Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

+

juftiorem radiorum dire&ionem, Cilia & fupercilia inftituta funt ad oculorum præfidia, aliafque utilitates, quas recenfere hoc loco foret fupervacaneum.

D

CA P. II.

Quomodo, & qua in parte oculi, fiat vifio.

Ico r. Contra Platonem & Galenum, Visio non fir per extramiffionem aut luminis alicujus, aut Prob. fpirituum vifualium ab oculo ad obje&um. Quia explicari non poteft, qua ratione, ubi Cœlum intuemur, tanta vel luminis, vel fpiritus animalis copía ex oculo ad tantam diftantiam, & tam immenfa fpatia, tam in inftanti profundatur. Quare

Dico 2. Ex Arftotelis doctrina. Vifio fit per intusfufceptionem fpecierum ab obje&o in oculum tranfraiffarum, quæ potentiam vifivam de fe indifferentem determinent; ut habetur in Phyfica, Difput. de Specie intentionali. Neque vero fruftra eft illa colorum intentionalium emanatio, quam fieri ab obje&tis experimur. Item, neque aliunde ratio vifionis reflexæ aut refractæ peti poteft, &c. Porro

Dico 3. Sedes potentiæ vifivæ, & vifionis, non eft concurfus nervorum opticorum. Nam eo dire&te ferri ab obje&o fpecies nequirent. Item, Nulla eft ça-. tio, cur iftud afferant adverfarii, ne, inquiunt, explicari non poffit, cur objecto vilo per duplicem oculum, idcirco non fiat geminata vifio. Nam Vesalius fcribit, fe vidiffe hominem, qui nervos opticos ab invicem omni ex parte disjun&os habuerat, cum tamen, quamdiu vixit, illa difficultate nunquam laboraffer.

Item 2. Potentiæ vifivæ & vifionis fedes, non est humor cryftallinus. Ea enim eft in parte, quæ potest ab objectis recipere fpecies ordinatas, eafque terminare. Atqui in humore cryftallino nec terminari poffunt,

quando

quandoquidem eft corpus perfecte diaphanum; neque ipfum permeant, nifi confufe. Quare cum illa oculi pars fit organum vifionis, in qua fpecies objectorum Vicariæ diftin&e recipiuntur, jungunturque spiri. tibus viforiis.

Dico 4. Statuenda eft potius in Retina: non modo quia commodius, & majori copia recipit fpiritum animalem ad vifionem neceffarium, cum exeat immediare à nervo optico; fed maxime quia fpecies obje&orum in ea tantum fiftuntur; & in ea tantum diftin&tionem inter fe, atque ordinem fervant. Certe res per proportionem hic fe habet, ut in illa celebri experientia, quam figur 8. defignavimus, ubi per foramen lente vitrea inftru&um fpecies objectorum tranfmittuntur intra cubiculum claufum, & in appenfa charta recipiuntur, terminanturque; cum in ipfo foramine ad quod omni ex parte obje&i fimul concurrunt confundantur: quod à pari fentiendum eft de cryftallino, & de Retina: neque etiam alioquin explicari poffent multa, quæ paffim occurrunt in opticis, ut fuis locis videbitur. At

Not. 1. Species illas, etfi ab obje&tis profundantur undequaque in Sphæram, juxta leges omnium agentiun naturalium; non excipi tamen ab oculo, nifi fub forma quadam conica, quam vulgo appellant conum opticum; cujus bafis eft in oculo, vertex autem in objecto; nihilq; videri nifi fub ejufmodi cono optico, cujus quidem axis eft illa linea, quæ à vertice ducitur perpendiculariter ad bafim; quod maxime obfervari debet, cum vulgo dicant, vifionem diftin&tam non fieri nifi ad illum axem. Icem,

Not.2. Obje&ti partes, aut potius, ut vulgo loquuntur, pun&a fingula veluti radiare per lineas rectas, unde in oculo ad oppofitas Retinæ partes terminentur.Quamobrem ubi omnes illi radii ab obje&o undequaq; ad pupillam oculi confluunt, in ea fic dicuntur decuffari, & divaricari; tum divergere ad propria & dire&te oppofita Retina pun&a, ut quæ funt fuperiora in objecto, terminentur in partibus Retina inferioribus; & è con

tra,

tra, uti videre eft in fig. 3. Quamobrem fi laminam chartaceam perforatam oculo propius admoveris, per quam duo luminaria diftantia, aut quippiam aliud perfpexeris; fi laminam aliam interponas à dextris,illa finiftrum luminare teget. At quamvis imago obje&i hac ratione fitu inverfo depingatur in oculo, non ideo tamen res videntur fitu inverfo; quia potentia concurrens ad vifionem, non apprehendit obje&tum, nifi fecundum lineas, quibus partes oppofitæ radiant in Retinam, & ad eam terminantur. Quinetiam, ut ftatuatur de omnibus & fingulis objecti pun&tis, id quod explicatur de ali

quo uno;

Not. 3. Punctum iftiufmodi, quod vulgo appellant Punctum opticum, etfi more agentium naturalium in fphæram agat, unde & videri undequaque poteft, in oculum tamen non ingredi nifi fub radiatione conica, cujus apex eft in puncto illo, bafis autem in fuperficies oculi, uti videre eft in fig. 5. Sed

