Non poffum tamen de mora queri, quum mihi contigerit, quod erat aufpicatiffimum, natalem tuum in provincia celebrare. Nunc rei publicae 3 Prufenfium impendia, reditus, debitores excutio: quod ex ipfo tractu magis ac magis neceffarium intelligo. Multae enim pecuniae variis ex cauffis a privatis detinentur: praeterea quaedam minime legitimis fumtibus erogantur. Haec tibi, Domine, 4 in ipfo ingreffu meo fcripfi. Quinto decimo Calend. Octobres, Domine, provinciam intravi, quam in eo obfequio, in ea erga te fide, quam de genere humano mereris, inveni. Difpice, Domine, an5 neceffarium putes, mittere huc menforem. Videntur enim non mediocres pecuniae poffe revocari a curatoribus fi menfurae fideliter aguntur. operum, Ita certe profpicio ex ratione Prufenfium, quam cum Maximo tracto.

XXIX.

TRAIANVS PLINIO s.

Cuperem fine querela corpufculi tui, et tuorum,

ferenti enim feriem eorum, quae Traianus his Plinii literis refcriplit, apparet, hoc loco diem ingreflus in provinciam indicatum fuiffe. S.

3 tractu) Forte tractain, quod ex coniectura Rittershufiana affumlit Cortius. G.

Affumlit item Gierigius, Vid, I. A. Erneftinm ad h.l. S.

Haec tibi --inveni) Uncis haec, ut fpuria, Gierigius inclufit. Laudo factum. S.

quod fidem non haberet Graecu lis, metueretque, ne illi odio aut amori, vel lucro adeo, plus darent, quam fidei et religioni. Quam frequens hic fraus fuerit, docet titulus Digeftorum 11, 6. fi menfor falfum modum dixerit. Ad fimilem quaeftionem fimile refponfum accipit Secundus 48, 6. 49,3. G.

fi aguntur) Vix ferri hic potelt indicativus modus, non propter conditionalem fi, quae fine dubio indicativo faepe íungitur; fed quod ipfa fententia omnino fuspenfa, et cum modefta dubitatione coniuncta, videtur. Nolui tamen contra libros, quod fciam, omnes aliquid mu tare. Sic mox 40, 4. G.

5 menforem) aedificiorum intellige, quod nomen etiam adiicitur in vetuftis aliquot infcriptionibus apud Grut. p. 623. f. Sunt nempe hi menfores architecti, qui dimenfis omnibus aeftimant materiam pariter atque operam aedificiorum. Videtur autem Plinius Roma petiiffe menforem, non tam, quod peritus XXIX, i tuorum) Nolim tennemo effet in provincia; quam tare: per fe enim intelligitur,

Adfcivit Gierigius agantur. Cf. I, A. Erneftius ad h. 1. S.

pervenire in Bithyniam potuiffes, ac fimile tibi iter ab Ephefo ei navigationi fuiffet, quam exper2tus usque illo eras. Quo autem die perveniffes in Bithyniam, cognovi, Secunde cariffime, literis tuis. Provinciales, credo, profpectum fibi a me, intelligent. Nam et tu dabis operam, ut manifeftum fit illis, electum te effe, qui ad eosdem mei Bloco mittereris. Rationes autem in primis tibi rerum publicarum excutiendae funt. Nam et effe eas vexatas fatis conftat. Menfores vix etiam iis operibus, quae aut Romae, aut in proximo, fiunt, Jufficientes habeo: fed in omni provincia inveniuntur, quibus credi poffit, et ideo non deerunt tibi, modo velis diligenter excutere.

XXX.

Confulit, cuftodiae per publicos fervos adfervandae fint, an per milites.

C. PLINIVS TRAIANO IMP. S.

Rogo, Domine, confilio me regas haefitantem, utrum per publicos civitatum fervos (quod usque adhuc factum) an per milites, adfervare cuftodias debeam. Vereor enim, ne et per fervos publicos parum fideliter cuftodiantur, et non exiguum 2 militum numerum haec cura diftringat. Interim publicis fervis paucos milites addidi. Video tamen periculum effe, ne id ipfum utrisque negligentiae cauffa fit; dum communem culpam hi in illos, illi in hos regerere poffe confidunt.

Nihil

XXXI. (XXI)

TRAIANVS PLINIO S.

opus eft, mi Secunde cariffime, ad conti

graviffimos illos aeftus etiam co, miuibus Plinii moleftos fuiffe. Ceterum quid in hac epiftola io

culare infit, non video: immo omnia, ut peramanter, ita graviter fcripta funt. S.

1

nendas cuftodias, plures commilitones converti. Perfeveremus in ea confuetudine, quae ifii provinciae eft, ut per publicos fervos cuftodiantur. Etenim, ut fideliter hoc faciant, in tua feveritate ac diligentia pofitum eft. In primis enim, ficut fcribis, verendum eft, ne, fi permifceantur fervis publicis milites, mutua inter fe fiducia negligentiores fint: fed et illud haereat nobis, quam pauciffimos milites a fignis avocandos effe.

