bertas & falus & fecuritas fundabatur. Sibi enim dii gloriam illam vendicauerunt: horum opus, tantum horum illud imperium,Nerua* tamen minifter fuit: vterque cui adoptaret tam paruit quàm tu qui adoptabaris. Allata erat ex Pannonia laurea,id agentibus diis, vt invi&ti imperatoris exortum victoriæ infigne decoraret: hanc imperator Nerua in gremio Iouis collocarat, quum repentè folico maior & anguftior,aduocata hominum concione deorúmque,te filium fibi, hoc eft vnicum auxiliü,feffis rebus affumpfit. Inde quafi depofito imperio,qua fecuritate, qua gloria lætus?nam quantulum refert deponas an partiaris imperiu,nifi quòd difficilius hoc eft,nó fecus ac præseti tibi innixus, tuis humeris fe patriámque fuftentas, tua iuuenta, tuo robore invaluit: ftatim confedit omnis tumultus. Non adoptionis opus iftud fuit,fed adoptati: atq; adeò tèmerè f cerat Nerua fi adoptaffet aliu Obilitine fumus vt nuper poft adoptione no defierit feditio, fed cœperit?irritamentum iftud iraru, & fax tu- rarum? multus fuiffet,nifi incidiffet in te. An dubium est vt*dare non poffet imperium imperator qui re- dare poffet uerentiam amiferat? autoritate eius eff: &tum eft cui dabatur fimul filius, fimul Cæfar, mox imperator, & confors tribunitia poteftatis, & omnia pariter,& ftatim fictus es, quæ proximè parens verus tantú in alterum filium contulit. Magnum hoc tua moderationis indicium, quòd nó folùm fucceffor imperii, fed particeps etiam fociúfque placuifti.Nam fucceffor,etiamfi nolis, habendus es:non es habendus focius,nifi velis. Credéntne pofteri, patritio & confulari, & triumphali patre genitum, quum fortiffimum, ampliffimum, imp. amantiffimum fui exercitum regeret, imperatorem non ab exercitu fa&tum? eidem quum Germaniæ præfideret, Germanici nomen hinc miffum? nihil ipfum, vt imperator fieret agitaffe? nihil feciffe,nifi quod meruit & paruit? Paruifti enim Cæfar,& ad principatum obfequio perue. nifti:nihilque magis à te fubiecti animo fa&um eft,quàm quòd imperare cœpifti. Iam Cæfar, iam imperator,iam Germanicus,abfens & igna'rus, & poft tanta nomina quantum ad te pertinet, priuatus. Magnum videretur, fi dicerem, Nefcifti te imperatorem futurum: eras imperator,& effe te nefciebas. Vt verò ad te fortunæ tuæ nuntius venit, male bas quidé hoc effe quod fueras,fed non erat liberum. Annon obfequereris principi ciuis?legatus imperatori? filius patri?vbi deinde difciplina? vbi mos à maioribus traditus, quodcunque imperator munus iniungeret,æquo animo paratóque fubeundi? Quid enim fi prouincias ex prouinciis, ex bellis bella mandaret?eodem illo vti iure poffe putes quum ad imperium reuocet,quo fit vfus quum ad exercitum miferit? nihilque intereffe ire legatum,an redire principe iubeat,nifi quòd maior fit obfequij gloria in eoquod quis minus velit? Augebat autoritatem iubentis in fummum difcrimen autoritas eius addu&ta: vtque magis parendum imperanti putares efficiebatur,eo quòd ab aliis minus parebatur.ad hoc audiebas fenatus populique confenfum. Non vnius Neruæ iudicium illud,illa ele&io fuit. nam qui vbique funt homines,hoc ide votis expetebat, ille tatú iure principis occupauit, primúfque fecit quod omnes facturi erant: nec hercule tantopere cun&is fa &um placeret, nifi placuiffet antequam fieret. Aquo temperamento, dii boni,poteftatem tuam fortunámque moderatus es? Imperator titulis, moderatuse imperator? & imaginibus,& fignis:cæterùm modefti,labore, vigilantia dux & legatus, & miles.quum iam tua vexilla, tuas aquilas magno gradu anteires, neq, aliud tibi ex illa adoptione,quàm filii pietate,filii obfequium affereres, longámque huic nomini ztatem *longã gloriam precarere: iam te longámo prouidentia deorum primum in locum gl. pr. lau prouexerat,tu adhuc in fecundo refiftere, atque etiam fenefcere,optabas: priuatus ubi videbaris quandiu imperator & alius effet.Audita funt vota tua, fed in quantum optimo illi & fan&iffimo feni vtile fuit,qué du cœlo vendicauerunt, ne quid poft illud diuinum & immortale factum,mortale faceret. Deberi quippe