filii, geminæ illæ fpes oculique reipubl. dilatiseorum magiftratibus amicos confulatu ornauit.Si mehercule vir ille diuinus felicitatis publica autor parens tuus viueret, quid aliud expe&affet à filio quàm vt nepotibus anteferretur? præ-fticifti igitur amicis, quo plus nec patri præstare potuiffes. O beneuolentiæ tuæ fingulare confilium! auges tempore dignitatem, quæ increRenuntiirur mentum ex magnitudine non habebat: *renansof. propriè tiantur amici ante filios tuos, confules: quia non Tocutus eft.. poterant plus effe quàm confules.. Eat nunc fui vetuftas oftentatrix, & illa innumeris literarum vulgata monumentis ia&et exempla, Pyrithoi fidem prædicet, & decantatum omnibus fcenis Phocei iuuenis laudet officium, Pythiam etiam fi videtur dicat, & Damona: quorum alter in amici morte fe vadem obtulit, alter ad diem va. date mortis occurrit. Vt hæc effe vera creda-. mus, quæ mendaciis vatum in plaufus aptata cavearum fidem tempori debent,, num præftare al stedendo credendum plus poffumus, quàm vt iftos qui amicitiæ laude cenfentur, amicorum fuiffe quàm: Falligétiores fui* diligentiores putemus?Sed quum inftituenpre amantio te natura plus ferè filios quàm nofmetipfos di 3634 ligamus, omne vicit exemplum qui amicos his prætuliti quos fibi præferebat. Sed tu quidé ad> exonerandam debentium verecundiam, quæ in. tuos confers, non vis videri præftare, fed reddere. Geramus tibi morem, & beneficiorum-fum-. mas tuorum pro tua voluntate ducentes, quicquid familiaribus tuis tribuis, non expendi pos sius fed rependi putemus. Enimverò quum le witer cognitos, aut etiam femel vifos, iis hono ribus fimul ditas, quibus & amici poffent elle contenti: nónne omnibus vis probare, amicum tibi effe qui bonus fit? cuicunque quid publici mandatum fuerit officii, præmium fpondetur & redditur. Sibi humilitatem & tenebras fuas imputet iacens virtus, quæ non obtulit fe probandam: quod confcientiæ tuæ fufficit, honoratus eft qui probatus. Velim tu dicas vnde,quum tantis promifla perfoluas, quid cui promiferit fcias: necte velreipubl. cura vel ipfa illa tuorum beneficiorum turba confundat, vt parcior tardior * ve tempore quem modóve decipias Quis de. Quem,id ef bitor verecundus ita mutuum ad diem reddit, quenquam vttu quod promittis appendis? Nes imponi negligentibus arbitreris. quotidie in beneficia tua quærimus, & memoriam conuenimus: & ne fingulis infidietur obliuio, cum altero quifque conferimus: vnum inuenire non poffumus cuius fpem atque expectationem non dicam fe-felleris, fed quæ delicatior eft querela, distuleris. Solámne me imperator beneuolentiam tuam mirari putas?at ego miror etiam memoria. nam cui Hortenfio, Lucullove, vel Cæfari tam parata vnquam affuit recordatio quam tibi facra mens tua?loco momentóque quo iufferis reddit omne depofitum. Vtrum te tamen ipfe admones? an villi maieftatis tuæ participi deo feruntur affiftere fata cum tabulis, fic tibi aliqua vis diuina fubferuit, quæ quod dixeris fcribat & fuggerai?: Nihilita primoribus labris polliceris quin promiffo fidem fubdas, & verba re fâncias. Nemo› jam, nemo beneficia quæ dederis ab eo credit tempore computanda quo dederis: quia tam fint: certa quæ fpondes: vitum videantur accepta quum fpondes. Jam idipfum quod antè promisy tis, nónne de fummo purifsimæ mentis candore proficifcitur? Nam cuius eft animi, nec vota hominum fatigare, nec adhibere muneribus artem difficultatis? sed denuntiare præstanda, ve & prolixior fit fenfus bonorum,nec repentina felicitas faciat attonitos, & fimiles reddat ingratis? Animos enim noftros fubitis affe&tibus impares perinde lætitiæ ac dolor, fi deprehendat, externat. Annon illa Romana pietatis notifsi mæ mater nuntio mali Cannenfis exterrita, filio reduce, quæ flebat, diriguit in mortem? nec par effe gaudio potuit, quæ fuperfuerat orbitati? Confcius igitur cœleftis arcani, & naturalium depofitorum mauis hominibus fperata procedere quàm infperata fuperuenire beneficia : nec immeritò. namque fugitiua fucceffuum repentinorum voluptas, vt occupat fic relinquit: felicitas longior eft expe&are fecurum.Itaque quum ha&enus