XX. gens de fchikkingen der Regeering hier op te Boek. maaken (g). 1749. De Haven der Stad nevens de Rivier de Dieze waren thans zo verland, dat geladene De Haven Schepen, by laag water, bezwaarlyk binnen de en de Die Stad konden komen, men was bedugt, dat wan ze ver diept. Geldmiddelen. neer het Water, door het wegneemen van den Dam by Crevecouer, zynen vryen loop bekwam, de Haven droog zoude loopen. Om dit voortekomen befloot de Regeering, het Verdiepen der Haven, en der Dieze aan te befteeden (b). Het verdiepen der Haven werd voor Tweeduizend zevenhonderd gulden aangenoomen (i). Wat het verdiepen der Dieze koftte, kan ik niet melden, zulks werd van tyd tot tyd gedaan, dus vald het bezwaarlyk, dit, uit de Rekeningen naar te speu ren. Herstelling Door de geweldige Sommen, die de Stad moest van Stads voldoen, waren haare Geldmiddelen geweldig te ruggeloopen. De Regeering befloot thans geld, tegen Drie en een half ten honderd, op te neemen, om daar mede andere fchulden, die tegen Vier ten honderd liepen, af te loffen (k): Veele onnodige koften aftefchaffen, en daar meede, eerst van zig zelf te beginnen, waar door jaarlyks Twaalfhonderd en zeventig guldens, in Stads Kaffe zouden komen (7). Ik (g) RESOLUTIE der Staaten Generaal van den 23. Juli XX. omtrent. Ik moet ter deezer gelegenheid aanmerken, dat de Regeering, wanneer aan Stads Kaffe te kort Boek. kwam, de bezuiniging, altyd van haare zyde be- 1749. gonnen heeft: Meer dan een bewys is hier van in dit Werk te vinden. By andere Regeeringen Aanmeris het gebruiklyk, dat de Buitengewoone Laften, king hier door de Geërfdens, en Inwoners gedragen worden; om die reede had de Regeering wel in overweeging genoomen, den Algemeenen Staaten te verzoeken, een Agtfte gedeelte eener Verponding, over alle de Huizen binnen de Stad, te heffen (m), dus belastte zy zig zelven, en deed ten dien einden eene naauwkeurigen ftaat van Stads Geldmiddelen op maaken, en wederhield zo lang haar verzoek, tot daar van verslag zoude gedaan zyn (n); Zeker is het dat dit verzoek niet gefchied is. Stads Geldmiddelen zyn door het belasten op de Kommisfien der Regeering, en door verfcheide fchikkingen ter bezuiniging op den uitgaaf, hersteld, zonder dat de Burgery iet tot alle die buitengewoone Laften, die ten algemeene nutte gebruikt zyn, betaald hebbe. de over de De Regeering alhier, onderrigt, dat de Alge- De Bedemeene Staaten voorgenomen hadden de Bedefton- ftonden afden te doen ophouden, en ook eene bepaaling gefchaft, beraamden, op welken wyze de Vreugde over en Vreug de Vrede gevierd zoude worden; Alzo dit me- Vrede. de in 's Hertogenbosch ftond te gebeuren: benoemde de Wethouderfchap, eenigen van haare Leden, die op alles de noodige fchikkingen moesten maaken (o). De dertiende van Juni werd (m) NOTULEN van den 23. Juni 1749. tot XX. 1749. tot het bedryven der Vreugde bepaald. Zo dra Boek. het grof Gefchut op de Wallen geloft werd, zoude dit door vier Stukjes Gefchut, voor het Stadhuis geplaatft, beandwoord worden, waarna met alle de Klokken der Stad geluid, en die op het Stadhuis gefpeeld zoude werden. Des avonds was het Stadhuis verlicht, en de Regeering hield aidaar eene Maaltyd, waarop de Gouverneur, de Kommandeur, de Raad, en Rentmeefter der Domeinen, en eenige anderen genodigd waren. Aan ieder van hun werd eenen Penning ter gelegenheid der gefloten Vrede geflagen, uitgedeeld (p). Inzameling Op den agtften Mei deezes jaars, ontfing men van Pen- berigt uit den Haage, dat op den zeftiende Juni ningen eene Inzameling van Penningen binnen deeze vernicide Stad, ter herstelling der vernielde Kerken in BerKerken vangen op Zoom, en Zas van Gent, zoude gefchieBergen opden. Hier toe, benoemde men de Blokmeesteren, Zoom en die in ieder Wyk, door Twee Leden der Regee ring zouden vergezeld zyn (q). De Liefde gaaven binnen 's Hertogenbosch ingezameld, bedroegen Tweeduizend agthonderd drieenvyftig guldens (r). voor de Zas van Gent. Thans werd men onderrigt, dat de Algemeene De Regeering doed Staaten, den Vyftigften Penning, in de Stad, en een ver- Meyerye, op den voet als in Holland ftonden intetoog tegen voeren: Hier tegen deed de Regeering deezer den Vyf Stad, haare Belangens opftellen, waar mede zy den Voorzittenden Schepen naar den Haage zond, om by tigften Pen ning. (P) NOTULEN van den 15. November 1748. en 7. Juni 1749. 