Emendatiffimi viri eft*pigenda non facere: at tununquam pœnitenda fecifti,& femper veniam pænitentibus obtulifti. Pulchrum eft indulgere umentibus: fed tu perpetuæ bonitatis edictis occurrifti omnibus,ne timerēt. Magnificum lar giri honores. tu honoratos & liberalitate ditafti. Laudabile eft imperatorem faciles interpretatibus præbere aditus, nec de occupatione caufa ri.tu confirmas adire cun&antes: etiam querimoniis explicatis, nequid adhuc fileatur interrogas. Celebre fuit Titi Cæfaris di&um,perdidiffe de diem,quo nihil boni fecerat : fed celebre fuit, quia Vefpafiani fucceffor dixerat, cuius nimia parfimonia & aufteritas vix ferenda, miram fecerat filij lenitatem. Tu Valentiniano genitus,cuius alta bonitas, præfens comitas,teperata feueritas fuit, parto & condito optimè reipubl.ftatu intelligis poffe te effe leniffimum, fine difpendio difciplinæ. Neque verò vnum aliquod bonum vno die præftas, fed indulgentias feculares per fingula horarum momenta multiplicas. Vel illud vnum cuiufmodi eft, de condonatis refiduis tributorum? quod tu quàm cumulata bonitate fecifti? Quis vnquam imperatorum hoc prouinciis fuis aut vberiore indulgentia dedit,aut certiore fecuritate profpexit, aut prudentia confultiore muniuit? Fecerat & Traianus olim,fed partibus retentis: non habebat tantam oble&tationem conceffi debiti portio,quanta fuberat amaritudo feruati. Et Antoninus indulferat,fed imperii non beneficii fucceffor inuidit,qui ex documentis tabulifque popufi condonata repetiuit: tu argumenta omnia A Aa.. al.pecniteda al. meminegant legi poffe & ve al.cohorte Alagitandi publicitus ardere iuffifti. Videre in fuis quæque foris omnes ciuitates conflagrationem falubris incendij. Ardebant ftirpes fraudum veterum ardebant feminaria futurarumi iam fe cum puluere fauilla mifcuerat: iam nubibus fumus inuoluerat, & adhuc obnoxij in paginis concrematis du&us apicum, & feftertiorum notas quum iuuantia de ratione cernebant: quod *meminerant le&tum legi poffe,& verétes. Quid te imperator Auguste,indulgentius? quid poreft teres. Quid effe cófultius?quæ bona præftas,efficis ne caduca fint:quæ mala adimis,profpicis ne poffint ef fe recidiua Hæc prouincialibus indulgentiæ bona: quid illa noftro ordini?quid illa militibus An toninorum comitas fuit? Etiam inde Germanicorum*cohorti amicorum & legionibus familiaris humanitas? Sed ego nolo beneuolentiam tua aliorum collatione præcellere. Abundant in te ea bonitatis & virtutis exepla,quæ fequi cupiat vêtura pofteritas:&, fi rerum natura pateretur,adfcribi fibi voluiffet antiquitas, Neceffe eft tamen aliquid coparare, vt poffit intelligi bona nostra quo præftet.AEgrotates amicos Traianus vifere folebat, ha&enus in eo comitas prædicanda eft: tu & vifere folitus,& mederi, præbes miniftros, inftruis cibos, fomenta difpenfas, fumptum adiicis medelarum; confolaris affectos, reualefcentibus gratularis: in quot vias de vna eius bumanitate progrederis? Legionibus vniuerfis, vt in communi Marte euenit, fiquid aduerfiacciderat,vidi te circamire tentoria : fatin' faluæ, quærere:tra&are vulnera fauciorum, & vt falusiferæ apponerentur medelæ, atque vt non ces non fertu na conc faretur inftare. Vidi quofdam faftidiétes cibum, te commendante fumpfiffe: audiui confirmantia ad falutem verba profuri, occurrere defideriis fingulorum, huius farcinas mulis aulicis vehere: his fpecialia iumenta præbere, illis minifteria perditorum inftaurare lixarum: aliorum egestatem tolerare fumptu horum nuditatem velare veftitu omnia agere indefeffè & benignè, pietate maxima, oftentatione nulla: omnia præbere zgris,nihil exprobrare fanatis. Inde cu&is falute noftra charior fa&tus meruifti vt haberes amicos,obnoxios,promptos,deuotos, fideles in xuum omne manfuros, quales *charitas potius al-charitas quàm fortuna conciliat. Concludam deinceps orationem meam, piiffime Augufte, fermonis magis fine quàm gratiæ. Namque illa perpetua eft, & fpatio non tranfmeabili terminum calcis ignorat: flexu tamen paruo, nec à te procul conuertar ad deum. AEterne omnium genitor, ipfe non genite opifex,& caufa mundi, princi pio antiquior,fine diuturnior : qui templa tibi & aras penetralibus initiatorum mentibus condi⚫ difti: tu Gratiano, humanarum rerum domino, eiufmodi femina noftri amoris inolefti, vt nihil in digreffu fegnior fa&us meminiffet & reli&tia illuftrarec abfentem, præfentibus anteferre dein,quia intereffe primordiis dignitatis per locorum interualla non poterat, ad folennitatem condendi honoris occurreret beneficiis,ne deeffet officium. Quæ enim memoria, memoria inquam,tranfcurfum tantæ celeritatis vel in audacibus Græcorum fabulis commenta eft? Pegafus volucer actus à Lycia,non vltra Ciliciam * permeauit: Cyllarus atque Arion inter Argos Nemeámque fenuerut ipfi Caftorum equi, quod longiffimum iter eft, non nifi mutato vedore transcurrunt:tu Gratiane,tot Romani imperii limites, tot flumina & lacus,tot veterum interfepta regnorum, abvfque Thracia per totum (quàm logus eft) locum Illyrici, Venetiam, Liguriamq; & Galliam vetere,infuperabilia Rhetiæ, Rheni accolas,Sequanorum inuia,porre&a Germaniæ, celeriore tranfcurfu quàm eft properatio noftri fermonis,euoluis:nulla requie otii, ne foni quidem aut cibi munere liberali,vt Gallias tuas inepinatus illuftres,vt confulem tuum quanuis defideratus anticipes,vt illam ipfam quæ auras præcedere folet,famam facias tardiorem : hoc fene&uti mex, hoc honori à te datum, fupremus ille imperii & confiliorum tuorum deus conscius, & arbiter,& autor indulfit vt fellam curulem,cuius fedem frequenter ornabis, vt prætextam meam purpuræ tuæ luce fucatam,vt trabeam non magis auro fuo quam munere tuo fplendidam, quæ ab Illyrico fermonis dignitas honestauit,apud Gallias illuftriora præftares: quæftoré vt tuum, præfe&tum vt tuo prætorio, confulem tuum:&,quod adhuc cun&is meis nominibus anteponis,præceptorem tuum,quem pia voce declaraueras, iufta ratione prætuleras, liberali largitate ditaueras, auguftæ dignationis officiis confecrares,D1 x1. FINIS. CL. CLAVDIANI IN TERTIVM C ONSV- A YG V S T I Præfatio. PAruos non aquilis fas eft educere fetus Me quoque Pieris tentatum fapius antris Natura |