Pag. 15.

wanneer na verloop van eene week de pyn zich weder begon te openbaaren in de regter flaap van het hoofd, zette men wederom twee bloedzuigers op die plaats, welke dezelve volkomen wech namen. Een zeer zwaare heupjigt genas niet, dan na dat vier zwaare fpaanfche vliegpleifters op de pynelyke plaats gelegd waren. Tandpyn, door zinkingen ontstaande, verdwynt aanftonds, indien men op de plaats, alwaar de zinkingen zich anders zetten, een fpaanfche vliegpleister legd, en de verettering zeven of agt dagen onderhoud. Tegen loopende oogen, die na andere middelen niet luifteren, is het caufticum mitius Londinenfe een kragtig middel, als men eene deeg daar om maakt, dezelve in de gedaante van eene halve maan agter het oor legd, en dus eene verzweering verwekt, welke men vier weeken open houd. In eene borst-water-zugt word de paracenthefis pectoris te zeldzaam in het werk gefteld, en tegen de hemicrania houd men zich doorgaans op met aderlatingen, buikzuiverende middelen, voetbaden, en foortgelyke, daar men de geneezing door de valeriana fylveftris, dagelyks tot twee dragmen gegeeven, bevorderen kan (*). Om de toevallen van wormen

(*) De Heer, J. FORDYCE, heeft in Hiftoria Fe- · bris miliaris, & de bermicrania differtatione, te Londen in 1758., uitgegeeven, de valeriana, drie of vier maalen,'s daags tot een,, of, zoo de maag zulks verdraagen kan, tot twee dragmen gegeeven, tegen de bemicrania aangepreezen, en zich zelve, vier jaaren daar mede geplaagt geweeft zynde, door dit middel geneezen 18 929

!

Deeze ziekte doed de helft van het hoofd aan, en vooral de linker zyde; de pyn bepaald zich fomtyds aan zekere tyden, als' de tuffchenpoozenden

koort

ན

te verzagten is een braakmiddel zeer nuttig. De pynen van de blinde aambeyen kan men 't best verzagten door eene zalf gemaakt uit de pleister het extract en de oly van Hyofchyamus. De jeukte, welke voor hen, die de aambeyen hebben, byna ondragelyk is, word 't beft verzagt, door koud water, waar mede men de plaats wafcht. Door den fpiritus mercurialis zyn groote geneezingen verrigt, en veele zyn van den kanker verloft door het poeder van Guy.

Het

koortfen, doch word door geene huiveringen voorafgegaan. Somtyds openbaard fy zich, zonder dat men eenige oorzaak, of eenigen misflag in de fes tegen-natuurlyke zaken kan ontdekken, zonder walgingen, vliegen pynen, vermoeidheid, of heete koorts de pols alleen word hard en ras. In de eerfte dagen worden de lyders niet zoo zeer geplaagd, doch de pynen worden allengskens heviger, de flagaderen, vooral aan de flaapen van het hoofd, kloppen met meer geweld onder den aanval, en vertraagen na denzelven. Wanneer de pyn zeer zwaar is, word het oog van de aangedaane zyde ook sterk beledigd, hetzelve fchynt naar binnen getrokken, kleiner te worden en kan het licht niet verdraagen; hetzelve word duifter, doch na den aanval is het gezicht als voorheen. De hitte is niet zeer groot, fchoon het toeval zwaar is, en zelden bemerkt men eenig zweet, of uitwaaffeming, dan in hen, die de pyn zwaarder hebben by welken de pyn en koorts door eene rykelyke neus-bloeding, van zelve ontstaan, of een matig zweet aan de flaapen van het hoofd, bedaard. De pis, welke rykelyk ontlaft word na den aanval, heeft doorgaans een wit grondzetfel, welk fomtyds roodagtig is, doch dan alleen, wanneer zich de koorts by de ziekte voegd. De aanval duurd altyd niet even lang, fomtyds drie, fes, twaalf, of meêr uuren, ja zelfs heeft men waargenomen, dat 00 2

die

Pag. 16. Het vitrum ceratum antimonii heeft de vallende ziekte geneezen. De Colchicum autumnale word gepreezen in de water-zugt en aamborstigheid. Tegen de fchurft is het decoctum cicuta zeer goed, wanneer men zich daar mede wascht. De Hr. REEF, in fyn leven Koninglyke Lyfarts heeft tweemaal eene dolheid (mania) geneezen door geringe giften van het Extractum ftrammonii.

