primenda, illa quafi in ordinem redigenda eft, fi fumtibus parcas, quibus aliquanto rectius tua continentia, quam aliena contumelia, confulas. Quor-6 fum haec? Ne tibi optimae indolis iuveni quorundam in menfa luxuria fpecie frugalitatis imponat. Convenit autem amoriin te meo, quoties tale aliquid inciderit, fub exemplo praemionere, quid debeas fugere. Igitur memento, nihil ma-7 gis effe vitandum, quam iftam luxuriae et fordium novam focietatem: quae cum fint turpiffima dis creta ac feparata, turpius iunguntur, Vale.

Narrat, triumphalem ftatuam Spurinnae ob res bene geftas, etiam filio eius defuncto aliam folatii cauffa pofitam esse.

Heri

C.

PLINIVS MACRINO SVO S.

a fenatu Veftricio Spurinnae, Principe auctore, triumphalis ftatua decreta eft: non ita, ut multis, qui nunquam in acie fteterunt, nunquam caftra viderunt, nunquam denique tubarum fonum, nifi in fpectaculis, audierunt: verum ut illis, qui decus iftud fudore et fanguine et factis adfequebantur. Nam Spurinna Bructerùm regem a vi et armis induxit in regnum: oftentatoque bello,

6 Quorfum haec?) Rom. L. IV. C. XIX. init. Clay. Cic. Quorfus haec? H. b. v. S.

Statua decreta eft) Rom. ftatua decreta, line eft. H. nunguam tubarum fonum audierunt) τοῖς μὴ περισε Évos. Plutarch. Moral.

p. 220. E. S.

2 Bructerum) Vid. "Longol. ad Tac. German. c. 33. p. 122. S.

induxit) Cicero, opinor, fcripliffet reduxit; fi quidem bic de reductione agitur. S.

oftentatoque bello) Oftentat

1

ferociffimam gentem` (quod eft pulcherrimum vi→ 3 ctoriae genus) terrore perdomuit. Et hoc quidem virtutis praemium; illud folatium doloris accepit, quod filio eius Cottio, quem amifit absens, habitus eft honor ftatuae. Rarum id in iuvene: fed pater hoc quoque merebatur, cuius gravillimo vulneri magno aliquo fomento medendum fuit. 4 Praeterea Cottius ipfe tam clarum fpecimen indolis dederat, ut vita eius brevis et angufta debuerit hac veluti immortalitate proferri. Nam tanta ei fanctitas, gravitas, auctoritas etiam, ut poffet fenes illos provocare virtute, quibus nunc 5 honore adaequatus eft. Quo quidem honore, quantum ego interpretor, non modo defunctí memoriae et dolori patris, verum etiam exemplo profpectum eft. Acuent ad bonas artes iuventutem adolefcentibus quoque (digni fint modo) tanta praemia conftituta: acuent principes viros ad liberos fufcipiendos et gaudia ex fuperftitibus, et 6 ex amiflis tam gloriofa folatia. His ex cauffis ftatua Cottii publice laetor, nec privatim minus. Amavi confummatillimum iuvenem tam ardenter, quam nunc impatienter requiro. Erit ergo pergratum mihi hanc effigiem eius fubinde intueri, fubinde refpicere, fub hac confiftere, praeter 7 hanc commeare. Etenim fi defunctorum ima

gines domi pofitae dolorem noftrum levant, quanto magis eae, quibus in celeberrimo loco non modo fpecies et vultus illorum, fed honor etiam et gloria refertur? Vale..

VIII.

Ad Larium lacum rufticari optat.

C. PLINIVS

CANINIO

SVO S.

Studes? an pifcaris? an venaris ? an fimul

omnia? Poffunt enim omnia fimul fieri ad Larium noftrum. Nam lacus pifcem, feras filvae, quibus lacus cingitur, ftudia altiffimus ifte feceffus, affatim fuggerunt. Sed five omnia fimul, a five aliquid facias, non poffum dicere, Invideo: angor tamen non et mihi licere, quae fic concupifco, ut aegri vinum, balinea, fontes. quamne hos arctiflimos laqueos, fi folvere negatur, abrumpam? Nunquam, puto. Nam veteribus negotiis nova accrefcunt, nec tamen priora peraguntur: tot nexibus, tot quafi catenis maius in dies occupationum agmen extenditur. Vale.

Nun- 3

IX.

Erucium candidatum Apollinari commendat.

C. PLINIVS APOLLINARI

SVO S.

