eft, quo erat omnium. Nec decet aliter filium 5 affumi, fi affumatur a principe. An Senatum Populumque Romanum, exercitus, provincias, focios, transmiffurus uni, fuccefforem e finu uxoris accipias? fummaeque poteftatis heredem tantum intra domum tuam quaeras? non per totam civitatem circumferas oculos? et hunc tibi proximum, hunc coniunctiffimum exiflimes, quem optimum, quem diis fimillimum inveneris? Im6peraturus omnibus, eligi debet ex omnibus. Non enim fervulis tuis dominum, ut poflis effe contentus quafi neceffario herede, fed principem civibus daturus es imperator. Superbum iftud et regium, nifi adoptes eum, quem conftet impera7 turum fuille, etiamfi non adoptaffes. Fecit hoc Nerva, nihil intereffe arbitratus, genueris an elegeris, fi perinde fine iudicio adoptentur liberi, ac nafcuntur: nifi tamen quod aequiore animo ferunt homines, quem princeps parum feliciter genuit, quam quem male elegit. VIII. Sedulo ergo vitavit hunc cafum, nec iudicia hominum, fed deorum etiam in confilium allumfit. Itaque non tua in cubiculo, fed in templo; nec ante genialem torum, fed ante pul 3 vinar Iovis optimi maximi, adoptio peracta eft: qua tandem non fervitus noftra, fed libertas, et falus, et fecuritas fundabatur. Sibi enim dii a gloriam illam vindicaverunt: horum opus, horum illud imperium; Nerva tantum minifter fuit. Utique qui adoptaret tam paruit, quam tu, qui adoptabaris. Allata erat ex Pannonia laurea, id 5agentibus diis, ut invicti imperatoris exortum victoriae infigne decoraret. Hanc Imperator Nerva in gremio Iovis collocarat: quum repente folito maior et auguftior, advocata hominum concione deorumque, te filium fibi, hoc eft, unicum auxilium fellis rebus affumfit. Inde quafi depofito4 imperio, qua fecuritate, qua gloria laetus (nam rum rationem habent; lectorum, qui etiam tricliniares funt, pulvinaria. Hinc lectifternia, epulae quafi folemniores Deorum, etc. G. 2 Utique) Sic omnino legendum, vidit Schwarzius: cuius codex, ut et margo Gudiani, utque hic habent. Cum literas er fic fignare foleant librarii, ut apicem apoftrophi inftar ad literam praecedentem adiiciant; apparet, quomodo i litera obfcure fcripta vel plane omitti, vel in er nutari potuerit. Ceterum malit vir doctiflimus, qui adoptabat; cum fequatur, qui adoptabaris. Cogitabam, an forte fuerit quum. Vocabula monolyllaba, quorum principium eft q, omnibus modis milceri et confundi in libris antiquis, non ignorant, qui eos tractarunt. Ingeniofe Heumannus meus, teque cum adoptaret. G. Bene Gierigius ita edidit: Uterque, tam qui adoptabat, tum paruit, quam tu, qui adoptabaris. E. Vid. I. A. Erneftius, cui accedo. S. 3 ex Pannonia laurea) Non a Traiano (ut fcriptor multis leculis polterior Cedrenus narrat) quod hic non taciturus erat Pli ་ nius; et diferte Xiphilinus e Dione L. 68. p. 770. E. ubi de hac re, ἦρχε δὲ τῆς Γερμανίας ἐκεῖ vos. Add. mox 9, 2. Quae contra hanc fententiam monuit Dodwellus Prael. Cambd. 6. p. 273. fqq. non potuerunt ab ea dimovere Maffonum in vita Plinii ad A. C. 99. §. 3. De literis laureatis, e provincia mitti folitis, exftat elegans disfertatio Io. Guil. Bergeri. Repetit de hac lauro 16, 1. G. folito maior) Quem folicitudo atque metus contraxerant ante et deprefferant, eum gaudium de confilio fuo, et certa Ipes boni eventus, iam erigebat. Nota vis utriusque commotionis: nota Sixti V. hiftoria, inventis Petri clavibus fe erigentis. G. Haec Gesnerus quoxas. Sed maius quiddam cogitavit Plinius, ipfius numinis quandam quali nimola agnofcens. Virgilius Aen. 1, 588: 1. Reftitit Aeneas, claraque in luce refulfit, Os humerosque deo fimilis etc. ubi v. Heynium. Eodem fpectat deorum concio, quod Gierigius, ni fallor, minus recte interpretatur Splendidillimus hic locus. S. 4 qua gloria) Gloriam hic intelligo non alienam praedica Oblitine quantulum refert, deponas, an partiaris imperium? nifi quod difficilius hoc eft) non fecus ac praefenti tibi innixus, tuis humeris fe patriamque fustentans, tua iuventa, tuo robore invaluit! 