Nam beneficio tuo in feholam redeo: illam dulciffimam aetatem quafi refumo. Sedeo inter iuvenes, ut folebam: atque etiam experior, quantum apud illos auctoritatis ex ftudiis habeam. Nam proxime frequenti auditorio inter fe coram 2 multis ordinis noftri clare loquebantur: intravi, conticuerunt. Quod non referrem, nifi ad illorum magis laudem, quam ad meam, pertineret: ac nifi fperare te vellem, poffe fratris tui filios probe difcere. Quod fupereft, quum 3 omnes, qui profitentur, audiero, quid de quoque fentiam, fcribam: efficiamque, quautum tamen epiftola confequi potero, ut ipfe omnes audiffe videaris. Debeo enim tibi, debeo me- 4 moriae fratris tui hanc fidem, hoc ftudium, praefertim fuper tanta re. Nam quid Nam quid magis intereft veftra, quam ut liberi (dicerem tui, nifi nunc illos magis amares) digni illo patre, te patruo reperiantur? Quam curam mihi, etiam fi non mandaffes, vindicaffem. Nec ignoro 5 fufcipiendas offenfas in eligendo praeceptore: fed oportet me non modo offenfas, verum etiam fimultates pro fratris tui filiis tam aequo animo fubire, quam parentes pro fuis. Vale.

Nam beneficio tuo etc.) Rom. [id eft, cum aliis multis, tum Nam et beneficio tuo et il

lam. H.

et quibusdam noftri ordinis praefentibus] clare loquebantur, non tocabantur. Veteres fcribebant fet, pro fed, nec voces dirime

bant. H

probe difcere) ut in commilitio iuvenum proborum et pudoris eximii. G. Vix fufficit 4 magis amares) illa tuorum appellatio exprimendo ftudio, quo nunc illos profequeris, qui et tui fratris fint, et fuo patre deftituti, G.

digni illo patre etc.) Rom. et vt digni illo paire et te patrno. Fort. digni et illo patre.

H.

Probabilis coniectura. Ceterum nihil hic puto excidisse. S.

'Hortanti,

C.

XIX.

ut actionem quandam recitet, productis dubitandi rationibus, rem curatius expendendam proponit.

PLINIVS

CEREALI SVO 8.

Hortaris, ut orationem amicis pluribus recitem. Faciam, quia hortaris: quamvis vehementer ad2 dubitem. Neque enim me praeterit, actiones, quae recitantur, impetum omnem caloremque ac prope nomen fuum perdere, ut quas foleant commendare fimul et accendere iudicum confef

fus, celebritas advocatorum, exfpectatio eventus, fama non unius actoris, deductumque in partes audientium ftudium: ad hoc dicentis geftus, inceffus, discurfus etiam, omnibusque motibus

XIX, vehementer addubitem) Rom. vehementer dubitem. H.

2 ut quas foleant) Non inepte refertur ad iplas actiones, et eft in omnibus editis. Cortius praetulit ex Cod. Mediceo quae, ut refpiciat ad impetum, calorem, nomen. G.

Recte, opinor, Gesnerus retimuit quas, ut ad actiones referatur, quod omnis orationis conformatio poftulat. Leve eft, quod Gierigius negat fe intelligere, quomodo illas commendare poffit iudicum confeffus. Quidai iudicum attente audientium, vel folummodo praefentium gravitas multum auctoritatis tribuere actionibus, vel efficere poffit, ut nec actor ipfe nec caeteri eas negli gant? nam utrumque, ni fallor,

in commendare ineft. E.

Ipfe vidit Gierigius, pofteriora, ad hoc dicentis geftus etc., cum Cortiana lectione coire non poffe. Quibus tricis ut fe exfolaut iufto negligentius fcri

vat,

pfiffe Plinium, aut aliquid infra excidifle temere ftatuit. Mireris, Heulingerum de hoc loco non pronunciaffe adeoque ad ineptum illud quae inclinare videri. Sic autem vir egregius:,,Rom. ut que foleant commendare, id elt, ut quae, quod ex Medic.

