Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub
[merged small][ocr errors][merged small]

B.

ra, pierwsza spółgłoska w alfabe- | stępnie nadradeą górniczym prof. w M europejskich, oprócz runiczne- Poczynił kilka wynalazków i zasłużył zynaste, i etjopskiego, w którym dowie dróg żelaznych. Ogłosił: Theorie Hejsce; ze względu na organ mów-|u. Hebepumpen" (2 wyd. 1820); „Neue oska wargowa, twarda, chwilowa, ge und Erfindungen zur Verbesserung de wymawianie spółgłoska dźwięcz-künste beim Bergbau und Salinenwesen ej odpowiada wargowa mocna p; 1820).

mi innych słowiańskich twarda| Baader (Franciszek Ksawery), filozo odpowiednią miękką.-Jako znak cki, 1765, † 1841 r. W siódmym roku acza na nowszych monetach dru- padł mocno na zdrowiu, skutkiem czego p iczne w państwie, np. na mone-mywano go zupełnie od nauki. Po upływ à Rouen (B b Strasburg), na mo- ku minęła choroba, a B. w krótkim czas Wrocław, austrjackich Kremni- nił tak wielkie postępy, że już w 16 ro pieniądzach koronnych polskich wstąpił na wydział medyczny w Ing Oprócz tego B używa się jako W ciągu trzech lat ukończył studja, lec wyrazów łacińskich, np. Balbus, zamiłowanie do górnictwa i nauk przyr (vixit), u nas: Blogosławiony, były. zniewoliło go do zmiany zawodu i udani mbol boru; w muzyce B zamiast do Fryburga. Po ukończeniu nauki i ki w skali muzycznej b wyraża zni- podróży po Europie powrócił do Monachj ia ton h. W logice, jeżeli A ozna- kolejno pełnił najważniejsze obowiązki B-orzeczenie. Jako znak liczeb-zawodzie; w późniejszym wieku oddał aczało B'-2, B-2,000; tak samo nauk przyrodzonych filozofji religji. W ukach cyrylickich B=2,,B=2000 gdy otworzono uniwersytet w Monachju 00, a B-3000. przy nim profesorem dogmatyki speku oznacza właściwie drugi ton skali którą wykładał do 1838 r. W filozofji t D, E, F, G, ale wskutek pomiesza- głównie Böhmego (ob.), którego uważa rafice gotyckiej h, z kątowatą for- większego filozofa; Baadera wpływowi p tał ten ton oznaczony głoską H; należy wpływ Böhmego na teozofję S dji wszakże zachowało B w mu- (ob.). Staraniem B. było połączyć teolog pierwotne, gdy u nas i w innych zofją. Przyjmował on Prawolę, będąca raczej b, B rotundum albo B molle Praświadomością, Praduchem i Praoso pół tonu zniżony, B. quadratum której atrybutami były: wieczna natura Izaś było identyczne z krzyży-idea. Idea jest podstawą formy, naturaieku XVI znaki te są rozróżniane. materji. Wola kieruje niemi. Baader int pisach rzymskich znaczy: Bonis s avibus, t. j. z pomyślną wróżbą; A. oznacza: Bachelor of arts, t. j. i naukowy.

się jasnowidzeniem i badał jego objawy nej Jasnowidzącej z Prevorst, pacjentce Kernera (ob.). Najwybitniejszym ucznie Franc. Hoffman (ob.). Dzieła Baadera w symbol atomu baru czyli barytu. uczeń F.Hoffmann F. v. B. sämmt. Wer 1, * 1808 r., malarz norweski. Lipsk, 1851-60); w t. 15-ym bjografja as był portrecistą w Chrystjanji, scher Versuch einer Charakter. B. T

[ocr errors]

(Terracota ze Barera).

ziš lezy

ne by imieniem | nå kościół.
gruzach,
własnem, lecz na-lumn portykowych, wysokich na 26 1
zwą ogólną, z któ-da. Por. Wood'a i Dawkins'a „The ru
rej z czasem, jak i bek" (Londyn, 1757) i Casas „Voyage
z Astarty, utwo- de la Syrie" (3 t., Paryż, 1799); E. I
rzono, przez spe- sion de Phénicie (1864). Miasto B.,:
kulację teologicz- przód przez kalifa Omara, spustosz
ną jednego boga przez Tamerlana, zostało do reszty zbu
Baala." U Fe- trzęsienie ziemi 1759 r.
nicjan czczono

Baalchamman, bóg semicki, ob. I Baala-Lebanon i Baal-Gad, w starożytności miasto Baala-Markod, niej stronie Hermonu, na granicy F bogów gór. U Hamath.-Baal-Haror, miasto w pol Moabitów odbie-njamina, pomiędzy Betel i Jerycho.-1 rał cześć Baal- mon, część Libanu na północnej gr Peor, t. j. władca styny.-Baal-Meon, miasto Moabitóv ócz tego znano Baala-Meda, B. Her-niu Rubena.-Baal-Perazim, miasto imit. Baal z Tyru albo Melkart by? Rephaim, blizko Jerozolimy, gdzie Dav z Żydów. Bogiem miasta filistyn-szył Filistynów i zniszczył ich bałw był Baal-Zebub (Belzebub). W epo-skie. reków czczono w Fenicji Baal-Sa

[graphic]

onzowe Baala (Muzeum Cagliari na Sardynji.

