Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

quam quae velis, agere, molefte ferrem, nifi ea, quae agis, eflent honeftiffima. Nam et reipublicae fervire negotiis, et disceptare inter amicos, 3 laude digniffimum eft. Prifci noftri contubernium iucundum tibi futurum fciebam. Noveram fimplicitatem eius, noveram comitatem: eundem elle, quod minus noram, gratiffimum, experior, quum tam iucunde officiorum noftrorum meminifle eum fcribas. Vale.

XVI.

Tironem fe facile inducturum fignificat, ut ex via ad Fabatum declinet, et vindicta, quos iufferit, liberet.

C. PLINIVS FABATO PROSOCERO SVO S.

Caleftrium Tironem familiariffime diligo, et privatis mihi et publicis neceffitudinibus implicitum. a Simul militavimus, fimul quaeftores Caefaris fuimus. Ille me in tribunatu liberorum iure praeceffit; ego illum in praetura fum confequutus, quum mihi Caefar annum remififlet. Ego in vil

reipublicae, voluit amicis fervire, etli beatius ei videbatur literarum ftudiis folum femperque occupari. Bene igitur haec cum antecedentibus cohaerent, nec indigent Gierigianà dropwoɛ. Ceterum alia omnia folennis ordo, cui demiror Cortium alterum, omnia alia, praeferre potuiffe. S.

reipublicae fervire negotiis) *Cortius ex Mediceo reipublicae fuae negotia curare, et disceptare. fententia eadem. G.

3 experior) Non exuit hic vim fuam verbum hoc: non fimpliciter fignificat, audio, comperio; fed ad experimentum proprie dictum, cum quis de, re fua eventu ipfo docetur, refpicit.

G.

[blocks in formation]
[ocr errors]

las eius faepe feceffi; ille in domo mea faepe convaluit. Hic nunc proconful provinciam Bae-3 ticam per Ticinum eft petiturus. Spero, immo confido, facile me impetraturum, ut ex itinere deflectat ad te. Si voles vindicta liberare, quos 4 proxime inter amicos manumififti, nihil eft, quod verearis, ne fit hoc illi moleftum, cui orbem terrarum circumire non erit longum mea caussa. Proinde nimiam verecundiam pone, teque, quid 5 velis, confule. Illi tam iucundum, quod ego, quam mihi, quod tu iubes. Vale.

XVII.

Orationes quoque perinde ac carmina ac hiftorias recitari poffe, contra quosdam reprehenfores defendit.

C. PLINIVS CELERI SVO S.

Sua cuique ratio recitandi; mihi, quod faepe iam dixi, ut, fi quid me fugit, ut certe fugit, admonear. Quo magis miror, quod fcribis fuiffe 2 quosdam, qui reprehenderent, quod orationes omnino recitarem: nifi vero has folas non putant emendandas. A quibus libenter requifierim, cur 3 concedant (fi concedant tamen) hiftoriam debere recitari, quae non oftentationi, fed fidei veritatique componitur; cur tragoediam, quae non auditorium, fed fcenam et actores; cur lyrica, quae non lectorem, fed chorum et lyram pofcunt. At horum recitatio ufu iam recepta eft. Num 4

tum effet, de qua Lipf. de Magiftratt. P. R. 5. Locus clallicus eft Cic. Philipp. 5, 17. Unde illud in primis liquet, Consulatui ftatutum effe annum aetatis tertium et quadragefimum. G.

4 vindicta liberare) Ut e Latina libertate, quam manumiflio

ne privata adeptus eft, plenam civitatem Romanam confequatur. Eft integer titulus in digeftis 40, 2. de manumiffis vindicta, unde peti poffunt, quae hic opus lunt, omnia. G.

XVII, 4 Num ergo culpand.) Reprehenfus fuerat Plinius, quad

ergo culpandus eft ille, qui coepit? Quamquam orationes quoque et noftri quidam, et Graeci le5 ctitaverunt. Supervacuum tamen eft recitare, quae dixeris. Etiam, fi eadem omnia, iisdem ominibus, fi ftatim recites: fi vero multa inferas, multa commutes, fi quosdam novos, quosdam eosdem, fed poft tempus, adfumas, cur minus probabilis fit caufla recitandi quae dixeris, quam 6 edendi? Sed difficile eft, ut oratio, dum recitatur, fatisfaciat. Iam hoc ad laborem recitantis pertinet, 7 non ad rationem non recitandi. Nec vero ego, dum recito, laudari, fed dum legor, cupio. Itaque nullum emendandi genus omitto. Ac primum quae fcripfi, mecum ipfe pertracto; deinde duobus aut tribus lego; mox aliis trado adnotanda, notasque eorum, fi dubito, cum uno rurfus aut altero penfito; novif-" fime pluribus recito, ac, fi quid mihi credis, tunc acerrime emendo. Nam tanto diligentius, 8 quanto folicitius, intendo. Optime autem reverentia, pudor, metus iudicant. Idque adeo fic habe. Nonne, fi loquuturus es cum aliquo, quamlibet docto, uno tamen, minus commoveris, 9 quam fi cum multis vel indoctis? Nonne, quum furgis ad agendum, tum maxime tibi ipfe diflidis,

ad Gifan. Obfervat. L. L. p. 315. S.

eadem omnia) Vid. Gifan. I. 1. S. iisdem omnibus) Cortius bene ex Mediceo fi iisdem omnibus, quod miror Gierigium neglexiffe. Mox malim: Ji multa

orationes recitaret. Refpondet, eadem fe ratione facere, qua alii recitent hiftoriam, tragoedias, lyrica. Obiicit adverfarius, At horum recitatio ufu iam recepta eft; orationum non item. Plinius refpondet, in reliquis etiam initium aliquando factum, rogatque, Num ergo culpandus eft 7 tanto diligentius', quanto ille, qui coepit ifta? Aliam folicitius) Quanto magis folici adhuc refponfionem fubiicit, nempe fe neque primum effe, qui

recitet orationem: idem et no-
flros et Graecos quosdam facti-
taffe etc.
*Retinui igitur lectio-
nem antiquam, et a Boxhornio
adhuc fervatam, reductamque,
cum alii mutaffent, a Cortio.

