BULUS - BOMBA 594 kształcił się w Wiedniu, Heidelbergu i Berlinie, | żańskich, zniszczonego przez Mongołów w Xi został w 1867 docentem w Wiedniu, 1869 profeso- XIV w. Znajdują się tu liczne grobowce z nap:rem fizyki matematycznej w Graz, w 1873 prof. sami tatarskiemi, arabskiemi i armeńskiemi, w wy matematyki w Wiedniu, 1876 prof. fizyki doświad- kopaliskach znaleziono dawne monety, sprzęty: czalnej w Graz, 1890 prof. fizyki teoretycznej w broń, nagromadzone obecnie w muzeach Kazazia Monachjum, 1895 w Wiedniu. Pracował głównie Moskwy i Petersburga. nad oznaczeniem stałych elektrycznych," nad teorją gazów i termodynamiką, i ogłosit:,,Vorlesungen über Maxwells Theorie der Elektrizität und des Lichts" (2 t., 1891-3),,,Vorlesungen über Gastheorie" (cz. 1, 1896), „,Vorlesungen über die Prinzipe der Mechanik" (3 cz., od 1897). Bołgrad, miasto w gub. Besarabskiej, w pow Izmailskim, przy ujściu rz. Jałpucha do jezic Jalpuskiego, 10,200 mieszk., głównie kolonistiw bulgarskich, którzy tu osiedli po zawarciu pokeju Adrjanopolskiego; ożywiony handel. Od 185% ! -78 należał B. do Mołdawji. Boltin Jan, 1735, † 1797 r., historyk rosyj. ski. Z Musin-Puszkinem i Jelaginem wydał za bytek starożytnego piśmiennictwa rosyjskieg „Russką Prawdę (Petersburg, 1792, Moskw 1799), ułożył słownik i napisał traktat o życi Starorusów. Do lepszych jego dzieł należą: uwa gi nad „Histoire phisique, morale, civile et pol tique de la Russie ancienne et moderne Leeler c'a; Uwagi krytyczne nad historją ks. Szczerbs. ¡ towa," wydane 1793-94 r. " Bołtupie, wieś w pow. Oszmiańskim gub. Wleńskiej, niegdyś własność Jędrzeja Sniadeckieg który tu jest pochowany. Bolus (bol, ziemia z Lemnos, sfragid, terro, sigiliata, terra miraculosa), dawniejsza nazwa mnóstwa minerałów, których składu nie znano wcale; były to gliny, używane w medycynie, oraz jako farby brunatne i czerwone. Obecnie nazwą B. oznacza się minerał niekrystaliczny, znajdujący się bryłami i gniazdami w przyrodzie, z odłamem muszlowym, miękki lub mało kruchy, twardości 1,0 do 2,0, c. wł. 2,2 do 2,5; barwy branatnej, ze słabym, tłustym blaskiem, w dotknięciu tłusty, rozsypujący się w wodzie, najczęściej przylegający do języka. Rozmaite odmiany B. są wogóle krzemianami glinki i żelaza. Znajdowany w Hesji, Hanowerze, Szlasku i Saksonji, używa się ja- Boma, zwykła forma fortyfikacji w Afry ko farba brunatna. Niegdyś minerał ten odgrywał środkowej, składająca się z zasieki ciernistej la: w sztuce lekarskiej wielką rolę, głównie w cho- kilku rzędów palisad, najczęściej postaci kołowę robach oczu i jako odtrutka. W handlu rozróż- Stanowi ona pewną ochronę przeciw kulom kariniają się różne odmiany, jak B. biały, brunatny binów, ale nie ma znaczenia wobec granatów. czyli ziemia syeńska, czerwony, którego najdelikat- Boma (M' Boma), główne miasto państwa Keniejszy gatunek nazywa się armeńskim albo wschod-go w Afryce środkowej, nad r. Kongo, rezydeneys nim, używany jako podłoże przy złoceniu, podob-gubernatora; posiada 9 faktorji europejskich i jes nie jak i B. żółty, który po wyżarzeniu daje