5 Statim confedit omnis tumultus. Non adoptionis opus iftud fúit, fed adoptati: atque adeo temcre fecerat Nerva, fi adoptaffet alium. fumus, ut nuper poft adoptionem non defierit feditio, fed coeperit? Irritamentum iftud irarum, 6 et fax tumultus fuiffet, nifi incidiffet in te. An dubium eft, ut dare poffet imperium imperator, qui reverentiam amiferat, auctoritate eius effectum effe, cui dabatur? Simul filius, fimul Caefar, mox Imperator, et confors Tribuniciae poteftatis, et omnia pariter, et ftatim factus es: quae proxime parens verus tantum in alterum filium contulit. IX. Magnum hoc tuae moderationis indicium, quod non folum fucceffor imperii, fed particeps etiam fociusque placuifti. Nam fuccef for, etiamfi nolis, habendus eft: non eft haben tionem, fed iudicium de fuo facto praeclarum, verbo, gloriationem, fed honeftam, et potius in vultu alacri et fereno, con fcientiae indice, quam invidiofa fui iactatione pofitam. G. nam hoc eft) Mihi non bene fcribendi regulas diligentillime exactus eft. S. 15. 5 poft adoptionem) Pilonis a Galba factam Tac. H. fqq. G. 6 Simul filius etc.) Vid. I. A. Erneftium ad h. 1. S. parens verus) Vefpafianus in eft dubium, hanc parenthelin Titum; non item in Domitiaculpa librarii, qui eam praeterviderat, verfu uno ferius, quam oportebat, collocatam, revocari debere, ponique poft verba, quafi depofito imperio. G. num. G. IX, 1 non eft habendus) *Omittit hoc eft liber Schwarzianus: qui recte etiam fuffragatur le ctioni optimorum, quam damus; cum alii legant, habendus es: non es habendus. G. Pli Nili verba fic ordinanda: Inde qua fecuritate, qua gloria laetus, quafi depofito imperio etc. Hi nempe non videbant, Fervidum dicentis ingenium na- nium nunc univerfe loqui. Ceteturalem cogitationum ordinem rum bene notavit Gierigius, hane turbare polle, fateor: fed quem fententiam incommode hic adbinos legimus Plinii panegyricum, bitam effe; fermonem enim elle non in Senatu recitatus, fed per de fuccellore, quem Imperator otium elaboratus, adque omnes ipfe fua fponte fibi eligat. E dus focius, nifi velis. Credentne pofteri, Patri- 2 cio et Confulari, et Triumphali patre genitum, quum fortiffimum, ampliffimum, amantiflimum fui exercitum regeret, Imperatorem non ab exercitu factum? eidem, quum Germaniae praefideret, Germanici nomen hinc miffum? nihil ipfum, ut Imperator fieret, agitaffe? nihil feciffe, nifi quod meruit, et paruit? Paruifti enim, Caefar, 3 et ad principatum obfequio pervenifti: nihilque magis a te fubiecti animo factum eft, quam quod imperare coepifti. Iam Caefar, iam Imperator, iam Germanicus, abfens et ignarus, et poft tanta nomina, quantum ad te pertinet, privatus. Magnum videretur, fi dicerem, Nefcifti te Impe-4 ratorem futurum: eras Imperator, et effe te nefciebas. Ut vero ad te fortunae tuae nuntius Non affentior. Haec enim fententia argumentum tenet, quo evincatur, Traianum Nervae etiam participem imperii fociumque placuiffe. S. e 2 Patricio) Non fenfu antiquo; qui neque Italus, aut iuris adeo Italici effet: fed patricius fuit Traianus pater ex eo genere, qui fuppleti funt ab Imperatoribus, quale quid conftat de lulio Caef. e Sueton. c. 41; de Claudio ex Tac. A. 11, 25. nempe in numerum patriciorum adfcis vit vetuftiffimum quemque Senatu, aut quibus clari parentes fuerant: quis autem confule clarior? de Velpafiano denique ex eiusd. Taciti Agric. 