XXXII. (XXII)

Cur nondum a Baffo fupernumerarios milites revocaverit, fignificat.

C. PLINIVS TRAIANO IM P. S.

Gabius Baffus, praefectus orae Ponticae, et re-
verentiffime et officiofiffime, Domine, venit ad
me, et compluribus diebus fuit mecum. Quan-
tum perfpicere potui, vir egregius, et indulgen-
tia tua dignus: cui ego notum feci, praecepille
te, ut ex cohortibus, quibus me praeeffe vo-
luifti, contentus effet beneficiariis decem, equi-
tibus duobus, centurione uno.
fufficere fibi hunc numerum,

Hoc in cauffa
pturum tibi.
nus ftatim revocandos putarem,
pra numerum.

XXXII beneficiariis) Dubiae admodum conditionis homines in locum fuum vindicaffe videtur vir illuftris Ge. Christian. Gebauerus in originibus Feodi p. 6. fqq. Breviter, funt milites bencficio Ducis fui f. Tribuni a durioribus militiae muneribus, portandi, fodiendi, liberi, ut propriam belli operam tanto enixius navarent, quos proinde Duces cuftodiae et minifteriorum quorundam cauffa

Refpondit, non idque fe fcrifuit, quo miquos habet fu

circa fe habebant, End Jeganeią τῶν Μαγισράτων τεταγμένοι, με optime in gloflis verborum iuris Car. Labbaei ex iplius emendatione definiuntur. Haec defcriptio ad loca veterum omnia convenit, et ad conciliandum cum Fefto, i. e. Verrio Flacco, Vegetium etiam valet; quod ex Gebaueri obfervatis in thefauro Linguae Latinae oftendere non omittemus. G.

XXXIII. (XXIII)

TRAIAN VS PLINIO S.

Et mihi fcribit Gabius Baffus, non fufficere fibi eum militum numerum, qui ut daretur illi, mandatis meis complexus fum. Quod quaeris, fcripfiffe me, ut notum haberes, his literis fubiici iuffi. Multum intereft, res pofcat, an homines imperare latius velint. Nobis autem utilitas demum' fpectanda eft: et quantum fieri poteft, curandum, ne milites a fignis abfint,

XXXIV. (XXIV)

Prufenfium nomine balineum rogat exftrui.

C. PLINIVS TRAIANO IM P. S.

Prufenfes, Domine, balineum habent et fordidum et vetus. Id itaque, indulgentia tua, reftituere defiderant; ego tamen aeftimans novum fieri debere, videris mihi defiderio mihi defiderio eorum indulgere a poffe. Erit enim pecunia, ex qua fiat: primum ea, quam revocare a privatis et exigere iam coepi: deinde, quam ipfi erogare in oleum foliti,

non infrequentia fint talia apud optimos quosque fcriptores, docent quos laudat Cort. ad Salluft. Iug. 30, 1. add. Davif. ad Cic. Tuc. 2, I. Simillimum eft Hirtii de B. Afr. c. 25. pr. Rex Iuba cognitis Caefaris difficultatibus, et copiarum paucitate, vifum eft etc. Etiam hic plura dedit Davifius. G.

2 revocare a privatis) Vid. Ep. 28, 3. G.

in oleum) Quod publice praeberetur in balneis: unde publicum munus ut fitonias, fic eleo-. ηίας, σιτωνίας, ἐλαιωνίας, emendi olei, de quo 1. 18. §. 5. . de vacat. et excufat. muner. add. Cuiac. ad 1. 6. 7. de excufatio

parati funt in opus balinei conferre.

Quod

alioqui et dignitas civitatis, et feculi tui nitor poftulat.

XXXV. (XXV)

TRAIANVS PLINIO S.

Si inftructio novi balinei oneratura vires Prufenfium non eft, poffumus defiderio eorum indulgere: modo ne quid ideo aut intribuant, aut minus illis in pofterum fiat ad neceffarias erogationes.

XXXVI. (XXVI)

De militibus, liberto Caefaris relinquendis, confulit.

C. PLINIVS TRAIANO I M P. S.

Maximus, libertus et procurator tuus, Domine, praeter decem beneficiarios, quos adfignari a me Gemellino, optimo viro, iuffifti, fibi quoque confirmat neceffarios effe milites. Ex his interim, ficut inveneram, in minifterio eius relinquendos exiftimavi: praefertim quum ad frumentum comparandum iret in Paphlagoniam. Quin etiam tutelae cauffa, quia defiderabat, addidi duos equites. In futurum quid fervari velis, rogo refcribas.

XXXVII. (XXIX)

TRAIANVS PLINIO S.

Nunc quidem proficifcentem, ad comparationem