Aegrotantem hortatur, ut valetudinem patienter ferat, fuoque exemplo docet medicis obtemperare.

C. PLINIVS RESTITVTO SVO S.

ta

Terret erret me haec tua pertinax valetudo, et, quamquam te temperantiflimum noverim, vereor men, ne quid illi etiam in mores tuos liceat. 2 Proinde moneo, patienter refiftas. Hoc laudabile, hoc falutare. Admittit humana natura, quod fuadeo. Ipfe certe fic agere fanus cum meis fo3leo: Spero quidem, fi forte in adverfam valetudinem incidero, nihil me defideraturum vel pudore vel poenitentia dignum: fi tamen fuperaverit morbus, denuntio, ne quid mihi detur, nifi permit

I, I in mores tuos liceat) Abstinentiam, moderationem, patientiam tuam expugnet, et vitia inducat contraria. G.

2 Admittit humana natura) Alioqui fruftra fuaderem. Poft argumenta ab honefio et utili, ut vocant, fubiungit etiam a poffibili, idque ita effe, fuo exemplo oftendit: vel potius, ut fuum exemplum laudare queat, hoc praeftruit. *Ceterum interpunxi ante haec verba, quad adhuc nulla nota discreta fuerant. Et video iam monuiffe Cortium, ita diftinguendum effe, ut agnofcamus Plinium. G.

cum meis) Non opus erat hic monere intelligi familiares, fervos praefertim, aegrotum herum curare iuffos, nili adfcriptum effet ex Catanaeo, Hortari meos infirmos, ut fortiter ferant: quibus verbis totum Plinii confilium evertitur. G.

3 ne quid mihi detur - fciantque) *Ferri poteft haec lectio, qua pofita transire dicemus Plinium a directa oratione, quam vocant, ad indirectam. Sed exprimi voluit ex libris Cortius, (quamquam illi non nifi ex dimidia parte obtemperatum eft;) ne quid mihi detis fcia

tentibus medicis: fciantque, fi dederint, ita vindicaturum, ut folent alii, quae negantur. Quin 4 etiam quum peruftus ardentiffima febri, tandem remiffus unctusque acciperem a medico potionem, porrexi manum, utque nie tangeret, dixi, admotumque iam labris poculum reddidi. Poftea 5 quum vicefimo valetudinis die balineo praepararer, muffantesque medicos repente vidiffem, cauffam requifivi. Refponderunt, poffe me tuto lavari, non tamen omnino fine aliqua fufpicione. Quid, inquam, neceffe eft? Atque ita fpe bali- 6 nei, cui iam videbar inferri, placide leniterque dimiffa, ad abstinentiam rurfus, non fecus, ac modo ad balineum, animum vultumque compofui. Quae tibi fcripfi, primum ut te non fine 7 exemplo monerem, monerem, deinde ut in pofterum ipse ad eaudem temperantiam adftringerer, quum me hac epiftola quafi piguore obligavillem. Vale.

Cortius utque tangeret. Pronomine facile caremus. S.

ferentes capita, ut in re ancipiti, 5 muffantesque medicos) Con tergiverfantes, proloqui tamen non aufos, he refutanda, certe reiicienda atque differenda, cupidis tate aegrotantis, ipfum contriftarent, vel ad iram adeo incitarent. Cogitandum tibi eft, lector, fi velis vim huius loci, et abstinen tiam Secundi noftri percipere, balneorum ufum illis hominibus quotidiauum, partemque earum rerum, voluptatum, fuiffe, qui bus dolet natura negatis. G.

7 adftringerer) Inter elegantiffimos hunc locum refero: adeo venufte excufat περιαυτολογίας fuam. Ceterum fic optimi quique libri. Cellarianum adftringeres fervatum videtur ex Boxhorniana, in quam temere irrepfit. Illud placeret, fi legeretur, Ut in po fierum ipfe ad eandem me pas tientiam adftringeros ete. C:

II.