czer- obok Banany najważniejszym punktem handewień angielską czyli berlińską. wym państwa Kongo, które tu proklamowaDĘT zostało 1 lipca 1885 r. Bolus, w aptekarstwie, ob. Keski. Bolyai Wolfgang, matematyk i dramaturg, 1775 w Bolya w Siedmiogrodzie, † 1856. W r. 1802 był profesorem matematyki w Maros-Vásárhely aż do 1848. Napisał dzieło matematyczne po łacinie p. t.,,Tentamen juventutem studiosam in elementa matheseos purae introducendi etc.." do którego syn jego, Jan, dołączył jako dodatek pismo p. t.; Appendix scientiam spatii absoluti veram exhibens etc." Dzieło to wyszło w 1832-33 w 2 tomach. Na konkursie dramatycznym w Siedmiogrodzie 1814 dostały zaszczytne odznaczenie dramata B. p. t. „Panzanjasz“ i „Mohammed." W 1817 w Szebenie (Hermanstadt) wyszedł zbiór jego dramatów. Na scenie wystawiane nie były. Bolzano, miasto; ob. Botzen. Bomarsund, cieśnina w odnodze Botnickiej, pośród wysp Alandzkich, należących do Ros zowią też tak czasem miasteczko ufortyfikowane właściwie Skarpans, na wyspie Alandzie (eb Alandzkie wyspy). Bomba, wydrążona kula żelazna, obejmują w sobie ładunek prochu lub mieszanine palosi przeznaczona bądź do pękania wśród szereg nieprzyjacielskich, bądź do łamania i zapalati budynków oblężonego miasta. Różni się ona te od granatu, że rzucaną bywa z moździerzą, g granat ciska się z działa zwanego granatnikienit jednorogiem. Każda B. posiada otwór, do osadr nia w nim brandki, która przy wystrzale zajm się ogniem od naboju moździerzowego i po ne Bołchów, miasto powiatowe w gub. Orłow-kim czasie zapala wewnętrzny skiej nad Nugrem, posiada 20 cerkwi, liczne ogro-jej ładunek, skutkiem czego B. dy, 20,700 mieszk., garbarnie, warzelnie mydła w kawały pęka i razi nieprzyjai foju, handel konopiami. B. powiat obejmuje ciela. Dzisiejsza sztuka wojenna 2,970 klm. kw. z 139,000 mieszk. używa bomb dwojakiego rodzaBołgarja, ob. Bulgarja. ju: pierwsze zawierają w sobie Bolgary, wieś w pow. Spaskim gub. Kazań- ładunek prochu, który bombę rozskiej uad Wołgą, położona na gruzach wielkiego rywa i odłamami sprawia zniszniegdyś miasta Bolgar, stolicy Bolgarów nadwoł-czenie pośród nieprzyjaciela; Bombs Irugie zaś, oprócz zwykłego otworu, posiadają nem, opasanem obręczą żelazną. Później, dopieeszcze 3-5 otworów bocznych i zamiast ładun-ro zaczęto odlewać je z żelaza i osadzano na u prochowego zawierają mieszanine palną, zło- lawetach. Były też używane B. ręczne, zapalane oną z saletry, siarki i smoły, albo też dynamit lontem. Także nazwa małych statków dwużagloprzymieszką prochu. Taka B., rzucona pośród wych na morzu Śródziemnem, toż samo, co bomudowli, miota swemi otworami ogień i zapala bardjerska galeota (oh.). 