C. PLINII CAECILII SECVNDI NOVO CO menfis Panegyricus, Neruæ Argumentum. C.Plinius conful defignatus cum Cornuto Ter tullo, imperatori Traiano gratias in fenatu agit, principem optimum à parentibus & adoptione laudans:res geftas liberalitatémque commendans, quòd delatores extulerit,quòd vectigalia reprefferit, leges moderatus fit,pantomimos fuftulerit, doctos feuerit. Admiratur in eo humanitatem, ftatuari honorúmque modeftiam: fed plura de confulatib eius, quos gefferat, & gerendos recufabat, tractat: iuftitiam,tolerantiam,adeundi facilitatem diligen ter exponens.illi votorum nuncupationes, illi inufitatas acclamationes à fenatu habitas: corporis boma, fed animi magis admiranda. Vbipoteft,malori Cafarum comparatione (Domitiani præfertim, cuus vitam vbique exagitat) illius virtutes reddit illuftriores: totam denique domum, Plotinam in primis vxorem, & Martianam fororem Traiano fimiles,extollens:quantóque ftudio coluerit amicitias fufpiciens. Illa ex tertio De oratore verba comodè hue transTM ferri poffunt,Ornatur oratio genere prima, & quafi al.Nouoco méfis,initu. ri nouú confulatum,Panegyr vt quemadmodum, rerum ag.ita di sendi finitiú 2 prec.cape. colore quoda,& fucco fuo. .nam vt grauis, vt fuauis, vt erudita fit,vt liberalis,vt admirabilis, vt polita,vt fenfus,vt dolores habeat, in toto spectatur hac corpore: ut porro confperfa fit quafi verborum fentetiarúmque floribus:id non debet effe fusu aquabiliter per omnem oratione, fed ita diftinitum vt fint quafi in ornatu difpofita quadam infignia & lumina.Ipfe præterea Secundus apud Voconium huius orationis ordinem,tranfitum,figuras,eloquutione commendat. ENE ac fapienter, Patres C. maiores inftituerant,* vt rerum agendarum, ita dicédi initiú à precatio nibus capere: quòd nihil ritè,nihilque prouidenter homines fine deorum immortaliŭ ope,confilio,honore aufpicarentur.Qui mos cui potius quam confuli? aut quando magis vfurpādus colédúfque est, quàm quum imperio fenatus,autoritate reipublice ad agedas optimo principi gratiasexcitamur? Quod enim præftabilius eft aut pulchrius munus deoru, quàm caftus & fan&us & diis fimillimus princeps? Ac,fi adhuc dubiú fuiffet,fortè cafúque retores terris,an aliquo numine daretur,principe tamen noftrü liqueret diuinitus conftitutu. Non enim occulta poteftate fatoru, fed ab loue ipfo coràm ac palam repertus,ele&us eft. quippe inter aras & altaria,eodémq; loci, que deus ille ta manifeftus ac presés quàm cœlū ac fidera infedit. Quo magis aptu piúmq; eft, te lupiter optime maxime antea coditore,núc cóferuatoré imperiinoftri precari vt mihi digna cófule, digna fenatu, digna principe contingit oratio:vtq; o mnib.quæ dicetur à me,libertas,fides,veritas co ftet: tatumq; à fpecie adulationis abfit gratiară a&tio mea,quantum abeft à neceffitate. Equidem non confuli modò fed omnibus ciuibus enitendum reor nequid de principe noftro ita dicant, vt idé illud de alio dici potuiffe videatur. Quare abeant ac recedant voces illæ quas metus exprimebat: nihil quale antea dicamus: nihil enim quale*antea patimur : nec eadé de principe ande palàm quæ priùs,prædicemus: neque enim eadé fecretò loquimur quæ priùs. Difcernatur orationibus noftris diuerfitas temporum, & ex ipfo genere gratiarum agendarum intelligatur, cui, quando fint hactenus vt deo, nunc nufquam,vt numiniblandiamur. Non enim de tyranno, fed de ciue.non de domino, fed de parente loqui mur. Vnum ille fe ex nobis, & hoc magis excellit atque eminet, quòd vnum ex nobis putat:nee minus hominé fe quam hominibus præeffe me minit.Intelligamus ergo bona noftra,dignófque nos illius vfu probemus, a.que identidem cogi temus,fi maius principibus præftemus obfequiu qui feruitute ciuium, quàm qui libertate lætan tur.Et populus quidé Romanus dile&um principem feruat: quantóque paulo antè concentu formofum alium,húc fortiffimum perfonat:quibufque aliquando clamoribus geftum alterius & vocem,huius pietatem,abftinentiam,manfuetudinem laudat. Quid nos ipfi? diuinitatem priacipis noftri,an humanitatem,temperantiam, facilitatem, vt amor & gaudium tulit, celebrare vniuerfi folemus? Iam,quid tam ciuile,tam lenatorium , quàm illud additum à nobis Optimi cognomen? quod peculiare huius & proprium arrogantia priorum principum fecit. Enimuero Dd. ii. |