dziennik National, choć czyn- Dindorf, Schopen, Meinecke, Lachmann Whir y miał udział w rewolucji rze tym pomieszczeni są: Agathias, Kantaku 1848, sprzeciwiał się zapro- nus, Leo Diakonus, Nicephorus Gregoras, Ge wadzeniu rzeczypospolitej. W gius Syneellus, Konstantinus Porphyrogenet pierwszym gabinecie Ludwi- Prokopius, Cedrenus, Chronicon Paschale, Cin ka Napoleona był krótko mi- mus, Nicephorus Bryennius, Glykas, Manass istrem rolnictwa i handlu; Joel, Georgius Akropolita, Merobaudes, Corp w zgromadzeniu narodowem pus, Nicetas Choniata, Pachymeres, Georgi Dopierał sprawy liberalne; Phranza, Paulus Silentiarius, Georgius Pisid Do zamachu stanu areszto- Nicephorus Patriarcha, Theophanes, Joannes wany, porzucił zawód poli-meniata, Symeon Magister, Theophylaktus Sim wyłącznie interesom ekono- catta, Genesius, Zosimus, Codinus, Laonie im. Chalcondylas, Zonaras, Michaelis Attaliotta, Greantion), miasto założone oko-gorius Nicephorus i wiele pism anonimowych nad Bosforem trackim przez Por. Neumann „Griech. Geschichtsschreiber und kich, które skutkiem szczęśli- Geschichtsquellen im XII Jh.“(1888). ego przez handel, w krótkim Bizantynizm. Tak zwano stosunek kości vielkiego podniosło się zna- do państwa w cesarstwie wschodnio-rzymskien rzez Pauzanjasza z pod wła- Było to ścisłe połączenie obu instytucji; państ ra Darjusz Hystaspes je za- dawało kościołowi wielkie przywileje, zmuszaj 411 od Aten, lecz w r. 409 poddanych do należenia do niego i prześladuj Aleybjadesa zdobyte, aż na-innowierców. Z drugiej strony jednak kost 405 powtórnie je Ateńczy- zależał od państwa, które kontrolowało jego do maty nawet i uważało kapłanów za urzędnikov rzeńców i przy upadającym państwowych. Cesarz B. był najwyższym bisk az bardziej wzrastać zaczęło. pem. Typ tego ustroju powtarza się w dziejac blężeniu przez Filipa 341 i Gallikanizm we Francji, Józefinizm w Austr nowaniem Aleksandra utrzy- i t. p. wyobrażają dążenia analogiczne.-Bność. Pod panowaniem Dia- oznacza także sztywny ustrój hierarchji państ raz na tę, drugi raz na ową wej, poddawanie się wyszukanej etykiecie itp pewien przeciąg czasu pła- obyczaje, panujące na dworze B. W znaczen aż nareszcie połączyło się z ogólniejszem nazywają Bizantynizmem każ zaczęli się mieszać do spraw objaw martwoty, pedanterji, bezmyślnej czci da greckich. Pod przychylne- form przeżytych. było jednym z najważniej- Bizantyńska literatu. a, ob. Bizantyni. lowych; w 196 r. za sprzy- Bizantyńska sztuka, tę nazwę dają wy Nigrowi po trzyletniem oblę- rzonej w Bizancjum sztuce, która od począt isza Sewera zostało zburzo- VI w. przetrwała aż do zdobycia państwa Bia niosło się na nowo, i gdy w r. tyńskiego przez Łacinników 1204; stanowi on nił je pod imieniem Konstan- ważną cząstkę życia cywilizacyjnego, jakie s państwa Rzymskiego, sta- rozwinęło w nowo założonej przez Konstant nakomitszych miast całego stolicy, i tem większego dosiegła rozkwit 57 wzięło udział w tak zwa - „Historia Byzantiorum Ci- bardziej resztki dawnej oświaty ginely na Zacho tyńscy pisarze, zowią się Bizancjum stało się ogniskiem, w którem zbie cy, traktujący historję pań- gały się wszystkie ówczesne siły artystyczne dzie wśród burz gminoruchowych w Vi VI . Są to częścią kronikarze, którem się wytworzyła zupełnie samodzieln historji powszechnej, częś- sztuka. Zasługa B. sztuki polega: 1) na przecho sowie, którzy już to