Goede luiden en gemene onderzaten: Assendelft vanaf zijn ontstaan tot de nadagen van de Gouden EeuwUitgeverij Verloren, 2010 - 320 pagina's Summary: Assendelft was een van de vroegste veenontginningen in Holland. Er zijn resten van een kerkbuurtje uit circa 950 teruggevonden. Tot in de zeventiende eeuw bestond onderscheid tussen een tiental boerenfamilies met de status van edellieden ('goede luiden') en de andere dorpelingen ('gemene onderzaten'). Bert Koene toont aan dat deze eeuwenlange tweedeling en andere opvallende gebruiken teruggingen op de manier waarop de ontginning ooit was aangepakt. Koene volgt de ontwikkelingen in de dorpssamenleving tot de watersnood van 1717. Assendelft behield zijn middeleeuwse karakter tot de komst van een Spaanse garnizoen in de eerste jaren van de Tachtigjarige Oorlog. Dankzij het rijke bronnenmateriaal is de schildering van het laatmiddeleeuwse dorpsleven gestoffeerd met personages en anekdotes. In de Gouden Eeuw werden de Assendelver boeren zo rijk dat zij veel land in de Beemster opkochten. Het was ook een tijd van spectaculaire weddenschappen, messentrekkerij en grootscheepse goederensmokkel. |
Veelvoorkomende woorden en zinsdelen
abdij ambacht ambachtsheer Assendelver Assum Assumburg baljuw Barthoud Beels Beemster Beverwijk bleef Bloksloot boeren boete Broek broer Buitenhuizen Claas Jansz Claasz Cornelis Corver datum Delft dienstlieden dijk Dirk Dirksz doodslag dorp dorpelingen dorpsbestuur Dorpsstraat Duijvesz Engelsz enige familie Floris Garbrand Gerritsz geweest ging goed graaf grafelijke gulden Haarlem Hantvesten Heemskerk heer Gerrit heer van Assendelft Hendriksz Herenweg Hof van Holland hoge gerecht huis huizen inv.nr Jacoba Jan Jansz Jan Saenredam januari Kaaik kaart Kennemer Kennemerland kerk Kerkbuurt kerkenraad kerkje keur kohier Krommenie kwam land landerijen later Luttigweg Maartsz maken Middeleeuwen mocht moest Nauerna Nesser Nieuwendam omstreeks ontginning oude perceel Pieter Jansz Pieter Saenredam Pietersz pond recht rechthuis schout schout en schepenen schoutambacht sendelft slechts slot slot Assumburg Spaarndam stond stuivers Twisch Uitgeest vader vanuit veen Velsen vermoedelijk vierendelen Vliet voorzanger want water weer welgeboren welgeborenen Westzaan Wijkermeer Willem Woud Zeedijk zelf zestiende eeuw zeventiende eeuw zoals zoon