7szystko, co się koło niej znajduje. Pospolicie Bombardjer, pierwotnie artylerzysta przedlewa się obecnie B. ekscentryczne, tak, że gru-znaczony wyłącznie do obsługi moździerzy; obecość skorupy żelaznej w różnych miejscach nie nie jest to stopień pośredni między artylerzystą est jednakowa. Naprzeciwko otworu ściana B. szeregowym czyli kanonjerem a podoficerem. Dosiada zgrubienie C (ob. fig), co dozwala jej ła- W wojsku polskiem (1815-1830 r.) istniała osobwiej znosić nacisk gazów uchodzących, a zara- na szkoła bombardjerów. em sprowadza spadek jej na tę stronę, przeciw- Bombardjerska a brandee. B. ukazują się już w XIV wieku, galeota (Bombarrozpowszechniły się w XVI w., w miejsce uży-da), dawne statki vanych poprzednio kul kamiennych; wagomiar wojenne, średniej 3. dotąd w niektórych krajach oznacza się cięża- wielkości, uzbroem równie wielkiej kuli kamiennej. Najmniejszy jone ciężkiemi vagomiar B. jest 7-funtowy, t. j. bomba tej wiel- działami i moździetości, co kula kamienna ważąca 7 funtów. Zresztą rzami; budowa ich yły niekiedy używane i B. olbrzymie. Bomby była płaska, ażeby vulkaniczne, ob Wulkany. najmniej zachodziy w wodę i aby działać mogły na brzegach morskich. Bomba A., pseudonim Paulina Swięcickiego. nera. Bombaceae, Welniakowe, ob. Bombax. Bombajska stal, stal z drobną zawartością linu. Bombardjerska galeota. Bombardon. Bombastus, ob. Paracelsus. Bombax (Serecznik, Welniak), rodzaj roślin z rodziny ślazowych, cechujący się kielichem dzwonkowatym, skórzastym, 5-dzielnym, 5 listkami korony u dołu zrosłemi, torebką drzewiastą i nasionami otoczonemi wełną. Wielkie drzewa płd. amerykańskie z wielkiemi kwiatami. Nazwa serecznika pochodzi od drewna białawego i bardzo miękkiego. B. malabaricum, drzewo kolczaste w Indjach Wschodnich, dochodzące do 30 m. wysokości, ma kwiaty czerwone; jedwabista wełna (silk-cotton), wyściełająca nasiona, biała i sprężysta, nadaje się dobrze do wypychania po duszek i materacy; różne części tego drzewa ma- Długość dróg żelaznych wynosi 9,361 klm., d ją w Indjach zastosowanie lekarskie; kora wy-gość linji telegraficznych 8,028 klm. Gubernat daje gume malabarską, podobną do arabskiej, ale pozostający pod zwierzchnictwem gubernaton niższej wartości. Wełna z torebek B. ceiba znaj- generalnego Indji, mianuje sam członków zgr madzenia prawodawczego. Prezydentura dzie się na 4 okręgi czyli dywizje: północną, środ kową, południową i Sind. Dochody wynosily w 1891 roku 13 mil., wydatki 9 mil. funt ster.; ar mja bombajska liczy 42,000 ludzi, z czego 13,00 Europejczyków. Por. Murray-Eastwick Handbook to the presidency of B." (2 wyd., 18811 Rogers The land revenue of B." (2 t., 1892). Bombax, a kwiat. Bombay, stolica bryt.-indyjskiej prezydent ry t. n., najludniejsze miasto Indji brytańskich, na płd.-wschodnim krańcu wyspy B., oddzielonej od lądu, a raczej od wyspy Salsette wazkim ka nałem, przez który prowadzi most i grobla z dregą żelazną. Wyspa wydłuża się ku płd. w dw półwyspy; na zachodnim znajduje się święta wies duje się w handlu pod nazwą puchu roślinnego, Hindów, Walkeszwar, i dom gubernatora, welny ceiba albo paina limpa. Drewno B. conyza wschodnim latarnia morska, obserwatorjum, faużywa się na korki. Liście B. septennatum, w Ame- bryki. Na płn. względem nich jest dzielnica Cas ryce pld., używają się na jarzynę, inne jej części tle, z pałacem sprawiedliwości, bibljoteką, palaw medycynie. B. jest typem plemienia Bomba- cem rządowym i innemi wspaniałemi gmacham. ceae, przez niektórych pisarzów uważanego za od- Poza nią rozciąga się dzielnica krajowców, zwł dzielną rodzinę; należy tu słynny baobab czyli na Czarnem miastem (Black Town). W ogólności Adansonia (ob.). posiada B. 9 placów publicznych, liczne świąty Bombay, bryt.