het geheele Corpus derfeluer Stadt, ende de Gedeputeerde van der Meyerye der Stadt voirfchreve, nae deliberatie, ende rypen Raedt daerop gehadt, willende gelieuen der voirfchreve Keyferlyke Majeftaet der feluer huer Segele (geordi neert totten contracten) geaccordeert hebben te Leenen om op te voirfchreve Stadt ende Meyerye te verkope alfoe veel erffelycke Renthen te loffen den penninck festien als huer porcie. In der voirf. beede gedraeght. Ende dat byfunder om te verhaelen den grooten fcaide van den finant die de Keyferlyke Majeftaet daer omme foude hebben moeten lyden, om gerede Penningen daer af te hebbene ende andere gelycke beeden, by den Staten van den anderen Landen oick geconfenteert die fyn Majeftaet behoefden, omme te furneren ende veruallen die coften van der voirfchreve wyze, ende befonder tot betalinghe ende onderhoudeniffe van den lude van Orloge te perde, ende te voete, die de Keiferlyke Majeftaet heeft doen aennemen tot verfekerheyt van zynrė Majefteyten perfoen, ende andersfins, welcke porcie die voirf. Stadt ende Meyerye. In der voergemelte beede is de fomme veertig duysent vier hondert zes ende viertich ponden ten voirfchreve pryfe van viertich grooten vlaemfch 't pont. Ende hoewel enen bezegelden Brieff van confent defer Stadt en Meyeryen verleent, omme de voirfchreve Losrenthen 't famen te moigen vercoopen, ende alfoe't famen vercoft hebben, twee duyfent pont artois van viertich groot vlaems 't pont, siaers belopende die Hooft-Penningen twee ende dartich duyfent gelycke ponden. Ende heeft defe Stadt zulcken confent van te moigen vercoopen (hoë wel de Stadt mede In den feluen Brief geruert

ftaet) nyet veruolght, noch begeert, doen veruolgen noch begeren, gemerct defe Stat zulken confent niet en behoeft, mer alfulckene vercopinge, om huer laften te veruallen altyt by haer zeluen met accoirdt van den drie Leden defer Stat doen mach, ende coftumelick is te doen, fonder Enich speciael off nyeuwe confent daer omme van den Lande te verweruen oft te behoeuen, achteruolgende zekere Priuilegien, daer mede defe Stad verchiert is, ende altyt geufeert heeft, foe die voorfcreuen Heeren ende goede mannen der drie Leden derfeluer Stadt, reprefenterende oipenbairliken recognosceerden, ende dair af wittelycken protesteerden van den welcken die voirschreve Heeren ende goede mannen. In den name der voirschreve Stadt van 's Hertogenbosch, begeert hebben van my openbair, Notaris ondergefchreuen, een of meer openbair Inftrument, oft Inftrumenten ter befter formen, tot behoeff der feluer Stadt gemaict ende vuitgereict te worden. Dits gefchiet in der Collegiale Kerke van Sint Jans Euangelift der voirfchreve Stat, beneden in ons Lieuervrouwen Choir, daer men die Brieuen van den voirschreve Losrenten bezegelde. In den Jair, Indictie, maent, Pausdomme ende Keyferryck voirfchreve, Daer by aen ende ouer waren d'Eerbare ende beftenden Heren en goede mannen. Te Heer Henrick Bor Priester, beneficiaet, In der voirfchreve Kerke, Heer Seruaes van Weerdt Priester, Sacrifta van onfer Lievervrouwen Choir voirfchreve. Peter van Wyck Notarius, ende Frans van Tephelen, clercken des Bisdoms van Luydick, als getuygen weerdich van geloeuen daer toe geroepen ende funderlinge gebeden. Et fic fubfcriptum. Et ego Theodoricus de Wolff,

Wolff, Buscoducenfis Leodienfis Diocefis publicus Ducis aulica, & Imperiali auctoritatibus, Notarius; quia prefcriptis narrationi, recognitioni & proteftationi, ceterisque premiffis omnibus & fingulis dictum, Ita ut premittitur fuerit en agerentur una cum prenominatis teftibus prefens interfui. Eaque omnia & fingula fic fieri vidi, fciui, en audui. Ideo hoc prefens publicum inftrumentum manu alterius (me aliis impeditus negotiis) fideliter fcriptum, exinde confeci, fubfcripfi, publicaui & in hanc publicam redegi formam, fignoque & nomine meis folitis, & confuetis fignaui, in fidem robur, & leftimonium premifforum legitime requifitis. In pede figni Majoris fic habebatur fcriptum Theodoricus de Wolff, Buscoducenfis, onderftaat precedentis copie concordiam cum originali Inftrumento notariali, atteftamur nos infrafcripti Notarii publici & Secretarii oppidi Buscoducenfis, was ondertekend J. van den Velde met fignature.