Baaltis, Baalat, Beltis, bogini fe Baal i Astarte.

Baal-Zebub, bóg Filistynów, ob. B Baar, dawne hrabstwo w południov nie i części Wirtembergji, które wchod ku 1283 w skład księstwa Fürstenberg. stawia wyżynę na wschodnim stoku Sel du i obejmuje 600 klm. kw., z 50,000 m

Baas Castelmore baron de († pomi -1712), dyplomata francuski. Pośre układach pomiędzy Mazzarinim i Cr W r. 1672 został gubernatorem Nawarr jego był wstawiony przez Dumasa Muszkieterach" d'Artagnan (ob.).

Baasa (953-930), wódz Nadaba, i syna Jeroboama I, króla izraelskiego, cko zamordował króla i cały ród jeg la (pana) niebios, odpowiadającego owładnąć. Wkrótce po jego śmierci w eusowi, i B. Hammona, t. j. B. ty dom B., według przepowiedni prorok ilonie odpowiednikiem Baala był Baasen (Felsö-Bajom, Bazna), wieś v czczono BaalotGebal, t. z. wład-grodzie, w komitacie Kis-Küküllo (Kle w Tyrze Baal-Zor'a, w Tarsie o dwie mile od miasta Mediasch położo Biblji kult Baala jest synonimem lowniczej dolinie. Posiada kilka źródeł, a. Baal Chamman był czczony cych w sole jodowe i bromowe, skutecz fryce. Słowo B. wchodziło jako zołzach, reumatyzmie, podagrze i syfili wielu imion semickich: Hannibal, Bab (Ali-Mohamed-Seid). Ob. Babiśc baal (wnuk Saula), Kult B. miał Bab, po arabsku: Brama. Bab-Ali: wy i wyuzdany. Por. Maspero. ma, Porta Otomańska. b Balbek, miasto Baala, przez ów zwane Heliopolis, czyli miasto skim paszaliku Bejrut u stóp Ane około 2,000 m., dzisiaj bez żad

Baba, przylądek, punkt w Azji najba zachód posunięty, leży w Azji Mniej 39°28' szer. płn. i pod 26°5' dl. wsch. w Baba, nazwa wielu gór w Słowiańs

słowne tulko & ruin pozostal veh jab w Tatrach

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

ziemne robi sobie koryto. Podzie- Morawach zowią baba-
Baby nie została dotąd zbadana; mi dawne krzyże ka-
worzy ona w dalszym swym biegu mienne (z piaskowca),
ływający ze wzgórza piaszczystego które być może zastą-
Starczynowa, a wpadający do Stoł- piły dawniejsze posta-
rzemszy. Ona to zalewa tameczne cie ludzkie. U nas naj-
ra i przeszkadza dotąd wszelkim bardziej znaną jest B.
ch osuszenia.
chęcińska; był to po-
sąg z marmuru szare-
go, znaleziony w Chę-
cinach około r. 1827,
wyobrażający naga
aiewiastę średniego

wa nazwa pelikana (ob.).

a z żelaza lanego lub z dębiny, okuobręczami, służąca do wbijania paw kierunku pionowym; część skłaob.).

Baba mor

tologji słowiańskiej, oznacza złośli- wieku, znacznej tuszy, przyrodzoną, która według jednych w czepcu i przepasce ciowaniem chmury i burzy, według z liści dębowych (por. iej połowy duchów przodków. Zna-Pamiętnik Sandomierski," 1830, II, 9 wiańszczyźnie, szczególnie tak zw. zabytkach wogóle por.: „Zbiór wiadom aga, która ma postać potworną, o tropologji," IX (art. ks. Siarkowskieg ych, kościanej odze, włosach roz-O znaczeniu zabytków pierwotnych, żywi się małemi dziećmi (które cza-1883; Kolberg „Radomskie," "Kieleck ociami), duszami zmarłych, miesz-nickij w „Histor. Wiestn." 1890; Havele nuje skarbów, jeździ na miotle lub niku Velehradskym," I; Machal w Zl Krakowem zwana Zjadarką. Por. 1885; Kraszewski,,Sztuka u Słowian" III; Potebnia „O mitycz. znaczeniu rzędów i wierzeń," Moskwa, 1865; es slovanského bajeslovi," Praga, Karłowicz.

cheologji, oznacza dawny posąg kale żeński, znajdowany w różnych ńskich, szczególnie zaś w południostwa Rosyjskiego. Gdy dwie takie

Baba, kłoda ociosana w postać k rąk, którą dawniej na komorach nac frycom, czyli pierwszy raz płynącym, wie dawali do całowania. Zwyczaj ter niegdyś zachowywany w bramach m szych, skąd powstała pogróżka dla pi przybywających, że będą musieli,,babe

Baba, w słownictwie polskiem, wła gwary iudowe, ma kilkadziesiąt znacz podanych wyżej w osobnych artykułac niamy tu mniej znane: snop obrzędow żniw; zatyczka piecowa, lub rodzaj pi rząd rybacki; sójka (u myśliwych); szachach; wiecha, ostrzegająca o nieb stwie; szczotka na długim kiju; form na, na której prasują kapelusze; żelaz pania kos; hak, bosak (w marynarstwi szy kołek w grze w krokieta.

