Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

mentur. Scis enim, praecipuum effe indicium 3 non magni principis magnos libertos. Ac primum neminem in ufu habes, nifi aut tibi, aut patri tuo, aut optimo cuique dilectum; ftatimque hos ipfos quotidie deinde ita formas, ut fe non tua fortuna, fed fua metiantur: et tanto magis digni, quibus honor omnis praeftetur a nobis, quia non 4 eft necelle. Iuftisne de cauflis S. P. Q. R. OPTIMI tibi cognomen adiecit? Paratum id quidem, et in medio pofitum, novum tamen. Scias ne

minem ante meruiffe, quod non erat excogitan5 dum, fi quis meruiffet. An fatius fuit, FELICEM vocare? quod non moribus, fed fortunae datum eft: fatius, MAGNVM? cui plus invidiae, quam pulchritudinis ineft. Adoptavit te optimus prin6 ceps in fuum, fenatus in OPTIMI nomen.

Hoc tibi

tam proprium, quam paternum; nec magis definite diftincteque defignat, qui TRAIANVM, quam qui OPTIMVM appellat: ut olim frugalitate Pifones, fapientia Laelii, pietate Metelli monftrabantur. Quae fimul omnia uno ifto nomine continentur. Nec videri poteft optimus, nifi qui eft omnibus [optimis] in fua cuiusque laude praeftantior. 7 Merito tibi ergo poft ceteras appellationes haec eft addita, ut maior. Minus eft enim Imperato

3 optimo cuique dilectum) * Recte, nec fine fuffragio MS. Principum polt cuique omitti iubet Schwarzius. Proftatimque, quod incommodum fane eft, cum quotidie ac deinde fequantur, Lipfius legendum fufpicatur, dilectum aeftimatumque. Hos ipfos. Cui eatenus fubfcribo, ut certe Statimque corruptum ex nomine ad dilectum adiuncto arbitrer: fuitne Spectatumque? G.

4 Iuftisne de cauffis) Vid. ad 56, 2. G.

non erat excogitandum) Non opus erat, ut tamquam novum, quo te afficeremus, honorem excogitaremus. G.

6 omnibus [optimis]) *Includendum curavi optimis, ut nimis luxurians, et forte imprudenter tantum huc relatum ex praecedentibus. G.

Omifit adeo Gierigius. Mihi fatis commodum vereque Plinianum videtur. Senfus: non poteft optimus videri, nifi qui vincit omnes, qui in fua quisque laude maxime excellunt. Cap. 89, 1. optimus ipfe non timuifti eligere meliorem. Cap. 92, 4. meliorem optimo genuit. Supra Cap. 62, 8. nullamque in eo gloriam ponit, quod fit omnibus maior, nifi maximi fuerint, quibus maior eft. S.

rem, et Cacfarem, et Auguftum, quam omnibus Imperatoribus, et Caefaribus, et Auguftis elle meliorem. Ideoque ille parens hominum deorum-8 que OPTIMI prius, deinde MAXIMI nomine colitur. Quo praeclarior laus tua, quem non minus conftat optimum effe, quam maximum. Adfequutus 9 es nomen, quod ad alium transire non poflit, nifi ut appareat in bono principe alienum, in malo falfum: quod licet omnes poftea ufurpent, femper tamer agnofcetur ut tuum. Etenim, ut 10 nomine AVGVSTI admonemur eius, cui primum dicatum eft, ita haec OPTIMI appellatio nunquam memoriae hominum fine te recurret, quotiesque pofteri noftri OPTIMVM aliquem vocare cogentur, toties recordabuntur, quis meruerit vocari.