"

,,Cortius revocavit." S.

deductumque ftudium) Rom. diductumque in partes audientium ftudium. H.

Sic et Cortius, quem iure fequitur Gierigius. Placebat idem Erneftio. Vid. tamen ipfum Cortium Disfertat. Crit. de ufu orthogr. Lat. pag. 134. fqq. edit. Altenb. S.

riflimum effe debere, et non nifi discurfus) Hunc tamen et rafumma quadam opportunitate moderate adhiberi, fuadent ifta Quintiliani, magistri optimi, 11, 3, 126. p. 1026. Procurfio opportuna, brevis, moderata, rara. Conveniens etiam ambulatio quaedam, propter immodicas laudationum moras; quam•

animi confentaneus vigor corporis. Unde acci- 3 dit, ut hi, qui fedentes agunt, quamvis illis maxima ex parte fuperfint eadem illa, quae ftantibus, tamen hoc, quod fedent, quafi debilitentur et deprimantur. Recitantium vero praecipua 4 pronuntiationis adiumenta, oculi, manus praepediuntur: quo minus mirum eft, fi auditorum intentio languefcit, nullis extrinfecus aut blandimentis capta aut aculeis excitata. His accedit, 5 quod oratio, de qua loquor, pugnax et contentiofa eft. Porro ita natura comparatum eft, ut ea, quae fcripfimus cum labore, cum labore etiam audiri putemus. Et fane quotusquisque tam re- 6 ctus auditor, quem non potius dulcia haec et fonantia, quam auftera et preffa, delectent? Eft quidem omnino turpis ifta discordia: eft tamen : quod plerumque evenit, ut aliud auditores,

quam Cicero (Orat. c. 18.) rarum inceffum neque ita longum probat. Discurfare vero,, et quod Domitius Afer de Surio Manlio dixit, fatagere, ineptiffimum: urbaneque Flavius Virginius interrogavit de quodam fuo antifophifta, Quot millia paffuum declamaffet? G.

3 Unde accidit, ut etc.) Rom. Unde accidit, ut ii, qui. H.

4 oculi, manus praepediuntur) Illi ad librum refpicientes, hae tenentes eum et evolventes. G.

intentio languefcit) Rom. intentione languefcit, pro intentio relanguefcit. H.

Multorum haec lectio librorum, proba illa quidem, fed vulgatae non praeferenda. Conf. Interpret. ad Liv. 35, 45, 5. S.

5 His accedit, quod etc.) Rom. Accedit his, quod oratto, de qua loquor, pugnax el quafi contentiofa eft. H.

Haud improbabilis lectio, in aliis item libris reperta. Alterum illud cum labore videtur gloffatoris effe, qui fic explicare vellet. S.

6 tam rectus) tam gravis et feveras, qui nihil fuae voluptati, omnia rerum veritati tribuat. E.

auftera et preffa) Vel ex ipfa oppofitione intelligitur, aujterio moleftam, verbis rem ipfam ra effe, quae fententiam adverfafignantibus fimpliciter et fine ambagibus explicent: preffa, quae nihil, quod non ad rem pertineat, nihil, quod mitiget afperitatem, adiiciant. G.

Plura cum multis veterum locis dabit noftrum Lexicon tech nol. Rhet. lat. S. v. premere.. E.

ifta discordia) Hoc pertinet ad illa fequentia: quod plerumque evenit, ut aliud auditores, aliud etc. E.

eft tamen: quod etc.) Rom. quae fcripfimus etc.) Rom. eft tamen, quod plerumque quae fcripfimus cum labore, evenit, ut aliud iudices exietiam fic audiri putemus. H. gant, aliud auditores:

cum

4

aliud iudices exigant: quum alioqui praecipue auditor iis adfici debeat, quibus idem fi foret 7 iudex, maxime permoveretur. Poteft tamen fieri, ut quamquam in his difficultatibus libro ifti novitas lenocinetur : novitas apud noftros; apud Graecos enim eft quiddam, quamvis ex diver 8 Lo, non tamen omnino disfimile. Nam, ut illis erat moris, leges,quas ut contrarias prioribus ·legibus arguebant, aliarum collatione convincere; ita nobis, ineffe repetundarum legi, quod poftularemus, cum hac ipfa lege, colligendum fuit. Quod nequaquam blandum auribus imperitorum, tanto maiorem apud doctos habere gratiam debet, quanto minorem 9 apud indoctos habet. Nos autem, fi placuerit recitare, adhibituri fumus eruditiffimum quemque. Sed plane adhuc, an fit recitandum, examina tecum, omnesque, omnesque, quos ego movi, in utraque parte calculos pone, idque elige, in quo vicerit ratio. A te enim ratio exigetur, nos excufabit obfequium. Vale.