Not. 4. Radios ex puncto illo profufos in oculum non pervenire ad Retinam, nifi cum refra&tione. Nempe franguntur in ingreffu oculi,& maxime in cryftallino, quia fic incurrunt in medium diverfæ denfitatis ab aëre: nec confequenter à cryftallino tranfmitti ad perpendicularem refractos, & cum axe coni fui coëuntes in uno retinæ puncto. Quare

Not.5. Hic duos omnino conos effici; quorum alrer eft externus & dire&us,cujus fcilicet apex eft in punЯo optico, bafis autem in oculo; alter vero eft Internus & refractus, qui bafim quidem communem habet cum externo, feu directo; fed verticem profert Retinam verfus: Duoque illi coni, tum dire&tus, tum refractus, conftituunt irradiationem, feu figuram illam totalem, quæ à puncto vifibili, feu optico producitur ufque ad pun aum Retina. Atque iftam quidem figuram vocant opti cum penicillum, per analogiam ad penicillum pictoris, quia beneficio illius irradiationis, tanquam penicillo quodam objectum fefe in oculo depingit. Porro illa doArina fuppofita, ut ftatuam de illo genere modi, quo fit vilo:

Dico

Dico s. Fieri in Retina per pi&uram objecti, uti exhibuimus in fig. 3. Sicque omnino depingi neceffe eft, qua proportione objecta externa depinguntur in charta, juxta experientiam jam laudatam, quam defignavi in fig. 8. ut patet ex dictis.

Notandumque eft idcirco ad Retinam confluere ma. xime fpiritus animales per nervum opticum, à quo propagatur ipfa Retina. Sed

Not. 2. Nervi optici orificium ad latus duntaxat, non autem in medio Retina effe difpofitum; ut patet in figura defcripta, ne pars imaginis, quæ producitur ab obje&o perpendiculariter oppofito incideret in illud orificium; atque hoc modo pictura ipfius imaginis turbaretur. Porro

4.

Notabis 3. Vifionem illam effe vel perfe&am, vel imperfectam: Perfecta dicitur, quæ clara eft, & diftin&a; unde fcilicet res ita repræfentetur, ut ab alia quacunque facile difcerni poffit. Contra autem eft de im. perfe&a, & confufa. Infinuatumq; eft fupra,ad Affert quemadmodum vifio non fiat diftincte, nifi ad coni vifualis axem oculo perpendicularem, cum reliquæ objecti vifi partes co cernantur magis confufe,quo longius recedunt à puncto axis vifualis,feu optici. Eamq; etiam ob caufam, ut diftin&e res aliqua fecundum omnes partes cognofcatur, ad eas partes fingulas debemus applicare axem viforium; qua ratione legendo librum,lineas fyllabatim percurrimus. Item, eam quoque ob caufam res minuta, quæ in pavimentum excidit, difficilius à nobis reperitur, quia non ita faciie axis viforius in cam oadere poteft. Confufa autem eft vifio, quando fpecies in organo recipiuntur fine obje&i pictura diftin&a, & clara; vel quando obje&tum in diverfis Retina partibur depingitur, ut dicam poftea.

CAP.

D'

CA P. III.

Conditiones ad vifionem ex parte orgáni.

Ico J.Ad vifionem perfectam requiritur oculi fanitas: alioqui prava ejus affectio tam præftantem hanc animæ fenfitivæ operationem infeftat. Ur Glaucoma, quod aívat effe malum immedicabile; ubi fcilicet humor cryftallinus nativum colorem exuit. Item fuffufo, nempe humoris concretio quædam à cerebro delapfa, qualis eft fluxus flavæ bills in i&ericis ; vel fanguinis in ophthalmicis. Item, fi cornea durior denfiorque evaferit, ut in fenibus, obfiftet radiis vifibilibus. Et fic per proportionem de aliis.

Suppono vero ex doctrina capitis fuperioris; vifionem fieri per pi&uram obje&i in kerina, cui fubtendi. tur Choroides & Uvea, ut ipfam Retinam firmet, foveatque; tum ut fiftat fpecies, lucifque ingrefful nimio interdicat, nigrediais fibi inditæ beneficio. Atque his fuppofitis;

Dico 2. Pupilla officium eft fic admittere intra oculum obje&i fpecies, ac veluti radios, ut facta eorum decuffatione, ad diverfas Retinæ partes destinentur, unde confequenter exiftat obje&i pi&ura legitima. Quare

Not.1. Eam ob caufam, pupillam,quam diximus effe foramen Uvez, vocari feneftram oculi; eftque in hominibus formæ rotunda; in multis aliis animantium gene. ribus, ut in equis, & felibus formæ oblongioris. Item,

Not. 2. Eam habere vim Sphincteris, qua dilatari poffit, aut conftringi, non quidem pro arbitratu, fed impellente neceffitate. Ubi enim lux tenuior fuerit,dilata tur, ut magis affluat: contra autem fi vehementior offendat oculos,coar&atur ut minus fubintret, Imo,fi pupillæ conftri&tio ejufmodi non fufficit impediendo majori lumini, connivent oculi demiffis palpebris, ut ea ratione debilitatum Lumen offenfam nullam, inferat, fpeciesque intus fufceptas non diluar; cui incommodo

$

fuor

« VorigeDoorgaan »