Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

fideraverim. Imaginabar hanc fpeciem, brevem nimis diem conftitutam oratori, non datum effe tempus domi otiofe commentandi et fcribendi orationem; unde necelfario ei fit ex tempore agendum: qua re fiat, ut actio talis fimilis effe orationi cuicunque fcriptae, animo certe antea comprehenfae non poffit. Hoc ergo tum non accidit culpa oratoris, qui volebat, nifi impeditus esset parare orationem, quam actione deinde exprimeret.

1, 20, 17. De Eupolidis in Periclem verbis etiam dicta quaedam ad Quinctil. 10, 1, 82.

Mihi

2, 3, 2. Ponit controverfias tibi placet, cum alias non intelligatur, quomodo elegerint auditores. etiam fine dubitatione placeret, nifi extemporalitatem laudaret Plinius: quae fufpecta fane eft, fi ipfe declamator controverfias ponit: fufpecta etiam est, si de pluribus quas popofcit, unam ipfe eligat; poteft enim conftitutum habere cum eo qui pofuit; potelt certe facillimam deligere. Sufpicio omnis abeft, fi primo pofcit controverfias plures; tum de pluribus illis electionem permittit auditoribus, qui vel fententiarum numero, vel forte adeo decidere poffunt. Mea hic culpa eft, qui, dum brevis effe volui, abrupte nimis locutus fum, ut tu etiam dubitare poffes, qui tot perplexa folvis quotidie..

2, 5, 6. Pro adverbio laetius, contra alterum lautius, propugnas hoc modo, non tantum ut illi locum hic effe oftendas, quod facile dedi; fed huic ut efle neges. Ponis autem, hic fermonem efle de copia orationis, ad quam lautus vix referatur. Cum vero videas, hoc non fatis firmum effe, et lautos homines etiam dici copiofe ornatos; nec de fola hic copia agi: negas fevero et trifti opponi poffe lautum; opponi laetum a noftro 3, 18, 10. Verum hoc quoque áliter fe habere, mihi videbatur. Severi et triftes iidem funt fqualidi, immundi, ut in ieiunio Pharifaei: hilares contra lauti, uncti, nitidi etc. quales vult effe Salvator fuos, cum ieiunant etiam. Denique non probabile eft, pro laetius aliquem fubftituiffe lautius: fed hoc illi iuffum cedere a correctoribus, vel ipfa tua disputatio indicat.

p. 89, b, v. 23. Obfcure locutus fum. Hoc volo, tres clepfydras unius horae fpatio effluxiffe.

[ocr errors]

11, 25. Leg. fcribe, quid arbusculae agant. Quamquam enim fatis frequens eft, poft interrogativa, obliqua etiam, poni indicativum: Cortius tamen, credo bonis auctoribus, agant pofuit.

2, 17. pr. Mones me, qui es oculus meus, confulenda etiam effe, quae de fitu Laurentini contra Holftenium disputat Fabrettus Infcr. antt. p. 752.

p. 129, a. Abiecit heu! humana omnia Baierus. Itaque non eft, quod parvulum illud ab eo fperemus, qui multo maiora deftituerit.

[ocr errors]

3, 5, 8. Parciffimum fomnum, vigilantiffimus homo, merito defendis contra eum, qui paratiffimo fomno fe gaudere non diffitetur, his rationibus nixus, primo, quod verba, erat fane parciffimi fomni, relationem ad antecedentia, et tanquam conclufionein indicent; ibi autem de parco fomno, non parato actum fit:. deinde quod fomnus inter ftudia et labores, adeoque alieno tempore et loco, praeter opinionem, cum hoc non agitur, ut dormiamus, inftans, non poffit paratus dici, fed obrepens, opprimens; quod autem idem praeter opinionem inftans et obrepens fomnus cito deferat hominem, id ipfum non effe parati fomni, fed parci; neque tam hic refpici a Plinio ad id, quod etiam inter ftudia inftet, fed quod, cum hominem opprefferit, mox tamen deferat. Haec tu pro parciffimo fomno. Non autem de hoc inter nos disputatur, utrum parciffimi fomni fuerit Plinius?. hoc fatis docet illius filius: fed an paratiffimus dici potuerit fomnus, qui inftat ille quidem femper, ut gravis adverfaria exfpectatio conftituta et parata Curioni ap. Cic. Fam. 2, 4. ut paratus moechus ap. Ter. Andr. 2, 1, 16. fed etiam deferit; commoda fane natura in homine negotiofo, qui fit parci ille quidem fomni, et vigilans; verum idem etiam parati, quod fere confequens effe in hominibus fanis folet. Neque enim molles pulvillos exfpectat, qui poft moderatum fowunum multis horis vel animo vel corpore agitato atque exercito fuit etc. Non puto ego nimis me fomniculofum hominem; fed gratias ago naturae meae auctori, quod paratum illum femper blandum infidiatorem expe rior, fatis tamen modestum eundem, qui recedere, cum opus eft, foleat.

