Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

nus varium, qvam ipfa Natura. Miraris, qvòd tot volumina, multaqve in his tam fcrupulofa, homo occupatus abfolverit? magis miraberis, fi fcieris, illum aliqvandiu cauffas actitaffe, decesfiffe anno fexto & qvinqvagefimo, medium tempus diftentum c) impeditumqve qvà officiis maximis, qvà amicitiâ principum, egiffe d). Sed erat acre ingenium, incredibile ftudium, fumma vigilantia. Lucubrare à Vulcanalibus e) incipiebat, non aufpicandi causâ f), fed ftuL 2

dendi,

gerunt. Nam quòd illos etiam, quos de Bellis Germania fcripferat, Augufta Vindelicorum extare credidit Conradus Gefnerus, in eo fucum huic ab aliquo per epiflolam factum arbitratur Vosfius de Hifloric. Lat. p. 154.

c) alii, & in his, Grutero tefte, codex Palatinus, diftriЯum. d) Nobitia editiones adjecerunt bocem: egiffe pernofcitur, que ne quidem comparet in Aldina. Gru. Gloffam monachalem vocat Barthius. e) EPlinio & Columella colligo, Vulcanalia fieri ad decimum Calend. Septemb. Cuifententia accedit fragmentum vetuftisfimi Calend. Roma repertum. Sic enim incifum fuit in menfe Auguft. C. X.VOL CAN. NP. VOLCANO. IN. CIRCO. FLAM, Nam P, Victor adem Vulcani in Circo Flaminio nonâ Urbis regione locat. Poftridie Vulcanalia mundum patère tradit Feftus. Cat. f) Erat quidem in confuetudine pofitum, ut de menfe Augufto Vulcanalibus lucubrationem antelucanam inciperent: fed id tantùm àporioso záen plerig, faciebant: eodem planè modo,quo Kalendis Januariis fuas quisg artesmodicè attingebant,aufpicandi causa. Ovidius: Qvisq; fuas artés ob idem delibat agendo, Nec plus qvàm folitum teftificatur opus.Negat hic abunculum fuum ita feciffe Plinius, ut ceteri folebant, qui tunc dicis tantùm causâ incipiebant lucubrare, ac deinde id differebant ad finem autumni. Juvenalis:at nuncPoft finem autumni mediá de nocte

dendi, æstate statim g) à nocte multa b): hyėme verò ab horâ feptimâ, vel qvum tardisfimè octavâ,fæpè fextâ.Erat fanè fomni parciffimi i); nonnunqvam etiam inter ftudia k) inftantis & deferentis ). Ante lucem ibat ad Vefpafianum Imperatorem, [nam ille qvoqve nocibus utebatur m), inde ad delegatum fibi officium: reverfus domum »), qvod reliqvum erat temporis, ftudiis reddebat. Poft cibum fæpe [qvem.

inter

fupinum Clamofus juvenem pater excitat. Accipe ceras, Scribe puer. At illum verò ac feriò à Vulcanalibus incipere folitum, Hac excerpere fic & ordinare libuit è Maret.XVI I. Var. Lect.13. [ap. Gruter. II. Lamp. p. 1214.]

g) Sic

Bafileenfis editio Sichardi. Aldina & hujus traduces omittunt, æftate: quo pacto, qua de multâ nocte feqbuntur ad Vulcanariorum tempus retrahenda, quod ad fenfum attinet, fuerint. E Catanao conjicias fuiffe, qui pro ftatim legerent æftate. Ac fieri fanè potest, ut altera ex his box in alteram,` migraverit. Utram verò genuinam hoc cafu pronunciem, ba

reo. Ba.

h) L. imminutâ, decrefcente, fpaciofiore jám die. i) Etiam Palat. nofter, paratifimi. Sed alterum reftat in editione antiquisfimâ. Gru. k) inter ipfa ftudia t. 1) deferentis t. m) Nihil aliud hic, noctibus uti, quàm officiis & dierum actibus noctes eidem tranfigi. Evincunt Svetonius & Aurelius Victor, facemg, ad Plinii hiftoriam praferunt. Ille in Vefpafiano c. 21. Ifte de eodem fic verbis adhuc difertioribus: Inftitutum verò uniforme omni imperio tenuit, sigilare de nocte, publicisqve actibus abfolutis, caros admittere. In primis enim Plinius ille fuit,itag, opportune, tunc temporis Imperatorem adibat. Gonfal, prælud. ad Petron. p. 4. n) Loci interpundio est à me. Nam bulgati ferè : inde ad delegatum fibi officium reverfus domum,qvod reliqvum erat &c. ineptè: domum demum redibat surato jam munere publico, GTH

interdiu levem & facilem, veterum more o), fumebat] æftate p), fi qvid otii, jacebat in fole: liber legebatur: adnotabat excerpebatq;. Nihil enim legit, qvod non excerperet. Dicere etiam folebat, nullum esse librum tam málum, ut non aliquá parte q) prodeffet. Poft folem plerunqve frigidâ lavabatur: deinde guftabat, dormiebatqve minimum. Mox qvafi alio die, ftudebat in cœnæ tempus: fuper hanc liber legebatur; adnotabatur, & qvidem curfim. Memini qvendam ex amicis, qvùm lector qvædam perperam pronunciaffet,revocaffe & repeti coëgiffe,huic avunculum meum dixiffe, Intellexeras nempe? qvum ille annuiffet, Cur ergo revocabas? decem amplius verfus bac tuâ interpellatione perdidimus. Tanta erat parfimonia temporis. Surgebat æftate à cœna, luce; hyeme intra primam noctis, & tanqvam aliqvá lege cogente. Hæc ) inter medios labores urbisq; fremitum. In feceffu folum balinei tempus ftu