uzupeł-waniu dawnych tradycji, idealnego, klasyczneg , już też dalej posuwając sposobu ekspozycji i elementów techniki; 2) ników, przedstawiają dzieje tem, że zgodnie z duchem nowej epoki przyje iakiemi sie inż dawniej wyróżnial pro i jego władców cześcia takie twDY મે (Mozaika z kościoła św. wennie). wykończenie, pełna duolika, panująca już od eścijaństwa i używanie do wszystkich sprzęreligijnemi obrządkami. ze, ambony, drzwi i t. p. nych metalów, albo też perłami i szlachetnemi rozpowszechnił się z Wnętrze kościoła św. Zofji w Konstantynopolu. chrześcijańskim świe- od II w. począwszy, coraz więcej znajdowało zapoce miało jednak rzeź- stosowania w kościele i w którem Bizantynowie Fania, w przedmiotach wielce byli rozmiłowani. Artyści bowiem mogli iele. Spiż, kość słonio-niem wyrazić wszystko, co chcieli; wielkie, potęż y stanowiły materjal. ne rysy i pełne wyrazistości typy świętych zdala cielnych uchodził Tutilo już dobitnie się przedstawiały. Dla lepszego blaźbiarstwa poczyna się sku, zamiast dotychczasowego tła niebieskiego, dawano złote. Miasto prostych starochrześcijańskich szat białych występują różnokolorowe i stanowią bogato strojne, przeciążone ozdobami kostiumy, jakich używa no wówczas na dworze cesarskim. Taki sam powierzchowny ceremonjał widać i w podsta Teodora w Atenach. jszym pomnikiem architektury B. jest kościół św. Zofji w Konstantynopolu. Prócz tego zasługują na uwagę: kościół św. Teodora w Atenach, kościół św. Wita w Rawennie, katedra w Akwizgranie, kościół św. Marka w Wenecji; większość tych gmachów zbudowana została w formie krzyża o Star ar. Przedstawiają one zwy- równych ramionach, na których przecięciu w h, nienaturalnych rozmia-si się kopuła, wsparta na filarach, połączonych t wagę i wyniosłość, a ponu-kami. Główną kopułę otaczają często 4 mniejsze kich twarzy i wielkich oczu. często sklepione tylko do połowy i tworzące zedmioty sztuki starochrze- dzaj wielkich nisz. Kapitele mają ksztalt trap P ścijańskiej, a miano-zoidów, zdobnych rzeźbami. O budowlach świe wicie: symboliczne kich trudno wyrobić sobie dokładne pojęcie, g przedstawienie ko- nic z nich nie zostało. W ogóle sztuce B. nied ścioła tryumfujące anio D go, żywot świętych ościele niej ascetyki; ubó Kopuła bizantyú ska. staje prawdziwie peit Zeno opolu. stwo myśli i inwen- życia; zaniechawszy wzorów starożytnych, tr eji zastępują remi- ma się niewolniczego kopjowania, nie wydaj starochrześcijańskiej epo- twórczych pomysłów i w historji sztuki nie st bytkami malarstwa B. są nowi też bynajmniej zamozaiki w kościele św. Wi-dnego postępu. Mimo to talisa i mozaikowe fryzy wszakże wpływ jej na w kościele św. Apolinare- sztuki piękne w wiekach go w Rawennie, powstałe średnich i na dalszy ich przed 550 r.; dalej mozaiki rozwój niezaprzeczenie w kościołach: saskim w był ogromny. Artyści B. Konstantynopolu (około rozsypywali się po wszyst 560), św. Agnieszki w Rzy-kich ziemiach dawnego mie (IX wieku), św. Pra- państwa Rzymskiego. Sztuksedy i Pudencjany tamże ka maurytańska, szkoły: i św. Ambrożego w Medjo- staro-włoska i niższo-reńlanie. Inną, lecz również ska, czyli staro-kolońska, bardzo rozpowszechnioną, im swój początek zawdzięgałąź malarstwa B. stano- czają, a dopiero z biegiem wia liczne miniatury per- czasu wytworzyły własna Kapitel bizantriskt 1527 ezyn tych to pa klöstern." sa II (591), zapewnił z tej strony