-indyjska prezydentura na tynie Hindów, 89 meczetów, oraz kościoły wybrzeżu zachodniem Indji Przedgangesowych, chrześcijańskie, kilka fortów. Ludność wynosi między 13°53'-28°45' szer. płn., oraz 60°40'-820,000 głów (62% Hindów, 20% mahometan 76°30' dług. wsch. względem Greenw., obejmują- zajmujących się przemysłem bawełnianym, mlyca 504,928 klm. kw. z 27,000,000 miesz., z czego narstwem, wyrobem papieru, dywanów, snycer321,423 klm. kw. z 19 mil. miesz. zostaje w bez- stwem. B. jest od otwarcia kanału Sueskiego najpośredniej posiadłości angielskiej, a 183,465 bardziej handlowem miastem Indji i wygórowal klm. kw. z 8 mil. miesz. przypada na państwa już nad Kalkutą; posiada 11 banków i 13 konsu hołdownicze. Kraj rozpada się na nizinę północ-latów, 5 szpitalów, dom obłąkanych, przytułek dis ną, mającą w części charakter pustyni, i na południowy, urodzajny pas nadbrzeżny, od wsch. ograniczony górami Ghat. Z rzek posiada znaczenie jedynie Indus. Klimat w ogólności niezdrowy, temperatura średnia wynosi 27,5°C. Roślinność jest bogata i rozmaita; dzikie daktyle, kokosowe palmy, bawełna, banany, ryż, trzcina cukrowa, indygo, spotykają się w różnych częściach tej krainy. Z bydła domowego przedewszystkiem chowane są owce i woły, a z dzikich zwierząt znajdują się wszystkie, istniejące w Indjach gatunki. Ludność składa się głównie z Maratów, obok których są Parsowie, Beludzowie, Persowie, Arabowie; co do religji, jest 214 mil. Hindów i 4 m. mahometan. Oświata jest na nizkim stopniu, jakkolwiek B. posiada 12,000 szkół ze 620,000 uczniów, 5 kolegjów, szkołę lekarską, prawną i przemysłową. Uniwersytet w Bombaju jest tylko władzą egzaminacyjną. Pism wychodzi 80, z czego angielskich jest 20, inne w różnych językach miejscowych. Główny przemysł polega na tkactwie bawełny; handel bardzo ożywiony, czynił w 1891 r. 50 mil. funt. sterlingów w przywozie i 44 mil. w wywozie. | żeglarzy, oraz schronisko dla zwierząt. Z zakladów naukowych oprócz uniwersytetu, który me ma wykładów i wydaje tylko stopnie, istnieje 220 szkół; pism wychodzi 33, czego 16 angielskich. Wyspa B., od r. 1530 będąca własnością Portugalczyków, przeszła 1661 r. w posiadanie Anglji, a w roku 1668 ustąpiona została Kompanji Angielskiej. Bombek I, herb polski: na tarczy dwudzielnej w polu I, ściętem, po 5 róż czerwonych; w II, czerwonem, na złotej koronie wspięty ukorono wany lew złoty. Nad helmem korona. Pochodzi z w. XV.