[blocks in formation]

Sed ante Gruterum tamen fic interpunxerant & Bafileenfes dua. o) qui bis in die cibum fumebant, id quod à quibusdam Secundi temporibus obfervabatur. Major tamen pars cœnâ contenta erat. Cat. Conf. Phil. Beroald. annot. contrà Serb. [ap. Gruter. I, Lamp. p. 269.} p) Puta past Socem æftate demùm finiendam effe parenthefin. Cas.

9) Vax x parte pro glöfså Barthio habetur. Non malè, Notum illud Virgilii Ecl.3.Et fi non aliqvâ nocuiffes,mortuus effes. r) Diftinctio noftra ifthac est à Palat. Generato item dudum in mentem Cafaubono noftro. Editi quippe: lege cogente hæc inter medios labores & c.Gru. Romani plerique omnes partem anni in urbe degebant, partem in feceffu.

diis eximebatur. Qvùm dico balinei, de interioribus ) loqvor. Nam dum diftringitur t) tergiturqve u), audiebat aliqvid aut dictabat. In itinere, quafi folutus cæteris curis, huic uni vacabat. Ad latus notarius x) cum libro & pugillaribus, cujus manus hyeme manicis muniebantur, ut ne cœli qvidem afperitas ullum ftudii tempus eriperet: qvâ ex causâ Romæ qvoqve fellay) vehebatur. Repeto z) me correptum ab eo, cur ambularem, Poteras [inqvit ] has horas non perdere. Nam PERIRE omne tempus arbitrabatur, qvod ftudiis non impertiretur 4). Hac intentione tot ifta volumina peregit,

Y

Dixit de vita urbanâ : fubjicit ftatim de ratione bitæ in feceffu. Caf. s) locis balinei fecretioribus, ut de thermis, baptifterio, piscina, frigidariâ, & caldariâ. Cat.

t) ftrigilibus raditur, de quibus Martialis: Pergamus bas mifit curvo diftringere ferro. Confueɓére antiqui ad fudorem excitandum ftrigilibus radi lebiter. Erat autem ftrigilis inftar ejus, quâ equi ftrigilantur, fed minor & lenior. Apulejus ftrigileculam nominavit, Cat. u) Planè indicat, in exteriori cellâ diftringi ac tergi,hoc est, in Apodyterio. Veftes igitur in Apodyterio deponebant, qɓùm balneum intrabant; ac poftquam laberunt, eodem revertebantur, & ungebantur ibidem, & tergebantur, iterumg, beftes fumebant. Gonfal. comm. ad Petron, p. 1oo. quem & vide p 203. x) qui notis quibusdam brevibus citisfimè notabat, que Plinius diaffet. Notarii velocitatem Aufonius exequitur eo carmine, cujus initium: Puer notarum præpetum, [epigr.138.] Hujus inbenti exordium Plutarchus Ciceroni afcribit. Cat.

y) lecticâ, quam cubiculum Giatorium Plinius vocat. Cat. z) reminifcor. Cat. a) Legitur etiam, impende

peregit, electorumqve 6) commentarios centum fexaginta mihi reliqvit, opifthographos qvidem & minutisfimis fcriptos: qvâ ratione multiplicatur hic numerus. Referebat ipfe, potuiffe fe, qvùm procuraret c) in Hifpaniâ, vendere hos commentarios Largio d) Liciniò, quadringentis millibus nummûm: & tunc aliquanto pauciores erant. Nonne videtur tibi, recordanti qvantum legerit, qvantum fcripferit, nec in officiis ullis, nec in amicitiâ principum fuiffe? rurfus qvùm audis, qvid officiorum ftudiis e) laboris impenderit, nec fcripfiffe fatis nec legiffe? Qvid eft enim, qvod non aut illæ occupationes impedire,aut hæc inftantia non posfit efficere? Itaqve foleo ridere, qvùm me qvidam ftudiofum vocant: qvi fi comparer illi, fum defidiofisfimus. Ego autem tantùm? qvem partim publica, partim amicorum officia diftringunt. Qvis ex iftis f), qvi totâ vitâ literis affident, collatus illi, non quafi fo

retur. Cat.

[blocks in formation]

b) id est, excerptorum. Malè fic bodiè infcribunt libros quidam.Hac enim electa non erant libri edendi, fed rudis congeftio excerptorum. Ba. Vid. Voff. l.de Hiftoric. Lat. 29. p. 154. c) Procurator Cafaris effet Cat. d) de quo in præcedentibus [lib. II. ep.14.] Cat. Alias Gariam bic lectionem video, Larcio, Lartio, Laercio, Laertio. e) Sequor Aldinam, Argentoratenfem,& anni 1526. Bafileenfem. Alia bocem officiorum perperam omittunt, fola ftudiis remanente. Quam fibi relicfam cùm fen fum ita perverteret,pro mendosa Barthius habens, marginali notâ in ufibus mutandam cenfuerat. f) Interrogationis nota folùm à me est: berba & litera Palatini funt, item

« VorigeDoorgaan »