83 NOTULEN van den 7. Juni 1749. () NEDERLANDSCHE JAARBOEKEN van de Maand Juli 1749. Bladz. 696. وو وو وو XX. by den Prinse Erfftadhouder, en elders, daar zulks van vrugt kon wezen, uittewerken, dat zy Boek. in haar verzoek ondersteund werd. Aan ieder 1749. Lid der Staaten, en Raad van Staaten werd by vooraad, een Gedrukt Vertoog van Stads Belangens, uitgedeeld, waar van de Inhoud hoofdzaaklyk behelsde. Dat de Gemeene Middelen Inhout van hier ter Steede, volgens eene byzondere Or-het zelve. donnantie, die vry hooger, dan in eenige plaats in Staatsch Brabant was, en veele zaaken elders onbekend, bevatte, geheven werden. Na het invoeren, der Verpondingen, en Gemeene Middelen, binnen de Vereenigde Geweften, had de Heffing der Beeden aldaar opgehouden: Het tegendeel was in 's Hertogenbosch gebeurd. De Ingezetenen dier Stad, hadden de Bezetting moeten Huisveften, Het Gemeene Land had tot Betaaling daarvan, de Verpondingen, en Gemeene Middelen binnen de Stad aangeweezen, en in het jaar 1640. hadden de Algemeene Staaten, de Stad daar voor "Vyfenzeventig duizend guldens toegelegt: Na ,, het jaar 1648. was dit op de Provintie Hol land gebragt, die het tot deezen tyd genoot, zonder de Stad iet daar van te geeven. De ,, Ingezetenen hadden egter de Soldaaten Gehuis,, huisveft, of hun uitgekogt. Dit Verschot beliep in het jaar 1669. Tweemaal honderd ze,, ventig duizend guldens. De Regeering had ,, over die Wanbetaaling dikwils geklaagd, zonder dat zy afdoening bekomen had. De zwaare Laften, en het Huisveften des Krygsvolks was oorzaak, dat veele Inwooners de Stad verlaaten hadden, en dat vreemdelingen afgefchrikt ,, werden, zig aldaar neder te zetten. De Regee دو وو دو دو دو XX. $749. وو وو ,, ring had daarom in het jaar 1744. goedgevon Boek. den, eenige Barakken te doen timmeren. De ,, Aflosfing der Tweemaal honderd tien duizend ,, guldens, hiertoe opgenoomen, en de betaaling der Renten van dien, moeft by Verhooging ,, op de Gemeene Middelen, en by Omflag over ,, de Ingezetenen, gevonden worden. De Be,, zetting des Jaars 1747. en der twee volgenden, waren zo zwaar geweeft, dat men by de Inge,, zeten, nog Zevenduizend Mannen, moeft Huisveften. De Vermogenden waren tot dertig Mannen toe, belaft geweeft. De Geringsten hadden hunne Bedden overgegeeven, en zig op Stroo moeten behelpen. De Huisvesting van ie,, der Man, had door elkander, op omtrent tien ftui,, vers weeklyks beloopen. De Ingezetenen dee ,, zer Stad waren hierin, wel met die der Ver,, eende Geweften gelyk gefteld geweeft: Doch de Laaften genooten de Servitie gelden, die aan ,, de Geweften goedgedaan wierden, maar aan 's Hertogenbosch was niets des wegens voldaan. Die zwaare Bezetting, de nabyheid der Legers, en het geftadig heen en weder trekken des Krygsvolks, hadden de Levensmiddelen tot een ongemeenen hooge prys doen flygen, waar door de Ingezeetenen, die van hunne goederen alleen moeften leeven, merklyk ten agteren geraakt waren. De Winkeliers, en , andere Nering doende Lieden, hadden zeker winningen gedaan, doch waren naar maate van dien, met zwaare Inkwartieringen belaft; Zo dra men voor eene Vyandlyken Aanstoot alhier bedugt was, waren alle de Kooplieden in Eet, en Drinkwaren, op zekere hoeveelheid gefchat » geworden. Zy derfden dus den winft, van دو މ 99 |