Baba (po turecku ojciec), jest w Pe cji tytułem honorowym, dawanym znal duchownym, np. Baba-Nasibi. Czasami go także do nazwiska osób poważny

[graphic]

stanu.

Baba-Ali, bej algierski, panował od 1724. Nie chciał płacić daniny sultanov szy uczynił się zupełnie niezależnym Otomańskiej.

Babadagh, miasto warowne w Rumu

[blocks in formation]

rupa wysp niderlandzkich, z wysp zachodnich, należąca do regencji AmP52′ szer. płd., 441 klm. kw. z 22,000 e miasto Tepa na wyspie B. z do

*

[blocks in formation]

log,

Ba

Babel Bronisław, technoia. 1846 w Galicji, ogłoKarol, matematyk angielski, 1791 sil; „Przyszłość Krynicy" th w Devonshire, † 1871; kształcił (Lwów, 1880); „Z Krynicy do dge, gdzie od r. 1827 do 1839 był Pienin," przewodnik (Tartyki. Zbudował machinę rachunko- nów, 1888), nadto od r. 1885 do obliczenia i drukowania tablic do 1888 redagował czasopiych i żeglarskich, a która w zasa- smo kąpielowe Krynica. W r. na teorji różnic; wykonywa ona ró- 1870 przedstawił akademji nauk w W u rachunki i używana była do obli- dania swe nad fabrykacją potażu. logarytmicznych. Z dzieł jego naj- Bab-el-Mandeb (brama żałoby w : 0 grach hazardownych" (1826); tjopskim), nazwa cieśniny pomiędzy Aral różnych instytucji zabezpieczeń" ką, łączącej morze Czerwone z zatol ierzeniu wysokości za pomocą baro-oceanem Indyjskim. W cieśninie tej k 5); „0 upadku nauk" (1829); wielki arabskim leży skalista, przez Anglików zgłos miało dzieło jego: „On the Eco- kowana, wyspa Perim, która dzieli ci chineries and manufactures" (1832, dwie części: wschodnią, 31, klm. szerd , którego przekład polski W. Wrześ- 26 metrów głęboką, oraz zachodnią ozostał w rękopisie. Meium), znacznie szerszą, przeszło 20 głębokości 340 m., ale usianą licznemi wysepkami i dla żeglugi niebezpieczną.

bóg babiloński (chaldejski), symboło dzienne, słońce,,,które rozprasza łe wpływy, oraz niweczy spiski zło

ki Tytus, matematyk współczesny, arszawie. Syn lekarza, kształcił się w szkole sztuk pięknych w Warszawie, gdzie uzyskał stopień architekta, a następnie kosztem rządu w uniwersytecie petersburskim. Za rozprawę o zjawiskach indukcji uzyskał medal złoty, w r. 1854 otrzymał stopień kandydata, a w r. 1857 magistra fizyki. Od 1857-1862 był prof. matematyki wyższej i mechaniki w szkole sztuk pięknych w Warszawie, następnie od r. 1862 do 1869 prof. matematyki w Szkole Głównej, a po na uniwersytet prof. mechaniki do 1872 uzyskał stopień doktora w Peobronieniu rozprawy: „Wstęp do

tus.

tezei “ Oprócz tego ogłosił· Sposób

Babelsberg, zamek cesarza niemie górze tegoż nazw., na wschód od P z pięknym parkiem i bogatą galerją zbudowany w r. 1835-1849 w stylu g gielskiego, jest jedną z najpowabniejszy dencji królewskich.

Babelthouap, wyspa, ob. Pelew.

Babenberg (hrabiowie), dawna rod miecka, której nazwa pochodzi od za w okolicy Bamberga. W IX w. była ju uposażoną, lecz polityczne znaczenie dopiero Leopold I, 974 r. margrabia au założyciel babenberskich margrabiów aus którzy istnieli przez trzy blizko stulecia w osobie księcia austrjackiego Fryder tliwego (1246). Linja poboczna, pocho Henryka, drugiego syna księcia Henryk go Jasomirgott (1177), który się tytuło ciem Austrjacko - Mödlińskim, wymar z Henrykiem Okrutnym 1226.-B. dali Austrji, przyłączywszy do margrabstwa

no braia (Sturie Kroine i in l

Za i

« VorigeDoorgaan »