Niet minder is 'er aangelegen, dat wy niet

toe

die twee dagen heeft aangehouden, en in fommige heeft dezelve nooit opgehouden. Het geheugen word niet zelden verminderd, en het hoofd fom. tyds verzwakt. De oogen verduifteren dikwils, en de flaapfpier, ja ook het geheele hoofd, vermage ren. Sy, die de ziekte eens gehad hebben, kry. gen dezelve zeer ligt wederom door geringe veranderingen in de levenswyze. Somtyds regeerd dit ongemak algemeen. Men moet hetzelve als een malum idiopathicum aanmerken, het welk niet zelden voortspruit uit ongemakken in het bekkeneel. In lyken van menfchen, die met dit ongemak geplaagd waren heeft men de herffenen fomtyds verteert, fomtyds met ichor en fanies gevuld, gevonden. Het bloed, welk afgetapt word, is natuurlyk. Niet zelden krygen deeze lyders de vallende ziekte, eene beroerte, verlamming, of andere ongemakken in het hoofd. Sy, die eene bemicrania pleegen te hebben, krygen in den ouderdom fomtyds de jigt waar door het eerfte ongemak verdwynt. Eene aderlating verligt zelden de pyn in den aanval; doch wanneer de pyn het agterfte gedeelte van het hoofd aandoed kan met voor deel eene ader op het voorhoofd geopend worden, en zoo vervolgens; van eene aderlating op de krop. aderen heeft men veel nut gehad; en bloedfuigers aan de flaapen van het hoofd gezet, zyn niet min voordeelig geweeft. Op de Arteriotomia moet men

digheid ons overhaalen om schadelyke misslagen te begaan. Niets is dus gemeener, dan tegen verscheide foorten van uitslag zalven te begeeren, welke, op dezelven gefmeert zynde, het kwaad naar binnen dryven, en den dood kon- Pag. 17. nen veroorzaaken Een jong vrouwsperfoon had eene herpes op den eenen arm, een haarer vrienden gaf haar een zalfje, fy gebruikte het zelve, de ring-worm verdween, maar plaatfte

zich

weinig vertrouwen. Eene wryving of drukking van de zenuw, welke door het bekkeneel boven de holligheid van het oog komt, verligt fomtyds de pyn, doch neemt dezelve nooit wech. Braakmiddelen zyn zeer voordeelig, als de eerste wegen vuil zyn, of de ziekte de gedaante van eene tuffchenpoozende koorts aangenoomen heeft. De uitwaaffeming van het hoofd, bevorderd zynde door hetzelve fterk te dekken, verzagt dikwils den aanval, en neemt die fomtyds wech. Andere worden geholpen door warme pappen en ftoovingen. Eene flymerige ontlafting uit den neus is meenigen voordelig geweeft; fpaenfche vlieg-pleifters, op het hoofd, of in den nek gelegd, hebben fomtyds zeer fchielyk de ziekte geneezen. Sommige worden gezond door het loofen van veel pis. Het voornaamfte middel is de Valeriana, gebruikt op de genoemde wyze. De koorts-baft kan dan eerft met vrugt gegeeven worden, wanneer de ziekte de gedaante van eene tuffchenpoozende koorts aanneemt, en de pis een roodagtig grondzetfel heeft. Lang te flaapen of te waaken is fchaadelyk; in het eeten moet men zeer omzigtig zyn, alle fcherpe verhittende en winderige fpyfen vermyden, en het lyf altyd open houden. Zoo alle middelen vrugteloos aangewend worden, is het waarfchynelyk, dat 'er eenig vogt in de hers. fenen uitgeftort is, of de beenderen aangedaan

zyn.

Pag. 18.

zich op de long, fy kreeg een' geweldigen hoeft, fpoog bloed, en ftierf aan de teering binnen fes maanden. Een aanhoudend gebruik van de dui. ven-kervel (fumaria), in een afkookfel, in foepen of by wyze van thee, zoude voor haar van veel meêr nut zyn geweeft. Zeker Heer had eene herpes tuffchen den duim en voorften vinger dezelve was dan uitwendig te zien, en plaatste zich dan op de darmen ; wanneer de uitslag zich vertoonde, was hy gezond, doch had anders buikpynen; eindelyk kreeg hy eene tuffchenpoozende koorts, welke door den koorts-baft geneezen wierd; en zedert dien tyd heeft hy nooit buikpynen gehad, of ook den uitslag op de hand bemerkt.

Dikwils vertrouwt men het zeggen van den lyder te veel, en schryft de ziekte aan andere oorzaaken toe, als men zoude gedaan hebben, indien men, op fyne verhaalen minder lettende, derzelver oorzaaken nauwkeuriger onderzogt had, dagelyks ondervindt men dit in toevallen, door eene venerische besmetting ontPág. 20. ftaande; en niet minder gebeurt dit, wanneer men fyne geneezing inrigt na den naam, welke de lyder zelve aan syne ziekte geeft. Zelden gebeurt dit wanneer men den zieken ziet, doch veeltyds valt zulks voor, wanneer hy door brieven raadpleegd. Een voornaam Heer, ruim feftig jaaren oud, had zederd veele jaaren veel Pag. 21. ongemak gehad by het loofen van fyn water, en was fomtyds ook eenig gruis kwyt geraakt; in fyne laatste ziekte, welke zich naderhand openbaarde en die hy aan den fteen toefchreef, moeft hy geduurig wateren, en dat met veel pyn, had ook geftaadig perfingen tot den afgang, en de hevigste pyn na den laatsten droppel