Anxium me et inquietum habet petitio Sexti Erucii mei. Adficior cura, et quam pro me folicitudinem non adii, quafi pro me altero patior: et alioquin meus pudor, mea exiftimatio, mea di2 gnitas in discrimen adducitur. Ego Sexto latum clavum a Caefare noftro, ego quaefturam impetravi: meo fuffragio pervenit ad ius tribunatus petendi, quem nifi obtinet in fenatu, vereor, ne 3 decepille Caefarem videar. Proinde adnitendum eft mihi, ut talem eum iudicent omnes, qualem effe princeps mihi credidit. Quae caussa fi ftudium meum non incitaret, adiutum tamen cuperem iuvenem probiffimum, graviflimum, eruditillimum, omni denique laude digniffimum, et 4 quidem cum tota domo. Nam pater eius Erucius Clarus, vir fanctus, antiquus, difertus, atque in agendis cauflis exercitatus, quas fumma fide, pari conftantia, nec verecundia minore defendit. Habet avunculum C. Septicium, quo nihil verius,

IX, Erucii) Sic Cortius ex Mediceo. Saepe fic libri fluctuMSS. alii Euricii. G. ant. Vid. Interpr. ad Liv. 1, 19, 6. 1, 53, 3. S.

Erucii etiam Rom. H.

pro me altero) Nota amici msgigaois, quam illuftrat Cor tius ad h. 1. et ad Cic, fam. 2, 15, 5. Unum fufficiat Cic. fam. 7,5 ad Caefarem, Vide, quam mihi perfuaferim, te effe me alterum. G.

2 meo fuffragio pervenit ad ius tribunatus petendi) Rom. meo juffragio praevenit ad ius tribunatum petendi. Recte praevenit. lus tribunatus petendi non impetrandum erat ab imperatore: ante alios vero petere non licebat, nifi id a principe indultum fuiffet.

H.

Tribunatum etiam Cortiana ex

decepiffe Caefarem) commendando homine, quem Senatus indignum honoribus iudicet. G.

3 adiuum tamen cuperem) Rom. adiutum tamen cuperes, perperam. H.

4 Nam pater eius etc.) Rom. Nam pater eius Erucius clarus vir, fanctus, antiquus, difertus, atque in agendis caufis. H.

Scribendum cum Cortio: Nam

pater ei. Vulgatam eius vel aures refpuunt. Mox pro exercitatus Excerpta Brummeri ezercitus, frequenti confufione, de qua vid. Drakenb. ad Liv. 27, 44, 6. S.

novi.

nihil fimplicius, nihil candidius, nihil fidelius Omnes me certatim, et tamen aequaliter 5 amant: omnibus nunc ego in uno referre gratiam poffum. Itaque prenfo amicos, fupplico, ambio domos, ftationesque circumeo: quantumque vel auctoritate vel gratia valeam, precibus experior. Te quoque obfecro, ut aliquam oneris mei par- 6

tem fufcipere tanti putes. Reddam vicem, fi repofces: reddam et fi non repofces. Diligeris,

coleris, frequentaris: oftende modo, velle te, nec deerunt, qui, quod tu velis, cupiant. Vale.

X.

Ad carminum editionem, faltem ad recitationem, adhortatur.

C. PLINIVS OCTAVIO SVO S.

Hominem te patientem, vel potius durum ac paene crudelem, qui tam infignes libros tamdiu teneas! Quousque et tibi et nobis invidebis: 2 tibi, maxima laude; nobis, voluptate? Sine Sine per ora hominum ferantur, iisdemque, quibus lingua

5 Itaque prenfo amicos) Rom. cis litera fequenti vocabulo adItaque prehenfo amicos. H. creviffet. S.

Vid. Drakenb. ad Liv. 4, 48, II. S.

ambio domos Gierigius, Gry phium fecutus, edidit, ambio, domos ftationesque circumeo. Mihi totum hoc ambire poft illa, prenfo amicos, fupplico, otiofum videtur. De ftationibus, quae fequuntur, vid. Epift. 1, 13.

2. E.

6 Te quoque obfecro, ut partem) Rom. Teque obfecro, ut aliquam muneris mei partem.

H.

Que et quoque faepiflime confunduntur. Muneris ex oneris

et fi non repofces) Cortius ex Mediceo repofcis. Perperam. Scio, optimos fcriptores varia tempora iungere; fed hic ipfa oppofitio futurum flagitat. S.

qui, quod tu velis, cupiant) Rom. qui quod velis cupiant. H.

X infcript. Octavio) Illi Octavio Ruto, cuius carminum cupiditate fe ardere, fcribit Epift. 1,

7.

E.

1 Hominem te patientem) Rom. Nominem te patiente. H.

2 tibi voluptate) Rom. tibi maximam laudem, nobis volu platem. Hic fibi Romana nou natum, quod, bene monente conftat. Vid. ad lib. I. ep. X. Cortio, ultima praecedentis vo

12. H.