Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

vaçat Romae, aut commodum eft, audire recitantem) foediflimis infuper tempeftatibus per biduum convenerunt: quumque modeftia mea finem recitationi facere voluiffet, ut adiicerem tertium 5 diem, exegerunt. Mihi hunc honorem habitum putem, an ftudiis? Studiis malo, quo prope exftincta 6 refoventur. At cui materiae hanc fedulitatem praeftiterunt? Nempe quam in fenatu quoque, ubi perpeti necefle erat, gravari tamen vel puncto temporis folebamus, eandem nunc et qui recitare, et qui audire triduo velint, inveniuntur: non quia eloquentius, quam prius, fed quia liberius, ideoque 7 etiam libentius fcribitur. Accedet ergo hoc quoque laudibus principis noftri, quod res antea tam invifa quam falfa, nunc ut vera, ita amabilis fa8 cta eft. Sed ego cum ftudium audientium, tum iudicium inire probavi. Animadverti enim feve9 riffima quaeque vel maxime fatisfacere. Memini quidem, me non multis recitaffe, quod omnibus fcripfi: nihilominus tamen, tanquam fit eadem omnium futura fententia, hac feveritate aurium laetor. Ac ficut olim theatra male muficos cane

1, 24, 4. Scholafticis porro dominis, ut hic eft, fufficit etc. 6, 32, 2. Te porro animo beatiffimum, modicum facultatibus fcio. S.

5 Mihi hunc honorem habitum putem, an ftudiis?) Tertium effe potuit, Secunde: Principi. S.

6 Nempe quam etc. c.) Rom, Nempe quam [Medic. qua] in fenatu quoque, ubi perpeti neceffe erat, gravari tamen vel puncto temporis folebamus, eadem [pro eandem] nunc et qui recitare, et qui audire triduo velint, inveniuntur. Cortius coniicit, Nempe quae, deinde eadem nunc. Cum eo recitare praefero vulgato recitari.

H.

tiberius) fecurius, fine metu, ne quid apertius dictum, etiamfi

[blocks in formation]

re docuerunt, ita nunc in fpem adducor, poffe fieri, ut eadem theatra bene canere muficos doceant. Omnes enim, qui placendi caufla fcri- 10 bunt, qualia placere viderint, fcribent. Ac mihi quidem confido in hoc genere materiae laetioris Aili conftare rationem, quum ea potius, quae preffius et adftrictius, quam illa, quae hilarius et quafi exfultantius fcripfi, poffint videri arceffita et inducta: non ideo tamen fegnius precor, ut quandoque veniat dies (utinamque iam venerit!) que aufteris iftis feverisque dulcia haec blandaque vel iufta poffeffione decedant. Habes ir acta mea tridui: quibus cognitis volui tantum te

[blocks in formation]

qua faepe in amoeniores locos excurritur, tum acumina, facetias, fimiliaque ad delectationem comparata. Huic contrarium eft, quod preffum adftrictumque Plinius appellat, magis rerum brevitatem et necellitatem quandam, dam et directam rationem confeverborumque et fententiarum nuctans. Si cui haec brevia non fufficiunt, confulat quae in Lex. Technol. Rhet. lat. I. v. laetus, hilaris, adftrictus, fuavis, dulcis copiofius diximus. E.

inducta) Inducuntur, quae aliena funt. Cf. Horat. A. P. 2. S.

non ideo tamen fegnius precor) Nihil mutat hic Rom. fed tamen apertum eft, legi debere fecius, cui librarii perpetuò fere alterum fubftituunt. Id et factum lib. VI. ep. XX. 5. ubi refcribendum, nihilo fecius ego intentus in librum. Vide me ad Cornel. Nep. Dat. c. II. 5. H.

Affentior Heulingero. Eft tamen ubi fegnius locum fuum iure tueatur. Vid. Drakenb. ad Liv.

6, 38. 8. et Interpr. ad Iul. Caef. de B. C. 2, 7. pag. 618. fq. ed. Oudend. S.

It volui tantum te voluptatis)

voluptatis abfentem et ftudiorum nomine et meo capere, quantum praefens percipere potuifles. Vale.

XIX.

Confulit, an emat praedia fuis agris viciua, propofitis in utramque partem rationibus.