Accordeerd met het bovenftaende protest Geregistreed in het Privilegieboek door den Griffier van den Velde gecompileerd getekend met de letter A. thans in de Archieven der Stad 's Hertogenbosch beruftende, behalven dat de verkortingen door my ten dienste der minkundigen ter goeder trouwe zyn aangevuld. Actum Vugt den een en dertigften October des Jaars een duizend zeven honderd zeven en zeventig.

was ondertekend

J. H. VAN HEURN.

De inhoud van dit ftuk behelft volgens de tegenwoordige wyze van fpreeken. Dat de Stad de toestemming van den Hertog, tot het opneemen van geld niet heeft verzogt, of geen oorlof daar toe behoeft, maar zy dit by haar zelven met toeftem ming van de drie Leden der Stad, (dat zyn Sche penen gezwoorens, Raaden en Dekenen der Ambagten die de Regeering uitmaakten) mag doen, zonder eenige toeftemming daar toe te verwerven, of nodig te hebben, volgens zekere voorregten die de Stad heeft, en altyd gebruikt heeft enz. Ik heb derhalven gezogt op wat grond dit fteund, en welke die voorregten zyn, en gevonden.

وو

دو

Eerstelyk dat Hertog JAN de IIIde van Brabrant aan de Stad 's Hertogenbosch heeft toegeftaan,,, waer dat fo fy namaels in Commere viele, alfoe dat men dien Commer met onzer Stadrenten niet verghelden en confte, dat fi dien Commer onder hen binnen onzer Stadt ordineeren ende nemen moghen, ter minften fcaden bi rade onfer Scepenenen, ghefwoernen, Dekenen ende een deel der goeder cnapen on-• fer voerfcreve Stadt, omme dien commer mede aftedoen enz." Dit beduid volgens de hedendaagfche wyze van fpreeken, Dat de Hertog aan de Stad toeftaat, dat indien zy in fchulden viel, zo dat men die uit Stads inkomen niet voldoen kon, dat zy de betaaling daar van onder zig mag fchikken, by goedvinden van de Regeering der Stad, om die fchulden te voldoen. Hier uit blykt, dat de Hertog zig niet aan en trekt, om schikkingen te maaken hoe Stads fchulden te voldoen, maar dit aan de Regeering overlaat, en gevolglyk ook, het opneemen van Penningen, indien zulks tot betaaling van Stads fchulden nodig is.

PRIVILEGIE van Hertog JAN den IIIde dato St. Lambrechts avond 1336. Art. 10. In de Archieven der Stad. INVENTARIS A. No. 143.

59

وو

Ten tweeden zeker Octrooi. door den zelven Hertog gegeven, waar by verklaard werd,,, dat Schout Scepenen, ghefwoernen en Borfedra,,gers (Dat zyn de Rentmeefteren der Stad) onder hen moghen ordineeren en zoe veel fetten, als nodig is tot afleggen van Stads Commeren,' Dit heeft geen overzetting volgens de hedendaagfche wyze van fpreeken nodig. Ik voeg er alleen by, dat de Hertog aan de Regeering overlaat, dat zy ter betaaling van Stads fchulden zo handelen mag, als tot betaaling van dien nodig is, en dus ook om ter voldoening van dien, gelden op te

nemen.

OCTROOI Van Hertog JAN den IIIde dato St. Michiels avond 1336. In de Archieven der Stad INVENTARIS A. No. 155. en in het ROOD PRIVILEGIE BOEK Fol. 16. verfo. Het laafte beruft in de kaffe in de Kamer van Schepenen.

وو

Ten derde van Hertog JAN den IVde waar in het volgende staat. Voirt verleenen wi ende , gheuen onfer voirf. Stat ende goeden Luden van den Bosch als boven, wanneer fi enigen " commer maken felen, dat dat fal gefchien bi ,, Rade weten ende goetduncken van onfen Sce,, penen ende gefwornen, of di meefte deel van ,, hen, ende een deel van den ledigen Luden ende de meeste deel van den Dekenen, van den Ambachten voirf. enz." Dit beduid volgens tegenwoordige wyze van uitdrukking. Dat wan. neer de Stad eenige fchulden maken zal, dat dit gefcbiede by Raade, weeten, en goeddunken van