་་

tum aliis

alioqui his praecipue auditor vi) Rom. omnesque quis ego affici debeat. H.

movi. H.

movi) Gierigius:,,Eft autem ,,movi, admovi, attuli." Immo eft: temere proiect. Opponi tur ponere calculos. Altera illa fignificatio, quam Gierigius h. 1, obtinere arbitratur, folorum poëtarum eft. Vid. Fr. Ott. Men ckenii Obferv. L. L. pag. 636,

S.

A te enim ratio etc.) Rom. At enim ratio exigendi: nos excufabit obfequium. H.

Optime habet vulgata. Perperam liber Mediceus, tollens oppofitionem: ut enim ratio exegit, 7105 excufabit obfequium. Bono hic ftomacho Cortius fuerit neceffe eft, qui ifta concoquere potuerit. S.

Regulum tribus iucundis exemplis, ut teftamentorum infidiatorem et iniuftum heredem, defcribit.

C. PLINIVS

CALVISIO

VO s.

Affem para, et accipe auream fabulam: fabulas immo. Nam me priorum nova admonuit: nec refert, a qua potiffimum incipiam. Verania z Pifonis graviter iacebat: huius dico Pifonis, quem Galba adoptavit. Ad hanc Regulus venit. Primum impudentiam hominis, qui venerit ad aegram, cuius marito inimiciffimus, ipfi invififfimus fuerat. Efto, fi venit tantum: at ille 3 etiam proximus toro fedit: quo die, qua hora nata ellet, interrogavit. Ubi audivit, componit vultum, intendit oculos, movet labra, agitat digitos, computat, nihil, nifi ut diu miferam exfpectatione fufpendat. Habes, inquit, clima– 4 ctericum tempus, fed evades. Quod ut tibi ma

XX, Affem para) tanquam circulatori alicui foluturus, qui fabulam aut hiftoriolam otiofis narret. E.

:

2 Verania Pifonis)' uxor. Notiffimum Virgilii illud: Hectoris Andromache. Ovid. He roid. VII, 193. Nec, confumta rogis, infcribar, Elifa Sichnei. ubi vid. Interpret. Add. Valef. ad Excerpta ex Diod. Sic. de Virtut. et Vit. pag. 586. ed. Weffel. S.

huius dico Pifonis etc.) Rom. huius dico, quem Galba adoptavit, fine Pifonis. H.

ipfi invififfimus) Haec duo verba Rom. defunt. H.

3 quo die, qua hora) Rom. hora. H.

qua

die, qua Ubi audivit) Rom. Ubi audiit. H.

computat, nihil etc.) Rom. computat nihil, diu miferam expectatione fufpendit. H.

Perperam. Sane computabat veterator ille, idque digitis; hoc enim eft agitare digitos, xáμπτειν τοὺς δακτύλους. S.

4 climactericum tempus) Decantatae fuperftitionis rationes ne no adcuratius pleniusque expofuit Salmafio, cuius fententia de climactericis i. e. periculofis annis, menfibus, diebus, horis, ex horofcopo f. themate genethliaco derivandis, ex hac ipfa narratione confirmatur. Quid enim opus erat intendere oculos, labra movere, agitare digitos, computare, diu miferam exfpectatione fufpendere, fi climactericus annus l. fcanfilis est, quicumque feptenario vel novenario vel utrisque conftat, et his numeris quafi exhauriri poteft, ut XIV, XVIII, XXI, XXVII etc. Quin diferte deinde fiderum fignificationem appellat. G.