Promittit aliquid fcriptorum fuorum, quum aeftas transmiffa fuerit.

C. PLINIVS IV STO SVO S.

Quemadmodum congruit, ut fimul et adfirmes, te affiduis occupationibus impediri, et fcripta ftrá defideres, quae vix ab otiofis impetrare aliquid 2 perituri temporis poffunt? Patiar ergo aeftatem inquietam vobis exercitamque transcurrere, hieme demum, quum credibile erit, noctibus faltem vacare te poffe, quaeram quid potiffimum 3 ex nugis meis tibi exhibeam. Interim abunde eft, fi epiftolae non funt moleftae. Sunt autem,

ideo breviores erunt.

Vale.

C. PLINIVS PRAESENTI SVO S.

Tantane perfeverantia tu modo in Lucania, modo in Campania? Ipfe enim, inquis, Lucanus, uxor Campana. Iufta caufla longioris abfentiae, non perpetuae tamen. Quin ergo aliquando in urbem redis? ubi dignitas, honor, amicitiae tam fuperiores quam minores. Quousque regnabis?, quousque vigilabis quum voles? dormies quamdiu voles? quousque calcei nusquam? toga feriata?

III, 2 Quousque regnabis?) Non tantum de libertate vivendi, ut velis, interpretor, quod quidem et ipfum regnum effe non negaverit, qui fervitutem cogitet, qua maximos etiam quosque homines urbanorum officiorum neceflitas adftringit: fed de illo etiam honore, in quo ruri et inter municipes humiliores verfantur magni cives, quam diu rufticari illis placet. G.

Bene Gesnerus. Mox enim Plinius: Saluta (Romae) paullisper, quo fit tibi iucundius falutari (ruri et in municipiis). S.

dormies quamdiu voles?) Non impeditus, fub galli cantum confultor ubi oftia pulfat, Hor. Sat. 1, 1, 10. neque autelucanis officiis lecto excuffus, de quibus nofter 3, 5, 9. et 12, 2. G.

calcei nusquam?) Senatorii et forenfis habitus pars calcei; fo

liber totus dies? Tempus eft, te revifere mole-3 ftias noftras, vel ob hoc folum, ne voluptates iftae fatietate languefcant. Saluta paullisper, quo fit tibi iucundius falutari: terere in hac turba, ut te folitudo delectet. Sed quid imprudens, quem4 revocare conor, retardo? Fortaffe enim his ipfis admoneris, ut te magis ac magis otio involvas; quod ego non abrumpi, fed intermitti volo. U15 enim, fi coenam tibi facerem, dulcibus cibis acres acutosque mifcerem, ut obtufus illis et oblitus ftomachus his excitaretur; ita nunc hortor, ut iucundiffimum genus vitae nonnullis interdum quafi acoribus condias. Vale.

IV.

"

Miranti, qui Plinius, feverus homo, hendecafyllabos fcripferit, poëtica fua ftudia ab ultima aetate recenfet.

C. PLINIVS PONTI O SVO S.

Ais legiffe te hendecafyllabos meos; requiris

leati funt in feceffu, et generatim extra urbem. Sic Plinius maior 6, 16, 5. pofcit foleas. Toga feriata eodem intellectu dicitur. Sic Martialis iudicio 10, 47. in eis, vitam quae faciunt beatiorem, eft quoque toga rara. De coniugio illo quali calcei et togae, quorum neutrum fcilicet fine altero, Salmaf. ad Tertull. de pallio p. 386. ubi eandem hunc locum ita exhibet, uti nos poft Lipfium Cellariumque repraefentavimus. G.

Al. quousque calcei? nusquam toga feriata? perperam. toga feriata, i. e. quae non fumitur, ut in feceffu fiebat, ubi fere tu'nicati erant. S.

liber totus dies? Sic Cortius bonis auctoribus. Sententia clara, liber tibi eft et nullis moleftiis, interpellationibus, impeditus, cotus dies. Sed neque non elegans altera lectio, liber totos dies:

quod vel cum Gronovio interpreteris liber in manibus tibi eft, et legitur, nemine impediente, totos dies: vel liber h. e. folutus negotiis et moleftiis es, totos dies. G.