maximo operi hanc venerationem, vt nouiffimum effet, autorémque eius ftatim confecrandum,vt quádoque inter pofteros quæreretur an illud iam deus feciffet. Ita ille nullo magis nomine publicus parens quàm quia tuus. Ingens gloria, ingénfque fama,quũ ab inde expertus effet quàm bene humeris tuis federet imperiú,tibi terras,te terris reliquit: eo ipfo charus omnibus ac defiderandus,quòd profpexerat ne defideraretur.quem tu lacrymis primùm,ita vt filium decuit, mox templis honeftafti:non imitatus illos qui hoc idem, fed alia mente, fecerunt. Dicauit cœlo Tiberius Auguftü, fed vt maieftatis*numen induceret: Claudium Nero,fed vt irrideret: Vefpafianum Titus, Domitianus Titum; fed ille,vt dei filius,hic, vt frater videretur: tu fideribus patrem intulifti, non ad metum ciuium, non in contumeliam numinum, crimen maius quàm fi tr. ijs * non in honorem tuum, fed quia deum credis. Minus eft hoc quum fit ab* his qui & fefe deos putant:fed licet illum aris, puluinaribus, flamine colas,non alio magis tamen deu & facis & probas quàm quòd ipfe talis es. In principe enim qui electo fucceffore fato conceffit, vna itémque certiffima diuinitatis fides eft,bonus fucceffor. Num ergo tibi ex immortalitate patris aliquid arrogantiæ acceffit? num hos proximos diuinitate parentum defides ac fuperbos, potius quàm illos veteres & antiquos æmuleris, qui hoc ipsu imperium peperêre,quod modò hoftes inuaferant contempferántque? cuius pulfi fugatíque, non aliud magis habebatur indicium, quàm quòd triumpharetur. Ergo fuftulerant animos,& iugum excufferant:nec iam nobifcú de fua libertate, fed de noftra feruitute,cert abant: ac ne inducias quidem,nifi æquis conditionibus,inibant:\ legé fque vt acciperent, dabant. At nunc rediit omnibus terror & metus & votum imperata faciendi. Vident enim Romanum ducem vnum ex illis veteribus & prifcis, quibus imperatorium nomen addebant: contei cædibus campi,& infecta victoriis maria. Accipimus obfides,ergo non emimus: nec ingentibus damnis immenfifpacifcimur, que muneribus pafcimur:vt vicerimus, rogant, fupplicant:largimur, negamus, vtrunque ex imperii maieftate. Agunt gratias qui impetrauerunt non audent queri quibus negatum eft. An audeant qui fciant te affediffe ferociffimis populis eo ipfo tepore quod amiciffimú illis, difficillimum nobis , quum Danubius ripas gelu iungit, duratúfque glacie ingentia tergo bella transportat: quum feræ gentes non telis magis tviserimus. ogant, quàm fuo cœlo,fuo fidere armantur? Sed vbi in proximo tu,non fecus acfi mutatæ temporum vices effent, illi quidem latibulis fuis claufi tenebantur,noftra agmina percurfare ripas,& aliena occafione fi permitteres vti, vltróque hyemem fuam barbaris inferre gaudebant. Hæc tibi apud hoftes veneratio. Quid apud milites?quam admirationem quemadmodum comparafti, quum tecum inediam, tecum ferrent fitim? quum in illa meditatione capeftri militaribus turmis imperatorium puluerem fudorémque misceres? nihil à cæteris,nifi robore ac præftantia, differens, quum libero Marte,nunc cominus tela vibrares, nunc vibrata fufciperes, alacer virtute militum, & lætus quoties aut cafsidi tuæ aut clypeo grauior i&us incideret? Laudabas quippe ipfe ferientes,hortabarífque vt auderent: & audebant iam, quum spe&ator moderatorque ineuntium certamina virorum,arma componeres, tela tentares:ac fiquid durius accipieti videretur, ipfe vibrares.Quid quum folatium fefsis, ægris opem ferres? Non tibi moris tua inire tentoria, nifi commilitonum antè luftraffes:nec requiem corpori,nifi poft omnes, dare. Hac mihi admiratio. ne dignus imperator non videretur, fi inter Fabricios & Scipiones & Camillos talis effet. Tunc enim illum imitationis ardor, fempérque melior aliquis accenderet; poftquam verò ftudium armorum à manibus ad oculos, ad voluptatem à labore translatum est,postquam exerci tationibus noftris no veteranoru aliquis,cuidecus muralis aut civica,fed Græ culus magifter affiftit,quàm magnú eft vnú ex omnib. patrio more patria virtute lætari,&fine æmulo,ac fine exé |