C.

PLINIVS

CALVISIO RVFO 6.

Adfumo te in confilium rei familiaris, ut foleo. Praedia agris meis vicina, atque etiam inferta, venalia funt. In his me multa folicitant; aliqua 2 nec minora deterreut. Solicitat primum ipfa pulchritudo iungendi: deinde, quod non minus utile quam voluptuofum, poffe utraque eadem opera, eodem viatico invifere, fub eodem procuratore, ac paene iisdem actoribus habere, unam villam colere et ornare, alteram tantum tueri. 3 Ineft huic computationi fumtus fupellectilis, fumtus atrienfium, topiariorum, fabrorum, atque etiam venatorii inftrumenti: quae plurimum refert, unum in locum conferas, an in diverfa di4 fpergas. Contra vereor, ne fit incautum, rem tam magnam iisdem tempeftatibus, iisdem cafibus fubdere. Tutius videtur, incerta fortunae poffeffionum varietatibus experiri. Habet etiam multum iucunditatis foli coelique mutatio, ipfaque

Rom. volui tantum voluptatis, toria inftrumenta. Melior vulfine te. H. gata. H.

XIX, 2 ac paene iisdem actoribus habere) Rom. ac paene iisdem habitatoribus habere. Hoc alienum. H.

4 incerta fortunae) Livius 30. 15, 4. fidum e fervis vocat, fub cuius cuftodia regio more ad incerta fortunae venenum erat. Apud eundem 30, 30, 11. Han

3 topiariorum) Vid. Clav. Cic. nibal in eximia illa ad Scipio

h. v.

S. atque etiam venatorii inftrumenti) Rom. atque et vena

nem oratione: Non temere incerta cafuum reputat, quem fortuna numquam decepit. S.

illa peregrinatio interfita. Iam, quod deliberatio- 5 nis noftrae caput eft, agri funt fertiles, pingues, aquofi conftant campis, vineis, filvis, quae materiam et ex ea reditum ficut modicum, ita ftatum praeftant. Sed haec felicitas terrae imbecillis 6 cultoribus fatigatur. Nam poffeffor prior faepius vendidit pignora: et dum reliqua colonorum minuit ad tempus, vires in pofterum exhaufit, quarum defectione rurfus reliqua creverunt. Sunt 7 ergo inftruendi complures fugi mancipes. Nam

[blocks in formation]

Cf. Excerpta Brummeri. No. ftra lectio praeftat. S.

6 felicitas fatigatur) fertilitas illa terrae coercetur et im

peditur cultoribus imbecillis, l. e. qui propter vendita pignora et aes alienum non poffunt recte et utiliter colere agros fuos. E.

vendidit pignora) colonis ablata a duro domino, (Servianae hypothecae nomine, qua obligantur coloni bona domino) fi ii morofi viderentur in folvendis reliquis. Pignora autem cum nominat, comprehendit in primis inftrumentum rufiicum, de quo poftea lege Honorii et Theodofii 8. C.

quae
res pignori, cautum eft,
Pignorum gratia aliquid, quod
ad culturam agri pertinet, au-
ferri non convenit. His nimi
rum ablatis iple cultus agrorum
impeditur, ac debilitantur coloni,
auctis denuo reliquis. Reliqua,
¿Asíμmara, funeltum nomen, ut

hodie die Refte, der Rückstand, apud rufticos noftros. G.

quarum defectione etc.) Rom. quarum defectione rubus, reli qua incommoda creverunt. Hic Rom. pellimis accedit. H.

7 infiruendi - mancipes) Exhauliis veteribus colonis, vel iidem ipfi, vel iis maiorem paradeo, ali novi mancipes inftru tem dilipatis, aut migrare iuflis endi funt, et ornandi inftrumen