3, 14, 2. Fervens pavimentum explicari debebat, quod bene mones, duobus verbis, fi quis forte non meminiffet, balnea illa fuiffe óxausa, penfilia, fornicibus impofita, in quibus accenfus ignis pavimentum primo calefaceret. Pictura paffim proftat, v. g. apud Fabricium ad Sext. Empir. p. 30.

3, 16, 11. Praeclare obfervas, male mori alias dici, qui in aqua, aut a turpi imbellique beftia pereant, de quo Cuper. Obf. 1, 8.

[ocr errors]

4, 7, 1. Crebra repetitio rou illum fcholaftica tibi non magis, Qiλráry xeQaλr, quam mihi videtur. Nempe bona pars Plinii eft fcholaftica, h. e. ornatius ftudiofiusque, quam folet in promifcuo epiftolarum ufu fieri, fcripta: fcripta nempe non amicis, fed pofteritati, cuius fe faftidio illa fua accuratiore oratione mederi putabat. Pone igitur tantisper, non epistolam esse, sed satiram, quam legimus, et anaphoran illam pronominis facilius concoques. Peccat, fi ita vis, Plinius; fed peccat, dum nimis placere nobis poftulat.

4, 16, 2. Nihil mirum ais, adftare aliquem tunica fciffa, falva tamen, qua illa tegatur, toga. Quid enim illum pudeat fciffurae repentinae, fed tamen ¡toga tectae? Quomodo vero tectam toga fciffuram inter agendum vidit Plinius? At id ipfum indecorum, fufpectum, fingulare certe et obfervabile, aliquem ita fe involvere toga, ut tunica nusquam appareat. Cogita Comicas per. fonas in Molerii Avaro maculas et fciffuras veftium pileo, patina, habitu corporis tegentes etc.

4, 27, 6. Mavis Plinio tribui voces redundantes y vox Or, quam indocto librario, quem vix credibile fit, eas adieciffe: et eodem modo redundare rò inquit 6, 53, 1. Videndi ergo Codices.

4, 30, I. Putavit hanc quaeftionem altiffima eru ditione fua digniffimam coniunctiffimus collega meus I. A. Segnerus, quem apud te, qui noveris, laudare fupervacuum eft. Duobus enim programmatis illam explicatam dedit, inter inauguralia Academiae noftrae facra auctumno fuperioris anni editis, in quibus acutiffime perfecutus eft, qua ratione, confervatis naturae motusque legibus, effici atque exfiftere stati illi auctus atque deminutiones potuerint, atque eo demum evadit, fiphonis cuiusdam a natura inter lapides et argillas fabrefacti ope totum illud peractum fuisse. Ponam ipfius verba ea, e quibus, qui non alieni funt ab geometricis, hydraulicisque rationibus, tu praefertim, vir doctiffime, de fumma rei iudicare poterunt.

,,Vas cape quodlibet perforatum ad aliquam a fundo ,,altitudinem, et fi lubet, non longe a fupremo margine ,,per foramen fiphonem transmitte, ita ut crus eius bre,,vius intra vas, ad aliquam a fundo diftantiam, pateat, ,,longius extra illud habeatur, et foramen circa fiphonem

