XC V. C. PLINIUS TRAJANO IMP SUETONIUM Tranquillum, probiffimu neftiffimum, eruditiffimum virum, & ejus fecutus & ftudia, jampridem Dor contubernium adfumpfi, tantoque magis cœpi, quanto hunc propius infpexi: h trium liberorum neceffarium faciunt Nam & judicia amicorum promeretur, & felix matrimonium expertus eft, impetra que à bonitate tua per nos habet, qu fortunæ malignitas denegavit. Scio D quantum beneficium petam: quod peto cujus in omnibus defideriis meis plenif indulgentiam experior. Potes autem col quantopere cupiam, quod non rogarem a fi mediocriter cuperem.} Qu XCVI. TRAJANUS PLINIO S UAM parce hæc beneficia tribuam, mi Secunde cariffime, hæret tibi: cum in fenatu adfirmare foleam, non exceffit numerum, quem apud ampliffimum or fuffecturum mihi profeffus fum: tuo tamen defiderio fubfcripfi, & ut fcias dediffe me jus trium liberorum Suetonio Tranquillo, ea conditione qua affuevi, referri in commentarios meos juffi. SOLENNE eft mihi Domine, omnia, de quibus dubito, ad te referre. Quis enim poteft melius vel cunctationem meam regere, vel ignorantiam inftruere? Cognitionibus de Chriftianis interfui nunquam ideo nefcio, quid, & quatenus, aut puniri foleat, aut quæri. Nec mediocriter hæfitavi, fit ne aliquod difcrimen ætatum, an quamlibet teneri nihil à robuftioribus differant. Deturne pœnitentiæ venia: an ei, qui omnino Chriftianus fuit, defiffe non profit; nomen ipfum etiam fi flagitiis careat, an flagitia cohærentia nomini puniantur. Interim in iis, qui ad me tanquam Chriftiani deferebantur, hunc fum fecutus modum. Interrogavi ipfos an effent Chriftiani: confitentes iterum ac tertio interrogavi, fuppliciumininatus: perfeverantes duci juffi. Neque enim . dubitabam, qualecunque effet quod faterentur, pervicaciam certe & inflexibilem obftinationem debere puniri. Fuerunt alii fimilis amentiæ: quos, quia cives Romani erant, adnotavi in urbem remittendos: mox ipfo tractu, ut fieri folet, diffundente fe crimine, plures fpecies inciderunt. Propofitus eft libellus fine auctore, multorum nomina continens, qui negant fe effe Chriftianos, aut fuiffe; cum præeunte me Deos appellarent, & imagini tuæ (quam propter hoc jufferam cum fimulacris numinum afferri) thure, ac vino fupplicarent: præterea maledicerent Chrifto; quorum nihil cogi poffe dicuntur, qui funt re vera Chriftiani. Ergo dimittendos putavi. Alii ab indice nominati, effe se Christianos dixerunt: & mox negaverunt, fuiffe quidem, fed defiiffe: quidam ante triennium, quidam ante plures annos, non nemo etiam ante viginti quoque. Omnes & imaginem tuam, Deorumque fimulacra venerati funt: ii & Chrifto maledixerunt. Adfirmabant autem, hanc fuiffe fummam vel culpæ fuæ, vel erroris, quod effent foliti ftato die ante lucem convenire, carmenque Chrifto quafi Deo dicere fecum invicem: feque facramento non in fcelus aliquod obftringere, fed ne furta, ne latrocinia, ne adulteria committerent, ne fidem fallerent, ne depofitum appellati abnegarent: quibus peractis morem fibi difcedendi fuiffe, rurfufque coëundi ad capiendum cibum, promifcuum tamen, & innoxium: quod ipfum facere defiiffe poft edictum meum, quo fecundum mandata tua hetærias effe vetueram. Quo magis neceffarium credidi, ex duabus ancillis quæ ministræ dicebantur, quid effet veri & per tormenta quærere. Sed nihil aliud inveni, quam fuperstitionem pravam, & immodicam, ideoque dilata cognitione ad confulendum te decucurri. Vifa est enim mihi res digna confultatione, maxime propter periclitantium numerum. Multi enim omnis ætatis, omnis ordinis, utriufque fexus etiam vocantur in periculum, & vocabuntur. Neque enim civitates tantum, fed vicos etiam atque agros fuperftitionis iftius contagio pervagata eft: quæ videtur fifti & corrigi poffe. Certe fatis conftat, prope jam defolata templa cœpiffe celebrari, & facra folennia diu intermiffa repeti: paffimque venire victimas, quarum adhuc rariffimus emptor inveniebatur. Ex quo facile Hh 4 eft opinari, quæ turba hominum emendari poffit, fi fiat pœnitentiæ locus. XCVIII. TRAJANUS PLINIO S. Астим, quem debuifti mi Secunde in excutiendis caufis eorum, qui Christiani ad te delati fuerant, fecutus es. Neque enim in univerfum aliquid, quod quafi certam formam habeat, conftitui poteft. Conquirendi non funt, fi deferantur & arguantur, puniendi funt. Ita tamen, ut qui negaverit fe Chriftianum effe, idque re ipfa manifeftum fecerit, id eft fupplicando diis noftris, quamvis fufpectus in præteritum fuerit, veniam ex pœnitentia impetret. Sine auctore vero propofiti libelli nullo crimine locum habere debent. Nam & peffimi exempli, nec noftri feculi est. XCIX. C. PLINIUS TR. IMP. S. AMASTRIANORUM civitas, Domine, & elegans & ornata, habet inter præcipua opera pulcherrimam, eandemque longiffimam plateam, cujus à latere per fpatium omne porrigitur no |