to et rebus aliis neceffariis, ut

frugi et utiles fibi ac domino
effe poflint. De novis quidem
mancipibus (qui a colouis nomi.
ne folo differunt, quod latius pa-
tet et omne genus redemtoris
complectitur) hic agi, fatis illud
indicat, quod negat Plinius fe
vinctos habere, quibus colere
agrum poffit. *Sic, puto, fatis
commode interpretari licet vul
gatam lectionem. Eft et alia a
Gronovio prolata ex libris, et
probata Cortio, inftruendi eo
pluris, quod frugi, mancipes,
quae ad fententiam parum a no-
bis discedit. Ceterum erat, cum
aliter caperemus hunc locum, et
pignora intelligeremus natos co.
lonorum, a faevis dominis abla-
tos colonis cunctatoribus, vendi-
tosque; quorfum utebamur ali-
quot legibus Codicis ex L. II.
tit. 47
52. e quibus apparet,
fuiffe tum colonos fervilis con-
ditionis, eos certe, qui adfcri-
plicii vocantur; et loco ex Evan-

M

nec ipfe usquam vinctos habeo, nec ibi quisquam. Supereft, ut fcias, quanti videantur poffe emi; feftertio tricies: non quia non aliquando quinqua gies fuerint, verum et hac penuria colonorum et communi temporis iniquitate, ut reditus agrogrum, fic etiam pretium retro abiit. Quaeris, an hoc ipfum tricies facile colligere poffimus? Sum quidem prope totus in praediis, aliquid tamen foenore; nec moleftum erit mutuari. Accipiam

gelio Matth. 18, 24. ubi ad refiqua folvenda vendere iubetur five procurator eft, five villicus, uxorem ac liberos; itemque illa Noodtiana fententia de iure liberos vendendi ad Conftantini usque M. aetatem du rance. Sed in viam me reduxit Confultiflimus idemque humanilfimus Gebauerus nofter, qui me docuit, colonos fervilis conditionis et adfcripticios ad Conftantini demum ferius aevum pertinere, et a barbaris et Germanis videri in Romanum imperium invectos; ius autem illud vendendi liberos iam Plinii aetate ita fuiffe restrictum, ut non nifi cum ad extrema, ventum effet, uti illo liceret. Itaque manendum tandem putavi in ea quam fupra propofui, probataque Gebauero, interpretatione. G.

nec ibi quisquam. Supereft) Polt quisquam intellige, vinctos habet. Non eft difciplina illius viciniae, habere vinctos in agris, quorum conducere operas a dominis poflis: fed colonis utuntur f. mancipibus. Debetur haec diftinctio ingenio Gruteri. Vulgo legebatur, nec ibi quisquam fupereft. Nikil folemnius Secundo illa formula, Supereft ut, v. g. 10, 50, 3. 10, 93, 3. etc. G.

Rom. fupereft. Lege cum Cortio: Supereft, ut fcias. H.

8 foenore) Cortius ex Mediceo et coniect. Lectii foenero legit. Si foenore fervandum, ita interpungam: aliquid tamen foenore 'nec moleftum eri mutuari) accipiam a focru. G.

Rom. aliquid tamen foenore, ut vulgo: fed verior lectio eft foenero vel fenero. H.

Rom. Sunt ergo inftruendi eo pluris, quod frugi mancipiis. Idem placebat Ernestio, qui, [Ald. etiam mancipiis]. Hoc eft, expuncta Gesneri nota, hanc erat priores ergo coloni, quod frugi appofiturus:,,foenero) Ita Corfunt, inftruendi funt mancipiis,,,tius ex Medic. et coniectura Lefive tervis vinctis, cum ipforum,,ctii, pro foenore, quod male paucitas labori non fufficiat, id-,,coibat cum caeteris; nec ego que eo pluris, id eft, eo maiore,,dubitavi cum Bipont. et Gieriimpenfa, quod nec ipfe vinctos,gio illud reponere. Senfus eft: habeo, nec ibi, in illis praediis,,,omnes meas facultates collocaaliqui funt. Hanc interpretatio- vi quidem in praediis, aliquam nem caufalis particula nam exi-,,tamen pecuniam in foenore colgere videtur: quae fi abeffet,,,locatam habeo. Gesnerus, li pluris effe plures dicerem. Ita-,,foenore fervandum fit, ita interque et Gronovius illud explicat,,,pungendum cenfebat: aliquid eo maiore pecunia opus eft ad,,tamen foenore, (nec moleftum eos inftruendos, qui vero man- ,,erit mutuari) accipiam a focru cipes maluit. H.

,,etc." S.

« VorigeDoorgaan »