-B. II, nadany Bombek I. roku 1673 Janowi Małkowskiemu: na tarczy dwudzielnej, w polu I czer wonem lew złoty Pombek II. 597 spięty; w II błękitnem-5 róż czerwonych, na stędze srebrnej. W szczycie hełmu korona szlahecka. Bombelles, stara rodzina portugalska, osiada w Austrji; znanym jest Karol hr. B., * 1832, . ochmistrz dworu zmarłego następcy tronu. aryksięcia Rudolfa austrjackiego. Bombinia, rzeka w Królestwie Polskiem, ob. Dawinia. Bombonaxa, palma, ob. Carludovica. Bombycidae, rodzina motylów, ob. Prządki. BOMBELLES BONA Bommel (Boemel, Zalt-Bommel), miasto wholenderskiej prow. Geldrji, nad rz. Waal, na płn. wyspy Bommelerwaard, utworzonej przez rzeki Mozę i Waal, niegdyś silna twierdza, zdobyta 1672 r. przez Francuzów i przez nich zburzona 1674; kościół z XV w. z wysoką wieżą, wyższa szkoła miejska, 4,000 miesz. Bommel Kornelj usz Ryszard Antoni, von, *1790 w Lejdzie, † 1852 r., ksiądz katolicki, dyrektor seminarjum w Hägeveld pod Lejdą, od 1829 r. biskup w Lüttich; po rewolucji belgijskiej stronnik nowego stanu rzeczy, był odtąd niezmordowanym przywódcą ultramontanów i wpłyBomelij, w aktach rosyjskich zwany „dok-wem swoim wyjednał to, że duchowieństwo otrzyor Elisiej," pochodził z Holandji. Był na- mało kierunek wychowania publicznego; zostalwornym lekarzem cara Iwana Groźnego. Po-wił mnóstwo pism bezimiennych treści religijnawszy w monarsze podejrzliwy charakter, sta-nej, pedagogicznej i politycznej. Do lepszych rał się utrzymać w nim ten chorobliwy nastrój należą: „Trois chapitres dans les arrêtés du 20 amysłu i przyczynił się do śmierci wielu boja- juin 1829,“ „Essay sur le monopole de l'enseignerów. W r. 1571 radził Iwanowi Groźnemu, aby ment au Pays-Bas," "Sermon sur la primauté du złoczyńców truł i sam trucizny z ziół przyrzą- souverain Pontife“ i t. d. dzał tak zręcznie, że skazaniec umierał w oznaczonym z góry czasie. Wreszcie oskarżony o zdradzieckie stosunki ze Stefanem Batorym, zginął w Moskwie na stosie. * * Bommel Eljasz, van, 1824 w Amsterdamie, malarz holenderski. Do lepszych jego obrazów zaliczyć można widoki miast holenderskich, ulice Amsterdamu, Roterdamu, Dortrechtu. Bomfim Józef Joachim, hrabia, generał i przy- Bomoniki (Bomonikes), tak w Sparcie nazywawódca konstytucyjnej partji w Portugalji, 1787 no dzieci, które podczas ofiar składanych Djanie, w Peniche, w Estremadurze, † 1862 r.; w r. 1828 ubiegały się o to, które z nich najwięcej odbierze walczył przeciwko Dom Miguelowi, od 1837-41 i wytrzyma plag. Za czasów Cycerona (Tusc. II, był z krótką przerwą ministrem wojny, a następ-14) i Pauzanjasza (III, 16, n), próba ta była jesznie znowu stał na czele liberalnych ruchów woj-cze w użyciu. Plutarch uważał to za najzaszczytskowych. Po raz ostatni wystąpił jeszcze w za-niejszy tytuł (Likurg, 18, 2). Na grobowcach mierzonem powstaniu narodowem 1842, lecz 1844 tytuł ten umieszczany bywa obok innych dostozmuszony był kapitulować, poczem zbiegł do Hisz-jeństw zmarłego, o czem świadczą najnowsze odpanji. W r. 1848 powrócił, aby raz jeszcze wziąć krycia na polu napisów. Por. Le Bas i Foucart udział w powstaniu partji republikańskiej. Na- Inser. du Péloponèse." stępnie wycofał się zupełnie z życia politycznego. Był to oficer zdolny, człowiek energiczny i chciwy sławy; wśród przyjaźniejszych okoliczności mógłby wiele zrobić dobrego. Bomst, niemiecka nazwa miasta Babimost (ob.). Bomzat Franciszek, Reformat lwowski, napisal: „Djarjusz Inkursjej wowskiej od Tatarów 11 lutego 