tio nova? Placent agri, poftquam tui facti funt? Barum id quidem! Nihil enim aeque 2 gratum eft adeptis, quam concupifcentibus. Me praedia materna parum commode tractant: delectant tamen, ut materna: ́alioqui longa patientia obcallui. Habent hunc finem affiduae quere-. lae, quod queri pudet. Vale. XVI. Monenti, ut codicillos Aciliani irritos faciat, non confirmatos teftamento, refpondet, voluntatem legantis fibi pro lege effe. C. PLINIVS Α Ν Ν ΙΑΝΟ SVO S. Tu quidem pro cetera tua diligentia admones me, codicillos Aciliani, qui me ex parte inftituit heredem, pro non fcriptis habendos, quia non 2 fint confirmati teftamento: quod ius ne mihi quidem ignotum eft, quum fit iis etiam notum, qui nihil aliud fciunt. Sed ego propriam quan dam legem mihi dixi, ut defunctorum voluntates, etiamfi iure deficerent, quafi perfectas tuerer. Conftat autem, autem, codicillos iftos Aciliani manu fcriptos. Licet ergo non fint confirmati tefta-3 mento, a me tamen, ut confirmati, obfervabuntur; praefertim quum delatori locus non fit. Nam 4 fi verendum effet, ne, quod ego dediffem, populus eriperet, cunctatior fortalle et cautior elle deberem: quum vero liceat heredi donare, quod in hereditate fubfedit, nihil eft, quod obftet illi meae legi, cui publicae leges non repugnant. Vale. c. XVII. Defcriptio villae Laurentinae. PLINIVS GALL O SVO S. Miraris, cur me Laurentinum, vel, fi ita mavis, Cortius cum Gierigio: etiamfi iure deficerentur. Similis confufio in Caefare B. G. 8, 3, 2. ubi cf. Viros doctos. Vid. ad Plin. ep. 2, 17, 25. S. 3 delatori Qui cauffari queat, legatum illud publico inferendum, tanquam caducum, ut adeo, tacente etiam Plinio et Codicillos non improbante, tamen legatum ad illos non perveniat, quibus teftator deftinarat. G. 4 cunctatior fortaffe et cautior) m. cunctantior fortaffe et cautior. Alterum, cunctatior, an Latinum fit, dubito. Lib. VIII. ep. XIII. 6. Erat enim cunclantior cautiorque. Aliud eft teftatior, moderatior et fimilia, quae a deponentibus ducta pallivam fignificationem habent, non activam, ut cunctatior, pro quo cunctantior facile admitto. H. Lucretius 3, 193. (mellis) contantior actus, ut Wakefield. fcriplit: vulg. cunctantior. Sic alibi cunctatius et cunctantius confufa. Vid. Burmann: ad Sueton. Iul. Caef. c. 19. p. 42. S. in hereditate fubfedit) Recte ifta interpretantur ex noftro 4, Falcid. Nimirum fubfidit, quid12, 2. et 1. 76. 7. §. 1. ad Leg. quid apud heredem remanet, cum ex teltamento tribuendum alii fuiffet. G. XVII. Ad hanc epiftolam, itemque ad alteram 5, 6. ubi Tufcos fuos defcribit Plinius, in univerfum praefandum aliquid hic videtur, ne cui forte in magnae cuiusdam negligentiae fufpicionem veniamus, et parum uf temporum felicitate ad declarandum fcriptorem elegantillimum videamur. Edidit 1. F. Felibenius defcriptionem utriusque villae architectonicam, in qua verba Piinii Latine Galliceque pro Laurens meum tantopere delectet. Defines mira vel formam certe Caftellianam oftenderet, videatur ille quidem probaturus magno opere vel opus vel formam operis, forte etiam his, quae unquam vidiffet in illo genere, praelaturus: ceterum fuum Laurens, fuos Tufcos minime ibi deprehenfurum exiftimo, led admiraturum non minus, quam lecto Platonis dialogo admiratum ferunt Socratem, eos referri fermones fuos, de quibus in mentem nunquam fibi veniffet: (vid. Diog. Laërt. 3, 35.) Non effet difficile per fingula ire, et oftendere, quibus in locis Plinium relinquat nunc Felibenius, nunc Caftellus, plerumque uterque: poffet etiam fpeciminibus quibusdam declarari, quam parum uterque fcriptor linguam ipfam et fermonem Plinii intelligat: fed cum hoc exiguam utilitatem habeat, prioris autem generis cenfura nifi comparatis libris et tabulis auctorum intelligi commode non pollit; id quod oppido paucorum esse sentio: Latis fuerit ad ea provocare, quae de hoc genere tum in Actis Eruditorum Lipf. an. 1731. p. 111, tum ad ornithonem Varronis de re ruft. 3, 5, 9. fq. disputata nobis funt, pofita tum animadverfionibus quibusdam, tum praefertim