Carmeliterklooster. Onzeker is 't wanneer 't gesticht werd. Kadaster 1505: Carmelyten in der Ylst prior. Schwartz. II, 26. A° 1529: In der Ilst monasterium ordinis Carmelitarum. Matthaeus, Anal. III, 482. Oeschem, lees Oesthem. Later noch eens: Aestehey, lees Aesteheym. 't Is East him, Oosthem, W. van Ylst. A° 1453: Aesthem. Schwartz. I, 545; zie boven blz. 146. A° 1478: ick Syrich personna in Aesthem hab dit sygelith, ende wy Hilla Meyezon, Wopcke Syurdtszon ende Sybren Pockazon, nu ter tyt voechden in Aesthem, ende dye ghemene meente in Aesthem. Schwartz. I, 680. A° 1492: Oosthem. Schwartz. I, 755. Kadaster 1505: Oestheem (!) in 'Weymbritzeradeel'. Schwartz. II, 25. Ffolsgare, zelfde als »Ffolle hoge anders Folzegar." Is Folsgara, Tyallehuzen of Tylahuzun, is Tsjalhusen, n. van 't voorgaande. A 1473: der meente van Ysbrechten, van Tyallahusen, van Schwartz. I, 656. Schwartz. II, 25. Gonigum, lees Goingum? Is Goënga, n. o. van Sneek. A 1335: de consecracione altaris in Goyng hum. A° 1427: Goengma. Kadaster van 1505: Gonyngum. Rek. Utr. I, 517. Schwartz. I, 472. Schwartz. II, 25. Reg. v. Aenbreng II, 409: Goengum. Hier stond een Cistercienser klooster Aula Dei of Nyenclooster. A° 1427. Goutumma tzerke ende Nyaclaster. Schwartz. I, 472; zie hierna blz. 200. Kadaster 1505: Junckfrouwen to Nyecloster prior. A° 1529: Nyeclooster prope Sneeck, moniales ordinis Cisterciensis. Loyngum, Loënga, z. van 't voorgaande. Schwartz. II, 26. Matthaeus, Anal. III, 482. A° 1326 (?) De Aula Dei (Griseus). Rek. Utr. I, 77. Kadaster 1505: Loynghum. A° 1483: dat Claester thoe Aelsim land joun heed toe Lyouns.... Offmy weer, lees Offing weer. Is Offingewier van Sneek. A° 1328: onse scoutambocht van Opmanhusen, van Offinghe Schwartz. I, 723. Schwartz. II, 25. were, ende van der Prochyen van Snake buten der Poirte, ende van Wolprandes kerke. A 1335: de consecracione ecclesie in Ofting her wier!! Kadaster 1505: Offingawier. Schwartz. I, 181. Rek. Utr. I, 517. Schwartz. II, 25. Daarbij lag de buurtschap Sydsinga wier, waar A° 1463 worde gefundert dat bagyne clooster by Sneeck toe Sydsingwier, dat nu wort genoempt toe Groendyck. Worp van Thabor II, 111. Kadaster 1505: Graew Baghynen to Groendyk Pater. Schwartz. II, 26. A° 1529: Gronedyck, sorores de tertia regula S. Francisci. Opnahuzen, Oppenhuzen. A° 1328: Opmanhusen. Matthaeus, Anal. III, 482. Schwartz. I, 181. A° 1492: ... Opmanahuysen... Sneeck. Schwartz. I, 755. Kadaster 1505: Oppenhuysim. Schwartz. II, 25. Ternsle, hetzelfde als Tyons in jonger vorm (?). A° 1415: Terense, zie hiervoor blz. 87. A° 1427: Sibrandus personna to Thernze. Schwartz. I, 472. A° 1473: der Meente van Tyrnse... heer Pieter personna toe Tyrnse. Kadaster 1505: Broeck, in Donyeweerstall, in 'Sevewolden'. Goinryp, Going(a)ryp, o. van 't Sneekermeer. Schwartz. II, 26. A° 1327: Ds. Everardus de Goyngrip promisit 2 marcas et unum bovem de 5 marcis. A° 1389: curatus in Gohimriip. A 1477: her Lywen myn persona in Goyngrip. Rek. Utr. I, 125. Schwartz. I, 668. Schwartz. II, 26. Kadaster 1505: Goynghryp in Donyeweerstall, onder 