1695 r." (drukowany w Przyjacielu lu Bomilkar, ambitny generał kartagiński, za-du, rok 8, No 32). pragnął najwyższej władzy w ojczyźnie; podczas Bon, przylądek (Ras Addar), północno-wschodwyprawy przeciw Agatoklesowi, królowi syraku-ni kraniec Tunisu. zańskiemu, wpadłszy niespodzianie do Kartaginy, haniebnie ją złupił, lecz mimo nadanego mu przez towarzyszów tytułu królewskiego, schwytany, śmiercią krzyżową został ukarany w roku 308 przed Chr. Bona (Bone), miasto okręgowe w algierskiej prowincji Konstantyny, przy ujściu rzeki Sebuse do morza Śródziemnego, ma wygodny port i fortyfikacje, składa się z miasta górnego i dolnego, ma kościół kat. i ewang., kilka meczetów, synaBomilkar, admirał kartagiński, przyprowa- gogę, dwa szpitale, akademję d'Hippone, koledził posiłki Hannibalowi i udał się na pomoc Sy-gjum, kilka innych szkół, teatr, 31,000 miesz., rakuzanom, lecz znalazłszy tam wojska karta- w czem 1/3 cudzoziemców, głównie Włochów. gińskie wytępione powietrzem, usunął się z flo-0 pół godziny drogi na południe leżą zwaliska tą i Syrakuzy zostawił na łup Rzymianom 214 starożytnego grodu rzymskiego Hippo Regius, przed Chr. który był zupełnie zburzony przez Wandalów; następnie dopiero dawni mieszkańcy odbudowali w sąsiedztwie nowe miasto, któremu chrześcijanie nadali nazwę Bona (Hippona), Arabowie zaś Biled el Aueb, t. j. miasto jagód, dla ich obfito Bomilkar, ulubieniec Jugurty, zamordowawszy w Rzymie Masiwę, wnuka Masynisy, dla zjednania sobie przebaczenia senatu rzymskiego, uknut spisek na życie Jugurty. Gdy spisek ten odkryto, B. ze wspólnikami był ukarany śmier-ści w okolicy. eia 107 przed Chr. * Bona Jan, kardynał, 1609 roku w Mondovi, BONA 598 +1674 r. Znany jest jako autor wielu prac histo- | ślady jej działalności wszędy widoczne. Wer: rycznych i liturgicznych, z których ostatnie wiel- wszystkich stronach kraju posiadała tytulen ce były cenione, a nawet niektóre z nich i na ję- oprawy ogromne dobra, liczne starostwa i cale zyk polski tłómaczone, jak np. „Droga do nieba," Mazowsze. W majątkach tych wzorowy był po przez Adama Stanisława Krasińskiego (Wilno, rządek i dobra administracja. Sama B. dawalsh 1846, 2 wyd. 1863) i Snarskiego, Dominikanina, swym oficjalistom i starostom rezumne instrukcje p. t.. Przewodnik do nieba" (2 t., Wilno, 1844). w kwestjach ekonomicznych, finansowych i adBona Dea, dobra bogini, błogosławieństwa ministracyjnych. W ekonomjach swoich posiada i płodności, identyfikowana przez Rzymian z róż- la obszerniejszą jakąś władzę, bo przywileje jej nemi boginiami, jak Ops, Fauna, Fatua, Maja, wchodziły często poniekąd w zakres władzy pra Hekata, Persefona, Cerera. Mistyczny jej kult wodawczej i wykonawczej. Ciągnąc z tych dobr zdaje się być odmiennym rodzajem zapożyczo- ogromne dochody, zakupowała nowe majątki lub: nego od Greków kultu Demetry. mieniała je z panami. Odbudowywała i w stanie W dniu 1 maja odprawiały kobiety obronnym utrzymywała zamki, zakładała kościonocą, w roły i szpitale, na Litwie i Rusi kolonizowała wy. dzaju baludnione miejsca, stepy i nieużytki, a pobożnemi