,,occlude. Adfluat deinde in vas aqua aequali celeritate. ,,Affurget in vafle pedetentim, donec fiphonem totum te,,gat, itaque eum replebit, ac iam aqua per siphonem ,,effundetur. Quodfi ergo fipho eius fuerit ftructurae, ut ,,eodem tempore plus aquae fundat quam in vas accedit, ,,decrefcet pedetentim aquae altitudo, donec a fiphone ,,non amplius contingatur. Iam enim aëre repletus ipho ,,agere definet, et aqua in vafe affurget denuo, dum eae, ,,quas iam diximus conditiones, redeant. Sicque, fi ad,,fluxus perpetuus fuerit, etiam alterna aquae in vase in,,crementa atque decrementa absque fine redibunt. Sed ,,aqua ex vale conftanti tenore non effluet: quod ipfum ,,tamen, fi velis, efficere poffis facile. Infculpe vafi, quod ,,diximus, foramen aliud, circa fundum, quod, ubi aqua ,,vafis fummum tenet, minus tamen eius reddat, quam ,,influit; ita tamen, ut, fi aqua per fiphonem et foramen ,,coniunctim fluat, plus eius effluat, quam in vas eodem ,,tempore influit: quod qua ratione obtineri poffit, harum ,,rerum periti facile perfpicient: efficietur, ut, influente ,,in vas aqua, primum per foramen circa fundum folum ,,effluat: quod cum minus transmittat, quam adfluit, af,,furget aquae in vafe fuperficies, fed paullatim, fi excel,,fus eius, quod influit, fupra id, quod effluit, parvus ,,fuerit. Sed tamen fiphonem tandem teget, efficietque, ,,ut per eum quoque aqua fluat, eoque facto cum plus ,,effluat, quam influit, defcendet viciffim ea fuperficies, ,,lente pariter, fi fipho cum foramine ad fundum paullo ,,tantum plus effluere patitur, quam in vas advenit. ,,Vas aquam ex priori effluentem excipiat, et retentam ,,transmittat per foramen aliquod, aut rimam fuperne ,,apertam, in ifto aqua augebitur tum, cum in priori ,,vafe minuitur, minuetur, cum in priori augetur, ficque ,,hic quoque, quae PLINIVS in fonte obfervat, omnia ,,perfecte contingent. Stata erunt augmenta imminutio,,nesque, ad eandem furget aqua altitudinem, aequalibus „,abfolventur die nocteque temporibus, et pro diverfa ,,viarum magnitudine, quocunque numero et tempore ,,redire poterunt periodi, ut rem leviter confideranti ,,patefcit."

Si

,,Cum ergo reliquae cauffae quas finximus omnes, et ,,quarum plures excogitari non poffe videntur, nihil no,,ftro fonti fimile producant; ea vero, quam iam pofui,,mus, ita ea, quae de eo commemorantur, efficere pof,,fit, ut nihil plane relinquat: veram effe hanc rei caul,,fam, exiftimandum eft. Neque enim id obelle poteft,

,,quod fiphones concipimus, qui artis opus, non naturae, ,,haberi debeant. Cum enim fiphonem conftituere poffit ,,quilibet meatus inter lapides, affurgens paullulum, in,,deque aliquantum magis defcendens, quales maximo ,,numero inter petras reperias, nec praeter hunc quid,,quam requiratur, quam ut aqua ad fcaturiginem, vel ,,in antro, vel in aperto fonticulo colligatur: nihil affum,,tum eft, quod non efficere natura poffit, et multis locis effecerit feparata, ut coniuncta quoque nihil habeant ,,mirandum." Atque fic explicatum arbitror egregie, quomodo exfiftere talis fons potuerit. Utrum conciliari ifta cum libramento abdito et caeco Plinii poffint? quod aliquando probabile nobis videbatur, iam valde dubita. Nimis aperte ille putat, , aquam adfluentem viam fibi non nunquam praecludere etc.

5, 6, 36. Acanthum hinc inde lubricum et flexuoJum quomodo explices, ut cognofcant lectores, patere. Ratio, inquis, dicendi petita elt a. ferpente, qui efi lubricus, et flexuofus, cum fpiralis lineae figuram affumit. Sic acanthus fatus fuit primo lineis curvis et fpiralibus, fed nulla certa figura, mox in certas figuras vocatus per aliquantum fpatii, mox iterum fine figura curvus et inflexus, ficuti velorum aulaeorumque fines filamentis fericis diverfi coloris ornantur, ut mox flexuofa fint et spiralia, mox figurata etc.

p. 285, a. Quod hic negabam κατατερισμών nomen a me obfervatum, feftinabam. Laudavi ipfe, cum vix Lipfiam ifta missa effent, in programmate quod habes de Diva Carolina Eratofthenis xaтasɛpicuous, inter opuscula mythologica, phyfica, ethica, Galei p. 97. fqq. editos.

5, 20, 4. Quae effet rigida periodus, explicari negabat pofle Cortius. Tibi frigus de periodis, qua funt periodi, et quatenus pronuntiantur, dici non videtur. Age ponamus, quae tibi fit rigida periodus; quam ego frigidam interpreter: cetera, in auctoritate manufcriptorum fere pari, permittamus lectoribus. Eft tibi igitur rigida periodus, in qua ita fibi implicata eft et pendet oratio, ut non poffint voce tamquam incifiones fieri, fed tota fit, quamvis longa, uno fpiritu contorquenda. Quaedam contra periodi, quamquam longae, tamen flexibiles funt, fi non pendet per totas oratio, adeoque non uno spiritu pronuntiandae funt. Mihi volubilitas non fatis convenire rigido; frigida porro periodus videbatur fieri ipfa longitudine et productione non neceffaria, qua perit et disperditur dicentis impetus, et auditoris attentio; cum

« VorigeDoorgaan »