tidem repetens ea maxime (non enim mentiar) quae de me de me fcripfifti. fcripfifti. In quibus quidem percopiofus fuifti. Quam multa, quam varia, quam non eadem de eodem, nec tamen diverfa, dixifti? 2 Laudem pariter et gratias agam? Neutrum fatis poffum, et, fi poffem, timerem, ne arrogans elfet, ob ea laudare, ob quae gratias agerem. Unum illud addam, omnia mihi tanto laudabilio-, ra vila, quanto iucundiora; et tanto iucundiora, quanto laudabiliora erant. Vale. XXXII. Quid agat amicus, quaerit: et delicatum otium fuum feftive narrat. C. PLINIVS TITIANO SVO S. Quid agis? quid acturus es? Ipfe vitam iucundillimam, id eft otiofiffimam, vivo. Quo fit, ut fcribere longiores epiftolas nolim, velim legere: illud, tanquam delicatus; hoc, tanquam otiofus. Nihil eft enim aut pigrius delicatis, aut curiofius otiofis. Vale. XXXIII. Mira de Hipponenfi delphino narrat. C. PLINIVS CANINIO S VO S. Incidi in materiam veram, fed fimillimam fictae, dignamque illo laetiffimo, altiifimo, planeque XXXI, 2 ne arrogans effet) Viderer enim tanquam rem laude dignam extollere fecundum illud et benevolum tuum de me iudicium; idque ea iple re probare, et agnofcere. Quae fequuntur, ita intelligo: illud ipfum laudabile in libro tuo puto, quod ita iucunde potuifti fcribere, ita fua viter laudare. Viciffim illud multum auxit iucunditatem, quam ex libro tuo percepi, quod gaudebam amicum ita in illo verlatum, laudem ut mereretur. G. XXXIII, I ifto quod in te eft. Plinius 4, 30, 1. Attuli tibi ex patria mea pro munufculo quaeftionem, altiffima ifta poëtico ingenio. Incidi autem, dum fuper coenam varia mirácula hinc inde referuntur. Magna auctoris fides: tametfi quid poëtae cum fide? Is tamen auctor, cui bene vel hiftoriam fcripturus credidiffes. Eft in Africa Hipponenfis colonia, ma-z ri proxima adiacet ei navigabile flagnum, ex quo, in modum fluminis, aeftuarium emergit, quod vice alterna, prout aeftus aut repreffit, aut impulit, nunc infertur mari, nunc redditur ftaguo. Omnis hic aetas pifcandi, navigandi, atque3 etiam natandi ftudio tenetur: maxime pueri, quos otium ludusque folicitat. His gloria et virtus altiffime provehi: victor ille, qui longiffime, ut litus, ita fimul nantes, reliquit. Hoc certamine 4 puer quidam, audentior ceteris, in ulteriora tendebat. Delphinus occurrit, et nunc praecedere puerum, nunc fequi, nunc circuire, poftremo Tubire, deponere, iterum fubire, trepidantemque perferre primum in altum: mox flectit ad litus, redditque terrae et aequalibus. Serpit per colo-5 niam fama: concurrere omnes, ipfum puerum tanquam miraculum adfpicere, interrogare, audire, narrare. Poftero die obfident litus, profpectant mare, et fi quid eft mari fimile. Natant pueri inter hos ille, fed cautius. Delphinus rurfus ad tempus, rurfus ad puerum venit. Fugit ille cum ceteris. Delphinus, quali invitet, eruditione dignissimam. ubi vid. Gesner. et Heulinger. S. poëtico ingenio) Quod de fcribit 8, 4. pr. G. Magna auctoris fides) Cur non nominat avunculum fuum, qui narrat 9. 8. f. 8? ubi plures id genus delphini amatores hominum. Similis etiam, quam ex Apione narrat Gellius 7, 8. G. 2 adiacet — ex quo) Cort. adiacet navigabile ftagnum: ex hoc. placet. Sic enim narratio vividior. S. 4 ulteriora) non stagni, puto, fed maris; remotiora a litore, a terra. S. 5 fi quid eft mari fimile) Confueta figura fi quid poluit pro relativo quod vel quidquid, non ipfum tantum mare, fed illud flagnum cum fuo Euripo, quo mare inferri referrique modo dixit. G. Vera videtur Cortii coniectura: ecquid e mari fimile. S. invitet, revocet Cortius et Gierigius: invitet et revocet. bene. S. 4 revocet, exfilit, mergitur, variosque orbes impli6 citat expeditque. Hoc altero die, hoc tertio, hoc pluribus, donec homines, innutritos mari, fubiret timendi pudor. Accedunt, et adludunt, et appellant: tangunt etiam, pertrectantque praebentem. Crefcit audacia experimento. Maxime puer, qui primus expertus eft, adnatat natanti, infilit tergo: fertur referturque, agnofci fe, amari putat, amat ipfe: neuter timet, neuter timetur: huius fiducia, manfuetudo illius augetur. 7 Nec non alii pueri dextra laevaque fimul eunt hortantes monentesque. Ibat una (id quoque mirum) delphinus alius, tantum fpectator et comes. Nihil enim fimile aut faciebat, aut patiebatur: fed alterum illum ducebat, reducebat, ut puerum 8 ceteri pueri. Incredibile (tam verum tamen quam priora) delphinum geftatorem colluforemque puerorum in terram quoque extrahi folitum, arenisque ficcatum, ubi incaluiffet, in mare revolvi. 