spokojność, ale stwo, zw. także Wschod- niepomyślnie walczył z Awarami; został zamordolub Cesarst. greckiem, po-wany podobnie jak i jego następca, występny Foiedy Teodozjusz W. pań- kas (602-10), po którym pozyskał koronę cesarniędzy dwu synów: młod- ską Herakljusz (610-41). Odnosił on wprawdzie zowi, przeznaczył Syrję, zwycięstwa w wojnie z Awarami i Persami, lecz pt, Trację, Mezję, Mace- nieszczęśliwie walczył z Arabami, którzy (635stołecznem Bizancjum 41) wydarli mu kraje nad Eufratem, Syrje i Egipt. Tszemu zaś Honorjuszo- Syn Herakljusza, Konstantyn III, umarł wkrótce, ego stanowi państwo B., a brat jego przyrodni, Herakleonas, utracił koronę Zachodnio-rzymskie. Po w powstaniu. Konstans (642-68) zawarł z posucesarzu Arkadjuszu na- wającymi się coraz dalej Arabami pokój; padł Teodozjusz II (408-50), ofiarą sprzysiężenia w Syrakuzie. Po nim nastąierownictwem prefekta pił syn jego, Konstantyn IV Pogonat (668-85), Ostry swojej Pulcherji. który niezadługo pokonał swego syrakuzańskiego zerzyła, przyłączywszy współprezydenta Mezencjusza. Pod jego panowa(423) i część Armenji. niem Arabowie już pokilkakrotnie uderzali na a, Pulcherja zaślubiła Konstantynopol od strony morza, mimo to jednak 5rego odwaga i spręży- udało mu się zawrzeć z nimi 675 dosyć pomyślny srebrna z czasów Roma- Moneta miedziana z czasów Bausa IV Diogenesa. zylego I-go. traktat; Bulgarom jednak zobowiązał się płacić daning. Syn jego, Justynjan II-gi, (685-711) został stracony przez Leoncjusza r. 695, 698 przez Ap ten andalom okazały się bez- simara, albo Tyberjusza III, a ten ostatni naresz iego (z córki) Leonie II, cie przez króla Bulgarów Trebeliusa, poczem w r. y po wstąpieniu na tron, 705 Justynjan znowu na tron powrócił, ale w roatniego, a zięć Leona I, ku 711 został zamordowany. Na nim wygasł ród jakkolwiek nieudolny i Herakljusza. Po odjęciu korony Filipikusowi cież powściągnąć liczne 713, nastąpił po nim: Anastazy II, który 710 wstązyczyniły się jednak nie- pił do klasztoru, a po nim Teodozjusz III, który rozprzężenia. Pod jego 717 dobrowolnie złożył koronę, ustępując miej91-518), spory te wy-sca Leonowi III, (717-41). Śród ciągłych walk z zapasy, do których przy- Arabami dał on 726 powód do wybuchu sporów o y z Izaurami, Bulgara- cześć obrazów i do wystąpienia stronnictw zwatrzymywał się jedynie nych Ikonodulami i Ikonoklastami. (Ob. Obrazoduchowieństwa (518- burcy), które przeszło lat sto wnętrze państwa go synowiec, Justynjan szarpały. W r. 728 utracono także egzarchat Raswego prawodawstwa i weński. Po jego synu, Konstantynie V Koproninanych przez znakomi- mie (741-75), cesarzu walecznym i szlachetnym, za i Narsesa. Pod jego nastąpił Leon IV, (775-80), a po nim Konstanę po raz pierwszy stron- tyn IV, który, 797 oślepiony przez chciwą panoę między sobą barwą su-wania matkę Irene, umarł wkrótce. Sama zaś Irena voju państwa szkodliwe. wstąpiła do klasztoru, gdy tron pozyskał 802 Ni Коп i Arabów, jego dynastja do niewoli. Po tym wypadku panstwo przez 4 lautarzad utrzymywała się z małemi było bez cesarza. Następnie panowali: Robert, re na tronie bizantyńskim. Po (1221-28), Jan de Brienne (1228-37) i Bald56-912), nastąpił Konstan- win II (1237-61). Za panowania tego ostatniego pier (912-59), który dzielił się wielka część cesarstwa łacińskiego została zde-la oim Romanem I Lakapenus byta przez Jana Vataces, nastepee Laskarysa