9. Huius conditionis fuiffe videtur Titianus, C. MaefI Titiani et Fonteiae Frontinae Confularium filius, PATRICIVS, cui ob honorem togae virilis monumentum pofuit Clodius Rufus apud Reinef. 6, 62. De Patriciis a Conftantino M. inftitutis avra Eg άvтw, Iac. Gothofr. ad C. Th. 6, 6. de COSS. praefectis Add. Gesneri ad I. A. etc. G. Confulari, Triumphali) Confulatus mentio in faftis nulla ; triumphum Parthicum i. e. ornamenta triumphalia memorat etiam 14, I. G. 4 Magnum videretur etc.) Similis forma orationis deinde 31, 5. G. Addidit haec Plinius, ut oftenderet, quam longe Traianus ab omni ambitione affectandique im perii ftudio afuiffet. Qui pro lufu frigido ineptoque habent, vereor ne iufto leverius iudicent. Dandum in his oratori aliquid licentiae, nec ad vivum talia refecanda. S. eras Imperator) Velim admoneat in hoc loco magister tirones, quam facile fit captandis antithelibus et acuminibus in ineptias incidere. Traianus, priusquam ei ex Roma nuntiabatur, non poterat fcire, fe Imperatorem factum: post nuntium autem non poterat nefcire, neque neTalia, ie fuperficie fciebat. fpectes, fplendent: fi, quem fenfum habeant, examines, mirifice frigent. E. venit, malebas quidem hoc effe, quod fueras, fed non erat liberum. Annon obfequereris Prin5cipi civis, legatus Imperatori, filius patri? Ubi deinde difciplina, ubi mos a maioribus traditus, quodcunque Imperator munus iniungeret, aequo animo paratoque fubeundi? Quid enim, fi provincias ex provinciis, ex bellis bella mandaret? Eodem illum uti iure poffe putes, quum ad imperium revocet, quo fit ufus, quum ad exercitum miferit; nihilque intereffe, ire legatum, an redire Principem iubeat, nifi quod maior fit obfequii gloria in eo, quod quis minus velit. X. Augebat auctoritatem iubentis in fummum discrimen auctoritas eius adducta: utque magis parendum imperauti putares, efficicbatur 2 eo, quod ab aliis minus parebatur. Ad hoc audiebas Senatus Populique confenfum. Non unius Nervae iudicium illud, illa electio fuit. Nam qui ubique funt homines, hoc idem votis expetebant; ille tantum iure Principis occupavit, primusque fecit, quod omnes facturi erant. Nec Hercule tantopere cunctis factum placeret, nifi placuiffet, 3 antequam fieret. At quo, dii boni, temperamento poteftatem tuam fortunamque moderatus es? Imperator tu titulis, et imaginibus, et fignis: ire et 5 ad imperium revocet) Non, Principem. Mittere et revocadenuo vocet ad imperium, quod, re fibi opponuntur, ut vel quale iam habuifti; fed, re- redire. S. tro vocet Romam ad fuscipiendum Populi Romani imperium. *Sed quantumvis probabilis fit haec interpretatio, tamen diffiteor, mihi magis placere Bau non dianam coniecturam, ad imperium te vocet. Sic etiam tueri licebat, Eodem illo uti iure etc. Sed potior tamen Lipfiana emeudatio a Cufpiniano iam prodita, illum. G. Cave Baudianam coniecturam probes. Vulgatam lectionem fatis tuentur fequentia, redire X, 2 iure Principis) Suavitas quaedam eft in hoc loco, quam capias, fi cogites, principem ordinis proprie nomen effe, ut, princeps Horatius ibat. G. 3 titulis, et imaginibus) Titulos intelligo infcriptionum pu blicarum in ftatuis, clupeis, et aliis monumentis: imagines non tantum illas nobilitatis indices, privatas; fed eas, quae in caftris, cum fignis et in fignis militaribus colebantur, de quibus, ipfisque adeo fignis Liplius |