natura effet ftatutum vt bona fua homines nefcirent, & tum primùm inciperent felicitate gaudere, quum cœpiffent effe felices: tu promittendo præftanda, inuenisti tempus quod nobis natura fubtraxerat, vt quos adepta folum iuuabant, etiam adipifcenda dele&tent. Pari benignitate quum plures afficere honoribus velles quàm honori loca admitterent, & anguftior effer materia voluntate : nec mentem tuam, quanuis diffufam, caperet imperium, quem nondum aliquo prouexifti gradu, tamen dignatione es folatus Atque haud fcio an quibufdam confolatio ifta fuffecerit. Ille cohoneftatus affatu, ille menfa beatus, ille ofculo confecratus eft. Ita omnibus qui te principe fibi iure confiderent, aut procefsit dignitas,aut fatisfecit humanitas licium indif. humanitas, inquam, quæ tam clara in imperatore quam rara eft. Nam quum *indifcreta feli- Superbia,fer cium pediffequa fit fuperbia, vix cuiquam con- creta,hoc eft tigit & abundare fortuna & indigere arrogan- indiuidua tia. Cuius quidem ita maiores noftros femper pedidequa pertafum eft, vt grauiorem semper putauerint feruitute contemptum, eiufque impatientia fint coacti poft bellatores Tullos Numáfque facri. ficos & Romulos conditores regnum vfque ad nomen adiffe. Denique ipfum illum Tarquinium execratione poftrema hoc damnauerunt maledicto, & hominem libidine præcipitem, auaritia czcum, immanem crudelitate, furore vecordem, vocauerunt Superbum, & putauerunt fufficere conuitium. Quòd fi per rerum naturam liceret vt ille Romanæ libertatis affertor, regii nominis Brutus ofor, precariæ redditus vitæ,seculum tuum cerneret, ftudiis virtus, parfimo- alvirtutis niæ, humanitatis imbutum ac refertum: nullum toto orbe terrarum fuperbiæ, libidinis, crudelitatis extare veftigium, iam te ipfum quà publicè, quà priuatim videret prifcorum duritia ducum, caftitate pontificum, confulum moderatione, petitorum comitate viuentem, mutaret profead fententiam tanto pòft fuam, & quum Ro❤ manam dignitatem ac libertatem probaret, meliore in ftatu imperatore te effe quàm confule le fuiffet, neceffariò fateretur, Tarquinium fubmoueri debuiffe,non regnum. Sed quod facere, magnas vrbes ingrefsi, folemus,vt primùm facras ades & dicata numini fummo delubra vifamus, tum fora atque gymnafia, & pro fuis extenta porticibus ambulacra & clauftra miremur : ita in laudibus tuis fan&os palatii ritus & prifcis * aquanda ceremoniis inftituta venerati, gradum ad illa proferimus quæ in medio conftituta ad publicos vfus facientia, non partim,fed in commune conducunt: nec parietibus fed orbe clau-" duntur: nec te o fed cœlo operiuntur. Velut primum, id eft ne ftatim fumma capiamus, quòd creber egreflu expe&antibus populis te fateris, nec videri modò patiens, fed facilis adiri,è proxime accipis vota hominum tuorum, vt quifquis ille confultor eft, etiamfi meruerit(quod eft rarum) repulfam, ferat tamen vt fui numinis confcientiam.At quàm alter illorum principum mos fuit? quos loquar notum eft, qui maieftatem regiam imminui & vulgari putabant, nifi eos intra repofitum Palatine ædis inclufos, tanquam Wekale fecre aliquod Veftale fecretum veneratio occulta tum, alludit confuluiffet: nifi intra domefticam vmbram jaad ignem il. lum qui in .. folitudo prouifa, & filentia late conciintimis Vefta liata vallaffent. Qin fiquando in lucem venire penetralibus & diem ferre potuiffent, lecticis thensiique fubue&i, & denfifsima circùm fupràque cooperti virorum armorúmque teftudine fenfim atque ad numerum mouebantur, tum longè populus abigebatur,* nec ottofa* viatoris manus plebem verbere fubmouebat, vt fecretum effet in publi co. At nofter hic omnibus fpe&andus affertur, nec magis communem hunc diem atque folem quàm noftrum imperatorem videri licet. Quin quum vicinum habeant permissa faftidium, nunquam te mirantis explet oculos, magis magif que vifus expetitur, &, nouum dictu, præfens defideratur: miremur in vrbibus tuis, & à tuis populis te videri • quem ferè nulla in folo fuo natio externa non vidis: ídque ita crebrò vt pent nulli vifus cuftodiebatur. Nec otiofa.i. & non otio. fa. viatoris i apparitoris panus 2 centes |