formis aeri incifis explicare ftuderet. (Les plans et defcriptions de deux des plus belles maifons de campagne de Pline le Conful, tum alias, tum Lond. 1707, 12. apud Dan. Mortier.) Laudandum ftudium viri, et elegantia ingenioLa; fed cui non refpondit eventus, qui antiquitatis amantes iuvare, poffit. Ille enim plerorumque gentis fuae interpretum morem fecutus, non hoc egiffe videtur, ut, quales villae Secundi fuerint, ipfius opera intelligeremus; fed ut oftenderet, quomodo aliquis aedificare villam poffit, quae quidem hodiernis eruditisque Gallorum ingeniis placeat, in qua idem circiter numerus membrorum fit, qui fuit in Laurentino, vel in Tufcis. Quoties igitur commode potuit fitus et connexio membrorum indicata Plinio fervari, id factum eft: ceterum pluribus in locis aperte contradictum domino. Non multo, ad antiquitatis quidem lucem, felicior fuit longe fplendidioris licet, et pro magnificentia et copiis Britanniae elaborati operis auctor Robertus Caftellus, qui villas veterum dedit patrio fermone illuftratas (the villa's of Multo laetiora Secundo noftro the Ancients illuftrated, Lond. et antiquitatis amatoribus exfpe1728. f. Alph. 1. pl. 12. ch. max. ctare iubebat (et forte nec dum qualis ad Geographicas chartas plane fpes illa decollavit) lo. adhiberi folet, cum XI eius modi Maria Lancifius in phyfiologicis imaginibus aeri incifis). Huic fa- animadverfionibus in Plinianam cile fuit fcilicet inventis Felibenii villam nuper in Laurentino deteaddere quaedam, quibus vel pro- ctam, editis primum Rom. 1714. pius ad Plinii mentem accederet, f. recufis deinde Tom. II. opp. vel magnificentiam operum a fe p. 335. fqq. ubi cum de novis defignatorum augeret. Quod li a mari aggeftionibus et plantis coccus antiquitatis amor me tene- ibi fuborientibus agat, haec etiam ret, arriperem illud opus, et habet §. 6. p. 338. fq.,,Ne cui magnitudinem Romanam apud,,vero fufpicio forte oboriatur, parum cautos inde augerem. Ve-,,villaene Plinianae, an alterius rum non eft candoris noftri dis-,,fint aedium reliquiae, quas iftic fimulare, nimis multa et hic effe paullo ante detectas et lapide a mente Plinii ita aliena, ut, fi,,quadrato f. reticulato, ut aiunt, quis Deus illum ab inferis excita-,,opere ftructas cernimus; ipfa tum in talem villam immitteret,,,certe loci diftantia ab eodem ri, quum cognoveris gratiam villae, opportunitatem loci, littoris fpatium. Decem et feptem 2 millibus paffuum ab urbe feceflit : ut peractis, excitet non dignum modo Con- ,,Plinio indicata cum ab urbe, ,,tetur." Hanc fi defcriptionem haberemus, facile carerent, Philologi quidem, Felibenii Caftellique elegantiis, easque hodiernae architecturae ftudiofis lubentes persmitterent: vel potius tum Caftelli opem implorarent, ut ex veris Laurentini vestigiis aliquid Vertit hanc epiftolam germanice et interpretatus eft Aug. Rode in vernacula Vitruvii verGone Tom. II. p. 46. fqq. - S. 1 quae agenda fuerint, falvo iam et compofito die, poffis ibi manere. Aditur non una via: nam et Laurentina et Oftienfis eodem ferunt, fed Laurentina a quartodecimo lapide, Oftienfis ab undecimo relinquenda eft. Utrinque excipit iter aliqua ex parte arenofum, iunctis paullo gravius 3 et longius, equo breve et molle. Varia hinc atque inde facies. Nam modo occurrentibus filvis via coarctatur, modo latiffimis pratis diffunditur et patefcit. Multi greges ovium, multa ibi equorum boumque armenta; quae montibus hieme depulfa, herbis et tepore verno nitefcunt. 4 Villa ufibus capax, non fumtuofa tutela. Cuius verno. S. nitefcunt) Quod falubritatis indicium eft. Vid. ad illud Ca❤ ton. R. R. 1, 2. Vicini quo paclo niteant: in bona regione bene nitere oportebit. G. 4 non fumtuofa tutela) Nam eodem Catone judice 1, 6. idem ager quod homo, quamvis quacfiuofus fiet, fi fum. tuofus erit, relinquitur non mul tum, Tutela hic fpeciatim ad farta tecta aedificii et villae pertinet. Alias latius patet, Colum. 7, 1, 2. Tutelas exiguae animal afinus, in quem fcilicet non multum fit curae vel cibi impendendum. Tueri eo, Sic |