adjacet propnigeon balinei. Mox duæ cellæ magis elegantes, quam fumptuofæ. Cohæret calida piscina mirifice, ex qua natantes mare aspiciunt. Nec procul sphærifterium, quod calidiffimo foli, inclinato jam die, occurrit. Hinc turris erigitur, fub qua diætæ duæ, totidem in ipfa. Præterea coenatio, quæ latiffimum mare, longiffimum litus, amoeniffimas villas profpicit. Eft & alia turris: in hac cubiculum, in quo fol nafcitur conditurque: lata poft apotheca & horreum. Sub hoc triclinium, quod turbati maris non nifi fragorem & fonum patitur, eumque jam languidum ac definentem. Hortum & geftationem videt qua hortus includitur. Geftatio buxo aut rore marino, ubi deficit buxus, ambitur. Nam buxus qua parte defenditur tectis, abunde viret aperto cœlo, apertoque vento: &, quanquam longinqua afpergine maris, inarefcit. Adjacet geftationi interiore circuitu vinea tenera & umbrofa, nudifque etiam pedibus mollis & cedens. Hortum morus & ficus frequens veftit, quarum arborum illa vel maxime ferax eft terra, malignior cæteris. Hac non deteriore quam maris facie cœnatio remota à mari fruitur. Cingitur diætis duabus à tergo,

quarum feneftris fubjacet veftibulum villæ, & hortus alius pinguior & rufticus. Hinc.cryptoporticus prope publici operis inftar extenditur. Utrinque feneftræ, à mari plures, ab horto fingulæ, & altius pauciores. Hæ, cum ferenus dies & immotus, omnes: cum hinc vel inde ventus inquietus, qua venti quiefcunt, fine injuria, patent, ante cryptoporticum Xystus violis odoratus. Teporem folis infufi repercuffu cryptoporticus auget, quæ ut tenet folem, fic aquilonem inhibet, fummovetque, quantumque caloris ante, tantum retro frigoris, fimiliter Africum fiftit, atque ita diverfiffimos ventos alium alio à latere frangit & finit. Hæc jucunditas ejus hyeme, major æftate. Nam ante meridiem xyftum, poft meridiem geftationis, hortique proximam partem umbra fua temperat, quæ ut dies crevit decrevitque, modo brevior, modo longior hac vel illac cadit. Ipfa vero cryptoporticus tunc maxime caret fole, cum ardentiffimus culmini ejus infiftit. Ad hoc patentibus feneftris favonios accipit, transmittitque: nec unquam aëre pigro & manente ingravefcit. In capite xyfti deinceps cryptoporticus, horti diæta eft, amores mei: re vera amores.

Ipfe pofui. In hac heliocaminus quidem, alia xyftum, alia mare, utraque folem: cubiculum autem valvis, cryptoporticum feneftra profpicit: qua mare contra parietem, medium zotheca perquam eleganter recedit, quæ fpecularibus & velis obductis reductifve modo adjicitur cubiculo, modo aufertur. Lectum & duas cathedras capit, à pedibus mare, à tergo villæ, à capite fylvæ, tot facies locorum, totidem feneftris & diftinguit & mifcet. Junctum eft cubiculum noctis & fomni. Non illud voces fervulorum, non maris murmur, non tempeftatum motus, non fulgurum lumen, ac ne diem quidem fentit, nifi feneftris apertis. Tam alti abditique fecreti illa ratio, quod interjaces andron parietem cubiculi, hortique distinguit, atque ita omnem fonum media inanitate confumit. Applicitum eft cubiculo hypocauftum perexiguum, quod angusta feneftra fuppofitum calorem, ut ratio exigit, aut effundit, aut retinet. Procœton inde & cubiculum porrigitur in folem, quem orientem ftatim exceptum, ultra meridiem, obliquum quidem, fed tamen fervat. In hanc ego diætam cum me recipio, abeffe mihi etiam à villa mea videor. Magnamque ejus volup

tatem præcipue Saturnalibus capio, cum reliqua pars tecti licentia dierum, feftifque clamoribus perfonat. Nam nec ipfe meorum lufibus, nec illi ftudiis meis obftrepunt. Hæc utilitas, hæc amoenitas, deficitur aqua falienti, fed puteos ac potius fontes habet. Sunt enim in fummo, & omnino litoris illius mira natura. Quocunque loco moveris humum, obvius & paratus humor occurrit, ifque fincerus, ac ne leviter quidem tanta maris vicinitate falfus. Suggerunt affatim ligna proximæ fylvæ. Cæteras copias Oftienfis colonia miniftrat. Frugi quidem homini fufficit etiam vicus, quem una villa discernit, in hoc balinea meritoria tria. Magna commoditas, fi forte balineum domi, vel fubitus adventus, vel brevior mora calefacere diffuadeat. Litus ornant varietate gratiffima nunc continua, nunc intermiffa tecta villarum, quæ præftant multarum urbium faciem, five ipfo mari, five ipfo litore utare. Quod nonnunquam longa tranquillitas mollit, fæpius frequens & contrarius fluctus indurat. Mare non fane preciofis pifcibus abundat: foleas tamen & fquillas optimas fuggerit. Villa vero noftra etiam mediterraneas copias præftat, lac in primis. Nam

G

illuc è pafcuis pecora conveniunt, fi quando aquam, umbramve fectantur. Juftifne de caufis eum tibi videor incolere, inhabitare, diligere feceffum? quem tu, nimis urbanus es, nifi concupifcis: atque utinam concupifcas, ut tot tantifque dotibus villulæ noftræ maxima commendatio ex tuo contubernio accedat! Vale.

XVIII. C. PLINIUS MAURICO SUO S.

QUID à te jucundius mihi potuit injungi, quam ut præceptorem fratris tui liberis quærerem? Nam beneficio tuo in fcholam redeo: & illam dulciffimam ætatem quafi refumo. Sedeo inter juvenes ut folebam: atque etiam experior quantum apud illos auctoritatis ex ftudiis habeam. Nam proxime frequenti auditorio inter fe, coram multis ordinis noftri, clare jocabantur. Intravi, conticuerunt. Quod non referrem, nifi ad illorum magis laudem, quam ad meam pertineret, ac nifi fperare te vellem, poffe fratris tui filios probe difcere. Quod fupereft, cum omnes, qui profitentur audiero, quid de quoque fentiam, scribam: efficiamque, quantum tamen epiftola confequi potero, ut