[ocr errors]

LXXXIX. Quanto nunc, dive Nerva, gaudio frueris, quum vides et effe OPTIMVM, et dici, quem tamquam optimum elegifti! quam laetuni tibi, quod comparatus filio tuo vinceris! Neque enim alio magis approbatur animi tui magnitudo, quam quod optimus ipfe non timuifti eligere meliorem. Sed et tu, pater Traiane, (nam tu quo-2 que, fi non fidera, proximam tamen fideribus obtines fedem) quantam percipis voluptatem, quum illum tribunum, illum militem tuum, tan

[blocks in formation]

fidera Deorum fedes. In his quatuordecim non licet federe nili confecratis Auguftis. Conf. 11, 2. Sed, fi Lucanum audimus, 9, 6. Quod patet terras inter, lunaeque meatus, Semidei manes habitant. Laudavit Lipfius: Cellarius autem Manil. 1, 761. et goo. Ceterum non paffus eft Traianus patrem fuum femper exfulare caelo ipfo. Exftat enim nummus fexto illius confulatu percuffus, in quo DIVI NERVA ET TRAIANVS PAT. adverfis vultibus proponuntur. vid. Spanh. disf. 11. p. 328. G.

tribunum

militem) De tribunatu Traiani dictum c. 15, 1.

tum imperatorem, tantum principem cernis! cumque eo, qui adoptavit, amiciflime contendis, 3 pulchrius fuiffe genuiffe talem, an elegiffe! Maete uterque ingenti in rempublicam merito, cui hoc tantum boni contuliftis! Lieet alteri veftrum filii virtus triumphalia, caelum alteri dederit: non minor tamen veftra laus, quod ifta per filium, quam fi ipfi meruissetis.

XC. Scio, P. C., cum ceteros cives, tum praecipue confules, oportere fic affici, ut fe publice magis, quam privatim obligatos putent. 2 Ut enim malos principes rectius pulchriusque eft ex communibus iniuriis odiffe, quam propriis: ita boni fpeciofius amantur ob ea, quae generi 3 humano, quam quae hominibus praeftant. Quia tamen in confuetudinem venit, ut confules, publica gratiarum actione perlata, fuo quoque nomine, quantum debeant principi, profiteantur: concedite, me non pro me magis munere ifto, quam

* Nonne melius erat fic, illum militem, illum tribunum tuum? G.

Immo Schwarzius alterum ordinem aptiorem confilio oratoris docet. Traianus pater filium miFatur e tribuno, et e gregario adeo milite ad imperatoriam diguitarem evectum. E.

an elegiffe!) Haec conftructio laborare videtur. Nam debebat ita connecti oratio, pulchrius fuiffe genuiffe talem, quam elegiffe: vel ita, pulchriusne fuerit, genuiffe talem, an elegiffe? G.

Prius daturus erat Erneftius. ,,Ita, inquit, non dubitavi cum Gierigio ponere pro vulg. an clegiffe, qaae conftructio corrupta eft. Gesnerus iam monuerat, debere ita connecti orationem:

pulchrius fuiffe, genuiffe talem, quam elegiffe: vel ita, pulchriusne fuerit, genuiffe talem, an alegiffe. Haec poiterior conftru

ctio mihi eriam aptior videtur verbo contendere, quod fequentem comparationem aliquam poftulare videtur." Veriflimum hoc. Vitium eft, non in an, fed in fuiffe: nili quid excidiffe dicamus. S.

Sed

3 triumphalia) De illa Parthica lauro loquitur, quam declaratum ivimus ad 14, 1. line dubio etiam triumphalem ftatuam patri pofuit, vel pofitam inftauravit : ornamentaque illi triumphalia confervavit. De caelo Nervae daio fupra c. 11. G.

XC, 3 in confuetudinem venit) In confuetudinem vertit MSS. et impreffi plures apud Schwarzium. Haeret ipfe: dubito ego quoque, nifi quod ad vertit propendet animus, quia inde librariis minus placuit. G. hoc paullo abstrufius, quod pro

perlata) Vid. I. A. Ernestius ad h. 1. S.

pro collega meo, Cornuto Tertullo, C. V., fungi. Cur enim non pro illo quoque gratias agam, pro4 quo non minus debeo? praefertim quum indul gentiffimus imperator in concordia noftra ea praeftiterit ambobus, quae fi tantum in alterum contulisset, ambos tamen aequaliter obligallet. Utrum-5 que noftrum ille optimi cuiusque fpoliator et carnifex ftragibus amicorum, et in proximum iacto fulmine afflaverat. Iisdem enim amicis gloriabamur, eosdem amiffos lugebamus: ac ficut nunc fpes gaudiumque, ita tunc communis nobis dolor et metus erat. Habuerat hunc honorem periculis6 noftris divus Nerva, ut nos, etfi minus notos, ut bonos tamen, promovere vellet: quia mutati feculi fignum et hoc effet, quod florerent, quorum praecipuum votum ante fuerat, ut memoriae. principis elaberentur.

