Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

quanto magis gloriæ ejus prædicationique invidemus: atque ea demum recte facta minus detorquemus & carpimus, quæ in obfcuritate & filentio reponuntur. Qua ex caufa fæpe mecum, nobifne tantum quicquid illud est, compofuiffe, an & aliis debeamus, ut nobis? Admonet iftud quoque, quod pleraque quæ funt agendæ rei neceffaria, eadem peracta, nec utilitatem parem, nec gratiam retinent. Ac, ne longius exempla repetamus, quid utilius fuit, quam munificentiæ rationem etiam ftilo profequi? Per hoc enim affequebamur, primum, ut honeftis cogitationibus immoraremur: deinde, ut pulchritudinem illarum longiore tractu pervideremus: poftremo, ut fubitæ largitionis comitem pœnitentiam caveremus. Nafcebatur ex his exercitatio quædam contemnendæ pecuniæ. Nam cum omnes homines ad cuftodiam ejus natura reftrinxerit, nos contra multum ac diu penfitatus amor liberalitatis communibus avaritiæ vinculis eximebat: tantoque laudabilior munificentia noftra fore videbatur, quod ad illam non impetu quodam, fed confilio trahebamur. Accedebat his caufis, quod non ludos aut gladiatores, fed annuos fumptus in alimenta

ingenuorum pollicebamur. Oculorum porro & aurium voluptates adeo non egent commendatione, ut non tam incitari debeant oratione, quam reprimi. Ut vero aliquis libenter educationis tædium, laboremque fufcipiat, non præmiis modo, verum etiam exquifitis adhortationibus impetrandum eft. Nam fi medici falubres, fed voluptate carentes, cibos blandioribus alloquiis profequuntur: quanto magis decuit publice confulentem utiliffimum munus, fed non perinde populare, comitate orationis inducere? Præfertim cum enitendum haberemus, ut quod parentibus dabatur, etiam nobis probaretur, honoremque paucorum cæteri patienter & fpectarent & mirarentur. Sed ut tunc communibus magis commodis quam privatæ jactantiæ ftudebamus, cum intentionem effectumque muneris noftri vellemus intelligi: ita nunc in ratione edendi veremur, ne forte non aliorum utilitatibus, fed propriæ laudi ferviffe videamur. Præterea meminimus quanto majore animo honeftatis fructus in confcientia, quam in fama reponatur. Sequi enim gloria, non appeti debet: nec, fi cafu aliquo non fequatur, idcirco quod gloriam non meruit, minus pulchrum eft. Ii vero qui

benefacta fua verbis adornant, non ideo prædicare, quia fecerint, fed ut prædicarent feciffe creduntur. Sic, quod magnificum referente alio fuiffet, ipfo qui gefferat recenfente, vanescit. Homines enim, cum rem deftruere non poffunt, jactatione ejus inceffunt: ita fi filenda feceris, factum ipfum: fi laudanda, quod non fileas ipfe, culpatur. Me vero peculiaris quædam impedit ratio: etenim hunc ipfum fermonem non apud populum, fed apud Decuriones habui, nec in propatulo, fed in curia. Vereor ergo ne fit fatis congruens, cum in dicendo affentationem vulgi acclamationemque defugerim, nunc eadem illa editione fectari: cumque plebem ipfam cui confulebatur, limine curiæ parietibufque difcreverim, ne quam in fpeciem ambitionis inciderem, nunc eos etiam, ad quos ex munere noftro nihil pertinet præter exemplum, velut obvia affentatione conquirere. Habes cunctationis meæ caufas; obfequar tamen confilio tuo, cujus mihi auctoritas pro ratione fufficiet. Vale.

IX. C. PLINIUS MINUTIO FUNDANO SUO S.

MIRUM eft, quam fingulis diebus in urbe

ratio aut conftet, aut conftare videatur, pluribus cunctifque non conftet. Nam, fi quem interroges, hodie quid egifti? refpondeat, officia togæ virilis interfui; fponfalia aut nuptias frequentavi; ille me ad fignandum teftamentum, ille in advocationem, ille in confilium rogavit. Hæc quo die feceris, neceffaria; eadem, fi quotidie feciffe te reputes, inania videntur : multo magis eum fecefferis. Tunc enim fubit recordatio, quot dies, quam frigidis rebus abfumpferis? Quod evenit mihi poftquam in Laurentino meo aut lego aliquid, aut fcribo, aut etiam corpori vaco, cujus fulturis animus fuftinetur. Nihil audio, quod audiffe, nihil dico quod dixiffe pœniteat. Nemo apud me quenquam finiftris fermonibus carpit: neminem ipfe reprehendo, nifi unum me, cum parum commode fcribo: nulla spe, nullo timore folicitor, nullis rumoribus inquietor, mecum tantum & cum libellis loquor. O rectam finceramque vitam! ô dulce otium honeftumque, ac pene omni negotio pulchrius!

ô mare! ô littus, verum fecretumque μsoãov, quam multa invenitis, quam multa dictatis? Proinde tu quoque ftrepitum iftum, inanemque difcurfum, & multum ineptos labores, ut primum fuerit occafio relinque, teque ftudiis vel otio trade. Satius eft enim, ut Attilius nofter eruditiffime fimul & facetiffime dixit, otiofum effe, quam nihil agere. Vale.

X. C. PLINIUS ATRIO CLEMENTI SUO s.

S. quando urbs noftra liberalibus ftudiis floruit, nunc maxime floret. Multa claraque exempla funt. Suffecerit nobis unum, Euphrates philofophus. Hunc ego in Syria, cum adolefcentulus militarem, penitus, & domi infpexi, amarique ab eo laboravi, etfi non erat laborandum. Eft enim obvius, & expofitus, plenufque humanitate, quam præcipit. Atque utinam fic ipfe, quam fpem tunc ille de me concepit, impleverim, ut ille multum virtutibus fuis addidit! At ego nunc illas miror, quia magis intelligo: quanquam ne nunc quidem fatis intelligo. Ut enim de pictore, fculptore, fictore, nifi artifex judicare: ita nisi fapiens non

C

« VorigeDoorgaan »