G.

5 Etiam) Concedentis eft. vid. Index. Male explicat h. 1. Otho

commutes. S.

tus fum de iudicio amicorum,

quos ad recitationem audiendam convocavi; tanto diligentius intendo animum, tum antequam ad illos adfero fcriptum meum, tum in ipfa recitatione, ubi obfervo, quid placeat, quid frontem illis corruget etc. G.

8 commoveris) perturbaris, trepidas. S.

tum commutata, non dico plurima, fed omnia cupis? Utique fi latior fcena, et corona diffufior. Nam illos quoque fordidos pullatosque reveremur. Nonne, fi prima quaeque improbari putas, debi- 10 litaris et concidis? Opinor, quia in numero iplo eft quoddam magnum collatumque confilium; quibusque fingulis iudicii parum, omnibus plurimum. Itaque Pomponius Secundus (hic fcriptor tragoe- 11 diarum) fi quid forte familiarior amicus tollendum, ipfe retinendum arbitraretur, dicere folebat, AD POPVLVM PROVOCO: atque ita ex populi vel filentio vel adfenfu aut fuam aut amici fententiam fequebatur. Tantum ille populo dabat. 12 Recte an fecus, nihil ad me. Ego enim non populum advocare, fed certos electosque foleo, quos intuear, quibus credam, quos denique et tanquam fingulos obfervem, et tanquam non fingulos timeam. Nam quod M. Cicero de ftilo, 13 ego de metu fentio. Timor eft emendator acer

[ocr errors]

9 Utique) certe, wenigftens. Plinius 5, 7, 2. Mihi autem defuncti voluntas antiquior iure eft, utique in eo, quod ad communem patriam voluit pervenire. S.

pullatosque) Tunica pulla indutos, quod Verri obiicit Cicero 4, 24. Opportune hic lau

davit Cellarius Sueton. Aug. c. 40. ubi pullatorum pro concione turbae indignatur Auguftus. Multa ibi, et hunc ipfum locum dedit Cafaubonus. G.

10 debilitaris et concidis) Imitatur Tullium fuum de fin. 5, 15. Victi debilitantur, animosque demittunt. G.

omnibus plurimum) Certe in hac cauffa. Cum enim hoc petat orator, populo placere, probari populo: iudicio multitudinis omnino illi ftandum eft. Alioquin fi quis fimpliciter iftam fententiam tribuat Secundo, collectam ftultorum multitudinem fapienter iudicare, iniuriam pru

[blocks in formation]

rimus. Hoc ipfum, quod nos recitaturos cogitamus, emendat: quod auditorium ingredimur, emendat: quod pallemus, horrefcimus, circum14fpicimus, emendat. Proinde non poenitet me confuetudinis meae, quam utiliffimam experior: adeoque non deterreor fermunculis iftorum, ut ultro te rogem, monftres aliquid, quod his ad15 dam. Nihil enim curae meae fatis eft. Cogito, quam fit magnum, dare aliquid in manus hominum nec perfuadere mihi poffum, non, et cum multis, et faepe tractandum, quod placere et femper et omnibus cupias. Vale.

XVIII.

Caninio rogatus fuadet, ut, quam Comenfibus in epulum pecuniam promiferat, ita disponat, ut ipfe fuam in alimenta ingenuorum.

[merged small][ocr errors]

Deliberas

CANINI O SVO S.

Ut

mecum, quemadmodum pecunia, quam municipibus noftris in epulum obtulifti, poft te quoque falva fit. Honefta confultatio, non expedita fententia. Numeres reipublicae fummam? Verendum eft, ne dilabatur. Des agros? 2 publici, negligentur. Equidem nihil commodius invenio, quam quod ipfe feci. Nam pro quin gentis millibus nummum, quae in alimenta ingenuorum promiferam, agrum ex meis, longe pluris, actori publico mancipavi: eundem vectigali im

XVIII, Deliberas mecum)
Confulis me.
Sic mox conful-
tatio. Vid. Ind. Bof. in Cornel.
Nepot. v. deliberare. S.

poft te fit) poft obitum tuum non alienis rebus, fed femper epulis iftis refervetur et impendatur. E.

2 actori publico mancipavi) Servo publico (ut alii, non fibi,

acquirere poffet) imaginaria, venditione tradidi. Multa hac de re viri docti ad illud Tac. An. 2, 30. Quia vetere fenatusconfulto quaeftio in caput domini prohibebatur, callidus et novi iuris repertor Tiberius mancipari fingulos actori publico iubet: fcilicet ut in Libonem ex fervis falvo fenatusconfulto quae

« VorigeDoorgaan »