Nay nich rozpustny Roman II, cejskiego i nareszcie Michał VIII Paleolog, z któ-perwo as (963-69), Jan Zemis- rym ród Paleologów na tron wstąpił, przy pomen2016 9761 podobnie jak jego po- ey Genueńczyków 25 lipca 1261 zdobył Konstan- da si Arabów w Azji Mniejszej, tynopol i tym sposobem panowaniu Łacincitor Rusinów. Po dzielnym Ba- położył koniec. Paleologowie usiłowali wprawdzie który 1018 Bulgarję w pro-podźwignąć państwo, lecz mimo wszelkich stara zamienił, nastąpili niepo- nie zdołali już stawić czoła wielkiemn nacisko ego brat Konstantyn Vill, wi Turków. Po Michale nastąpił Andronik III (1028–34), ożeniony z (1282-1328), który od 1322 przymuszony był ma. Ta rozpustna i wystep- dzielić się tronem z Andronikiem III († 1341) Fre tyce niewiasta, skazawszy następnie Jan V (1341-91), pod którym Turey wynosiła kolejno na tron pierwszy raz znaleźli stały punkt oparcia w E ichała V (1041) i Konstan- ropie, a sultan Murad 1361 zajął Adrjanopolie de statni umarł 1054, a Teo- uczynił go stolica swego nowego państwa. Synaje dziła do 1056. Po niej na- go, Emanuela II, obległ już Bajazet w samym Kona hal VI, (1056-57), Izaak I, stantynopolu, co Murad II powtórzył znowu 142 a rozpoczyna się szereg ce- Przez tegoż Murada II, syn Emanuela, Jan Vlad enów, Konstantyn X Dukas (1425-48) ograniczony został do posiadanis ar Diogenes (1067-71), który mego już tylko Konstantynopola, a gdy Mahes oksji otrzymał koronę i po met II nareszcie i to miasto zdobył 29 maja 1453 ił do walki z Seldzukami, za panowania Konstantyna XI Paleologa (14488), Nicefor III (1078-81) 1453), cesarstwo Bizantyńskie upadło ostatecznie htry i waleczny władca Drobni łacińscy dynaści w Grecji wnet zostali pre sów tego ostatniego rozpo- przez Mahometa ujarzmieni; Dawid, ostatni ce żowe. Następcy jego: Jan sarz trapezuneki z domu Komnenów, poddał m 43) i Emanuel I (1143-80), się 1461. Konstytucja B. państwa, polegajaca 14 hami i szczęśliwymi w woj- zmienionej w biegu czasu organizacji Konstantesch zeciwko Turkom. Ostatni na W. (ob.), była czysto despotyczna. Cesar ów Andronik, 1183 zamor- (autokrator), uważającego się za spadkobier wego, Aleksego II, ale i sam dawnego imperatora rzymskiego, namaszczali ko nia 1185 życie położył. Na- ronował patryarcha konstantynopolitanski. W Anioł, strącony został 1195 dza jego, mimo wpływu kobiet, ulubieńców, ksego III, lecz ten w r. 1203 wysokich urzędników i duchowieństwa, bi V był przez Krzyżowców nieograniczona i stała wyżej nad e atoli niespokojni Bizan- patycznemi tytuły, zewnętrznym przepychen 16 zem naprzód Mikołaja Ka- śmiesznym ceremonjałem i okrutnemi karaci go V Murzuflusa, z których odosobnił się całkowicie majestat cesarski od l leksego IV. Teraz to Lacin- du. Niektóre formy, przypominające jeszcze R 'rancuzi) podczas czwartej starodawny, znikały powoli. Konsulat już vietnia 1204 Konstantynopol wieku połączono z godnością cesarską; ślady ronie cesarskim Baldwina, natu i swobód miejskich zatarły się w wiek łożyli tak zwane cesarstwo Skład rady państwa, pomagającej cesarzowezes hociaż obok niego gdzie nie- ogólnym zarządzie, stanowiony był przezeń jakaj na szcze i dawni książęta, jako naj samowolniej. Urzędnicy, których bylo eodor Laskarys z Nicei za- liku, wyróżniający się ubiorem, tytułami i niejs prawo. Pon Empire bes niami zelašali hoznoéradnio od c Biza Roryk Bartos al kry jest ba Biz Casse |