Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub
[ocr errors]

nen, die defe onfe Brieue fullen fien faluyt, Alfoe wy In de maent van Mye leftleden, zekere onfe Commiffariffen gefonden hebben gehadt, binnen onfer Stadt van den Boffche met expreffen laft, ende commiffie om aldaer van onfen wegen te Proce deren totter ftraffinge, ende extirpatie van den ghenen die befinet waren van der Secten Lu theraen. oft andersfins gedaen te hebben tegen onfe Ordinan. ende verboden dien aengaende gepubliceert, Ende het zoe zy, dat onfen voirfr. Commiffarifen van node is geweeft, ende alnoch is, om huere voirf. commiffie te volbrengen, ende om totter waerheyt van den voirf. delicten ende herefie te comen, ende voirts tot punitie ende correctie van den feluen te procederen, huyffoekinge te doene, oft doen doene ouer de ghene daer af befaemt ende befmet wefende, ende defelue binnen hueren huyfen, daer zy hen fecretelick waren, ende alnoch zyn houden te apprehenderen oft doen apprehenderen. Soe hebben nochtans diuerfe Ingefeten. onfer voirf. Stadt van den Bosfche, gefuftineert, 't felue te zyne tegen huere preuilegien, pretentederen dat nae Inhoudt van den feluen men egeen Borgeren oft Ingefetenen derfeluer Stadt voer ennige faken binnen hueren huyfen en zoude mogen aentaften oft apprehenderen, oft ennige huiffuekinge doen, nyet min de drye Leden onfer voirf. Stadt ghefien hebben den laft ende Commiffie by ons den voirf. onfen Commiffariffen gegeuen, hebben verclaert, dat zy bereet waren, 't allen tyden denfeluen onfen Commiffariffen alle affiftentie behulp ende bystandt hen mogelick, zynde te doene, om te commen tot extirpatie correctie ende punitie van den voirf

delicten, behoudelick dat den Ingefetenen ende Borgeren onfer voirfz. Stadt daerop fouden worden verleent onfe Brieven van non Prejudicien van hueren voirfz. Preuilegien voere den toecomenden tyt, welcken naeuolgende zekere Gedeputeerde onfer voirfz. Stadt van den Boffche, hebben aen ons verfocht defelue Brieuen van non Prejudicien, ende hoewel van noode ware geweeft defelue Preuiligien ierft ende voir al in onfen Rade gefien ende gevifiteert te werden, om te weten, off defelue alfoe luydende ende fprekende waren, ende dewelck vreempt zyn foude, dat men egeen Borgeren oft Ingefetenen derfelver onfer Stadt voere cryme van herefie, Ketterie, oft andere execrable oft deftable feyten oft delicten en zoude mogen binnen hueren huyfen, aentasten oft apprehenderen oft huysfueckinge doen, nyet min want hier by de voirfz. fake foude mogen noch lange vertrocken, ende verachtert worden, daer inne wy met alder diligentie, begheren geprocedeert te wor den, tot extirpatie van der voirfz. ende andere gereprobeerde ende heretique Secten. DOEN TE WETENE dat wy defen aengefien ende willenden den Ingefetenen ende Borgeren onfer voirfz. Stadt van den Boffche hierop verfien naede gelegentheyt van der faken verclaren onfe meyninge ende intencie te zyne, dat indien de Ingefetenen oft Borgeren onfer voirfz. Stadt van den Boffche van ende aengaende 't gene des voirfz. is, fulcke oft gelycke Privilegien hebben, als zy gelyck voere gefuftineert hebben, dat 't gene des by onfen voirfz. Commiffariffen in 't exerceren van heuren voirfz. Com◄ miffien tot extirpatie ende correctie van den voirfz. delicten ende herefien, binnen onfer voirsz. Stadt