XCI. Nondum biennium compleramus in officio laboriofiflimo et maximo, quum tu nobis, optime principum, fortiffime Imperatorum, confulatum obtulifti, ut ad fummum honorem gloria celeritatis accederet. Tantum inter te et illos a principes intereft, qui beneficiis fuis, commendationem ex difficultate captabant, gratioresque accipientibus honores arbitrabantur, fi prius illos defperatio, et taedium, et fimilis repulfae mora,

C. V.) h. e. clariffimo viro, ne putes illas figlas confularem virum fignificare. Nam Tertullum antea non fuifle confulem, Schwarzius monuit. E.

5 fulmine afflaverat) Compara Ep. 3, 11, 3. Tot circa me iactis fulminibus quafi ambuftus. G.

6 minus notos) *Notos non habent, quos Schwarzius adhibuit, libri antiqui. Poftulat autem, quod Liplius monuit, vel hoc vel fimile nomen fententia. Schwarzius fervat lectionem vulgatam et interpretatur: etfi minus

promoverit, morte praeventus, tamen promovere ad praefecturam aerarii vellet. Syllepleos talis exempla Pliniana profert. G.

Vid. I. A. Erneftius ad h. 1. S.

XCI, 1 in officio laboriofiffimo) Praefectura aerarii. Vid. 5, 15, 5. quae tota epiliola de hac neceffitudine agit. Add. 10, 20, 1.

G.

2 fi prius illos) Intellige honores. Honores nomen fuum fere amittunt, in notam et contumeliam mutantur, li differantur per repullas etc. G.

3in notam quandam pudoremque vertiffent. Obstat verecundia, quo minus percenfeamus, quo utrumque noftrum teftimonio ornaris: ut amore recti, amore reipublicae, prifcis illis confulibus aequa4veris. Merito nec ne, neutram in partem decernere audeamus; quia nec fas eft, affirmationi tuae derogare, et onerofum confiteri, vera effe, quae de nobis, praefertim tam magnifica, dixisti. 5 Tu tamen dignus es, qui eos confules facias, de quibus poffis ifta praedicare. Tribuas veniam, quod inter haec beneficia tua gratiflimum eft nobis, quod nos rurfus collegas effe voluifti. 6 Ita caritas mutua, ita congruens tenor vitae, ita una eademque ratio propofiti poftulabat: cuius ea vis, ut morum fimilitudo concordiae noftrae gloriam minuat, ac perinde fit mirum, fi alter' 7 noftrum a collega, ac fi a feipfo disfentiat. Non ergo temporarium et fubitum eft, quod uterque collegae confulatu, tamquam iterum fuo gaudet; nifi quod tamen, qui rurfus confules fiunt, bis quidem, fed temporibus diverfis obligantur: nos duos confulatus accipimus fimul, fimul gerimus, alterque in altero confules, fed iterum et pariter fumus.

XCII. Illud vero quam infigne, quod nobis praefectis aerario confulatum ante, quam fuccefforem dedifti! Aucta eft diguitas dignitate: neque continuatus tantum, fed geminatus eft honor, finemque poteftatis alterius, tamquam parum

4 onerofum) Pudorem noftrum onerat. Sic 78, 6. onerofa erit modeftiae etc. G.

6 gloriam minuat) Mirum enim non eft, fi homines fimillimis moribus et confiliis inter fo concordant. E.

7 temporarium et fubitum) non cafu quodam et fortuito facrum eft, ut uterque ierum collegae effemus, fed fcil. tuo, Tra

iane, confilio, et praevia deliberatione ita inftitutum. In fequentibus documenta funt aetatis Plinianae, qua ingenii laudem habebat, ex rebus utcunque miris aut repugnantibus acumina argutias captare. E.

et

XCII, 1 poteftatis alterius) Sufpicor poteftatis altera alte rius. Quam facile potuerit alte ra excidere, nemo non videt. S.

« VorigeDoorgaan »