9 Conftat Octavium Avitum, legatum proconfulis, in litus educto religione prava fuperfudiffe unguen implicitat expeditque) Hoc fenfum, ut equis, canibus, pavult, non continuaffe eundem vonibus, tribuere. G. motum circularem, fed quem primo feciffet orbem, illum converfo corpore deinde remenfum: ut canes, cum lafciviunt, aliaque animalia facere videmus. G. 6 appellant) Simonem vocant. Maior Plinius 9, 8. f. 7. Roftrum delphinis fimum: qua de cauffa nomen Simonis omnes miro modo agnofcunt, maluntque ita appellari. Si quis feverius agere cum viro erudito velit, poffit ipfi tribuere hanc fententiam, quali putaffet, a) confcios fibi effe delphinos illius conformationis roftri fui: b) noffe, hanc conformationem nomine Simonis declarari: c) illam fibi conformationem pulchram, et materiam laudis videri. Satis, credo, fuerit illis qualemcunque blanditiarum et plaufus alieni 8 in terram extrahi) Iam alias obfervavimus, quae ex Ovidii Ep. Herus ad Leand. 201. adferuntur, ut oftendatur, quam incredibilis haec fit narratio, Quem poftquam bibulis illifit fluctus arenis, Unda fimul miferum vitaque deferuit; ea partem fomnii effe, non ad hiftoriam animalis huius pertinere: pluribus autem obfervatum apud Plin. mai. 1. c. legendum, Solent in terram erumpere incerta de cauffa, nec (non et) ftatim tellure tacta moriuntur. G. 9 Octavium Avitum) Maior Plinius Flavianum legatum proconfulis [immo proconfulem. S.] nominat: forte ambo una fuere. G. Super fudiffe unguentum) Quod honoris genus habebant anima tum, cuius illum novitatem odoremque in altum refugiffe: nec nifi poft multos dies vifum languidum et moeftum; mox, redditis viribus, priorem lafciviam et folita minifteria repetiffe. Conflue- 10 baut ad fpectaculum omnes magiftratus, quorum adventu, et mora, modica res publica novis fumtibus atterebatur. Poftremo locus ipfe quietem fuam fecretumque perdebat. Placuit occulte interfici, ad quod coibatur. Haec tu qua mifera- 11 tione, qua copia deflebis, ornabis, attolles! Quamquam non eft opus adfingas aliquid aut adftruas: fufficit, ne ea, quae funt vera, ininuantur. Vale. libus, quae libera dimitterent, hirundinibus, equis, elephantis. Vide eruditiflimam obfervationem Cafauboni ad Sueton. Caef. 8. ubi nec huius delphini oblivilcitur. G. De illo honore hic non cogitandum, fed, ut ipfe Plinius ait, religione motus Avitus, quod To Si aliquid in delphino reperifle fibi videretur, eum unguento pertudit. Veriflime Gesnerus in carmine: Hoc in pifce deos fibi placaturus Avitus Naribus affundit croceos nardique liquores. S. 10 modica res publica) Reditus publici Hipponenfium iam ante modici ac tenues: res publica hic dicitur ut res familia ris, ut rem facere. Qui vel ita interpungunt, ut mora modioa iungantur, vel Refp. fcribunt, non videntur hanc fententiam fpectaffe, quae, nifi fallimur, unice vera eft. G. 11 Haec tu qua miferatione) Poëtam Caninium alloquitur, cui nimirum ob id ipfum hanc narravit hiftoriam, ut materiem carmini praeberet. Utrum fecerit Caninius, non dixerim: me certe excitavit Secundus, ut hoc fumerem ante XII annos argumentum carminis, quo honorem haberem veteri meo et literarum omnium in Vinarienfi aula Patrono, cui mitem senectutem et beatum in rure fuo, in quod recellit, otium, ex animi fententia precor. Licetne illud huc attexere? Et ponamus, monumentum non ut tam qualiscunque ingenii, quod ad tales ludos paullatim, eft, obdurefcit, quam par aeternae in virum, immortaliter de nobis meritum, pietatis. Hoc monumentum tibi, Plini Secunde, qui fimiles MARSCHALLI mei, et tui ipfius viros vivus compleciebare, colebas mortuos, ad omnes pofteros fervandum commendamus. Eft autem illud carmen, cuius aliquot fimilia olim nobis nata funt. Et erunt forte amici quidam, quibus hunc libellum donabimus, ita blandi, uti rogent ea colligi, quibus deinde obtemperatum, in praefatione gloriari modefte poffimus: Satisne probavi me poëtam? an melius, quam ipfo carmine? G. Hoc unum, MARSCHALLE, tuis tibi deerat in hortis, Fons falientis aquae, Nymphis fedesque iocusque. Hoc etiam tua cura tibi, an fortuna? paravit. Qua puros capiunt paffo fpecularia foles In lunam falcata finu, qua maximus aeftus, Exoritur iam dulce fitisque aeftusque levamen: Lympha falit labro recidens excepta capaci. An patiere, alto qui munera pectore fpernis, Pifcis ut his in aquis noftro tibi munere ludat? Accipe, quem prifci commendat gratia faccli, Quique inftar faecli vel folus, Plinius ille, Traiani decus, atque fui laus unica Comi, Quem primum laudet, cui non ignotus uterque, Si tibi fit fimilis prifco revocandus ab aevo. Nec metus, ut labri delphinum anguftia magnum Terreat: ille per arentes te laetus arenas, Ille per et montes, et per ftabula alta ferarum, Ingentem pietate virum pius ipfe fequatur. Monitrorum genitrix terra Afra, Diarrhytos Hippo 20 Qua colitur millis Roma de matre colonis, Humani ah! nimium vidit miracula pifcis. Imminet urbs ftagno. hoc vicino e gurgite ponti, (Euripus qualis fluctus vomit atque reforbet) Hauritque infufas urgentibus aeftibus undas, Navigat hic omnis populus, varioque natatu Huius amore puer reliquis audentior unus 25 30 35 |