In textu Gesnerianae legebatur, liber totos dies: invito Gesnero, ut ex nota fubiecta apparet. Itaque ad eius mentem mutavi. S.

3 Tempus eft, te revifere) Sic Cic. Tulc. 1, 41. Tempus eft, iam hinc abire me, ut moriar, vos, ut vitam agatis. G.

Saluta) mos urbanus, falutare mane, h. e. invifere amicos. E. patronos,

terere in hac turba) Male interpretantur, tere te, exferete forenJibus negotiis: pertinet ad turbam urgentium, prementium, ac proinde terentium fe invicem, in falutationibus, aliisque urbanis officiis. G.

4 abrumpi) in perpetuum relinqui; fed intermiui, ad breve tempus interpellari. E.

etiam, quemadmodum coeperim fcribere, homo, ut tibi videor, feverus, ut ipfe fateor, non ine2 ptus. Nunquam a poëtice (altius enim repetam) alienus fui; quin etiam quatuordecim natus annos Graecam tragoediam fcripfi. Qualem? inquis. 3 Nefcio: tragoedia vocabatur. Mox quum e mili tia rediens, in Icaria infula ventis detinerer, Latinos elegos in illud ipfum mare ipfamque infulam feci: Expertus fum me aliquando et heroico: hendecafyllabis nunc primum, quorum hic natalis, 4 hae cauffae. Legebantur in Laurentino mihi libri Afinii Galli de comparatione patris et Ciceronis: incidit epigramma Ciceronis in Tironem fuum. Dein, quum meridie (erat enim aeftas) dormiturus me recepiffem, nec obreperet fomnus, coepi reputare, maximos oratores hoc ftudii genus, et in oblectationibus habuifle, et in laude pofuifsse. 5 Intendi animum, contraque opinionem meam, poft longam defuetudinem, perquam exiguo temporis momento id ipfum, quod me ad fcribendum folicitaverat, his verfibus exaravi:

6

Quum libros Galli legerem, quibus ille parenti

IV, 1 non ineptus) Vide quam fit, facile apparet. Etenim ,,VObene huic etiam loco illa inepti,,cula eft faepe unica litera & in notio conveniat, qua comprehen-,,Mftis brevitatis cauffa fcribitur." di totum illius ambitum puta- Drakenb. ad Liv. 1, 9, 6. S. mus. Non ineptus eft, qui in parvis et nugacibus rebus non nimis ftudiofe et cupide verfatur, qui proinde faciendis verficulis, qui lulus tamen funt, cum optimi funt, non impendit tantum temporis, quantum rei feriae et Leverae. G.

3heroico) Cortius ex libris bonae notae heroo. quod, ut formam exquifitiorem, praeferam. S. natalis) Turpe fphalma ob. fidet exempla Gesnerianae, naturalis. S.

hae cauffae) Una modo cauffa memoratur, recitatio librorum Galli. Praeftat igitur Cortii haec cauffa eft. Noftrum unde natum

4 de comparatione patris) Quo libro, ut mox docemur, palmam dare patri contra Cicero. nem aufus eft. Quintil. 12, 1, 22. Refpondit illi Claudius imperator, Suetonio teste c. 41. Ruftice contra filius ftili Claudiani iniuriam pugionibus ulcifci conatus eft, quod narrat idem Sueton. c. 13. Ceterum obieciffe videtur Tullio Afinius impudicos in Tironem fuum amores, eiusque rei declarandae cauffa epigramma Ciceronis protuliffe. G.

6 Quum libros Galli) Quacunque alia in re imitatus effes Tullium, Secunde. Sed hoc quidem adfecutus es, ut non mi