chanalji fundacjami szczepiła obrządek łaciński. Obok (ob.), urotych zalet miała wielkie, a dla państwa i spoleczystość, czeństwa szkodliwe wady. Za przyjazdem wpro przy któ wadziła na poczciwy dwór jagieloński intrygi rej pieri niezaletne obyczaje włoskie, a później wiele wotnie moralnego i politycznego zepsucia. Pod ochmistrzowstwem oddanego jej widokom Piotra Opslińskiego, wychowywała miękko i zniewieściale jedynego syna Zygmunta, który dzięki tylko szlachetnej naturze i silnemu charakterowi, sta Bona Dea. 0 becność mężczyzn surowo była wzbra Bona Dea. nianą. Według mitu greckiego, była córką i inal-wił potem opór nie- znośnej matce i wy- Bona fides (łac.), dobra wiara, uczciwość w działaniu prawnem, społecznem, w publicy-dzy, siała między pa styce i t. d. Bona Sforcja. nami intrygi, skutkiem Bona Sforcja (Sforza), królowa polska, żona których król tracił Zygmunta I Starego, córka Jana Galeazzo Marja, zaufanie; przyczyniła ks. medjolańskiego, z dynastji Sforzów, i Izabeli się wiele, ze swym aragońskiej; 1494, † 1559. Pochowana w koście- stronnikiem Kmitą, do owego ruch szlachty le św. Mikołaja w Bari, gdzie jej córka, Anna Ja- między rokiem 1536 a 1538. Pod koniec panogielonka, roku 1593 położyła nagrobek. Trucizny, wania Zygmunta I-go, osiodławszy starego mesztylety, nieprawne związki małżeńskie, święto-ża, rwie się B. do władzy, frymarczy godnościa kradztwa, przywłaszczanie cudzych praw, jednem mi, wzbudza nienawiść ku sobie i zniedołężniasłowem stek wszelkich zbrodni, były dziedziczne- temu już królowi, stwarza potężne stronnictwo mi w rodzie Sforzów. Gdy skutkiem strasznych (oprócz Kmity należą do niego: Piotr Gamrat, wojen o dziedzictwo tronu medjolańskiego, familja arcybiskup gnieźnieński i biskup krakowski, Sota została usuniętą od swego dziedzictwa, Izabela, bocki, od 1544 r. kanclerz, jego siostra Dorots posiadając w Neapolitańskiem spadkowe po me- Dzierzgowska, znana rozpustnica, Piotr Opalinzu księstwo Barskie, przemieszkiwała z córką ski i Ocieski, późniejszy kanclerz kor.), które to w Baria Rossano. E., ukochana przez matkę, wy-stronnictwo stanowi dwór królowej, a żywotem soko wykształcona, piękna, zalotna, wychowana złym, antynarodowym, bezsumiennym, walczy po męsku, dzielnie jeździła konno, zręcznie wła- z zeszczuplałem zacnych ludzi otoczeniem króla dała sztyletem i trucizną, czarowała wszystkich i szerzy dokoła zgubną zarazę. Śmierć Elżbiety i prowadziła ej na świetnym dworze matki. Za pierwszej żony królewicza Zygmunta, znienawistaraniem cesarza Maksymiljana I, który miał dzonej przez B., jej przypisywano. Jeszcze przed w tem własny jakiś interes polityczny, poślubił śmiercią ojca, Zygmunt August zerwał zupełnie B. Zygmunt w kwietniu 1518 r., w parę dni od-z matką i nikczemnymi jej stronnikami, a zblibyła się w Krakowie koronacja królowej. W hi- żył się do zasłużonych mężów: Tarnowskiego storji naszej odegrała B. bardzo ważną rolę. By- i Maciejowskiego. Takie postępowanie syna i sala to kobieta jedna z najrozumniejszych w Polsce; mowolne ożenienie się jego z Barbara wprawiłe |