'Seuewolden'. Ghawee, Gauw, o. van Goënga. Kadaster 1505: Geeuw in Weymbritzeradeel. Goltum, Scharnegoutum, w. van 't voorgaande. Schwartz. II, 25. A° 1200: Dirk?.... Utrecht.... ecclesia de Scharnum.... Bloem kamp.... .... A° 1347: Johannes. ... Scharnum.. Schotanus Tabl. 146. ald. Schwartz. I, 472. Schwartz. I, 472. A 1427: da tylle twischan Goutumma tzerke ende Nyaclaster by Albadama ruuchland. A° 1473: een diel van Goutum.... her Pieter personna to Goutem. Schwartz. I, 656/7. Kadaster 1505: Gouthum. Derdenge...?... — von Richthofen, Unters. II, 602, vraagt: »verlesen aus Tjerkgaast in Doniawerstal?" Is 't Deers-um? n. o. van Scharnegoutum? Ik betwijfel het Of Ter herne (Terhorne)? Of is 't de oudere vorm van Tirns? [uit Therns, ouder Therdze, Therdenze, Therdenge; waarnaast Derdenge]. >>Onder dezelfde Grietenye van Wimbritzerdeel, en onder de Proostdye van S. Jans kerke te Utrecht, behoorden noch de volgende dorpen, die buitendijks gelegen zijn 1). Oudh. Gest. II, 96. Het zijn: Uytwillinger-ga, zie hierna, blz. 203. Iortryp, zie hierna, blz. 203. Smallebrugge, z. o. van Heeg. A° 1422: Lulle toe der Smalerbrugghen. A° 1459: Haring Doyngha creech Hepkahuys toe Smalebrug, om Hepka Stins weder te crighen. Schwartz. I, 450. Petrus van Thabor, blz. 17. Feith. Gron. Arch. I, 263. A° 1496: die gemeente van »Smalebrugge." Kadaster 1505: Smallebrugghe in Weymbritzeradeel. Ipekolsga, zie hiervoor, blz. 167. Schwartz. II, 25. 1) Von Richthofen verwart Opper- met Neder-wagenbrug, Unters. II, 717; er is trouwens geen spraak van dekanaat maar van grietenij. De Proost van St. Jan had onder zijn gebied heel Westergo, zie hiervoor blz. 181 en het volgende Opperwagenbrug. Die van St. Salvator had Staveren's dekanaat. Heeg, zie hiervoor blz. 166. Gasmar, zie hiervoor blz. 164. Nyehusen, Nyhúsum, w. van Workum. A 1496: die gemeente toe »Nye husum" Feith, Gron. Arch. I, 261 (orig.). Kadaster 1505: Nyehuysum in Weymbritzeradeel. Santfirde, zie boven blz. 164. Oldega, zie boven blz. 165. Schwartz. II, 25. Idzega, zie boven blz. 165. Wolsende, z van Heeg. A° 1488: dit sint dae heerstraemen, deerma naet naer-slaen moet, van Waulseynderamer truch Slaet vuyt to Taecke-syl ende toe Liamer. A° 1492: Sneek... Wolsende. Schwartz. I, 743. Schwartz. I, 755. Schwartz. II, 25. Kadaster 1505: Wolseyndt ende Heegh in Weymbritzeradeel. Hierbij 't Carmeliterklooster van S. Maria. A 1337: primo fundatum est monasterium ordinis Carmelitarum beate Marie virginis in Woldesende. Worp van Thabor I, 185. Kadaster 1505: Carmely ten to Wolseyndt prior in Weymbritzeradeel. Schwartz. II, 26. A° 1529: Wolmeynde (!), monachi (ordinis Carmelitarum). Gedeeltelik zijn dit dus dorpen die tot het dekanaat Sneek behoren; andersdeels vroeger tot St. Odulfs klooster, deze laatste zullen in de XIVe eeuw toen er wijziging in de dekanaten kwam (zie boven blz. 181/2); zijn toegewezen aan St. Jan. Dekanaat Opper-Wagenbrug is 't oude dekanaat de Silva; zie boven, blz. 181. Het omvat de kerkdorpen: Follega, Zommiga, 't Zergest, S. Niklaasga, Maris, Olis, Langeweer, |