van den Boffche ouer ennige Borgeren, oft Ingefetenen derfeluer Stadt, alreede gedaen is, oft noch gedaen ende geexerceert zal worden nyet en is, noch en zal wefen oft hier naemaels ennichsfins getrocken mogen worden in Prejudicien van den Preuilegien onfer voirfz. Stadt van den Boffche, maer dat defelue andersfins in hueren macht ende vigeur fullen bliuen ons nyet min andersfins blyuende in onfe hoocheyt Rechten ende Jurisdictien binnen onfer voirfz. Stadt, van allen den welcken wy den voirfz. Ingefetenen ende Borgeren onfer voirfz. Stadt van den Boffche, hebben verleent ende verleenen, defe onfe Brieuen van non Prejudicien. Ontbieden daerom ende beuelen onfen Lieuen ende getrouwen den Cancellier ende Luden van onfen Rade in Brabant, Schoutet ende Scepenen onfer voirfz. Stadt van den Boffche, ende allen anderen onfe, ende onfer vafallen, oft der fimaelre heeren Rechteren, Jufticieren, Officieren, ende Dieneren onss lants van Brabant, dat zy die Borgeren, ende Ingefetenen onfer voirfz. Stadt van den Boffche, van defer onfer declaratien, ende non Prejudicie peyfelick ende vredelick doen ende laten vferen genyeten ende ge. bruycken cefferende alle beletten ter contrarien. Want ons alfoe gelieft. Ende des torconden hebben wy onfen zegel hier aen doen hangen. Gegeuen in onfe Stadt van Brueffele zefthien dage in Januario int jaer ons Heeren duyfent vyfhondert ende driendertich nae Coftume onss hoofs van Brabant, Ende van onfen Keyfer-Rycke 't vier-: de ende van onfen Rycken van Caftillen ende anderen Dxviije. Op te plycke ftont gefcreuen aldus Byden Keyfer in zynen Rade ondertekent Bou

dewyns. Ende was defen Brieff bezegelt met ee nen grooten vuythangenden zegel van rooden Wasfche, onderftaat defe Copie gecollationeert fynde tegens fyne originale Brieuen behoirlyk befegelt, is daer mede beuonden accorderende by ons Secretariffen der Stadt voirfz. was ondertekend J. van den Velde met fignature.

onderftaat

Accordeerd met de Copie authenticq geregistreerd in het Register der Privilegien door den Grif fier van de Velde, gecompileerd getekend B. No. 326. Het welk de Stad 's Hertogenbosch toebehoord, en in de Archieven dier Stad beruft,en aldaar op Fol. 305. vers. Actum Vugt den een eu twintigften November des Jaars een duizend zeven honderd ze ven en zeventig.

was ondertekend

J. H. VAN HEURN,

Ter gemaklyker begrip van deeze Brief des Keizers van niet in gevolgtrekking of Acte van non Prejudicie, ftaat te weeten, dat de Keizer tot het uitroeien der Lutheraanen, en anderen zo genaamde Ketteren, een Rechtbank te 's Hertogenbofch had opgerigt, die uit eenige Gemagtigden van den Hove (denkelyk van den Raade van

Bra

Brabant) beflond, by welken zig negen Leden uit Stads Regeering voegden, men haalde de van Kettery befchuldigden uit hunne huizen, om voor deeze Rechtbank te Recht gefteld te werden, gelyk ik zulks Deel I. Bladz. 478. verhaald heb. De Regeering, en de Burgery, hadden dus twee redenen om te klagen, dat aan Stads voorrechten eenen inbreuk gefchied ware. Eerftlyk dat men de Burgery van haaren natuurlyken en gewoonen Rechter, die Schepenen der Stad zyn, aftrok. En ten anderen dat men de befchuldigden uit hunne huizen haalde, en voor deeze nieuwe, en ongehoorde Rechtbank voerde. Het is overklaar, dat de Burgers der Stad volgens Stads Kofluimen Tit. VIII. Art. 4. alleen voor Schepenen der Stad te Recht moeten ftaan. Mooglyk zal my hierop tegengeworpen werden, dat de Koftuimen eerft in het jaar 1606, en dus lang na deezen tyd gevormd zyn. Dit is waar, maar het is mede waar, dat die volgens Stads gewoontens, en herkomen zamen gefteld zyn. De naam geeft dit te kenpen om dat, die een verbastering is van het franfche woord Coutumes dat gewoontens betekend, boven dien ruften zy mede op de Voorrechten die de Stad, en de Burgery van ouds hadden. Om in deezen met bewyzen ten berde te komen, zal ik dit met het volgende ftaven. In het zo genaamde Privilegium Trinitatis, door Hertog JAN den IIIde van Brabant, des donderdaags na dertien dag van den jaare 1329. aan de Stad 's Hertogenbosch verleend, ftaat Art. 11. woordlyk het volgende. Voert, waar dat fake dat iemmene iet werrende weer, teghen eneghen Porter van de Stat van den Bosch, daer en fal de

« VorigeDoorgaan »