XV. C. PLINIUS SATURNINO SUO S.

REQUIRIS quid agam ? quo nosti, distringor

officio, amicis defervio, ftudeo interdum, quod non interdum, fed folum, femperque facere, non audeo dicere rectius, certe beatius erat: te alia omnia, quam quæ velis agere, molefte ferrem, nifi ea quæ agis, effent honeftiffima. Nam & Reipublicæ fuæ negotia curare, & difceptare inter amicos, laude digniffimum eft. Prifci contubernium jucundum tibi futurum fciebam, noveram fimplicitatem ejus, noveram comitatem: eundem effe, quod minus noram, gratiffimum experior, quod tam jucunde officiorum noftrorum meminiffe eum fcribas. Vale.

XVI. C. PLINIUS FABATO PROSOCERO

SUO S.

CALESTRIUM Tyronem familiariffime diligo, & privatis mihi & publicis neceffitudinibus implicitum. Simul militavimus, fimul quæftores Cæfaris fuimus. Ille me in Tribunatu

liberorum jure præceffit, ego illum in Prætura fum confecutus, cum mihi Cæfar annum remififfet, ego in villas ejus fæpe feceffi, ille in domo mea fæpe convaluit. Hic nunc Proconful provinciam Bæticam per Ticinum est petiturus. Spero, immo confido, facile me impetraturum, ut ex itinere deflectat ad te, fi voles vindicta liberare, quos proxime inter amicos manumififti. Nihil eft quod verearis, ne fit hoc illi moleftum, cui orbem terrarum circumire non erit longum mea caufa. Proinde nimiam iftam verecundiam pone, teque quid velis, confule. Illi tam jucundum eft quod ego, quam mihi, quod tu jubes. Vale.

XVII. C. PLINIUS NONIO CELERI SUO S.

SUA cuique ratio recitandi: mihi, quod fæpe jam dixi, ut fi quid me fugit, ut certe fugit, admonear. Quo magis miror, quod fcribis fuiffe quofdam qui reprehenderent quod orationes omnino recitarem: nifi vero has folas non putant emendandas. A quibus libenter requifierim, cur concedant (fi concedant tamen) hiftoriam debere recitari, quæ non often

U

tationi, fed fidei veritatique componitur? cur tragoediam, quæ non auditorium, fed fcenam & actores? cur lyrica, quæ non lectorem, fed chorum & lyram pofcunt? At horum recitatio usu jam recepta eft: num ergo culpandus eft ille qui cœpit? quanquam orationes quoque & noftri quidem, & Græci lectitaverunt. Supervacuum tamen eft recitare, quæ dixeris, etiamfi eadem omnia, fi iifdem omnibus, fi ftatim recites: fi vero multa inferas, multa commutes: fi quofdam novos, quofdam eofdem, fed poft tempus affumas, cur minus probabilis fit caufa recitandi quæ dixeris, quam edendi? Sed difficile eft, ut oratio dum recitatur, fatisfaciat. Jam hoc ad laborem recitantis pertinet, non ad rationem non recitandi : : nec vero ego dum recito, laudari, fed dum legor, cupio. Itaque nullum emendandi genus omitto: ac primum quæ fcripfi, mecum ipfe pertracto: deinde duobus aut tribus lego, mox aliis trado annotanda, notafque eorum fi dubito, cum uno rurfus aut altero penfito, noviffime pluribus recito, ac fi quid mihi credis, tunc acerrime emendo. Nam tanto diligentius, quanto folicitius intendo. Optime autem reverentia, pudor, metus judi

cant.

Non

Idque adeo fic habe. Nonne fi locuturus es cum aliquo quamlibet docto uno, tamen minus commovereris, quam fi cum multis vel indoctis ? Nonne cum furgis ad agendum, tum maxime tibi ipfe diffidis? tum commutata, non dico plurima, fed omnia cupis? utique fi latior fcena, & corona diffufior. Nam illos quoque fordidos pullatofque reveremur. ne fi prima quæque improbari putes, debilitaris & concidis ? Opinor, quia in numero ipfo eft quoddam magnum collatumque confilium, quibufque fingulis judicii parum, omnibus plurimum. Itaque Pomponius Secundus, hic fcriptor tragoediarum, fi quid forte familiarior amicus tollendum, ipfe retinendum arbitraretur, dicere folebat, AD POPULUM PROVOCO : atque ita ex populi vel filentio, vel affensu, aut suam, aut amici fententiam fequebatur. Tantum ille populo dabat. Recte, an fecus, nihil ad me. Ego enim non populum advocare, fed certos, electofque foleo, quos intuear, quibus credam, quos denique, & tanquam fingulos obfervem, & tanquam non fingulos tiNam quod M. Cicero de ftilo, ego dẹ metu fentio. Timor eft emendator acerrimus.

meam.

Hoc ipfum quod nos recitaturos cogitamus, emendat: quod auditorium ingredimur, emendat: quod pallemus, horrefcimus, circumfpicimus, emendat. Proinde non pœnitet me confuetudinis meæ, quam utiliffimam experior. Adeoque non deterreor fermunculis iftorum, ut ultro te rogem, monstres aliquid, quod his addam. Nihil enim curæ meæ fatis eft. Cogito quam fit magnum dare aliquid in manus hominum, nec perfuadere mihi poffum, non & cum multis & fæpe tractandum, quod placere, & femper, & omnibus cupias. Vale.

XVIII. C. PLINIUS CANINIO SUO S.

DELIBERAS mecum quemadmodum pecunia, quam municipibus noftris in epulum obtulifti, poft te quoque falva fit. Honefta consultatio, non expedita fententia. Numeres Reipublicæ fummam? verendum eft ne dilabatur. Des agros? ut publici negligentur. Equidem nihil commodius invenio, quam quod ipfe feci. Nam pro quingentis millibus nummûm, quæ in alimenta ingenuorum ingenuarumque promiseram, agrum ex meis longe pluris actori publico